Katalog

DUNYA Cumartesi 16 Mayıs 2015 Kiev McCain’e danışamayacak Rusya’ya karşı desteklediği Ukrayna’dan Reform Konseyi üyeliği teklifi alan Cumhuriyetçi senatör John McCain, “Onur duydum ama ABD anayasası uyarınca reddetmek zorundayım” dedi. Başdanışman eski Gürcü lider Saakaşvili, McCain’in daveti kabul ettiğini duyurmuştu. EDİTÖR: CEYDA KARAN TASARIM: BETÜL BERİŞE Jeb Irak işgalinde çark etti 2016 ABD başkanlık seçiminin Cumhuriyetçi adaylarından Jeb Bush, Irak’ı işgal eden ağabeyi Bush için sarfettiği “Ben de onaylardım” sözünden çark etti. İşgalin IŞİD’i yarattığı eleştirileri üzerine “Bugün bildiklerimizi bilerek Irak’a gitmezdim” dedi. 17 nilgun@cumhuriyet.com.tr w Washington Cenevre 3 için zemin yokluyor DUYGU GÜVENÇ Palmira için alarm! IŞİD militanları Suriye’nin ünlü antik kenti Palmira’nın 1 km ötesinde. Takviye birlik yollayan Şam yönetimi Batı’dan hava saldırısı istedi adim Mezopotamya kentlerini bir bir yok eden radikal İslamcı IŞİD bu kez gözünü Suriye’deki dünyaca ünlü Palmira kalıntılarına dikti. “Çölün İncisi” lakaplı 2 bin yıllık eşsiz antik kenti korumak için orduyu seferber eden Suriye yönetimi, ABD öncülüğündeki koalisyondan da hava bombardımanı istedi. IŞİD militanları, Irak’ta 3 bin yıllık Nimrud ve 2 bin yıllık Hatra gibi UNESCO dünya mirasındaki antik kalıntıları yok etmişti. Şimdi de Palmira kapılarına dayandı. Suriye ordusu arkeolojik alana 1 km. yaklaşan militanları durdurmak için takviye birlikler sevketti. Suriye hava kuvvetleri de kentin etrafını bombalıyor. 35 bin nüfuslu kentin doğusundaki binalara giren militanların püskürtüldüğü haberleri geliyor. Salı gününden beri çatışmalarda 73 asker ve 65 cihatçının öldüğü, IŞİD’in 26 köylüyü katledip 10’unun kafasını kestiği belirtiliyor. Palmira’nın bağlı olduğu Humus vilayeti valisi Talal Barazi ise “durumun kontrol altında olduğunu” savundu. Suriye’nin antik eserler direktörü Mamun Abdülkerim, uluslararası toplumu Palmira’nın yıkımını önlemek için harekete geçmeye çağırdı. ABD öncülüğündeki koalisyonun hava saldırılarını IŞİD’i hedef alacak şekilde genişletmesini isteyen Abdülkerim, “DAİŞ şehre girerse felaket olur. Tapınakları, kalıntıları ve mezarları yok ederler. Palmira sadece Suriye’nin değil, tüm insanlığın mirası” dedi. Palmira 2013’te de isyancıların eline geçmiş, çatışmalarda ünlü Baal tapınağı ha BD Suriye Özel Temsilcisi Daniel Rubinstein haftaya Türkiye’ye geliyor. İlk olarak Cenevre’de, BM Özel Temsilcisi Steffan de Mistura ile görüşecek olan Rubinstein, daha sonra Rusya, Türkiye ve Suudi Arabistan’a gidecek. Rubinstein hem Ankara’da Dışişleri Bakanlığı ile görüşmelerde bulunacak hem de İstanbul’da Suriye muhalefetinin bazı temsilcileriyle görüşecek. “Esad’ın Suriye’nin geleceğinde rolü olmadığı” mesajıyla yola çıkan Rubinstein’in dün Cenevre ile başlayan ziyareti Suriye