Katalog

SAYFA CUMHURİYET 25 NİSAN 2014 CUMA 4 HABERLER AKP kulislerine göre Erdoğan Gül’e ‘Vekiller ve delegelerin eğilimi aday olmam yönünde’ diyecek Gerekliydi... Başbakan’ın Osmanlı’nın son döneminde meydana gelmiş olan 1915 Ermeni olaylarıyla ilgili açıklaması bir ilktir. Olaya nasıl yaklaşmak gerek? Bir yaklaşım, açıklamayı yapanın kişiliği, daha önceki davranışları çerçevesinde ele alıp irdelemektir. Kuşkusuz bu durumda da ilginç gözlemlere, haklı saptamalara varmak mümkündür. Konunun bu yanı göz ardı edilemez. Ancak, sanırım bugün yapmamız gereken konuşmayı, onu yapan kişinin geçmişiyle bağlantılandırmadan, salt içeriğiyle ele alıp irdelemek olmalıdır. Öyle yapıldığında, “Tayyip Erdoğan’ın Türkiye Başbakanı olarak, 23 Nisan 2014 günü yaptığı açıklama gerekliydi, hatta keşke daha önce yapılmış olsaydı” diyebiliriz rahatlıkla. Genel olarak, 19. yüzyılın son çeyreğinde ve özel olarak da 191415 yıllarında Osmanlı İmparatorluğu’nda Ermeniler bağlamında hiçbir şey olmadığını ileri sürenler için açıklama kabul edilemezdir. Ama eğer siz de benim gibi, bu zaman dilimleri içinde, ülkemizin doğu ve güneydoğusunda kurbanları arasında Ermenilerin de, Türklerin de bulunduğu müessif ve trajik olaylar olduğunu yadsımıyorsanız ve bir imparatorluğun tasfiye döneminde yaşanan bu gibi acıların kurbanları hangi kökenden, hangi ırktan olursa olsun, bu trajik olaylara duyarsız kalmayanlardansanız, Ermenilerin de Türklerin de acılarını görmezden gelemezsiniz. HHH Bu durumda tehcir olayından mağdur olan, kanlı cinayetlere kurban gitmiş bulunan insanların acılarını anlamak, kendilerine taziyede bulunmak bir vicdan borcudur. Bunca acı ve ölümden sonra, “Hiçbir şey olmadı!” veya “Yok bir şey!” demek ne kadar vicdansızlık ise kurbanları ırk, dil, din, köken farkıyla ayırıp bir tarafın acılarını kutsarken, öte tarafın yaşadıklarını yok saymak da o kadar vicdansızlıktır. Kuşkusuz, olayın her yanını görmek, onaylanmayacak efal (fiiller) mazur göstermenin bahanesi olmamalıdır ve zaten olamaz da. Trajik olayların yaşandığı bir kez kabul edildikten sonra, artık onun her iki tarafının da kendilerine düşen sorumluluklarını da üstlenmeleri gerekmektedir. Tehcir sırasında meydana gelen vahşetin (ki böyle bir vahşeti inkâr etmek imkânsız) sorumluluğunu üstlenmek ve gereğini yerine getirmeye çalışmak demek, olayları illa ki çok özel bir durum olan koşulları iyice belirtilmiş bulunan “soykırım” olarak nitelemeyi gerektirmez. Kimse de; 1920’ler İngilteresi’nin bile, hem İngiliz, hem Amerikan hem de Osmanlı arşivleri elinin altındayken, Malta’da ellerinde bulunan insanları yargılayacak delil bulamadığını ikrar etmek zorunda kalan İngiltere’nin durumu gözler önündeyken; Türkiye’den “soykırım” suçlamasını kabul etmesini isteyemez. Yine kimse, olan soykırım değildi demenin, hiçbir şey olmadı demek olduğunu söyleyemez. HHH Tarihimizle yüzleşelim ama dürüstçe, saptırmalara kanmadan, yaygaralara kulak asmadan soğukkanlı bir biçimde. Ermeni halkının geçmiş acılarına, aynı zamanda benzeri acıları yaşamışları da görmezden gelmeden saygı duymak, Türkiye Cumhuriyeti’nin topraklarının bir bölümünü kendi yurdu ilan eden bir devlet ile iyi ilişkiler içinde olmayı zorunlu kılmaz. Ermeni halkının geçmişteki acılarına saygı duymak, daha önceki kardeşçe geçmişimizi yâd