Katalog

19 OCAK 2015 PAZARTESİ CUMHURİYET kultur@cumhuriyet.com.tr SAYFA KÜLTÜR 15 ‘Kalemlerimizle özgürlüğü savunacağız’ Zeynep Oral PEN Türkiye’nin yeni başkanı olurken, açıklanan sonuç bildirisinde ifade özgürlüğüne vurgu yapıldı MEHMET KESKİN Önceki gün gerçekleştirilen PEN Türkiye olağan genel kurulunda, gazetemiz yazarı Zeynep Oral başkanlığa seçildi. Oral, Türkiye’nin düşünce ve ifade özgürlüğü açısından, baskının arttığı, acımasız bir dönemden geçtiğini, bununla mücadeleye devam edeceklerini belirtirken, genel kurulun sonuç bildirgesinde “düşünce ve ifade özgürlüğünü savunmak yolunda susmayacağız” denildi. PEN Türkiye’nin kurucu üyesi Yaşar Kemal’e geçmiş olsun dilekleriyle açılan genel kurul, İstanbul’da MayaCüneyt Türel Sahnesi’nde gerçekleştirildi. Bir önceki dönemin değerlendirilmesinin yapıldığı genel kurulda sonraki üç yılın yönetim kurulu belirlendi. Zeynep Oral başkan olarak seçilirken, Halil İbrahim Özcan 2. başkan, Tülin Dursun genel sekreter, Tarık Günersel dış ilişkiler sekreteri, Zeynep Aliye sayman, Mario Levi ile Haydar Ergülen de üye olarak seçildi. PEN u PEN Türkiye’nin yeni başkanı Zeynep Oral, Türkiye’de gerçek demokrasiye ulaşana kadar ifade ve düşünce özgürlüğüyle ilgili mücadalelerinin devam edeceğini belirtti. Genel kurulun sonuç bildirgesinde “düşünceden korkulmayan bir dünyadan, özgürlükçü bir düzenden yanayız” denildi. Türkiye’nin onur kurulu ise Adnan Özyalçıner, Deniz Kavukçuoğlu ve İkna Sarıaslan’dan oluştu. Zeynep Oral, PEN Edebiyat Derneği’nin sadece edebiyatı değil düşünce ve ifade özgürlüğünü, dolayısıyla insanlık onurunu da yüceltmekle yükümlü bir kuruluş olduğunu vurgularken, “Türkiye’de bu açıdan en baskılı ve acımasız dönemden geçmekteyiz. Ancak korkmuyoruz, gücümüzü yazar, şair ve sanatçıların yaratıcılığından, eleştirel düşüncesinden ve dayanışmasından alıyoruz. Ülkemizde gerçek demokrasiye ulaşıncaya dek çalışmaya devam edeceğiz” dedi. Genel kurul sonrasında PEN Türkiye Merkezi bir de sonuç bildirgesi yayımladı. “Son Charlie Hebdo katliamıyla susturulmak istenen özgür düşünceye, düşünce ve ifade özgürlüğüne indirilen acımasız darbe, bütün dünyada milyonların desteğiyle, nefretle karşılanmıştır” denilen bildirgede, Türkiyeli PEN üyelerinin düşünce ve ifade özgünlüğünü kanlı eylemlerle bastırmaya çalışan zihniyetin karşısında susulmayacağı vurgulandı. “Ülkemizde düşünce ve ifade özgürlüğünü savunanlara yapılan sözlü, yazılı, fiili saldırıların” kınandığı bildiride “Kalemlerimizin düşünce ve ifade özgürlüğünü savunmak yolunda susmayacağını; düşünceden korkulmayan bir dünyada özgürlükçü bir düzenden yana olduğumuzu bildiririz” denildi. Cumhuriyet’in Büyük Yalnızlığı... Mustafa Kemal’in eseri Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşundan günümüze kadar yaşadığı yalnızlık süreçleri ile, Cumhuriyet gazetesinin yalnızlık tarihi arasında büyük bir benzerlik vardır. Mustafa Kemal Cumhuriyeti, daha kurulduğu günden başlayarak iklimlerinde yalnız bırakılır. Bu yalnızlık, genç Cumhuriyet için bir kaderdir. Çünkü Cumhuriyet, 