krizinin kriRubinstein tik aktörleri ile devam edecek. Moskova ve Ankaraİstanbul programının ardından da Riyad’a geçecek. Mistura’nın Cenevre’de Suriyeli taraflarla yaptığı ikili girişimlerin ardından Rubinstein’ın, Suriye’de siyasi bir çözüm bulunması adına 3. Cenevre Konferansı için nabız yoklaması da bekleniyor. Cenevre’de Suriye’deki tüm taraflarla görüşen ancak ilk etapta Türkmenleri davet etmeyen Mistura, son dakikada görüşme listesine Türkmenleri de ekledi. Türkmenleri Suriye Türkmen Meclisi temsil edecek.lAnkara A K Hukukun bittiği yer etmez ama evet”çi anayasa profesörü Ergun Özbudun geçende isyan etti ve “Hukukun sonudur, bu kadar diyorum” dedi. “Bu kadar diyorum”un gerisini tamamlamadı. Özbudun’un tamamlamadığı sözün gerisi şöyle: “Hukukun bittiği yerde tiranlık başlar!” Neden? Çünkü sadece “hukuk”, tiranın keyfi uygulamalarının önüne geçebilir. Hukukun bittiği yerde “tiran”, keyfe keder… dilediği her şeyi yapabilir. Özbudun’un tamamlamaktan imtina ettiği bu önemli söz, İngiliz düşünür John Locke’ın 17. yüzyılda yapmış olduğu unutulmaz bir tespite göndermedir. Anayasa hukukçusu Özbudun şimdi “adını koymaksızın” bizim bir “tiranlığa yuvarlandığımızı” söylemiş oluyor. Sadece o mu? Üç dönemliklerden, Bülent Arınç ve Babacan’ın da dilleri çözüldü. Her fırsatta “hukuk devleti” çağrısı yapıyorlar. AKP iktidarının “hukuk zaaf”ından söz eden Babacan’ın ifadeleri hele çok çarpıcı. “Su ve ekmek nasıl ihtiyaç ise hukuk da aynen öyle bir ihtiyaç” vurgusu yapıyor Ali Babacan… Türkiye’nin hukuk alanında itibar kaybettiğinden dem vuruyor; “hukuk devleti olabilmek” için herkesi “mücadeleye” davet ediyor. Üstüne basarak “Mücadele diyorum çünkü maalesef son 12.5 yılda Türkiye birçok alanda ilerledi ama ilerlemediği hatta itibar kaybettiği bir alan var o da maalesef yargı!” diyor Babacan. Sanırsınız bir muhalefet mensubu konuşuyor. Babacan oysa söz ettiği 12.5 yıllık sürede AB başmüzakereciliği, Dışişleri ve Ekonomi Bakanlığı gibi iktidarın en baş köşe vitrininde bulunan bir kişi. Halen de başbakan yardımcılığını koruyor. Soğukkanlı… işlerin bu noktaya gelmesi/ sürüklenmesinde hiçbir dahili, sorumluluğu yokmuş gibi konuşuyor. Orhan Bursalı köşesinde bunları önceki gün uzun uzadıya irdeledi. Ben bir ekleme yapmayacağım. Sadece bu “hukuk felaketine” el birliğiyle göz yumulmasının ardından nasıl bir taş devrine savrulmuş olduğumuza dikkat çekmek istiyorum. “Y YunanRomaPers mirasını buluşturan Palmira sütunlu caddeleri ile turistleri çekiyordu. sar görmüştü. UNESCO alarma geçerken, dün kurumun şefi İrina Bokova, “Durumu yakından izliyoruz çünkü burası çok değerli” dedi. Bokova, insanlığın kollektif belleğini silmeye kalkışan aşırılıkçılığa karşı birlikte çalışmanın önemine dikkat çekti. 