Katalog

30 OCAK 2015 CUMA CUMHURİYET SAYFA EKONOMİ ekonomi@cumhuriyet.com.tr 11 Kıdem tazminatını 30 günden 15 güne düşürerek fona dönüştürmek isteyen hükümet emekçiyi kızdırdı: Kıdemi tartışmak istemiyoruz MUSTAFA ÇAKIR ANKARA Hükümetin kıdem tazminatını yeniden gündeme getirmesi işçiyi kızdırdı. Kıdem tazminatı hesabında 30 günlük süreyi 15 güne düşürmek ve fona geçmek isteyen hükümet, amacını gerçekleştirirse işçi daha az para alacak. Değişiklikle ilgili işçi konfederasyonlarına yeni bir metin gönderilmediği gibi toplantı için bir davet de yapılmadı. Fona tepki gösteren Türkİş “tartışmayız bile” derken, DİSK de kıdem tazminatının kazanılmış hak olduğunu, hükümetin böyle bir girişimde bulunması halinde grev dahil her türlü mücadeleyi yürüteceklerini açıkladı. Hakİş ise fona destek veriyor. Başbakan u Hükümetin kıdem tazminatını azaltmak istemesine sert tepki gösteren işçi sendikaları, kıdem tazminatını tartışmaya bile açmaktan yana değil. Türkİş, hükümetin argümanını “işçi tazminat alamıyorsa sorumlusu hükümet” şeklinde yanıtladı. DİSK, tazminatın kaldırılmasına ilişkin grev dahil her türlü mücadeleyi yapacağını açıklarken Hakİş, fon oluşturulursa sorunun çözüleceğine inanıyor. Ahmet Davutoğlu’nun önceki gün kıdem tazminatını fona dönüştürme önerisini yeniden gündeme getirmesi, tartışmayı yeniden alevlendirdi. Mecut, yasaya göre bütün işçilere kıdem tazminatı ödenmesi gerekiyor. Ancak hükümet bunun denetimini yapmak yerine kıdem tazminatını fona dönüştürmek istiyor. Hükümetin önerisine göre kıdem tazminatı 30 gün üzerinden değil, 15 hatta 10 gün üzerinden hesaplanacak. İşçinin parası fonda birikecek. İşveren yüzde 4 oranında prim ödeyecek. İşçi fonda biriken parasını da 15 yıl boyunca çekemeyecek. Ancak isterlerse onlar da fona geçebilecek. Hükümetin önerisinin yaşama geçmesi halinde eskiden 30 gün üzerinden 1 yılda 1 brüt ücret tutarında kıdem tazminatı alan işçinin eline bu rakamın ancak yarısı geçecek. Bu talep aynı zamanda işverenlerin de talebi. Türkİş Genel Mali Sekreteri Ramazan Ağar, hükümetin kıdem tazminatını sürekli gündeme getirerek insanları alıştırmaya çalıştığına dikkat çekti. Kıdem tazminatının fona dönüştürülmesine başından bu yana karşı olduklarını dile getiren Ağar, “Fona dönüştürmedeki temel amaç, kıdem tazminatı hesabındaki 30 günü 15 güne düşürmek. Biz kıdem tazminatı değişikliğini tartışmayız bile. Türkİş Ge nel Kurulu’nun kıdem tazminatı DİSK: Kabul etmemiz nın gündeme gelmesi halinde gemümkün değil nel grev nedeni sayılacağına ilişkin kararı da var” dedi. “Bu işin DİSK Genel Sekreteri Arzu Çersuyunun çıkmaması lazım” dikezoğlu, DİSK’in kıdem tazminatı yen Ağar, insanların menfaatlakonusundaki çizgisinin belli olduğuna rına olan şeyleri düşünmek ye dikkat çekti. Geçen yıl yaptıkları direniş rine, tam tersi yapılarak insan eylemlerini anımsatan Çerkezoğlu, hüların menfaatlarına olmayan kümetin konuyu şimdi yeniden gündeme şeylerin gündeme taşındığına getirdiğini belirtti. Başbakan’ın kıdem tazdikkat çekti. Hükümetle an minatını işverenler açısından yük olmaktan laşmalarının mümkün olma çıkaracaklarını açıkladığına işaret eden Çerkezoğlu, “Kıdem tazminatı işçilerin kazadığını dile