etmek, Azeri kardeşlerimizin yakın geçmişte maruz kaldıkları işgal, katliam gibi acılarına bigâne kalmamızı ve bunların failleriyle hiçbir şey olmamışçasına iyi ilişkiler içinde olmamızı zorunlu kılmaz. Bu gerçekler, bütün taraflarca göz önünde tutulduğu takdirde, Tayyip Erdoğan’ın açıklamasının daha önce yerine getirilmesi gereken bir gerekliliğin ifası olduğu ve yepyeni, önce karşılıklı saygı ve giderek zaman içinde iyi komşuluk, ardından sıcak dostluk ilişkilerinin yeşereceği bir ortamın oluşturulmasına katkıda bulunacağı söylenebilir. ‘Parti beni istiyor’ EMİNE KAPLAN ANKARA Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ve Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’ün Cumhurbaşkanlığı adaylığı konusunda karşılıklı yaptıkları açıklamalar, AKP kulislerinde “birbirlerine ince mesaj” olarak nitelendiriliyor. Erdoğan’ın partideki tüm istişareleri tamamladıktan sonra Cumhurbaşkanı Gül ile görüşeceğini söylemesi, “Nihai görüşmede ‘milletvekilleri, il başkanları ve delegelerin eğilimi benim aday olmam yönünde’ diyeceğini gösteriyor” biçiminde yorumlanıyor. Gül’ün “Bu şartlarda siyaset planım yok” açıklaması ise “Siyasetten çekilmeyeceği tam tersi güç denemesi yaptığı” mesajı olarak değerlendiriliyor. Kulislerde, Gül’ün partinin başına dönmeyi istemediği, Cumhurbaşkanlığı adaylığını zorladığı yorumları yapılıyor. Erdoğan’ın aday olması durumunda 2015 seçimlerine kadar geçiş sürecinde başbakanlık görevi için Bülent Arınç, Binali Yıldırım ve Ahmet Davutoğlu’nun adı öne çıkıyor. Erdoğan, Cumhurbaşkanlığı seçimiyle ilgili olarak parti içindeki istişare çalışmalarını Gül’ün siyasetten sürdürüyor. Milletvekilleri ve il çekilmeyeceği, güç başkanları ile belediye başkandenemesi yaptığı larının ardından dün de kongiddia ediliyor. re delegeleriyle bir araya gelen Çankaya’da 1 saatlik kritik zirve ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Başbakan Tayyip Erdoğan ile Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’ün beklenen kritik görüşmesi Çankaya Köşkü’nde gerçekleşti. Yaklaşık bir saat süren görüşmeyle ilgili bir açıklama yapılmadı. Erdoğan’ın 3 dönem kuralının devam etmesi durumunda bir daha aday olamayacak olması nedeniyle parti içinde oluşan olumsuz havayı yatıştırmak için “‘Ben olmasam da partiyi yönetecek arkadaşlar var” dediği öğrenildi. Erdoğan, 911 Mayıs günlerinde Afyon’da milletvekilleriyle kamp yapacak. Kanaat önderleriyle de görüştüğünü açıklayan Erdoğan’ın İstanbul’da bazı yazar ve partiye yakın vakıf ve dernek yöneticileriyle bir araya geldiği belirtiliyor. Erdoğan, 16 Mayıs’ta il başkanlarıyla yeniden bir araya geldikten sonra partisinin MKYK’sini toplayarak adaylık konusunda kararını verecek. AKP kulislerinde ise iki tarafın açıklamaları ve önümüzdeki dönem yaşanabilecek olası gelişmelerle ilgili şu değerlendirmeler yapılıyor: Stratejik ve ince mesajlar: Cumhurbaşkanı Gül, “Bu koşullarda siyaset planım yok” demesi, “Siyasetten çekilirim, hiçbir makam ve mevki isteğim yok” anlamına gelmiyor. Tersine Gül, kesinlikle bir kez daha aday olarak Çankaya Köşkü’nde kalmak istiyor. Başbakan Erdoğan, eğer aday olur ve Çankaya Köşkü’ne çıkarsa fiili olarak yarı başkanlık sistemini uygular. Cumhurbaşkanı Gül, böyle bir ortamda başbakanlık yapmak istemiyor. Partinin genel başkanı ve başbakan olmak