2011’den beri yağmacıların da hedefi olan kent, tarih boyunca medeniyetlerin kesiştiği kervan güzergâhında. geçirmek üzere olduğu haberleri geliyor. Örgütün gece boyu 6 bombalı araçla saldırdığı hükümet binalarına kara bayrağını diktiği belirtildi. En az 50 güvenlik görevlisi rehin alındı. Şehrin farklı mahallelerinde çatışmalar sürüyor. Ramadi düşüyor Öte yandan IŞİD’in Irak’ın batısındaki Anbar eyaletinin en büyük kenti Ramadi’yi ele ENDONEZYA Bağdadi: İslam barış dini değil Radikal İslamcı IŞİD’in lideri Ebubekir el Bağdadi “İslam’ın barış değil savaş dini olduğunu” iddia etti. Martta koalisyon bombardımanında yaralandığı öne sürülen El Bağdadi, 6 ay sonra ilk mesajında, dünyadaki Müslümanları “Suriye ve Irak’a hicrete, veya oldukları yerde silahla cihat etmeye” çağırdı. 33 dakika süren İngilizce, Fransızca, Rusça, Almanca ve Türkçe çevirileriyle yayınlanan kayıtta Bağdadi, “İslam hiçbir zaman barış dini olmadı. İslam savaş dinidir. Kimse savaşımızın İslam Devleti için olduğunu düşünmesin. Bu tüm Müslümanların kafirlere karşı savaşıdır” derken işitildi. Bağdadi Irak’ta IŞİD militanlarının Anbar vilayetine ilerlemesi üzerine Ramadi’den kaçan halkı da geri çağırıp, “Hilafetin gölgesi dışında size ne güç, ne onur, ne güvenlik var” dedi. Batı’nın Musul’dan önce Rakka ve Halep’i IŞİD’den kurtarmaya çalışacağını söyleyerek militanlardan dikkat isteyen Bağdadi’ye göre, Batı Suudi Arabistan’ı terk etti. Yemen’de Husileri vuran Suudi koalisyonu için “sonları yakın” diyen IŞİD lideri, Batı’nın Riyad’ı Şii güçler ve “ateist Kürtlerle” değiştirdiğini savundu. Bağdadi, “Sözde meşruiyetlerini yitirdiler. Efendileri Haçlılar ve Yahudilerin Şiileri tercih ettiğini hissedince kendilerini ıspat için Yemen’de Şiilere savaş açtılar. Sünnileri savunduklarını iddia ediyorlar. Yalan söylüyorlar. Bu Müslümanları İslam Devleti’ne katılmaktan vazgeçirmek için çaresiz bir hamle. IŞİD Sünnileri savunuyor, bu da Selul’un oğullarını dehşete düşürüyor” dedi. İnsanlığa ait 1000 Rohingya kurtuldu diğerleri kaderine terk Endonezya, BM’nin insani trajedi ikazı üzerine bine yakın Rohingya ve Bangladeşli göçmeni kurtarsa da diğer tekneleri geri çevirdi. Myanmar’da baskı ve saldırılardan kaçan Arakan Müslümanları denizde kaderlerine terk edildi. Bölge ülkelerinin insan kaçakçılığına son vermek için başlattıkları operasyon binlerce göçmeni denizde bıraktı. Endonezya’nın yanı sıra Tayland ve Malezya BM’den çağrılara rağmen göçmenlerin tümünü kabul edemeyeceklerini söylüyor. Kriz 29 Mayıs’ta uluslararası toplantıda ele alınacak. Sekiz yüz yıllık fark Batı Şiileri seçti BRİTANYA Kıbrıs masası jestlerle kuruldu Anastasiadis ile Akıncı müzakerelere iyi niyet jestleriyle başladı. Rumlar kuzeyde kalan mayınların haritasını sundu. Türk tarafı vize formu zorunluluğunu kaldırdı İngiltere haziran ayında biliyorsunuz Magna Carta’nın 800. yılını kutlayacak. Magna Carta, 1215 yılının 15 Haziran’ında