getiren Ağar, iş nılmış hakkıdır. Kıdem tazminatının fona çilerin yüzde 80’inin kıdem dönüştürülmesini kabul etmeyeceğiz. Hütazminatı alamadığına ilişkin kümet bu yönde adım atarsa kabul etyaklaşıma da tepki gösterdi. memiz mümkün değil. Grev dahil her Ağar, “İşçiler kıdem tazmi türlü mücadeleyi yürüteceğiz” dedi. Öte yandan, Hakİş kıdem tazminatınatı alamıyorsa bunun nedenın fona dönüştürülmesini destekliyor. ni örgütsüz, sendikasız işyerleHakİş Genel Başkanı Mahmut Arsrinde çalışıyor olmaları. Devletin lan, işçilerin büyük bir bölümünün tazminat alamadıklarını belirteönce buna çözüm bulması lazım. İşrek fon oluşturulursa sorunun çiler kıdem tazminatı alamıyorsa bu çözüleceğini savunuyor. ödemeyenlerin ayıbı. Bir de işverenlere ceza vermeyenlerin ayıbı” dedi. Ekonomi Servisi Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası’nın (TCMB) haftaya erken faiz indirimine gideceği beklentisi ve FED açıklamalarıyla dolar/TL 2,4188 ile tarihi zirveyi gördü. Başta Cumhurbaşkanı Tayyip Erodoğan olmak üzere hükümetin çeşitli kesimlerinden gelen “faizi indir” baskısıyla Merkez Bankası’nın önümüzdeki hafta 75 baz puana ulaşabilecek erken faiz indirimine gidilebileceği beklentisiyle TL baskı altında kalmayı sürdürdü. Merkez’in vaktinden önce toplanarak faizi indirebileceği açıklamalarının yanı sıra ABD Merkez Bankası’nın (Fed) ekonomik aktivitedeki sağlam seyre vurgu yapan açıklamaları ardından dolar/TL 2,4188 ile tarihi zirvesini gördü. Piyasanın önceki günkü kapanışı öncesi 2.39’lu seviyelerde işlem gören dolar/TL düne 2.40’ın hemen altında başladı. Yönünü yukarı çeviren dolar öğle saatlerine zirveyi gördükten Dolar tüm zamanların rekorunu kırdı sonra günü 2.4180’den kapıttı. Bankacılar Fed’in mevcut duruşunun, Avro gibi diğer para birimlerinin baskı altında olduğu bu dönemde dolara destek verdiğini belirttiler. Öte yandan TCMB’nin rutin toplantısını beklemeden bir faiz indirimine gideceği beklentisiyle TL, gelişmekte olan para birimlerinden daha çok satış baskısı altında kaldı. TL, dün öğlen saatlerinde jeopolitik riskler nedeniyle değer yitiren rublenin ardından dolar karşında en çok değer kaybeden para birimi oldu. Tüketici fiyatları enflasyonunun ocakta yıllık bazda TCMB Başkanı Erdem Başçı’nın rutin toplantıyı beklemeden erken faiz indirimi yapmak için işaret ettiği 1 puanın üzerinde düşmesi, böylece TCMB’nin veri sonrası erken bir toplantı ile politika faizinde en az 50 baz puan indirime gidilmesi bekleniyor. S&P Yunanistan’ı Ekonomi Servisi Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Standard and Poor’s (S&P) Yunanistan’ın kredi notunu negatif izlemeye aldığını açıkladı. Kurumdan yapılan açıklamada, “Yunanistan’da yeni seçilen hükümetin savunduğu bazı ekonomik ve bütçesel politikaların daha önce Yunanistan’ın kreditörleri ve bir önceki hükümet ile varılan anlaşmayla uyumlu olmadığını düşünüyoruz” değerlendirmesine yer verildi. Açıklamada, “Eğer yeni hükümet gelecekte finansal desteğin sağlanabilmesi için kreditörlerle anlaşma sağlamakta başarısız olursa bu durum Yunanistan’ın finansman pozisyonunu zayıflatacak ve kredibilitesini azaltacaktır” denildi. Açıklamada, Yunanistan’ın AB, Avrupa Merkez