Katalog

SAYFA CUMHURİYET 16 AĞUSTOS 2014 CUMARTESİ 12 DIŞ HABERLER dishab@cumhuriyet.com.tr Irak’ta herkesi karşısına alan Başbakan, uluslararası baskılara daha fazla dayanamadı ‘Yalnız’ Maliki pes etti ABD’ye direnince gitti rtık gitti. Tam sekiz yıl sürdürdüğü başbakanlığı elinden alınınca sorunu yargıya taşımış olmasına rağmen, bunun sonucunu beklemeden görevini bıraktı Kemal Nuri el Maliki. Aslında meçhul bir sürgünken Irak başbakanlığına gelen bu 64 yaşındaki enteresan politikacı Irak’ta Kral Faysal zamanında Eğitim Bakanlığı yapan şair Muhammad Hasan Abi elMahasin’in torunu. Beni Malik aşiretine mensup olan Maliki, Bağdat Üniversitesi’nde Arap edebiyatı okumuş, master yapmış biri. Üniversite yıllarından beri mensubu olduğu dava partisi 1979’da Saddam Hüseyin tarafından yasaklanınca yurtdışına kaçtı. Hakkındaki idam kararı yokluğunda verildi. 1980’den itibaren İran’da, Suriye’de yaşadı. Sürgün yıllarındaki adı Cevat’tı. Irak içlerine kadar sınır ötesi saldırıları organize eden oydu. 2003’te Saddam’ın devrilmesinden sonra Irak’a döndü. 2006’da kendisi gibi Şii olan İbrahim Caferi’nin ardından başbakan oldu. Irak’ta “oyun kurucu” iç faktörler ile dış faktörlerin tepkisini bu kadar çekmesini nedenleri arasında Maliki’nin sanıldığı gibi başarısız olması yok. Aksine Maliki, iktidara geldiğinden beri, şimdinin ABD Başkan Yardımcısı Joe Biden’ın henüz bir senatörken önerdiği Irak’ı üçe bölme planının varlığına rağmen Irak’ın bütünlüğünü ısrarla savundu. Bu konuda kimse Maliki’ye haksızlık edemez. Mezhepçilik yaptığı söylenen Maliki, kendi mezhebinin Irak’taki en önemli figürlerinden biri olan Mukteda el Sadr’a bile tavır almıştı. Türkmenler temsiliyet şansına ayrımcılıkla suçlanan Maliki döneminde kavuştu. Maliki’ye hep otoriter olduğu suçlaması yapıldı. Ancak onun otoriterliği ABD başta olmak üzere Irak’la ilgili her çevrenin istediği bir otoriterlikti. Meclis’ten kendisini tek adam yapan yetkileri, hemen hemen tüm ittifakların onayıyla aldığını anımsatmakta yarar var. Maliki’nin istifasına sıradan bir istifa gözüyle bakılmamalı. Bu yılın nisan ayında hem de çok büyük bir oy oranıyla seçimleri kazanmış bir politikacı olduğu nedense unutuluyor. Büyük halk desteğine rağmen başbakanlık görevinin yeniden ona değil de aynı partiden arkadaşı Haydar el Abadi’ye verilmesinin birkaç nedeni var. Bunların bir kısmı elbette Maliki’nin kimi hatalarından kaynaklanıyor. Çoğu ise “Irak’taki aktörlerin” hoşuna gitmeyen “tasarruflarıyla” ilgili. ABD 2011’de Irak’tan çekilme kararı aldığında hiçbir Amerikan askerinin ülkede kalmasına izin vermedi. ABD’nin Suriye’de Esad’a karşı savaştığı gerekçesiyle “terörist listesi”nden çıkardığı El Nusra’yı yeniden o listeye aldıran Maliki idi. Bölgesel Kürt Yönetimi’nin Bağdat’tan izinsiz petrol satışı başta olmak üzere “başına buyruk” tavırlarına ülkenin birliği adına sert tutum aldı. Irak Cumhurbaşkanı’nın