mühürlenmiş! Dile kolay tam 800 yıl! Bir sayı farkıyla rakamlar birbirine benziyor: 1215 ve 2015…. Sanki hafif yerleri değişmiş gibi. Kafalar dumanlı olur hani, sayıları şaşırırsınız ya. Onun gibi. Bizim “hukukun sonunu” konuştuğumuz 2015 yılında, İngilizler; “hukuk devleti başlangıcı” olan “1215 Magna Carta/Büyük Özgürlük Şartı”nın 800. yılını idrak ediyorlar. O tarihe dek “tiran” olan İngiltere kralı Yurtsuz John, 1215’te sınırsız yetkileri üzerinde “denetimi kabullenmiş”. Bugün İngiliz mahkemelerinde yargıçlar hâlâ “Magna Carta”yı, “tüm zamanların en büyük anayasası” ve “despotun keyfi otoritesi karşısında bireysel özgürlüklerin temeli” olarak anıyor. Miliband’ın taş yazıtı bulundu Britanya’da 7 Mayıs’taki seçimlerde yenilince İşçi Partisi liderliğinden ayrılıp İspanya tatiline çıkan Ed Miliband’ın seçim vaatlerini yazdırdığı taş yazıt nihayet bulundu. 6 temel vaadini taşa kazıtınca Taş Devri’nde kaldığı esprilerine maruz kalan Miliband’ın istifasının ardından taş yazıt da ortadan kaybolmuştu. Sağcı gazetelerin bulana ödül vaat ettiği 2.5 metre yüksekliğindeki kireçtaşı blok, Londra’nın güneyindeki bir garajda kaderine terk edilmiş halde bulundu. İkisi de çözüm ve birleşme yanlısı olan Akıncı ile Anastasiadis’in jestleri de birbirine benzer oldu. ıbrıs Rum Cumhurbaşkanı Nicos Anastasiadis ile KKTC Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı çözüm ve birleşme için resmi görüşmeleri dün başlattı. İki lider 11 Mayıs’taki akşam yemeğinin ardından 8 aylık aradan sonra işe güven artırıcı önlemler çerçevesinde iyi niyet jestleri açıklayarak koyuldu. Rum tarafı adanın kuzeyindeki 1974 öncesinden kalma mayınların haritasını sunarken, Türk tarafı kuzeye geçişlerde Rumlara vize formu doldurma zorunluluğunu kaldırdı. Lefkoşa’daki ara bölgede BM Kıbrıs Özel Temsilcisi Espen Barth Eide’in gözetiminde 4 saatten fazla süren ilk gö K BURUNDİ Darbeci generaller tutuklandı Orta Afrika ülkesi Burundi’de anayasaya karşın 3. dönem için de aday olan Devlet başkanı Pierre Nkurunziza’ya darbe girişiminde bulunan 3 general tutuklandı. Liderleri General Godefroid Niyonbare ise kayıp. Nkurunziza’ya bağlı güçler başkentin kilit noktalarını ele geçirirken, Niyombare, telefonla AFP’ye bağlanıp “Başarısız olduğumuzu kabul ettik ve teslim olmaya karar verdik. Umarız, bizi öldürmezler” dedi. Nkurunziza da dün ülkeye geri döndü. rüşmede müzekere yöntemi belirlendi. İki lider ayda iki kez buluşacak. İkinci buluşma 28 Mayıs’ta. Öncesinde “birlik iklimini” sergilemek üzere iki lider 23 Mayıs’ta sosyal bir buluşma daha gerçekleştirecek. Eide, liderlerin “Birleşmiş Kıbrıs’a dair ortak vizyonlarını paylaştığını” anlaşma için “yorulmadan çalışmakta” kararlı olduklarını söyledi. Anastasiadis görüşmeye Lefkoşa’nın kuzeyindeki dağlık bölgeye 1974’ten önce yerleştirilmiş 28 mayın tarlasının koordinatlarını içeren harita ile geldi. Akıncı da kuzeye geçişler için Rumlara uzun kuyruklara yol açan vize formu doldurma uygulamasını kal Tweet’lerle... Ayda iki görüşme dırdı. İki lider kültürel etkinlikleri için komite de kuracak. 