Katalog

Perşembe 31 Aralık 2015 EDİTÖR: ŞEHRİBAN KIRAÇ TASARIM: ŞÜKRAN İŞCAN Yasak yarın başlıyor Rusya, 1 Ocak’tan itibaren Türk şirketlerinin devlet ve belediyelerin ihtiyaçlarına yönelik inşaat, turizm, otel işletmeciliği ve hizmetleri alanında çalışmasını yasakladı usya Başbakanı Dmitri Medvedev’in imzalamasıyla Rusya’dan Türkiye’ye ek yaptırımlar geldi. Rusya, inşaat, turizm ve otelcilik yapan Türk firmalarının faliyetlerini yasakladı. Kararlar 1 Ocak’tan itibaren geçerli olacak. Bakanlar Kurulu’nun resmi internet sitesinden yapılan açıklamada, “İmzalanan kararnameyle Türkiye Cumhuriyeti’nin yetkisi altında bulunan kuruluşların ve Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları tarafından kontrol edilen kuruluşların 1 Ocak 2016’dan itibaren Rusya’da yürütmesi yasak olan çalışma (hizmet) çeşitleri belirlendi” denildi. Hükümetin yaptığı açıklamaya göre, listede öncelikle bina inşaatı, mimarlık ve mühendislik tasarımı alanındaki faaliyetler, araştırma ve analiz çalışmaları, turistik acente faaliyetleri, otelcilik faaliyetleri, devlet ihtiyaçları için hizmet veren kuruluşlar ve kerestecilik yer aldı. Rusya’daki Türk şirketleri için yasak listesine tur acentaları, oteller ve devlet ihtiyaçları için hizmet veren kuruluşlar dahil edildi. Yapılan açıklamalarda, Türk firmalarının Rusya’da sürdürmesi yasaklanan faaliyetler listesinin kararname yürürlüğe girmeden önce imzalanan kontratları kapsamadığının altı çizildi. Rusya ile Türkiye arasındaki ilişkiler, 24 Kasım’da ekonomi 9 R Türk hava sahasını ihlal eden Rus uçağının düşürülmesiyle gerilmişti. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, kasım ayında Türkiye’ye karşı gıda ithalatına ambargo uygulanması, turizm, yatırım, ulaşım, inşaat projelerinin sınırlandırılmasını içeren ekonomik yaptırımların uygulanmasını öngören kararı imzalamıştı. Medvedev’in onayladığı listeye ilişkin hükümet tarafından yapılan açıklamaya göre, Başkurdistan, Kırım, Tataristan, Krasnodar, Vladimir, Kaluga, Moskova, Nijniy Novgorod, Samara ve Tümen gibi bölgelerde iş yapan 53 şirketin, Türkiye’ye uygulanan yaptırımların kapsamı dışında bırakılarak, gelecek yıl da Türk işçi çalıştırabilmelerini izin verildi. Söz konusu şirketlerin bazıları şöyle: “Denizbank, Rönesans İnşaat, AKOM, Ant Yapı, BEKO, Vitra Tesisat ve Vitra Fayans, Garant İnşaat, Gemont, Delta İnşaat, Delta Köprü İnşaat, Alabuga, DizaynRus, Kastamonu Entegre Kereste Sanayisi, Rönesans Ağır Sanayi, RenServis, RenStroydetal, RosTurPlast, RM Stroy, SGS, Strateji İnşaat, Trimorya, Philip Morris, Ford, Hayat Kimya, ESTA İnşaat, Ant Yapı Sanayi ve Ticaret, ENKA İnşaat, Monart İnşaat Sanayi ve Ticaret, IC İçtaş İnşaat, Yamata Endüstriyel Projeler ve Pondera İnşaat Elektrik ve Mekanik İşleri Sanayi.” l Ekonomi Servisi 53 şirkete izin usya hükümetinin açıkladığı yaptırımlar sonrası sorularımızı yanıtlayan Türk Rus İş Konseyi Başkanı ve ambargo dışında tutulacağı öne sürülen Anadolu Efes’in sahibi Anadolu Grubu Yönetim Kurulu Başkanı Tuncay Özilhan, daha önce çeşitli kurum ve kişilerce