Kürt olması gerektiğinde hep ısrarlı oldu. IŞİD saldırılarında, yardım istediği KBY de ABD de “yola gelmesi için” Maliki’ye önceleri destek vermedi. Maliki, bunun üzerine Rusya’ya yöneldi. ABD’nin geç gelen yardım önerisini reddetmekten çekinmedi. Maliki, birçok kesimi şaşırtarak hiç de “uzaktan kumandalı” bir başbakan olmadığını bu tavırlarla kanıtladı. Halkın çoğunun tercihi ondan yana olmasına rağmen “oyun kurucu faktörler”in kurbanı oldu. CHP Öldü mü? Tarihi ve duygusal bağlarla CHP’yi hâlâ her şeye rağmen bir “üst kimlik” gibi gören okurlar bu başlığa belki kızabilir. Ama yazık ki artık CHP dendiğinde damardan gündeme gelen bir soru bu. Görmezden gelemeyiz. Kılıçdaroğlu, partinin bizatihi kendi çatısını bir arada tutmak kaygısı taşımaksızın tereddütsüz MHP ile “çatı adayı” olarak Cumhurbaşkanlığı seçimine iki aydan az süre kala İhsanoğlu’nu öne sürdüğünde; “Madem CHP için bunca riskli bir tercih yapıldı, bunun hiç olmazsa kazanma şansı yüksek bir aday olmasına dikkat, özen gösterilmesi gerekmez miydi” sorusunu sormuş, şunu eklemiştim: “İhsanoğlu seçilmezse ne olacak? Fatura tüm ağırlığıyla içten, dıştan CHP’ye çıkacak, CHP altından kalkılması imkânsız bir faturayla baş başa kalacak. Parti biraz daha bölünmüş, biraz daha dağılmış, seçmen nezdinde biraz daha güven kaybına uğramış, biraz daha kimliğini yitirmiş olacak; ‘inandırıcılığı’ hepten aşınacak. Bir partinin en kıymetli sermayesi oysa ‘inandırıcılığı’dır. ‘Kimliğini’ ve ‘inandırıcılığını’ yitiren bir siyasi oluşumun varlık nedeni sorgulanır.” (“İhsanoğlu Broşürle Tanıtılacakmış” Sağnak, 19 Haziran) Enine boyuna ölçmeden üzerine atlanan İhsanoğlu kumarının sonu tam böyle oldu: Yıllardır zaten seçim üzerine seçim yenilgisi alan partinin bir “son dakika” tercihi olarak yaptığı İhsanoğlu çıkışı da tutmayınca doğal olarak insanlar “Artık böyle bir partiye ihtiyacımız var mı” sorusunu dillendirmeye başladı. Siz tarihinize, kimliğinize ve durduğunuz yere bunca uzak bir hamle yaptığınızda, o hamleyi mutlaka kazanmak zorundasınız. Kazanmazsanız sonuç böyle olur… İkna etmeyen ve çok zayıf kalan “İhsanoğlu adaylığı” nedeniyle RTE’nin yarışın başında daha “ilan edilen zaferi” üzerine umutsuzluklarını paylaşan çok okurum oldu… Finike’de yaşayan İzmirli meslektaşım Melih Üstkanat örneğin, henüz sandığa gitmeden “CHP artık iyice köhnemiş bir parti durumuna düşmüştür. Nerede ise rakının yanına kuru cacık olmaktan bile aciz, kimliğini, kişiliğini yitirmiş CHP’nin peşinden gitmeyeceğim” diyenlerdendi… “Cumhuriyet değerlerine bağlı, CHP’li olmayan merkez sağ bir aday bile çıkaramadılar” diye yakınan Levent Kurtuluş keza; “Bu uygulamalar artık olağan hale geldi. Laikliğin adını bile ağızlarına almıyorlar. Partinin genleriyle oynadılar” sözleriyle seçim öncesinde çoktan dibe vuran düş kırıklığını dile getirmekteydi… “Bir cacık olmaz” izlenimi RTE Köşk’ü ilk turda alınca süratle “Galiba CHP doğal ömrünü tamamladı!” duygusuna dönüştü. 