Bankası, Uluslararası Para Fonu ile yapacağı müzakerelerin sekteye uğraması halinde Yunanistan’ın borçlarını ödemesinin güçleşeceği, bu durumda S&P’nin Yunanistan’ın kredi notunu düşürebileceği uyarısında bulunuldu. Öte yandan, Avrupa Merkez Bankası’nın (ECB) İcra Kurulu üyelerinden Benoit Coeure, Corriere della Sera gazetesinin Yunanistan’ın mali yükümlülüklerini yerine getirmesinin gerekip gerekmediği yolundaki sorusunu yanıtlayarak, “Yunanistan oyunun kurallarına uymaya devam etmeli” dedi. negatif izlemeye aldı İndirim bekleniyor KISA... KISA... * Benzin fiyatlarına dün geceden geçerli olmak üzere 7 kuruş zam yapıldı. Zam sonrasında İstanbul ve Ankara’da 95 oktan kurşunsuz benzinin litresi 4.12 TL’den 4.19 TL’ye çıktı. * 4 kişilik ailenin açlık sınırı 1256 lira. Türkİş’in araştırmasında, ocak ayında yoksulluk sınırı da 4 bin 93 lira olarak hesaplandı. Buna göre, dört kişilik bir ailenin sağlıklı, dengeli ve yeterli beslenebilmesi için yapması gereken gıda harcaması tutarı (açlık sınırı) 1256 lira 80 kuruş olarak belirlendi. Gıda harcamasıyla giyim, konut (kira, elektrik, su, yakıt), ulaşım, eğitim, sağlık ve benzeri ihtiyaçlar için yapılması zorunlu diğer harcamaların toplam tutarı 4 bin 93 lira 80 kuruş olarak belirlendi. * Güven endeksi düştü. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından ilk kez bu ay açıklanan ekonomik güven endeksi ocak ayında bir önceki aya göre yüzde 0.4 azalarak 88.39 değerine düştü. * Bloomberg: Discovery satın almak için CNBCe ile görüşüyor. Bloomberg’in haberine göre Amerikalı ünlü Discovery, Türkiye’de bir televizyon kanalı frekansı almak için Doğuş Holding’le görüşmeler yapıyor. * SGK’ye 2 milyon yapılandırma başvurusu. Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK), sigorta primleri nin yapılandırılması kapsamında 2 milyon 42 bin 122 başvuru yapıldığı belirtilerek borç ödeme planının toplam 33 milyar 369 milyon 190 bin 304 lira 12 kuruşu bulduğu belirtildi. ‘Seçim ekonomisi uygulamayın’ KOBİ’lere 100 milyon TL destek ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Başbakan Ahmet Davutoğlu, “3. Kobi Girişimcilik Ödül Töreni” KOBİ’ler için hazırladıkları desteği açıkladı. Buna göre, KOBİ’lere Kurumsallaşma ve Markalaşma Destek Programı başlatılacak. 100 milyon lira bütçeli programla işletme başına 150 bin TL destek verilecek. 3 işletmenin bir araya gelerek teknolojik işbirliği yapmaları durumunda 300 bin TL geri ödemesiz, 1 milyon 200 bin geri ödemeli toplam 1.5 milyon destek verilecek. Kadın ve engellilere uygulanan yüzde 10 destek limiti yüzde 20’ye yükselecek, bundan şehit ve gazi yakınları da yararlanacak. Davutoğlu, KOSGEB Girişimcilik 2014 Ödül Töreni’nde yaptığı konuşmada, KOBİ’lere vereceği destekleri açıklamadan önce KOBİ’lerin en önemli sosyoekonomik zemin olduğunu kaydetti. Davutoğlu’nun, KOBİ’lerle siyasi istikrar arasındaki ilişkiyi vurgulayarak, “Siyasi, ekonomik istikrar varsa sizler güçlü olursunuz. Gerekli adımları atan iktidar varsa siz o zaman güçlü olursunuz” ifadeleri dikkat çekti. “İşbirliği ve güç birliğinin” önemini vurgulayan Davutoğlu, “3 işletmenin bir araya gelerek oluşturacakları teknoloji işbirliklerine, 300 bin lira geri ödemesiz, 