istemiyor, Çankaya Köşkü’nde kalmak istiyor. Açıklamalarıyla da aslında bu yolu zorluyor, bir çeşit güç denemesi yapıyor ve pazarlık marjını yükseltmeye çalışıyor. ‘İstişareden sonra’ vurgusu: Başbakan’ın “İstişare lerimi tamamladıktan sonra cumhurbaşkanı ile görüşeceğim” sözü, içinde birçok anlam barındırıyor. Başbakan’ın şimdiye kadar yaptığı tüm istişarelerde büyük çoğunluk Erdoğan’a “Siz aday olun, adaylık sizin hakkınız” dedi. Hem milletvekilleri, hem il başkanları ve belediye başkanları. Kongre delegelerinin de görüşü ağırlıklı olarak aynı yönde, olağanüstü toplanacak MKYK’de de benzer bir tablo çıkacaktır. Bu söz, Erdoğan’ın Gül ile nihai görüşmeyi yapmak için Çankaya Köşkü’ne çıktığında “Parti benim aday olmamı istiyor” diyeceği anlamına gelir. Farklı bir düşüncesi olsaydı Gül ile görüşmeyi sona bırakmazdı. Erdoğan cumhurbaşkanı seçilirse: Başbakan’ın aday olması ve cumhurbaşkanı seçilmesi durumunda 2015’te yapılacak genel seçime kadar bir geçiş hükümeti kurulacaktır. Başbakanlığı Başbakan Yardımcısı Bülent Arınç, Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu ve eski Ulaştırma Bakanı Binali Yıldırım ya da AKP Genel Başkan Yardımcısı MehErdoğan, adaylığıyla met Ali Şahin’den biri yürüilgili olarak parti içindeki tebilir. Arınç’ın son dönemistişare çalışmalarını de Başbakan’la ters düşen sürdürüyor. değil uyumlu bir portre çizmesi şansını artırıyor. Cumhurbaşkanı Gül: Saygı içinde tartışmalı SAVAŞ KÜRKLÜ Anayasa Mahkemesi’nin 52. kuruluş yıldönümü nedeniyle üyeler ve raportörler Anıtkabir’i ziyaret etti. (Fotoğraf: AA) Canikli muhalefet liderlerine adaylık çağrısında bulundu ‘Halk yarı başkan seçecek’ ADANA Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, ağustosta yapılacak Cumhurbaşkanlığı seçimleriyle ilgili, “Tartışmaların olmasından daha tabii bir şey olmaz. Ama önemli olan, kurallar belliyse bu kurallara saygı çerçevesi içinde tartışmaların olmasıdır. Herhangi bir öngörüsüzlük, herhangi risk primi Türkiye’ye çıkmaması gerekir” dedi. Adana Ticaret Borsası 100. kuruluş yıldönümü ve ödül törenine katılan Cumhurbaşkanı Gül, yerel seçimler ve Cumhurbaşkanlığı seçimlerine ilişkin tartışmalar yaşandığını anımsatarak “Tartışmaların olmasından daha tabii bir şey olmaz. Çoğulculuğun olduğu yerde bunlar olacaktır. Ama önemli olan kurallar belliyse bu kurallara saygı çerçevesi içinde tartışmaların olmasıdır. Önümüzdeki ilk seçim Cumhurbaşkanlığı ile ilgili seçim olacağı için bunun da kuralları gayet ortadadır, bellidir. Bundan dolayı herhangi bir öngörüsüzlük, herhangi risk primi Türkiye’ye çıkmaması gerekir” ifadelerini kullandı. Anayasa Mahkemesi Başkanı Kılıç’tan Anıtkabir mesajı ‘Özgürlüklerin koruyucusuyuz’ ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Anayasa Mahkemesi’nin kuruluşunun 52. yıldönümü nedeniyle üyeler ile birlikte Anıtkabir’i ziyaret eden Başkan Haşim Kılıç, Anıtkabir Özel Defteri üzerinden dikkat çekici mesajlar verdi. Son dönemde Twitter ve HSYK kararları nedeniyle hükümetin hedefinde olan yüksek mahkemenin başkanı Kılıç, mahkemenin temel hak ve özgürlüklerle insanlık onurunun koruyucusu olduğunu vurguladı. Öte yandan bugün kuruluş yıldönümü nedeniyle mahkemede yapılacak törende Başkan Haşim Kılıç, Cumhurbaşkanı ve Başbakan’ın arasında bulunduğu izleyicilere karşı bir konuşma yapacak. Anayasa