27 yaşında, Sorbonne mezunu genç okurum Utkan Tumer’in işte bana özetle yazdıkları: “CHP artık kapanmalı. Bu yazıyı 31 Mart 2014 günü yazacaktım. 11 Ağustos 2014’te vakit bulabildim. Tablo zaman aralığında değişmediği için içerik etkilenmemiş oldu. 30 Mart itibarıyla CHP’nin yüzde 5 altında oy aldığı bazı iller: Hakkâri %1.43 (362 oy); Ağrı yüzde 0.79 (349 oy) Bitlis: yüzde 0.90 (208 oy). İç Anadolu: Yozgat yüzde 1.53 (701 oy), Nevşehir yüzde 1.82 (1000 oy), Çankırı yüzde 1.32 (504 oy); Karadeniz: Rize yüzde 4.91 (2769 oy), Gümüşhane yüzde 3.56 (755)... Yukardaki verilere baktığımda, bir ilde ana muhalefet partisinde 349 oy, 208 oy gibi rakamlar gördüğümde söz konusu partinin mevcudiyetini yitirdiğini görüyorum. Mevcut olma, var olma amacı eğer muhalefete liderlik yapmak ise birçok ilde komik oylar alan bir partinin bu görevi yapması mümkün değildir. Dramatik olan tabloda, Çankırı’daki, Yozgat’taki, Bitlis’teki, Ağrı’daki vs. şehirlerdeki seçmenlerin CHP ismini görmek istemediğini ve hatta CHP ismini yok saydıklarını anlıyorum. (Böyle) bir partinin muhalefete liderlik yapmasından ziyade mevcudiyetinin dahi artık bir amacı olmadığını düşünüyorum… A MUSTAFA K. ERDEMOL Başarısız değildi Dış Haberler Servisi Irak’ta Yemen El Kaidesi’nden Şiileri bile küstüren Şii Başbakan Nuri el Maliki,, ABD saldırı çağrısı ile Batılı ülkelerin baskıları ve Yemen merkezli Arap İran’ın desteğini kaybetmesi Yarımadası’ndaki El Kaide sonucunda pes ederek istifasıörgütü, Irak Şam İslam nı açıkladı. Devleti’ne düzenlenen saldırılara Maliki’nin, Cumhurbaşkamisilleme olarak Amerikan nı Fuad Masum’un hükümehedeflerine saldırı çağrısı ti kurma görevini Haydar el yaptı. Örgütün Irak koluna Abadi’ye vermesinin ardınait bir Twitter hesabından dan aldığı istifa kararı ABD yapılan açıklamada, “Irak’taki tarafından “memnuniyetle” Müslüman kardeşlerimiz ile karşılandı.Önceki gün yaptığı dayanışmamızı ilan ediyoruz. açıklamada, “Ey Irak halkı, Tüm İslamcı grupları askeri, ben hiçbir makam istemiyoekonomik ve medyatik olarak rum” diyerek görevini bıracihat anlayışı ile Amerika’yla kan Maliki hükümeti kurma mücadeleye çağrıyoruz. Ve görevi verilen Abadi’yi des Maliki istifasını, Cumhurbaşkanı’nın yeni hükümeti her bir Müslümana, özellikle tekleyeceğini söyledi. kurmakla görevlendirdiği Abadi (en solda) ile de Amerika’ya girebilenlere, Suriye’deki savaşla birlikbirlikte açıkladı. (Fotoğraf: AFP) kardeşlerine destek olmak için te yeni bir terör süreci başlaABD ile savaşmaları çağrısında dığına dikkati çeken Maliki, uluslararası nı Susan Rice da açıklamasında, “Irakbulunuyoruz” denildi. istihbarat örgütlerinin, bölgenin haritası lılar, ülkelerini birleştirme yolunda ilenı değiştirmek için yeni bir hamle baş riye doğru yeni bir büyük adım attı. lattığını, Irak’ın da bu yeni düzenleme Başbakan Maliki’yi, Irak anayasası belirtirken