edillendirilen 9 milyar dolarlık maliyetin artacağını dile getirdi. Özilhan: Maliyet artar “Ö R listesi verilen işler daha sonra alt sektörlere doğru yayılacaktır. İşin daha da üzücü yanı bu sorunun ne zaman çözüleceğinin tam olarak bilinememesi. Çünkü uzlaşma sağlanmadıkça, yapım aşamasında olan nükleer santral, boru hattı gibi çok daha ciddi maliyetli işlerin sonucu kestirilecemeyeceği için maliyet de artacaktır diye düşünüyorum’ diyen Özilhan, sorunun bir an önce çözüme kavuşturulmasını umduklarını da dile getirdi. Rusya’da pek çok şirketin söz konusu ambargonun dışında tutulduğunu da hatırlatan Özilhan, kendi yatırımlarının 1 milyar doları bulduğunu, Rusya’da kriz zamanında yatırım yaptıklarını, herkesin çıktığı bir dönemde kaldıklarını hatırlatarak, vergilerini verdiklerini ve biraz da işin içinde vefa olduğu için sorun yaşamayacak şirketler olduğunu da sözlerine ekledi. l Ekonomi Servisi ‘Özyönetimlerle ilgili siyasi çözüm deklarasyonu’ zyönetimlerle ilgili siyasi çözüm deklarasyonu” önemli bir belge. Sosyalistlerin, bu deklarasyonun, “tartışmaya açıktır” ifadesini bir çağrı olarak kabul edip önyargılarla, kanaatlerle değil “düşünceyle” yaklaşarak, olumlu katkı yapmak amacıyla cevap vermeleri gerekiyor. Ben bu yazıda, yardımcı olmak amacıyla kısa notlar düşeceğim. Deklarasyon taleplerinin dünyatarihsel zeminini şöyle kuruyor: (1) “Günümüzde küresel kapitalizm derin bir kaos yaşamaktadır”; (2) “Bugün dünyada hâkim olması gereken yönetim anlayışı tartışmasız demokrasidir”. Bunlar oldukça sorunlu saptamalar. Kimi bölgeler için durum, orada yaşayanlar açısından belki “kaos” olarak tanımlanabilir ama, “Küresel Kapitalizm” bir kaos içinde değil: Çok katmanlı bir yapısal kriz içinde, farklı yoğunluklardaki az sayıda güç odağı, birbiriyle, kimi zaman “hibrid savaşlarla”, rekabet ediyor, pazarlık yapıyor. İkincisi, “Bugün dünyada hâkim olması gereken yönetim anlayışı tartışmasız demokrasidir” saptaması, “Kimin için” sorusunu dışarda bıraktığı ölçüde, neo liberalizmin “demokrasiden başka bir şey düşünmek yasaktır” buyruğuna boyun eğmek anlamına geliyor. Diğer taraftan bir süredir, ABD ve Avrupa’da egemen sınıfların entelektüelleri, siyasi temsilcileri arasında, “liberty” (kapitalist serbestlik ve güvenlik) ile “demokrasi” (parlamenter sistem) arasındaki uyumun ortadan kalktığına, demokrasinin serbestlik, güvenlik üzerinde olumsuz etki yapmaya başladığına inanan bir akım gelişiyor. Kapitalizmin yapısal krizi, liberal demokrasinin yaşayabilmesi için gereken ekonomiktoplumsal koşulları da (güçlü orta sınıf, ekonomik büyüme, uluslararası düzen) giderek ortadan kaldırıyor. Emperyalist, milliyetçi, ırkçı, dinci akımlar yükseliyor, siyasi merkezin aşınması sürüyor. Türkiye’ye gelince, haziran seçimlerinin yok sayılması, Suruç, Ankara katliamları, Kürtlerin yaşadığı bölgelerde yoğunlaşan güvenlik operasyonları, çatışmalar, sokağa çıkma yasakları, nihayet Yugoslavya’dan Suriye’ye iç savaş öncesi iklimi anımsatan iç göçler, siyasal İslamın AKP hükümetinin ülkede iktidarını mutlak olarak kurmak