Mahkemesi’nin kuruluşunun 52. yıldönümü nedeniyle Anıtkabir’i ziyaret eden Kılıç ve beraberindekiler, Aslanlı Yol’dan yürüyerek, Atatürk’ün mozolesine geldi. Kılıç’ın mozoleye çelenk bırakmasının ardından, saygı duruşunda bulunuldu. Kılıç, Misakı Milli Kulesi’nde Anıtkabir Özel Defteri’ne, “Yüce Atatürk, temel hak ve özgürlüklerle insanlık onurunun koruyucusu olan Anayasa Mahkemesi kuruluşunun 52. yıldönümünde üyeleri ve raportörleri olarak huzurundayız. Anayasa Mahkemesi’nin, hayata geçirilen bireysel başvuru yolu sayesinde Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarının özgürlük alanını genişleten anlayışı, devletin ve milletin bölünmez bütünlüğüne olan sarsılmaz inancı ve kararlılığıyla milletimizin güvencesi olmaya devam edeceğini yineliyoruz. Ruhun şad olsun” ifadelerini yazdı. Öte yandan bugün de gözler Anayasa Mahkemesi’nde olacak. Kuruluş yıldönümü nedeniyle yüksek mahkemede tören düzenlenecek. Yeni üye Hasan Tahsin Gökcan’ın yemin töreninin ardından kürsüye Başkan Haşim Kılıç çıkacak. Cumhurbaşkanı ve Başbakan’ın da katılacağı törende konuşacak olan Kılıç’ın vereceği mesajlar önemli olacak. ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) AKP Grup Başkanvekili Nurettin Canikli, halkın ağustosta yalnızca cumhurbaşkanını değil yarı başkanı da seçeceğini belirterek muhalefet liderlerine cumhurbaşkanı adayı olmaları çağrısında bulundu. Canikli, “Hükümet olmak isteyen, yürütmenin başında olmak isteyen parti genel başkanlarının yarışacağı alan genel seçim değil, Cumhurbaşkanlığı seçimidir” dedi. Canikli, dün düzenlediği basın toplantısında cumhurbaşkanlarının halk tarafından seçilmedikleri için yetkilerini tam olarak kullanmadıklarını belirterek “Ama artık sistem değişti. Yarı başkanlık ya da başkanlık sistemlerinin en önemli özelliği cumhurbaşkanının halk tarafından seçilmesidir. Cumhurbaşkanları artık halk tarafından doğrudan bütün kaynağını ve gücünü halktan alacaklar. Dolayısıyla yetkilerini, yani anayasal yetkilerini kullanacaklar. Kim seçilirse seçilsin yeni seçilen cumhurbaşkanı bugüne kadar kullanılmayan yetkileri kullanacaklar. Alışageldiğimiz klasik temsili cumhurbaşkanlarını seçmeyeceğiz” görüşünü dile getirdi. Cumhurbaşkanlığı seçiminin aynı zamanda genel başkanların da yarışı olacağını kaydeden Canikli, “Hükümet olma iddiasında olan genel başkanlar varsa aday olsunlar” dedi. Yurtdışı seçmen alarmı CHP, Köşk seçiminde ‘oyların taşınırken çalınmasına’ karşı önlem alacak. Kılıçdaroğlu Avrupa yolcusu ge sisteminin barajın yüzde 3’lere indirilmesi koşuluyla düşünülebileceği değerlendirmesi yapan CHP ANKARA Türkiye’de “ilk”lerin yönetimi ancak AKP’nin istediyaşanacağı Cumhurbaşkanlığı seği “oyunu aşan oranda milletveçimleri için CHP; toplam oylakilliği” çıkarmayı getirecek bir şerın yaklaşık yüzde 5’ini oluşturan CHP Genel Başkan Yardımkilde bir düzenlemeyi kabul edileyurtdışı seçmenlerin de ilk kez bucısı Sezgin Tanrıkulu, yerel mez buluyor. lundukları ülkelerde oy kullanacak seçimlerdeki usulsüzlük iddiCHP MYK’de ayrıca Cumhurolması nedeniyle bir dizi önlemi alarının ve seçim yönetimden başkanlığı seçiminde ilk kez buyaşama geçirmeye hazırlanıyor. kaynaklanan hataların araştırıla lundukları ülkelerde oy kullanaCHP Merkez Yönetim Kurulu’nda rak, güvenilir seçim yöntemleri cak olan ve sayıları 