Katalog

Cuma 16 Ekim 2015 EDİTÖR: PELİN ÜNKER TASARIM: SERPİL ÜNAY TÜSİAD: Beklemeye tahammülümüz kalmadı I İŞ DÜNYAS RM ACİL REFO İSTEDİ ekonomi 9 TÜSİAD Yönetim Kurulu Başkanı Symes: Vatandaşlarımızın can güvenliğinin ve huzurun tam olarak sağlanması yönünde tedbirlerin gözden geçirilmesi gerekiyor Sorunu çözecek parti mi? orun devasa... Çağdaş toplum çizgisinden giderek uzaklaşma mı dersiniz; ağırlıklı olarak inşaat ve rant ve tabii tüketim üzerine kurgulanan ekonominin iflas etmek üzere olması mı; çift hanelere ulaşan işsizlik ve enflasyon mu; 13 yıldan beri etnik köken, inanç ve yaşam tarzı üzerinden yapılan siyasetin Türkiye’yi tamamen ayrıştırması mı; bilgi toplumu hedefinden süratle uzaklaşarak ortaçağ karanlığına yeniden sürükleniyor olmak mı; yoksa demokrasinin yapı taşlarının alaşağı edilerek otoriter bir rejimin giderek yükselmesi mi? İnsan hayatının bu kadar değersiz hale gelmiş olması mı, terör kıskacında yitip giden canlar mı, her saniye ne zaman, nerede bomba patlayacağı endişesi içinde yaşamak durumunda kalmak mı? Yoksa savaş mı? Dedik ya sorun devasa... Çünkü rayından çıkmış bir Türkiye var önümüzde ve bir seçim... CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu TÜSİAD toplantısında iş dünyasına sesleniyor ve “Sorunu çözecek parti biziz” diyor. Sakin, net ve kararlı bir konuşma. Bugünkü tabloyu ortaya koyuyor ve yapacaklarını sıralıyor; eğitimde, ekonomide, siyasette, vergi düzeninde... Çarpıcı ve özlediğimiz ayrıntılar da var: “Öğretmeni toplumun lideri yapacağız. Bütün harcamalardan kısacağız, eğitime önem vereceğiz” örneğin ya da “En çok ihtiyaç duyduğumuz siyasi ahlak. Bizim amaçlarımızdan birisi, ilk bir yıl içinde kesinlikle siyasi ahlak yasası çıkarmaktır” gibi... Konuşması süresince iki noktada alkış alıyor; biri eğitim, diğeri ise “Siyasi sizden üretim ister, sizin önünüzü açmak ister. Bir sopa olarak vergi denetiminin kullanılması demokrasimizin en büyük sorunlarından biridir. Beni ilgilendiren hangi görüşten olursa olsun, üretimdir” sözleri ardından... İş dünyasının devleri orada. TÜSİAD Başkanı Cansen Başaran Symes’in her zamankinden kısa konuşmasının tek cümlelik özeti “Reform listesinde yer alanlar için artık beklemeye tahammülümüz kalmamıştır” sözleri. Belli ki toplumun hemen her kademesine hâkim olan korku ve endişe orada da yani iş dünyasında da kendini gösteriyor. “Sorunu çözebilecek parti biziz” sözlerinin yansıması hakkında yorumda bile bulunamayacak kadar... S ürk Sanayicileri ve süratle hükümetin kurulİşadamları Derneması ve toplum olarak ülği (TÜSİAD) Yönekenin huzurunu, güventim Kurulu Başkanı Canliğini ve refahını sağlayasen BaşaranSymes, “Secak reform programlarıçimler sonrasında süratle ŞEHRİBAN na odaklanma ihtiyacı içinhükümetin kurulması ve deyiz. Hem de acilen... YeKIRAÇ toplum olarak ülkenin huni seçilecek ve göreve gelezurunu, güvenliğini ve recek parlamentodan toplufahını sağlayacak reform progmun haklı beklentisi budur. Bu ramlarına odaklanma ihtiyacı görevi, bu ihtiyacı karşılayacak içindeyiz” dedi. hükümeti kurma sorumluluğu TÜSİAD, Cumhuriyet Halk Par TBMM ve siyasi partilerimizintisi (CHP) Genel Başkanı Kemal dir. Bu toplumun özgür bireyleri Kılıçdaroğlu’nu, ‘Siyasi Parti Liolarak bizlerin sorumluluğu ise derleri ile Buluşma’ toplantıların oyumuzu kullanmak, sivil