AB dışişleri bakanları IŞİD’in na uygun yeni bir hükümet kurma ça petrol satarak finansman sağlamasını nin içinde yer aldığını ileri sürdü ABD Dışişleri Bakanı John Kerry, balarında başbakan adayı Haydar el engellemek, peşmergelere silah yardımında Maliki’nin istifasını “önemli ve onurlu” Abadi’yi destekleme kararından do bulunmak ve Irak’ın kuzeyine insani hava köprüsü kurmak konusunda anlaştı. bir karar olarak değerlendirdi. Böylelikle layı takdir ediyoruz” dedi. Irak’ta tarihi ve barışçıl bir iktidar değiarzani görevden aldı B’den Kürtlere silah şiminin zemininin hazırlandığını belirten Irak Kürt Bölgesel Yönetimi Başkanı Kerry, “Başbakan Nuri el Maliki’nin, Brüksel’de dün yapılan AB dışişleri yeni bir hükümetin kurulması ve ana bakanları olağanüstü toplantısında Irak Mesud Barzani, Musul’un Sincar ilçeyasal takvime uygun bir ulusal progra Şam İslam Devleti’ne (IŞİD) karşı mücadele sinin, IŞİD terör örgütünün eline geçmın geliştirilmesi çabalarında Başba veren Irak Kürtlerinin silahlandırılması mesinde ihmali olan bütün sorumlulakan adayı Haydar el Abadi’yi destek kararı alındı. Almanya Dışişleri Bakanı rın görevden alındığını bildirdi. Peşmergelerin, Musul’un Sukuf, Haleme yönündeki önemli ve onurlu ka FrankWalter Steinmeier yaptığı rarını takdir ediyoruz” diye konuştu. konuşmada, Kuzey Irak’ta Ezidi ve sar ve Kasruk kasabalarını IŞİD’den geri Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Danışma Hıristiyanların zulüm ve kıyıma uğradığını aldığı da gelen haberler arasında. A B Sorun: Köhnemişlik Obama polis terörünü eleştirdi Dış Haberler Servisi ABD’de siyahi bir gencin polis tarafından öldürülmesine tepkiler bütün ülkeye yayılırken Başkan Barack Obama polisin göstericilere karşı tutumunu eleştirdi. Michael Brown’ın geçen cumartesi günü öldürüldüğü Missouri eyaletinin St. Louis kentinde gerginlik sürüyor. St. Louis’de polis göstericilere yaklaştığında sert tepkilerin hedefi oluyor. Baygınlık geçiren bir genç kızı hastaneye götürmek isteyen polis ekipleri de tepkiyle karşılaştı. Detroit, Los Angeles, Washington, Chicago, New York, Miami ve Phoenix’in de aralarında bulunduğu yüzden fazla şehirde de protesto gösterileri düzenlendi. Yetkililer, Ferguson ve Miami’de onlarca kişinin gözaltına alındığını açıkladı. Olayları izleyen Washington Post ve Huntington Post gazetesinin iki muhabirinin de gözaltına alınması büyük tepki yarattı. Protestocular, “Ellerimi kaldırdım, beni vurma”, “Michael için adalet”, “Adalet yoksa barış yok” sloganları attı. Başkan Obama tatilde olduğu halde yaptığı açıklamada, “Polis şiddetinin de yağmalamaların da özrü yok” dedi. Brown’ın öldürülmesini “Yürek burkucu” diye niteleyen ve sükunet çağrısında bulunan Obama, “Polis şiddetinin de yağmalamaların da özrü yok. Polise karşı şiddetin, bu trajediyi vandalizm ve yağmalama için kullanmanın Neden istenmedi? ABD’nin St. Louis kentinde bir siyahi gencin