20. yüzyılın ilk çeyreğinde dünyaya gözlerini yedi yüzyıllık tarihinden modern dünyaya, sadece dipsiz bir cehaleti miras bırakmış bir imparatorluğun kalıntıları arasında açmıştır. Bu niteliği ile Cumhuriyet, onun kurucusu tarafından gerçek bir Aydınlanma Devrimi olarak kurgulanmıştır. Aynı nitelik, o Cumhuriyet’i hep trajik, yani belli bir çıkışsızlık ortamının da savaşçısı kılacaktır. Çünkü “bilimsel çağ” diye de adlandırılacak olan bir yeni yüzyılda Cumhuriyet’in tek ayakta kalabilme şansı, özündeki Aydınlanma’yı canı pahasına cehaletle ve gericilikle sürekli savaşarak savunabilmesidir. Bu gerçek göz önünde tutulduğunda, Cumhuriyet’in kurucusu Mustafa Kemal’in Yunus Nadi’den kurmasını istediği Cumhuriyet gazetesinin de basın dünyasında, özellikle “basının devleri” arasında aynı trajik yalnızlığı paylaşması kadere dönüşmüştür. Öte yandan Cumhuriyet gazetesinin bu yalnızlığı, tıpkı Mustafa Kemal’in yalnızlığı gibi, seçilmiş bir yalnızlıktır. Çünkü “cehalet geleneği”nin mutlak egemenliğindeki bir ortamdan Aydınlanma’ya uzanacak köprülerin kurulmasına talip olmak, o ortamda daha en baştan en büyük ve en acıtıcı yalnızlıkları da göze almak demektir. Yıllar önce yine bu sütunlarda çıkan “Bir Büyük Yalnızlık: Mustafa Kemal” başlıklı yazımda şu satırlar vardı: “Hayatının başlangıcından, Milli Mücadele’nin sonuna kadarki süreçte Mustafa Kemal, olaylardan yana çok zengin, serüvenlerle dolu bir hayatın sahibidir, bir savaş kahramanıdır, ama henüz trajik bir kahraman değildir. Bu hayatın bir tragedyaya dönüşmesi, Mustafa Kemal’in kendi kurduğu devletin başına geçmesiyle olur; artık o, yarattığına sahip çıkmaktan başka gidecek yolu bulunmayan bir tragedya kahramanıdır. Bu yolun kaçınılmaz yalnızlığı ise bu trajik kahramanın tek yazgısıdır ve bu yazgıyı göze almak için gerekli olan cesaret, bir zamanlar aynı kişinin Samsun’a hareket ederken veya savaş meydanlarında gösterdiği cesaretten daha az değildir…” Mustafa Kemal’in isteği ile kurulan Cumhuriyet gazetesi, onun sağlığında da, ölümünün ardından da Aydınlanma idealine hep eşlik etti ve bu idealin basındaki en inatçı savunucusu oldu. “Büyük basın”ın ezici çoğunluğu her yıl gazetenin “satılmasını” veya “batmasını” beklerken, o, Mustafa Kemal’in Aydınlanma Devrimi ile açtığı yoldan hiç sapmadı. Onun satılmasını isteyenlerin hemen hepsi yerlerinde kalmak, “batmamak” uğruna kendilerini satarken ve “yandaş basın” olmanın nimetler bataklığında yitip giderken, Cumhuriyet gazetesi bütün yazarlarıyla, çizerleriyle birlikte, gücünün tek kaynağını soylu bir yalnızlığın erdeminde ve okurlarında arayarak savaşımını sürdürdü… Oscar’da erkek saltanatı Kültür Servisi İnternet üzerinden yayın yapan Women’s Media Center (Kadın Medya Merkezi), bu yılın Oscar adayları arasında oyunculuk dışındaki dallarda kadın adayların sayısının erkek adayların beşte birinden daha az olduğunu açıkladı. Bu oranın son dört yıldır böyle sürdüğünü belirten Kadın Medya Merkezi Başkanı Julie Burton, “Bu yıl özellikle En İyi Yönetmen ve En İyi Senaryo dallarındaki