2 milyon 765 alınan karar gereği, oyların nin belirlenmesi amacıyla Mec bin olarak tahmin edilen yurtdıTürkiye’ye getirilerek sayılacağı lis araştırma önergesi verdi. şı seçmenle ilgili “seçim güvendikkate alınarak, seçim güvenliğiTanrıkulu önerge gerekçesinde, liği” de ele alındı. MYK’de yurtnin sağlanmasına dönük önlem“Hayali seçmenler, mükerrer dışı seçmenlerle ilgili Genel Başler için yurtdışı temsilcilikler alaroy kullanma, elektrik kesinkan Yardımcıları Faruk Loğoğlu ma geçirilirken, “saklama ve taşıtileri, çöp kutularından çıkan ve Bülent Tezcan koordinasyonla ma” komisyonunda görev alacak oy pusulalarını” gösterdi. görevlendirildi. üyeler belirlenip eğitilecek. CHP Konuya ilişkin Cumhuriyet’e billideri Kemal Kılıçdaroğlu’nun da gi veren Tezcan, yasa gereği, son seçimlerde en Cumhurbaşkanlığı seçim kampanyası kapsamında fazla oyu alan 3 partinin yani AKP, CHP ve MHP’nin Almanya, İngiltere ve Fransa’ya gitmesi planlanıyor. sandık kurulları ile oyların taşınması ve saklanKılıçdaroğlu’nun başkanlığında önceki gün topması için oluşturulacak kurullarda birer asil ve yelanan MYK’de Cumhurbaşkanlığı seçimine dödek üye bulundurma hakları olduğunu belirtti. Bunük teknik hazırlıklar ile AKP’nin gündeme getirdiği nun için kurullarda görev alacak üyeleri belirlemeye “dar” veya “daraltılmış bölge” sistemi masaya yabaşlayacaklarını belirten Tezcan, “İlk kez böyle bir tırıldı. Seçim barajının düşürülerek “temsilde adauygulama yapılacak ve birçok tereddüt de var. leti sağlayacak” bir seçim sistemi isteyen CHP yöOy sayımları Türkiye’de yapılacak. Dolayısıynetimi, bu konuda sadece seçim sistemleri değil, la ‘oy torbaları nasıl saklanacak, dış temsilciliklergeniş kapsamlı bir “siyasal reform paketi” hazırden Türkiye’ye gelene kadar uçakta değişirse’ dilama kararı aldı. “Dar bölge” sisteminin Türkiye’nin ye haklı kaygılar var. Çünkü yerel seçimlerde de koşullarına kesinlikle uymadığı görüşündeki CHP gördük, seçimlere haksız yere müdahale eden yönetimi, daraltılmış bölge konusunu ise “değerbir hükümetle karşı karşıyayız” dedi. lendirilebilir” buldu. Bu kapsamda, daraltılmış bölAYŞE SAYIN Bahçeli: Erdoğan çekilsin ÇANKIRI (Cumhuriyet) MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli, Başbakan Tayyip Erdoğan’ın 1915 olaylarının yıldönümü nedeniyle yayımladığı mesaja tepki gösterdi. Bahçeli, “Çok büyük hata olmuştur, yanlış olmuştur. Türkiye’de birçok çevreler her gün ‘Hepimiz Ermeniyiz’ diyorlardı. Başbakan da aynı şeyi Başbakanlık makamı olarak söylemeye başlamıştır. Cumhurbaşkanlığı adaylığından hemen çekilmelidir” dedi. ‘Meclis araştırsın’ ‘Başbakan aday olamaz’ ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) MHP Grup Başkanvekili Yusuf Halaçoğlu, Başbakan Tayyip Erdoğan’ın üniversite diplomasının 3 yıllık olduğunu, bu yüzden anayasaya göre cumhurbaşkanı olamayacağını iddia etti. İktisadi ve İdari Bilimler Akademisi’nde Erdoğan’ın derslerine giren CHP İstanbul Milletvekili Aydın Ayaydın ise Halaçoğlu’nun iddiasını yalanlayarak Erdoğan’ın okulunun 4 yıllık olduğunu ve 4 yıl derslerine girdiğini kaydetti. Marmara Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Zafer Gül de Erdoğan’ın 4 yıllık üniversite mezunu olduğunu belirterek “Cumhurbaşkanlığına aday olamayacağı” yönündeki iddianın gerçeği yansıtmadığını belirtti.