Katalog

Cuma 2 Ekim 2015 EDİTÖR: ŞEHRİBAN KIRAÇ TASARIM: SERPİL ÜNAY Ihracat resmen durdu Parite etkisi ve jeopolitik gelişmelerle yılbaşından beri sert düşüş yaşanan ihracatta öncü verilere göre eylülde düşüş yüzde 20’yi buldu ürkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) verilerine göre eylülde ihracat yüzde 19.8 azalışla 10.61 milyar dolar, ilk dokuz ayda ise yüzde 10 azalışla 106.3 milyar dolar oldu. İhracat rakamlarını Adana’da açıklayan TİM Başkanı Mehmet Büyükekşi eylüldeki düşüşte bayram tatilindeki 3 iş günü kaybının ve bayram sonrasında yavaşlamanın da etkisi olduğunu savunarak “Ortalama Avro/dolar paritesi ilk 9 ayda geçen seneye göre yüzde 17.7 geriledi. Bu gerilemenin ihracatımıza faturası ise ilk 9 ayda toplam 9.7 milyar dolar oldu” dedi. Büyükekşi bayram tatilindeki 3 iş günü kaybının ve bayram sonrasında yavaşlama ekonomi 11 T BAzI İllER SOS vERİyOR Bazı illerde ihracat ise neredeyse durma noktasına geldi. İhracat düşüşü Kars’ta yüzde 100, Bingöl’de yüzde 94, Hakkâri’de yüzde 92.5, Gümüşhane’de yüzde 81, Kırklareli’de yüzde 64, Sinop’ta 58, Mersin’de yüzde 51’i aştı. Eylül ayında en fazla ihracat yapılan ilk 5 ülke Almanya, İngiltere, Irak, İtalya ve ABD oldu. Aynı zamanda Almanya’ya ihracat yüzde 14, İngiltere’ye ihracat yüzde 11, Irak’a ihracat yüzde 32 geriledi. Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci bu yıl ihracatın 158.5 milyar doların altında kalacağını ancak azalışın yüzde 10’dan çok daha düşük olacağını ifade etti. nın ihracatı 1.9 milyar dolar aşağı çektiğini iddia etti. Verilere göre ihracat son 12 ayda yüzde 7.6 azalış ile 145.52 milyar dolar olarak gerçekleşti. Sektörel bazda bakıldığında eylülde en fazla ihracatı 1.88 milyar dolarla otomotiv endüstrisi gerçekleştirirken bu sektörde bir önceki yıl aynı döneme göre ihracat yüzde 4.2 düşüş gösterdi. Otomotivi yüzde 16.4 düşüş ve 1.39 milyar dolarla hazırgiyim ve yüzde 27.1 düşüşle 1.5 milyar dolara gerileyen kimyevi maddeler sektörleri takip etti. Yılın ilk dokuz aylık döneminde en fazla ihracatı 15.37 milyar dolarla yine otomotiv endüstrisi gerçekleştirirken bu sektörde bir önceki yıl aynı döneme göre ihracat yüzde 9.1 düşüş gösterdi. Romanya da VW satışını durdurdu omanya hükümeti, skandala konu olan hatalı emisyon yazılımına sahip Volkswagen araçların satışını hata düzeltilene kadar durdurdu. Romanya Ulaştırma Bakanı Iulian Matache yaptığı açıklamada, hatalı emisyon yazılımının ülkedeki 105 bin araçta bulunduğunu belirtti. Matache bu araçlardan 56 bininin sıfır olarak satıldığını, 49 bininin ise ikinci el olarak Romanya’ya getirildiğini dile getirdi. Bakan Matache, Volkswagen’in Romanya bayilerinde satılmayı bekleyen 300 sıfır aracın da hata düzeltilene kadar satışının durdurulduğunu belirtti. Ülkenin tüketici koruma ajansı da Volkswagen satıcılarına skandala neden olan aldatmaca nedeniyle para cezası kesilebileceğini açıkladı. Bu durumda satıcılar ödedikleri ceza için üreticiye rücu edebilecek. Romanya Çevre Bakanı da üreticinin emisyon değerleri için ek olarak ne kadar vergi ödemekle yükümlü olabileceğine dair verilerin toplanmakta olduğunu söyledi. TMMOB Makina Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi Yönetim Kurulu Başkanı Zeki Arslan, Volkswagen araçlarının emisyon değerleriyle oynanması ve Türkiye’ye etkisini değerlendirdi. Zeki Arslan, Türkiye’de üretilen ve tip onayı alan araçların EURO 6 standardına geçmelerinin 2019 sonuna ertelendiğini hatırlatarak, “ Ülkemiz eski araç parkının egzoz gaz salımları ve yakıt ortalaması Avrupa Birliği’nin ortalamasından çok daha yüksektir. Bu kararlarla zaten yüksek olan salım değerlerinin iyileştirilmesi ötelenmektedir” dedi. l Ekonomi Servisi R Rusya’da büyük kayıp İlk dokuz ayda otomotivi yüzde 12.3 düşüş ve 12.59 milyar dolarla hazırgiyim ve yüzde 13.7 düşüşle 11.56 milyar dolara gerileyen kimyevi maddeler sektörleri takip etti. Eylülde AB’ye ihracat yüzde 11, Kuzey Amerika’ya ihracat yüzde 7 ve Afrika’ya ihracat yüzde 25 geriledi. Eylülde Türkiye’den Rusya’ya ihracat bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 