için Kürt siyasi hareketini mutlak olarak ezmeye kararlı olduğunu gösteriyor. Tüm bunlar, deklarasyonun taleplerinin hayata geçme olasılığına ilişkin ne yazık ki çok olumsuz bir manzara sergiliyor. İki saptama Çözüm belirsiz ‘Tam olarak bir rakam vermek zor görünüyor. Çünkü bu Tuncay Özilhan Öncelik inşaatta H ükümetin yanlış politikaları nedeniyle Türkiye demirçelikteki pazar payını uçak krizi nedeniyle ilişkilerin gerildiği Rusya ile Çin’e kaptırdı. Türkiye’nin Ortadoğu ve körfez ülkelerine çelik ürünleri ihracatı düşerken, Rusya’dan ithalat bir yılda yüzde 95, Çin’den ithalat da yüzde 250 arttı. CHP Hatay Milletvekili Mevlüt Dudu, demirçelik sektöründeki krizin nedenlerinin araştırılması için Meclis’e araştırma önergesi verdi. Önergeye göre Türkiye’nin 2012’de 35.8 Çelik pazarı Rusların elinde milyon ton olan çelik üretimi, 2015’te 31.5 milyon ton düzeyine kadar geriledi. Çelik ithalatı 2012’de 11.8 milyon ton iken 2014 yılında bu oran 13.8 milyon tona, 2015 yılının ilk 10 aylık döneminde ise 15.8 milyon tona fırladı. Türkiye’nin en çok çelik ürünleri ithalatı yaptığı ülkeler sıralamasında Rusya, Çin, Ukrayna, İngiltere ve Güney Kore geliyor. Türkiye 2014 yılının ocakekim döneminde Rusya’dan 1.8 milyon ton çelik ithal etti. Bu rakam 2015 yılının aynı dö neminde 3.7 milyon tona çıktı. Türkiye’nin 2012’de 20.2 milyon ton olan çelik ürünleri ihracatı, 2014’te 18 milyon tona, 2015’in ilk 10 ayında13.9 milyon tona geriledi. Son 1 yılda Mısır, İsrail, Fas, Suudi Arabistan, Yemen, Cezayir, İran, Lübnan ve Rusya’ya yapılan çelik ürünleri ihracatı büyük ölçüde azaldı. İhracatta en büyük pazar kaybı yüzde 38.9’luk kayıpla Uzakdoğu ve Güney Asya ülkelerinde yaşandı. lMUSTAFA ÇAKIR/ANKARA Haberleşme için yılda 2 bin 695 lira harcıyoruz erbest Telekomünikasyon İşletmecileri Derneği (TELKODER), Türkiye’de 2015’te sabit telefon ile interneti bulunan ve her bireyi cep telefonu sahibi olan 4 kişilik bir ailenin aylık ortalama haberleşme giderinin yaklaşık 224,6 TL olduğunu açıkladı. Türkiye’de 4 kişilik bir ailenin haberleşme giderinin geçen seneye göre yüzde dörtlük bir artışla yıllık 2695 TL’ye ulaştığı belirtildi. Haberleşme için devlete toplam 60 TL vergi ekleniyor. TELKODER Yönetim Kurulu Başkanı Yusuf Ata Arıak, “Haberleşme ve internetin artık elektrik ve su gibi; lüks olmayan günlük bir hizmet olduğunun kabul edilerek üzerindeki vergi yükünün azaltılması gerekiyor. Ayrıca, halen sabit hızlı internete bağlanamamış 13 milyon ev ve işyerine internet götürmenin çok önemli bir hedef olduğunu unutmamak gerekiyor” dedi. l Ekonomi Servisi S B u, l t u m , r ü g z ö ibi Kırlangıçlar g dolu ji r e n e e v a dayanışm le… iy ğ e il d 6 1 0 2 bir Beylikdüzü Enflasyon yüzde 8’i aşacak ilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Fikri Işık, enflasyonun yılı yüzde 8’in hafif üzerinde, cari açığın GSYH’ye oranının ise yüzde 4.5 civarında tamamlayacağını söyledi. NTV’ye konuşan Işık, Rusya ile yaşanan sorunların büyümeyi bir miktar etkileyebileceğini ancak sanayi üretimi noktasında çok iyi yerde