topda ağırladı. Symes, burada yaptı lum örgütü olarak da temsil ettiğı konuşmada, 1 Kasım seçimleri ğimiz kesimler adına reform ihtiöncesinde siyasi partilerin progyaçlarını bıkmadan, usanmadan ramlarını doğrudan iş dünyasına dile getirmek ve talep etmektir” aktarabilmesi için bir platform şeklinde konuştu. yaratmak amacıyla toplantıları Yoğun katılım düzenlediklerini söyledi. Symes, “Türkiye’nin içinde buToplantıya, Koç Holding Onurlunduğu bu zor günlerde siyasi li sal Başkanı Rahmi Koç, Boyner derimizle açık diyaloğu son dere Grup Yönetim Kurulu Başkanı ce önemsiyoruz. Bu, TÜSİAD’ın Cem Boyner, Boyner Grup Yöneher zaman benimsediği temel bir tim Kurulu Üyesi ve eski TÜSİprensiptir. Açık diyalogdan hiçbir AD Başkanı Ümit Boyner, geçen zaman vazgeçmiyoruz, vazgeçme aylarda gözaltına alınan TÜSİyeceğiz. Toplantılara, TBMM’de AD Yönetim Kurulu Üyesi Memgrubu bulunan 4 parti liderini da duh Boydak, eski vet ettik” ifadesini kullandı. TÜSİAD Başkanı Arzuhan DoCan güvenliği sağlanmalı ğan YalçınAnkara’daki terör saldırısının dağ, Sabancı toplumu derinden sarstığını ifade Holding Üst eden Symes, “Vatandaşlarımızın Yöneticisi can güvenliğinin ve huzurun tam (CEO) Zaolarak sağlanması yönünde gerek fer Kurtul, li tüm tedbirlerin gözden geçirilHamdi mesi ve bu olayın suçlularının bir Akın, Ali an önce ortaya çıkarılması, kamu Koç’un yavicdanı açısından hayati derecede nı sıra çok önemli. Şiddet ve terör ortamı bir sayıda iş inan önce sona ermeli” dedi. sanı katıldı. Symes, Türkiye’nin 7 Haziran seçimlerinin hemen arkasından seçim atmosferine girdiğini hatırlattı. Seçimlerin hemen ardından liderlere ve kamuoyuna acil reform listeleri olduğunu anımsattıklarına değinen Symes, “Bugünün Türkiyesi’nde ve bugünkü küresel koşullarda bu reform listesinde yer alanlar için artık Cansen BaşaranSymes beklemeye tahammülümüz kalmamıştır. Seçimler sonrasında T TÜSİAD toplantısına Selin Sayek Böke, Faik Öztrak, Akif Hamzaçebi, Murat Karayalçın ve Erdoğan Toprak ile katılan Kılıçdaroğlu salon girişinde iş dünyası temsilcileriyle tokalaştı. Kılıçdaroğlu konuşması sırasında “Biz bilgi toplumunu savunuyoruz, onlar (AKP) ortaçağı” derken salondan büyük alkış aldı. Kendi ayıplarını örtecekler HP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu Ankara’daki terör saldırısının göz göre göre geldiğini vurgulayarak, “Şimdi ‘efendim olayı IŞİD çıkardı, PKK çıkardı ve bunları tespit etmişler’ diye neredeyse sevinç çığlıkları atacaklar” dedi. Yayın yasağıyla ilgili olarak da Kılıçdaroğlu kendi ayıplarını örtmek için koyuyorlar” diye konuştu. Kılıçdaroğlu, Başbakan Ahmet Davutoğlu’ndan, ayrılmıyorlarsa iki bakanı görevden almalarını istediğini belirterek, söylendiği gibi güvenlik açığı yoksa o kadar kişinin nasıl öldüğünün açıklanması gerektiğini kaydetti. TÜSİAD’ın ‘Siyasi Parti Liderleri ile Buluşma’ toplantısında konuşan Kılıçdaroğlu’nun konuşması C nın satır başları şöyle: 4 Eğer siyaseti kirlilikten arındırmazsak, ahlaki ilkeleri yani etik değerleri güçlü kılmazsak emin olun bu ülkede hiçbir şey olmaz. Herkes kendisini Cumhurbaşkanı gibi sorumsuz addediyor. Olmaz, olmaz 4 Türkiye’nin dış politikası 180 derece değişmeli. Ama siz dış politikayı mezhepçi bir anlayışa indirgerseniz, başka ülkelerin içişlerine karışırsanız, o ülkelere Türkiye’den TIR’larla silah