polis tarafından öldürülmesini protesto gösterileri bütün ülkeye yayıldı. (Fotoğraf: AP) asla mazereti olamaz. Polisin, barışçıl protestolar karşısında orantısız güç kullanmasının ya da anayasal hakkını kullanan göstericileri hapse atmasının da mazereti olamaz. Ve Amerika Birleşik Devletleri’nde polis, sadece işlerini yapmaya çalışan gazetecileri tutuklayamaz ya da zorbalık yapamaz” diye konuştu. Adalet Bakanlığı ve Federal Soruşturma Bürosu (FBI) olayları soruşturmakla görevlendirilirken Adalet Bakanı Eric Holder, “Gerginliği düşürmek gerekirken polisin bölgede askeri teçhizat ve araçları konuşlandırılması çelişkili mesajlar veriyor” dedi. Brown, geçen cumartesi günü bir arkadaşıyla yürürken polis tarafından vurulmuştu. Protestocular siyahi gencin ellerini havaya kaldırdığını ancak buna rağmen polisin ateş ettiğini savunuyor. Yetkililer, Brown’ı vuran polisin ismini sonunda açıklarken, daha önce polisin ismini sızdıran hacker grubu Anonymous’ın Twitter hesabı kapatıldı. aban ve vekillerini ciddiye almadı’ Ben ve benim gibi alternatifsizlik yüzünden oy veren, son Cumhurbaşkanlığı seçiminde bunu ciddi bir şekilde yansıtan seçmen sayısını da hesaba kattığınızda, evet CHP artık yeni genel başkan seçmemeli, kapanmalıdır diyorum. Son Cumhurbaşkanlığı seçim sonuçlarını gördükten sonra aklıma Turgut Özal’ın Cumhurbaşkanı olduktan sonra Yıldırım Akbulut’a açıkladığı şu sözü geldi: ‘Her devletin doğup, büyüyüp, öldüğü gibi siyasi partiler de doğarlar, büyürler ve ölürler. ANAP şimdi öldü.’ Son Cumhurbaşkanlığı seçiminden sonra ben de şunu söylüyorum, kendi tabanını ciddiye almadan; değil tabanını, kendi milletvekillerini bile ciddiye almadan her ortamda AKP’ye müteşekkirliğinden bahseden bir adayı aday gösteren CHP şimdi öldü. Sol ideolojinin yeni bir vücutta hayat bulması için bundan uygun zaman bulunmamaktadır. AKP artık iniş trendine geçmiştir. Üzerindeki lekeler hâlâ orada durmaktadır ve kendi seçmeni ile tabanı küsen bir CHP varken yeni bir isim ve yeni yüzler ile kurulan, ortanın solu ideolojisini benimseyen bir parti hadi çok uçmayalım en azından 2015’te RTE’nin seçim mitinglerine çıkamadığı bir milletvekili seçiminde koalisyon ortağı olabilir. Yeni bir parti için sorumluluk alacak siyasiler, ülkenin kaderine yön vereceklerdir. Bu onların Atatürk’e ve geleceğimize borcudur...” Soruyorum Utkan haksız mı? ‘T Tasarı kabul edildi BM’den IŞİD destekçilerine kıskaç Muhalif liderin Dış Haberler Servisi Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK), başta Irak Şam İslam Devleti (IŞİD) ve Nusra Cephesi olmak üzere, Irak ve Suriye’de faaliyet gösteren El Kaide ile bağlantılı terör örgütlerine yönelik hazırlanan karar tasarısını oybirliğiyle kabul etti. Tasarının IŞİD’e karşı bölgede savaşan peşmergeyi güçlendirecek bir hamle olduğu belirtilirken, peşmerge gruplarına silah yardımı yapılması kararlaştırıldığı belirtildi. BMGK, IŞİD’e