1 milyon 200 bin lira da geri ödemeli olmak üzere, 1.5 milyon lira destek vereceğiz” dedi. Desteklerin ArGe, inovasyon ve endüstriyel uygulama alanlarındaki destekleri ise yüzde 50 oranında artıracaklarını dile getiren Davutoğlu, ka dın ve engelli girişimcilere verilen yüzde 10 desteği, yüzde 20’ye çıkaracaklarını, bundan birinci dereceden şehit ve gazi yakınlarının da yararlanacağını kaydetti. Davutoğlu ayrıca, 40 girişimciye KOSGEB destekli yurtdışı iş gezisi ödülü verdiklerini açıkladı. Ekonomi Servisi İşverenler, dilir biçimde arttığına dikkat çeson aylarda bütçe açığının cari kerek, “Genç işsizliğinin yüzde açığa eşlik etmesiyle Türkiye için 20’ye varması ve yükseköğre“ikiz açık” riskinin baş gösterdi nim mezunlarının en fazla işsiz ğine dikkati çekerek, MB’nin pa kalan grup olması herkesi alarrite nedeniyle zarar gören ihracat ma geçirmeli” dedi. Eyüboğlu, Türkiye’deki yatırım çılara reeskont kredisi desteğini ortamının iyileştirilmesi için hızartırmasını istedi. Türkiye İşveren Sendi la önlem alınması gereğini vurguladı. TİSK’in “Ocak kaları Konfede2015Aylık Ekono rasyonu (TİSK) Yönetim u Bütçe açığı ve mi Bülteni” nde de, Kurulu Başkanı Yağız cari açığın birlikte 2014’te en büyük giEyüboğlu, “Bütçe açığının ve cari açığın son yükselmesinin ciddi der kaleminin 162.3 aylarda birlikte yüksel risk yarattığına dikkat milyar liraya varan cari transferler olduğuna mesi ciddi bir risk… Dünyada çok korkulan çeken TİSK, hükümete dikkat çekildi. Hanehalseçim ekonomisi kı tüketim harcamalabu ‘ikiz açık’ durumurının yüzde 0.4 arttığı na düşülmemesi için hüuygulamalaması seçimler nedekümetimiz seçim ekouyarısında bulundu. 2014’te niyle mahalli idarelere nomisi uygulamaktan aktarılan kaynağın yüzkaçınmalı” uyarısında bulundu. Eyüboğlu, “Türkiye ola de 19.7, devletin harcamalarının da rak biz de gelirimizi fazla artıra yüzde 11.8 yükseldiği vurgulandı. Değerlendirmede, “Gelir vermayacağız; yurtiçi tüketim cansız ve ihracatımız açısından şimdi gisi 73.9 milyar lira ile ikinci olde parite sorunu ile yüz yüzeyiz. du. Hükümet 2014’te bütçede İhracatı Avro ile yapan ihracat kemer gevşetti. Bütçe açığının çı işletmelerimizin zarar etmesi cari açığa eşlik etmesiyle Türkiye için 2015’te ‘ikiz açık’ risnin önüne geçilmeli” dedi. Eyüboğlu, işsizliğin de hisse ki baş gösterdi” denildi. Fed faizde sabırlı olmayı sürdürecek Ekonomi Servisi ABD Merkez Bankası Fed’in, Açık Piyasa Komitesi (FOMC) ocak ayı toplantısında faiz artışı konusunda sabırlı olacağı yeniden belirtirken, ekonomi ve istihdam piyasasına ilişkin değerlendirmesi iyileştirildi. Ancak Fed, enflasyonun bir miktar daha düşmesini bekliyor. FOMC’nin Washington’dan yaptığı açıklamada “Ekonomik aktivite sağlam bir hız ile arttı. İstihdam piyasası koşulları da iyileşmeye devam etti” ifadeleri yer aldı. Fed’den yapılan açıklamada, enflasyonun yüzde 2’lik hedefe doğru kademeli olarak yükseleceği beklentisi de tekrar edildi. Fed’in sözel yönlendirmesinde dikkat çeken noktalardan biri de uluslararası gelişmelerin takip edildiğinin belirtilmesi oldu. Fed’in açıklamasına muhalefet eden bir Fed başkanı olmazken, karar oybirliği ile alındı. Fed 1617 Aralık’taki son FOMC’de faiz