erkek ve kadın adaylar arasındaki açık fark, beyazperdede izlediğimiz filmlere büyük ölçüde erkek bakışının egemen olduğunu gösteriyor” dedi. Burton, ayrıca, Los Angeles Times gazetesinin araştırmasına göre, Oscar ödülleri için oy kullanan Akademi üyelerinin yüzde 94’ünün beyaz, yüzde 77’sinin de erkek olduğunu vurguladı. Burton, “Bu yüzdelerin, Ava DuVernay ve Angelina Jolie gibi yetenekli yönetmenlerin listeye girememesinde payı olup olmadığını merak ediyoruz” dedi. Bu yılın Oscar ödüllerinin 7 dalında (En İyi Yönetmen, En İyi Özgün Senaryo, En İyi Senaryo Uyarlaması, En İyi Sinematografi, En İyi Özgün Müzik, En İyi Görsel Efekt ve En İyi Ses Bileşimi) tek bir kadın aday bile bulunmuyor. Barış İçin Kadın Girişimi’nden mültecilere destek kampanyası ‘Paylaşmaya ben de varım’ Kültür Servisi Türkiye’de barış eylemlerini geliştirmek, kadınların savaşlar ve çatışmalardan doğan çeşitli mağduriyetlerini tartışmak, belgelemek amacıyla 2009 yılında, farklı kesimlerden kadınlar tarafından kurulan Barış İçin Kadın Girişimi, Suruç’teki mültecilere destek için “Paylaşmaya Ben de Varım” adlı bir kampanya başlattı. Kampanyanın ilk hedefi yaklaşık 8 bin 500 aileye ulaştırmak üzere diş macunu, diş fırçası, sabun, kadın pedi, bulaşık ve çamaşır deterjanından oluşan hijyen kitleri almak ve her bir çadır kente bebeklerle çocuklar için konteynır mama mutfağı kurmak. Kadın sanatçıların, gazetecilerin, edebiyatçıların, aydınların, sivil toplum kuruluşu yöneticilerinin destek verdiği kampanya kapsamında, kadınlar ve erkekler için iki ayrı modelde tişörtler hazırladı. 6 kadın sanatçının tasarladığı tişörtler 30 TL’den satışa sunulacak. Kılıçdaroğlu Yaşar Kemal’i ziyaret etti Kültür Servisi Yaşar Kemal’in sağlık durumuyla ilgili İstanbul Tıp Fakültesi Başhekimliği tarafından dün yapılan açıklamada, “Halen tüm vital parametreleri stabil seyretmektedir. Sabırla tedavilerin olumlu sonuçlarını bekliyoruz” denildi. Solunum cihazına bağlı olduğu ve ilaç tedavisine devam edildiği belirtilen Yaşar Kemal’i CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu ziyaret etti. Kılıçdaroğlu’nu, İstanbul Tıp Fakültesi Hastanesi Başhekimi Prof. Dr. Mehmet Akif Karan karşıladı. Yaklaşık 20 dakika burada kalan Kılıçdaroğlu, çıkışta yaptığı açıklamada, Yaşar Kemal’in sağlık durumuyla ilgili bilgi aldıklarını belirterek, “Umuyoruz ki kısa sürede sağlığına kavuşur. Aynı dilekleri kendilerine söyledik. Uzaktan bakma imkânım oldu. En son evinde ziyaret etmiştim. İnşallah kısa sürede sağlığına kavuşur ve yine evine uğrar çayını, kahvesini içerim” dedi. HDP milletvekilleri Ertuğrul Kürkçü, Hasip Kaplan, Nursel Aydoğan, Erol Dora, Sebahat Tuncel ve Ayla Akat Ata, yazar Yaşar Kemal’i tedavi gördüğü İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi Hastanesi’nde ziyaret etti. u Kampanyanın ilk hedefi yaklaşık 8 bin 500 aileye ulaştırmak üzere diş macunu, diş fırçası, sabun, kadın pedi, bulaşık ve çamaşır deterjanından oluşan hijyen kitleri almak ve her bir çadır kente bebeklerle çocuklar için konteyner mama