para, yabancı cihatçı akışının durması ve bunları tedarik etmelerine yardımcı olanlara yaptırım uygulayacak. Tasarıyla IŞİD ve Nusra Cephesi gibi Irak ve Suriye’de etkili olan silahlı gruplara “mali desteğin kesilmesi” ve “kadrolarını güçlendirmelerinin önüne geçilmesi”yle bu grupların neden olduğu “tüm şiddet ve saldırılara son verilmesi” hedefleniyor. konvoyuna saldırı Dış Haberler Servisi Pakistan’da hükümeti seçimlerde hile yapmakla suçlayarak “Özgürlük Pakistan’da İmran Han taraftarlarıyla Yürüyüşü” başlatan Pakistan hükümet yanlıları çatıştı. (Fotoğraf: AFP) Adalet Hareketi lideri İmran Han’ın konvoyu saldırıya kabul edilinceye kadar başkentten uğradı. Lahor kentinden önceki gece ayrılmayacağını açıklamıştı. İktidar ayrılarak başkent İslamabad’a doğru partisinin İmran Han’ın yolu hareket eden konvoya Gujranwala üzerindeki binaları olay çıkmasını kentinde taşlı saldırıda bulunulurken önlemek amacıyla kapatıldı. İmran İmran Han içinde bulunduğu araca Han, geçen yıl mayıs ayında yapılan ateş açıldığını söyledi. İktidardaki seçim sonuçlarının incelenmesi Pakistan Müslüman Birliği ve İmran talebinin sonuçsuz kalması nedeniyle Han taraftarları arasında çatışmalar başbakan ve seçim komisyonunun çıkarken havaya ateş açıldı ve atılan istifasını istiyor. “Özgürlük taşlarla 4 kişi yaralandı. Başbakan Yürüyüşü”ne Pakistan Halk Hareketi Navaz Şerif’in istifasını isteyen lideri ve din adamı Tahirul Kadri ve binlerce kişiyle birlikte İslamabad’a taraftarları da katılıyor. doğru ilerleyen Han, talepleri n Dış Haberler Servisi Ukrayna, ülkenin doğusundaki Rusya yanlılarına insani yardım götüren Rus konvoyuyla birlikte sınırı geçen askeri araçlara ateş açtıklarını duyurdu. Ukrayna Devlet Başkanı Petro Poroşenko, Rus zırhlı araçlarından 3’ünün top ateşiyle vurulduğunu bildirdi. Moskova ise askeri birliklerinin Ukrayna’ya girdiğini yalanlayarak Kiev’in yardım çalışmalarını sabote etmeye çalıştığını savundu. Avrupa Birliği, Rusya’nın Ukrayna topraklarında herhangi bir askeri eyleminin uluslararası hukukun ihlali sayılacağı uyarısında bulundu. n Dış Haberler Servisi Mısır’da darbenin ardından başkent Kahire’de ki Adeviyye Meydanı’nda geçen yıl bini aşkın kişinin ölümüne yol açan olayların yıldönümünde başlayan protestolar dün de devam etti. Güvenlik güçlerinin müdahalesi sonucu 3 kişi hayatını kaybederken, 15 şehre yayılan gösterilerde ölenlerin sayısı 9’a yükseldi. Ukrayna: Rus araçlarını vurduk Rabia protestoları Kaybolan Malezya uçağındaki 4 yolcunun paraları çalındı n Dış Haberler Servisi Malezya’da polis bir bankacı kadın ile eşini, 8 Mart’ta içindeki 239 kişiyle kaybolan uçakta bulunan dört kişinin hesaplarından 30 bin dolardan fazla para çaldıkları gerekçesiyle tutukladı. Yetkililer, iki Malezyalı ve iki Çinli kurbanın hesabından internet yoluyla kendi hesabına para aktaran Pakistanlı bir erkeğin de şüpheli sıfatıyla arandığını duyurdular.