artışı noktasında sabırlı olacağını açıklamıştı. Sütaş’ın gözü Rusya pazarında Ekonomi Servisi Süt ve süt ürünleri sektöründe Türkiye’nin önemli firmalarından Sütaş, dün 40. kuruluş yılını bir basın toplantısıyla kutladı. Toplantıda şirketin durumuna ilişkin bir sunum yapan Sütaş Yönetim Kurulu Başkanı Muharrem Yılmaz, 2014’te pazar paylarını yüzde 16’ya çıkardıklarını anlattı. Cironun önceki yıla göre yüzde 18 büyüyerek 2.2 milyar TL’ye ulaştığını kaydeden Yılmaz, “Son 5 yılda 2 kat büyüdük. Gelecek 5 yılda da 2 kat büyümeyi hedefliyoruz. Böylece 2 milyar dolarlık bir şirket olacağız” dedi. Bu büyüme temposuyla devam ettikleri takdirde 4 milyar dolarlık ciro ile Sütaş’ın 50. yılında dünya süt sektöründe ilk 25 firma arasına gireceğini ifade eden Yılmaz, son 5 yılda 250 milyon dolar yatırım yaptıklarını, 2020’ye kadar 300 milyon dolar daha yatırım yapacaklarını açıkladı. “Süt u TÜSİAD Başkanı iken işçilerle ilgili yaşadığı sorunlar nedeniyle istifa eden Muharrem Yılmaz, işçilerin sendikal nedenlerle atılmadığını savundu. Geçen yıl yüzde 18 büyüyen şirketin hedefinde Rusya pazarı var. ten kazandığımızı süte yatırmaya devam edeceğiz” diyen Muharrem Yılmaz, yurtdışı yatırımlarına ilişkin olarak, Makedonya ve Romanya’dan sonra yatırımlarına devam edeceklerini belirtti. Bir soru üzerine 2013’te 16 milyon dolar olan ihracatlarının 2014’te 15 milyar dolara çıktığını aktaran Yılmaz, bu durumun Irak’taki sorunlardan kaynaklandığını belirtti. Toplantı sonrası sohbet ettiğimiz Yılmaz, Rusya pazarına girmek için gerekli izni aldıklarını belirtip, bu pazarın büyüklüğüne işaret ederek, “Yasal süreç yavaş işliyor. Biz de bu sürede pazar için kapasitemizi ar tırabiliriz’’ diye konuştu. Sütaş’ın çalışan sayısının 4 bin 800 kişiye ulaştığı bilgisini veren Yılmaz, işten çıkarılan 84 işçiden mahkeme kararıyla işe iadesine karar verilen 14 işçiye ilişkin de şu görüşleri savundu: “Beni çok üzen bir konu oldu. Bu haberler biraz eksik kaldı. Mahkeme kararına saygılıyız ama buna katılmıyoruz. Biz bu arkadaşlarımızla yollarımızı sendikal faaliyetler nedeniyle ayırmadık. Yollarmızı ayırma sebeMuharrem bimiz iş disipYılmaz linimize uygun olmayan davranışları nedeniyle olmuştur.” En büyük risk çapraz kurlar Ekonomi Servisi İşbir Holding’in sentetikte 2013’te 123 milyon TL olan cirosu, 2014’te 182 milyon TL’ye, süngerde 190 milyon TL olan cirosu da 212 milyon TL’ye yükseldi. 2015’i yüzde 23 büyüme ve 77 milyon TL ciro hedefi ile yola çıkan İşbir Yatak ise uyku merkezlerini yurt dışına taşıma kararı aldı. Yurtiçinde 140 uyku merkezinin 22’sini satın alan İşbir, ilk yurt dışı uyku merkezini ise Riyad’da açtı. Nihai hedef 5 yılda 20 ülkede uyku merkezi açmak. İşbir Holding Genel Müdürü Metin Gültepe’ye göre önümüzdeki en büyük tehlike çapraz kurlar. Girdilerinin dolarla ihracatı ise avro ile yaptıklarını aktaran Gültepe, bu durumun şirketlerde kârları ve ciroları aşağıya çekeceğini, bu sürece stokla yakalananların tokat yediğini anlattı. Gültepe, “İşbir Yatak, Norveç’ten Sudan’a toplam 28 ülkeye ihracat yapıyor. 2014’te 25 bin inek yatağı sattık. Bunun yüzde 25’i ihracat oldu. Kanada, Fransa ve Türkmenistan’a inek yatağı sattık” dedi C M Y B