49 gerileyerek, 276 milyon dolara düştü. Akdeniz İhracatçıları Birlikleri Koordinatör Başkanı Bülent Aymen de bölgeden yapılan ihracatın eylülde yüzde 34 azalarak 764 milyon 574 bin dolar olarak gerçekleştiğini söyledi. Adana’nın ihracatı eylülde yüzde 16, ilk 9 ayda ise yüzde 14 geriledi. l Ekonomi Servisi Mühendisler uyardı İmalatta daralma hızlandı malat sanayii satın alma yöneticisi endeksi (PMI) eylül ayında 48.8’e gerileyerek önceki ay başlayan daralmanın hızlandığına işaret etti. Markit ve İstanbul Sanayi Odası (İSO) tarafından hazırlanan satın alma yöneticileri endeksi Nisan ayından bu yana en düşük seviyeye geriledi. Üretim nisandan bu yana en sert gerilemeyi kaydederken, yeni siparişlerdeki daralma hız kazanarak dokuzuncu ayına girdi, şirketler satın alma faaliyetlerini yavaşlattı. Buna karşılık ihracat siparişleri güçlenirken, istihdam ılımlı artış kaydetti. İmalat PMI, bu yıl mayıs ve temmuz hariç tüm aylarda TİSK ekonomide belirsizlikten endişeli sektörde koşulların zayıfladığına işaret eden 50 düzeyinin altında bir değer aldı. Ağustosta 49.3 değerini alan endeks eylülde 48.8’e gerileyerek son beş ayın en düşük değeri aldı. Yeni siparişler endeksi ise 49.6’dan 48.6’ya geriledi. İki alt endeks de dokuz aydır daralmaya işaret eden 50 seviyesinin altında yer alıyor. Şirketlerin ankete verdikleri cevaplara göre üretim ve yeni siparişlerdeki daralma zayıf piyasa koşulları ile siyasi ve ekonomik belirsizlikten kaynaklanıyor. Kur hareketlerinin yarattığı maliyet ise üretim üzerinde ek baskı yaratıyor. l Ekonomi Servisi İ Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu, ekonomide yaşanan güven kaybının etkisini göstermeye başladığına dikkat çekti ürkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu’nun (TİSK) eylül ayı bülteninde, ekonomiye güvenin zayıflamasıyla, tüketim ve yatırım harcamalarının ertelenebileceği uyarısı yapıldı. TİSK bülteninde, “Ekonomik güvenin aşınmasında, yaşanan seçimler ve terör eylemleri de etkili olmuştur. Yaşanan olumsuzluklara rağmen büyüme performansı sürüyor, ancak sanayide kurun yarattığı aşınmanın sonuçları görülmeye başlandı” denildi. Sanayi üretiminin, temmuzda aylık bazda yüzde 1.5 azalırken, yıllık bazda sadece yüzde 0.3 yükseldiğine işaret T edilen açıklamada, bu durumun ağustos ve eylül aylarında da devam etmesi halinde, yılın üçüncü çeyreğinde Gayri Safi Milli Hasıla’daki büyüme oranının düşük düzeylerde gerçekleşebileceği belirtildi. Mali disiplin sağlandığı halde, enflasyonun yükselmeye devam ettiği vurgulanan açıklamada, “2015 yılında da hedef enflasyona ulaşılamayacağını, ekonomideki belirsizliklerin buna kaynak teşkil edeceğini düşünüyoruz” denildi. İhracatın 2015 yılının ilk yedi ayında bir önceki yıla göre kesintisiz düştüğü vurgulanan açıklamada, 2009 hariç 1985’ten beri hiç böyle bir dü şüş görülmediği kaydedildi. Açıklamada, cari işlemler açığının da 2015 Temmuz ayında, bir önceki yılın Temmuz ayına göre 768 milyon dolar artarak 3 milyar 154 milyon dolara, yıllık cari açığın da 45 milyar 27 milyon dolara çıktığına dikkat çekildi. Cari açığın finansman kaynaklarından portföy yatırımlarında çıkışın sürdüğüne değinilen açıklamada, daha sonra şöyle denildi: “Temmuz ayında sermaye çıkışı 3 milyar 260 milyon dolara ulaşmıştır. Yurtdışından sendikasyon sağlanamasa ciddi riskler gerçekleşebilirdi.” l Ekonomi Servisi Hüsnü Özyeğin Finansbank’a teklif verdi atışa hazırlanan Finansbank’ın sahibi Yunanlı NBG’nin (National Bank of Greece), Qatar National Bank, Hüsnü Özyeğin’in sahip olduğu Fibabanka ve başka bankalardan teklif aldığı bildiriliyor. Özyeğin, 1987’de faaliyete geçirdiği Finansbank’ı 2.8 milyar dolara NBG’ye satmıştı. Kimliklerini gizli tutan konuya yakın kaynakların verdiği bilgiye göre, 3.6 milyar dolarlık Finansbank için teklifler iki hafta önce verildi. Yunanistan’ın en büyük bankası, yüzde 99.8 seviyesindeki hissesini yıl sonuna kadar yüzde 60’tan düşük bir seviyeye indirmeye hazırlanıyor. Söz konusu süreç, bankanın birkaç defa kendi iç teslim tarihlerini kaçırması ile ertelenmişti. l Ekonomi Servisi S C M Y B