mutfağı kurmak. Gökçe Deniz Balkan, Fulya Çetin, Neriman Polat, Güneş Terkol,  Sevil Tunaboylu ile Arzu Yayıntaş’ın imzasını taşıyan ve üzerinde “Paylaşmaya Ben De Varım” yazan tişörtler, Mefisto Kitabevi şubeleri ve Clendestino giyim mağazaları gibi satış noktalarından edinilebilecek. Kampanya, sınır boylarında yaşam mücadelesi veren on binlerce Ezidi, Türkmen, Ermeni, Kürt kadınla dayanışmak amacıyla hazırlanan tişörtlerin satışıyla sınırlı kalmayacak. “Dayanışmayı güçlendirecek her çaba bizim için çok kıymetli” diyen kadınlar, bu kapsamda bir dizi etkinlik de düzenleyecek. Ünlü isimlerin katıldığı imza günlerinin yanı sıra sosyal medya kampanyaları da organize edilecek. Barış İçin Kadın Girişimi’nin verdiği bilgiye göre; Türkiye’de, 8 bin 500’ü Adana’da, 6 bin 700’ü Adıyaman’da, 21’i Ağrı’da, 1800’ü Antalya’da, 4 bin 500’ü Antep’te, 4 bin 500’ü Batman’da, 174’ü Bitlis’te, 14 bin 500’ü Diyarbakır’da, 1000’i Hatay’da, 3 bin 400’ü Malatya’da, 4 bin 800’ü Mardin’de, 14’ü Muş’ta, 1000’i Siirt’te, 4 bini Şırnak’ta, 213’ü Van’da, 159 bin 950’si Urfa’da olmak üzere 200 bini aşkın göçmen bulunuyor. En fazla mülteci ise Suruç’ta bulunuyor. 20 bin 101 göçmen barındıran Suruç ilçe merkezinin dışındaki beş çadır kentte 10 bin 701, köy ve mahallelerde ise 42 bin 521 göçmen yaşıyor. n Kültür Servisi “Dalgalar” adlı sergi İstanbul Çukurcuma’daki BLOK art space’te ve yanıbaşındaki boş bir inşaat binasında açıldı. 28 Şubat’a kadar açık kalacak sergi boyunca cumartesi günleri saat 17.30’da toplumsal olayları ve sanatın güncel halini dalgalar kavramı ile fizik, mimarlık, siyaset, felsefe ve sosyoloji üzerinden tartışacak konuşmalar ve çeşitli canlı performanslar gerçekleştirilecek. Ebru Yetişkin küratörlüğündeki sergide Alp Çoksoyluer, Alper Derinboğaz, Refik Anadol, Buşra Tunç, Ayşe Gül Süter, Candaş Şişman, Deniz Kader, Erdal İnci, Korhan Erel, Osman Koç ve Ozan Türkkan’ın işleri bulunuyor. ‘Dalgalar’ ve hayat Mısır sinemasının efsane oyuncusu Fatin Hamama hayata veda etti ‘Arap sinemasının hanımefendisi’ydi lenebilmek için İslamiyeti benimsemişti. Kültür Servisi Mısır sinemasının en büyük Birlikte oynadıkları en önemli filmlerden biyıldızlarından Fatin Hamama, 83 yaşında hari olan “Aşk Nehri” (1961), Lev Tolstoy’un yata veda etti. “Anna Karenina” adlı romanınÇocukluk yaşlarında sinema dünyasına giren Hamama, u Hamama, uzun süre dan beyazperdeye uyarlanmıştı. Mısır sinemasının altın çağının 1940’lardan 1970’lere uzanan evli kaldığı Ömer Şerif’le yıldızı olan Hamama, “Arap Sidönemde 100’e yakın filmde oypek çok filmde oynamış, nemasının Hanımefendisi” olanamıştı. Mısırlı ünlü oyuncu Ömer kadın haklarını savunan rak tanınıyordu. Arap şarkıcı Abdel Halim HaŞerif’le 20 yıla yakın bir süfilmlerde de yer almıştı. fez ile romantik filmlerde de oyre evli kalan Hamama, 1950’ler nayan Hamama, kadın haklarını ve 1960’larda pek çok filmde savunan ve toplumsal adaletsizliklere karşı çıŞerif’le başrolleri paylaşmıştı. kan filmlerde de yer almıştı. Hıristiyan olan Ömer Şerif, Hamama’yla ev C M Y B