28 Mayıs görüşmesinde yeni adımlar da bekleniyor. Akıncı, görüşme sonrası twitter hesabından “İki topluma da hayırlı olmasını dilerim” diye yazdı. Anastasiadis “Umarım bugün bütün Kıbrıslılar ve ülkemiz için parlak bir geleceğin başlangıcı olacaktır” tweet’ini attı. Türk Dışişleri sözcüsü Tanju Bilgiç, 2015’te “adil, kalıcı ve kapsamlı çözüm” beklentisini dile getirirken, önceliklerinin Kıbrıslı Türklerin siyasi eşitliğini sağlayacak bir anlaşmanın garanti edilmesi olduğunu vurguladı. BM Genel Sekreteri Ban ki Mun müzakerelerin başlamasından memnuniyetini dile getirdiği açıklamasında liderlere “fırsatı değerlendirerek ertelemeye gitmeden kapsamlı bir anlaşma yolunda ilerlemeleri” çağrısında bulundu. Kıbrıs için 2004’te Annan Planı ardından tüm girişimler başarısız olmuştu. Rumların ada etrafındaki enerji aramalarına Türkiye’nin Kıbrıs sahillerine Barbaros Sismik gemisini yollaması üzerine geçen ekimde müzakareler yeniden askıya alınmıştı. Bu kez 2004 referandumuna “Evet” demiş Anastasiadis ile çözüm ve birleşme yanlısı Akıncı’nın başta olması yeni fırsat görülüyor. Yoğunlaştırılacak müzakerelerin kilit unsurlarını yine toprak, sınırlar, iktidarın paylaşımı, mülkiyet ve güvenlik oluşturuyor. “Özgürlük Şart”ıyla “kral” ilk kez, 1. Rastgele vergi toplamayacağını; 2. Adaleti satmayacağını, geciktirmeyeceğini, kimseden esirgemeyeceğini; 3. Kimsenin hükümsüz tutuklanmayacağını, malından mülkünden edilmeyeceğini, kanun dışı ilan edilmeyeceğini, sürgüne gönderilmeyeceğini ve zarara uğratılmayacağını taahhüt ediyor… Türkiye’de bugün bulunmayan “habeas corpus” ilkesi, bireysel özgürlükler ve de temel hakların bütün nüveleri benimseniyor. Hükümranın “yasalarla kayıtlı olduğu” fikri dolaşıma giriyor. İşte böyle… Şimdi sergiler, konferanslar, kutlamalar… İnsanlık alayı valayla “Magna Carta”nın tam 800. yılını baştacı ederken, bizler “Kırmızı Kitap Türkiye’si”ne kapanıyoruz. Ne diyelim? Kader utansın! Onlara Magna Carta bize Kırmızı Kitap Şimdi de ‘Bulgar soykırımı’ Bulgaristan’da koalisyon hükümetini destekleyen partilerden “Yurtsever Cephe” Osmanlı döneminde “Bulgar soykırımı” yaşandığı iddiasının tanınması için girişim başlattı. Nisan sonunda parti parlamentoda Osmanlı döneminde Bulgar halkına karşı işlenen suçları kınayan bildiri sunmuş, Türklerin Hak ve Özgürlükler Partisi toplantıyı terk etmişti. Yurtsever Cephe’nin parlamento sözcüsü Valeri Simeonov ise Bulgar halkının 500 yıl boyunca yok edildiğini ve 5 milyondan fazla insanın öldüğünü öne sürüyor. Batak katliamını da gündeme taşıyan parti, siyasi çıkar değil kurbanların anıldığını savunuyor. C M Y B