olunduğunu savundu. Merkez Bankası’nın aralık beklenti anketinde, cari yılsonu TÜFE beklentisi yüzde 8.53 oldu. Deklarasyon, “Kürt sorununu” “demokratik özerkliğin” çözeceğini söylüyor. “Kürt sorunu” tam olarak tanımlanmadığı sürece bu saptamanın anlamlandırılması zor. Diğer taraftan, bir ulusal sorunun ulusal bağımsızlıkla sonuçlanması, hatta ırk ayrımına dayanan bir rejimin (Güney Afrika) yıkılması, ne demokrasiyi garanti ediyor, ne toplumsal sorunun çözümünü. Ezilen ulusun ya da ırkın seçkinleri bir devlet sahibi oluyor ama emekçi sınıfların durumu değişmiyor. Diğer taraftan yerel/bölgesel özerklik olarak tanımlanan şeyin gerçekleşmesi halinde ortaya “demokratik” (liberal ya da doğrudan vb.) bir yapının çıkabilmesi, tamamen o bölgedeki servet dağılımına, sınıflar arasındaki dengeye, siyasi örgütlenmelerin niteliğine bağlıdır. Deklarasyonun ileri sunduğu 14 maddeye bakınca da kapitalizmi, bölgede servet dağılımının siyasi kültürel sonuçlarını, kapitalist, feodal sınıfların ittifaklarını, çıkarlarını, reflekslerini hesaba katmayan ya da bunların bu 14 maddenin talep ettiği özgürlüklerle uyumlu olduğunu varsayan bir “demokrasi” arayışı ile karşılaşıyoruz. Sosyalistler tabii ki, silahların susmasını, siyasi zemine dönülerek görüşmelerin başlamasını talep etmelidir; Kürt halkının temsilcilerinin özgürlük, eşitlik taleplerini desteklemelidir. Ancak, aynı zamanda, bu taleplerin sorunlarını, karşı karşıya kalacakları güçler konusunda kaygılarını Kürt hareketiyle samimiyetle, açıklıkla paylaşmalıdır. Kürt sorunu ‘demokratik özerklik’ KISA...KISA... l Bank Asya’ya, 2010, 2011 ve 2012 dönemlerine ilişkin toplam 14 milyon 970 bin 308.23 lira vergi ile ceza ihbarnamesi düzenlendi. l Amerikan çokuluslu bilim ve teknoloji devi Apple’ın, gerçek kazancını İrlanda’ya aktararak, vergi kaçırdığı gerekçesiyle İtalya’ya 318 milyon Avro ceza ödeyeceği belirtildi. l CLK Boğaziçi Elektrik, yeni kurumsal kimliği çerçevesinde hayata geçirdiği Müşteri İşlem Merkezleri’nin sayısını 100’e çıkardı. l Yandex, web ortamında 2016’ya dair en çok aranan ifadeleri açıkladı. Buna göre ilk sırayı ‘Survivor’ın yeni takımı’ aldı. Onun ardından ‘2016 resmi tatiller’ ve ‘Euro 2016’ geldi. l Kazak SamrukKazyna’nın Şekerbank’taki yüzde 19.37 hissesinin (224.35 milyon) tamamının Kazkommertsbank’a satışı ile ilgili hisse satınalma anlaşması imzalandı. Böylece Kazaklar artık Şekerbank’ta ana hissedar durumuna geldi. lu ğ o m a m İ m e Ekr kanı elediye Baş B Varlıbaş AVM’ye hafta sonu 15 bin kişi gidiyor rabzon’nun buluşma noktalarından Varlıbaş AVM, beşinci yılında ziyaretçi sayısını yüzde 50 arttırdı. Yıllık 250 milyon TL’lik ticaret hacmine ulaşan Varlıbaş AVM hafta sonlarında günde ortalama 15 bin kişi tarafından ziyaret ediliyor. Varyap Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı ve Üst Yöneticisi (CEO) Erdinç Varlıbaş, yılda 300 bine yakın Arap turistin Trabzon’a geldiğini belirterek, bu ilginin sadece ziyaret ile sınırlı olmadığının, gelenlerin konut ve arsa yatırımları yaptığını açıkladı. T Varlıbaş C M Y B