gönderirseniz, binlerce çocuğun ve masum insanın ölümüne seyirci kalırsanız, bu dış politikaya nasıl doğrudur diyeceğiz? Ortadoğu’nun şamar oğlanı ülkesine dönüştürdüler bizi. 4 Merkez Bankası’nı tam bağımsız hale getireceğiz. Gelir İdaresi Başkanlığı’nı özerk yapacağız. Hükümetin eğitim politikalarını eleştiren ve 13 yılda 12 kez eğitim politikasının değiştirildiğini vurgulayan Kılıçdaroğlu, iktidarla aralarında eğitim ve dış politikada derin görüş ayrılıkları olduğunu yineledi. Kılıçdaroğlu, “Koalisyon görüşmelerinde eğitim alanında derin görüş ayrılıklarımız oldu. Biz bilgi toplumunu savunuyoruz, onlar ortaçağı” derken salondan büyük alkış aldı. İş dünyasına seslenen Kılıçdaroğlu, “Eğer bu ülkede barış, huzur, uygar dünyanın bir parçası olmak ve eleştirme özgürlüğüne sahip olmak istiyorsanız oylarınıza talibiz. Vermezseniz ne olur? Bana bir şey olmaz. Olan ülkeye olur” dedi. Eğitime alkış Finlandiya’dan ders Kısa bir ziyaretti Finlandiya Cumhurbaşkanı Niinistö’nün Türkiye’ye gelişi, anlayana önemli derslerle dolu... Tarifeli uçakla seyahat etmesi, bin odalı Saray’a ilişkin “umarım kaybolmam” esprisi.... Kılıçdaroğlu’nun TÜSİAD toplantısında, “Eğitim sorunu için Finlandiya’dan eğitim reformunu yapan bakanı davet ettik. Eğitim sisteminde reform yaparak, milli geliri 40 bin dolara çıkarmışlar” sözlerine kulak vermekte yarar var. Gerçekten de Finlandiya’nın en önemli zenginliği insan kaynağı ve gerçekleştirdiği eğitim mucizesinde... İnsani gelişim endeksi, PISA göstergeleri bunu çok iyi doğruluyor... İngiltere’de İşçi Partisi’nin yeni lideri Jeremy Corbyn, İspanya’da Podemos’un başındaki Pablo Iglesias, ya da ABD’de Bernie Sanders gibi kişiler artık dünya siyaset sahnesinde. Yeni bir sol hareket mi yükselişte, yoksa bu hareketler ekonomik krize verilen münferit tepkiler mi? Üzerinde düşünülmesi gereken bir konu. Ya da HDP lideri Demirtaş ve CHP lideri Kılıçdaroğlu’nun ortak hareket etmeleri için küçük bir tüyo... İşsizlerin iş bulma umudu yok TÜİK’e göre temmuzda işsiz sayısı 2 milyon 70 bine çıktı. DİSK’e göre ise umudu olmayanlar dahil edildiğinde bu sayı 6 milyon 416 bin kişiyi buluyor Yeni bir liderlik akımı mı? Dairesi’nden (KBA) geldi. Volkswagen’in manipüle edilmiş araçların gönüllü olarak tamir edilmesi önerisini kabul etmeyen KBA, skandaldan etkilenen 2.8 milyon aracın VW tarafından zorunlu olarak geri çağrılmasına karar verdi. Almanya Ulaştırma Bakanı Alexander Dobrindt, KBA’nın, VW’den manipülasyon yaptığı araçları geri çağırmasını istediğini belirtti. Dobrindt, geri çağırma işleminin herkes için geçerli olduğunu dile getirerek, teknik detayları vermek için henüz erken olduğunu söyledi. Geri çağırma işleminin 2016 başında başlayacağını vurgulayan Dobrindt, “Bakanlık, geri çağırma işleminin başlamasını ve seyrini inceleyecek” dedi. Öte yandan VW, 2016 model dizel araçlarının da egzoz testlerinde manipülasyona yol açabilecek ek bir yazılıma sahip olduğunu ABD Çevre Koruma Ajansı’na bildirdi. l Ekonomi Servisi VW araçları çağırmaya mecbur olkswagen’e (VW) bir V kötü haber de Almanya Federal Motorlu Ulaşım ürkiye’de işsizlik oranı, temmuzda bir önceki aya göre 0.2 puan artarak yüzde 9.8 olurken, işsiz sayısı aynı dönemde 103 bin artış göstererek 2 milyon 880 binden 2 milyon 970 bine yükseldi. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) işgücü verilerine göre temmuzda 1524 yaş grubunu içeren işsizlik oranı geçen yılın aynı ayına göre 0.1 puanlık artışla yüzde 18.3 olurken bu oran 1564 yaş grubunda değişim göstermeyerek yüzde 10 olarak gerçekleşti. Mevsim etkilerinden arındırılmış işsizlik ise yüzde 10. 4 oldu. Tarım dışı işsiz sayısı yıllık 113 bin kişi arttı. Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi ise, kasımda açıklanacak ağustos dönemi verileri kapsamında tarım dışı işsizlikte artış beklendiğini açıkladı. TÜİK verileri üzerine görüşlerini bildiren Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu Araştırma Enstitüsü de (DİSKAR) 2009 krizindeki temmuz döneminden sonra en yüksek işsizliğin olduğu temmuz dönemini yaşadığımıza dikkat çekti. DİSKAR’a göre, Tem T muz 2015 döneminde resmi işsizlere, umudu olmadığı için ya da diğer nedenlerle son 4 haftadır iş arama kanallarını kullanmayan ve işe başlamaya hazır olduğu halde bu nedenle işsiz sayılmayanlar da dahil edildiğinde işsizlik oranı yüzde 16.5, işsiz sayısı da 5 milyon 418 bin kişi oldu. Et fiyatları yerinde sayacak Sanayiciler, ithalatı açılmasına rağmen bir türlü düşmeyen kırmızı et fiyatlarında gerileme veya yükselme beklemiyor. Kırmızı Et Sanayicileri ve Üreticileri Birliği Yönetim Kurulu Üyesi Ahmet Yücesan, fiyatların yerinde sayacağını belirterek, “Et fiyatları önümüzdeki günlerde pahalanmayacak. Düşüş beklentisi de zayıf. Eski seviyelerine düşeceği kanaatinde değilim. Kırmızı et düşmez ama yerinde sayar. Girdi maliyetlerinin büyük bölümü ithal ediliyor. Maliyetler belli. Hayvancılıkta yemin, özellikle konsantre yemin çoğunu yurtdışından alıyoruz” dedi. 950 bin yükseldi İşinden memnun olmayan ya da düzgün işler bulamadığı için çaresiz kısa süreli işler yapanlar ilave edildiğinde işsizler, gizli işsizler ve çaresizlerin toplam sayısı 6 milyon 416 bin kişiyi buldu. DİSKAR, Temmuz 2015 dönemi için işsiz sayısının Temmuz 2012 dönemine göre yüzde 47 arttığını ve Türkiye ekonomisinin 3 yılda 950 bin yeni işsiz yarattığını, her iki işsizin yanına bir işsiz daha eklendiğini vurguladı. DİSK çalışması, kadınlar için resmi işsizlik oranının bir önceki yılın aynı dönemine göre 0.5 puan artarak yüzde 12.5 olarak gerçekleştiğini ve işsiz kadın sayısının son 1 yılda 123 bin kişi arttığını da ortaya koydu. Yükseköğretim mezunları arasında da işsiz sayısı bir önceki senenin aynı dönemine göre 63 bin kişi arttı. l Ekonomi Servisi Tarım dışı artacak TESK: Sıra bankalarda Türkiye Esnaf ve Sanatkârları Konfederasyonu (TESK) Genel Başkanı Bendevi Palandöken, esnaf ve sanatkârların terör ve doğal afetler nedeniyle zor günler yaşadığına değinerek, “Bankalar kredi ve kredi kartı borçlarını erteleyerek bu sıkıntılı dönemde esnafa destek olmalı” dedi. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumunun (BDDK), terörden ve doğal afetlerden etkilenen yerlerde faaliyette bulunan esnaf ve sanatkârların banka borçlarının ertelenebilmesi için gerekli hukuki çalışmaları tamamladığını hatırlatan Palandöken, “Artık sıra bankalarda. Kepenk açamayan esnafın borç ödemesi mümkün değildir” diye konuştu. OVP’DE REVİZE EDİLMİŞTİ Geçen yıl yayımlanan Orta Vadeli Program’da (OVP) 2015’e ilişkin yüzde 9.5 işsizlik öngörülmüştü. Yeni OVP’de ise bu oran yüzde 10.5 olarak revize edilmişti. C M Y B