Katalog

SAYFA CUMHURİYET kultur@cumhuriyet.com.tr 1 NİSAN 2014 SALI 14 KÜLTÜR Siyaset devlete karşı İnsanlar, sanatçısıyla ve seyircisiyle, ‘terörist’ ya da ‘muhalif’ olduklarından değil, birçok haklı nedenle TÜSAK ya da benzeri yasal düzenlemelerin yaşama geçmesine karşı çıkıyor sansür’ uygulamalarıyla ‘sanat alanlarımızın ve kurumlarımızın ali kıran baş keseni’ olarak niteliyordu. BİENAL, 14 MAYIS’A KADAR DEVAM EDECEK Siyasal dayatmaya karşı çıkış TÜSAK kısaltmasıyla anılan Türkiye Sanat Kurumu yasa tasarısı taslağına karşı çıkan ilk yazım 11 Haziran 2013’te yayımlanmıştı. Demek ki tam on ay geçmiş aradan. 2013 yazında uykuya yatırılmış görünen, güz aylarında sayıklamaya dönüştürülüp 2014’ün başından bu yana hızlı biçimde harekete geçirilen taslak bağlamındaki etki tepki mekanizması özellikle mart ayında ivmelenerek 27 Mart u TÜSAK tasarısının Martı’nda başlayıp İBBŞT’de bir Dünya Tiyatro Günü’ne de yasalaşması, Cumhuriyetin yıl sonra yapılan yönetmelik dedamgasını vurdu. Kültür ve Turizm kuruluş ilkelerinden biri olarak ğişikliğiyle sürerek bugüne ulaşan gerçekleşti. Bakanlığı’nca hazırlanan hızlandırılan ve yıllar boyunca süreçte Bu süreç içinde sanat kurumlave Devlet Tiyatroları (DT), desteklenmiş olan kültür rına ilişkin yapılar yıkıldı ya da Devlet Opera ve Balesi sanat hareketinin, siyasal erki kullanılması yasaklandı; hüküme(DOB) ile Güzel Sanatlar Müdürlüğü’nü lağv edip ellerinde tutanlar tarafından te ‘muhalif’ olduğu söylenen özel topluluklar 2014 yılına ilişkin pasanat kurumlarını Türkiyok edilme girişimi olarak rasal devlet desteğinden yararlanye Sanat Kurulu’na (TÜdeğerlendirilebilir ancak. dırılmadı; toplumsal olaylar bağSAK) bağlayan yasa tasalamındaki ‘duruş’larını sergileyen rısı taslağına gelen tepki‘Devlet’in uzun bir süreçte sanatçılar ‘terörist’ olarak yaftaler DT, DOB, senfoni orkurumlaştırdığının ‘siyaset’ landı ya da ‘hedef’ olarak göstekestraları, başka toplulukeliyle yıkılması demektir bu. rildi; ödenekli tiyatroların oyun lar, sanata ilişkin sendikaseçimleri yerildi; oyun dağarlarılar, yazarlar, eleştirmenna müdahele edildi; DT’nin kamu ler, dahası Türkiye Barolar Birliği tarafından alanı sayılan bir bölgesine el konuldu… Uzatkotarılan hareketliliği de aşarak seyirciye de manın anlamı yok, ülkenin sanat kurumları ve ulaştı. Selda Güneysu’nun 20 Mart 2014 tasanatçılar göz hapsine alınmıştı. rihli Cumhuriyet’te çıkan haberine göre, DT UNESCO’ya bağlı Uluslararası Tiyatro Ensve DOB’un bütün bölge sahnelerinde, izleyiciler temsiller öncesinde KültürSanat Sen’in titüsü (ITI) Türkiye Milli Merkezi’nin, ilk kez bu yıl, bir tiyatro insanına yazdırmak yerine icbaşlattığı ‘TÜSAK’a Hayır’ imza kampanra komitesi olarak kaleme aldığı 27 Mart Dünyasına katıldı. ya Tiyatro Günü bildirisindeki ‘tiyatroculaanat/sanatçılar göz hapsinde ra da, yetkililere de’ ‘empati’ önerisi işte bu nedenle özellikle sanat insanlarından olumsuz Sahne sanatlarına karşı yapılacak darbetepki aldı ve Yücel Erten’in ‘karşı bildiri’si nin gün yüzüne çıkması, ‘Genç Osman’ oyubüyük ses getirdi. Erten, ‘yıkımcı’ ve ‘rantnunu izleyen Başbakan’ın kızı Sümeyye’nin çı’ olaraka nitelediği iktidarı ‘baskı, tehdit, ‘sakız çiğneme’ olayının patlak verdiği 2011 90 yıldır yaşadığımız Cumhuriyet düzenine ilişkin varoluş kültürüne, bu kültürde oluşmuş kimliklere engel koyan siyasal dayatmaya karşı çıkış çeşitli boyutlarıyla gündeme geliyor ve gelecektir. Bu karşı çıkış en az dayatmacılarınki kadar siyasal bir duruş barındırıyor. Mustafa Kemal Atatürk’ün her yaştan çocukları, kimliklerinin içinde yeşerdiği düşünme, yaşama, eyleme biçimlerine sahip çıkıyor. Devletin Cumhuriyet tarihimiz boyunca yarattığı, kültür oluşumlarıyla biçimlenmiş kimliğe iktidarın karşı gelmesinin yarattığı tepkidir bu. Devletin ve devlet gücünü elinde bulunduran iktidarın görevi, tiyatro, opera, bale, senfoni orkestrası gibi pahalı sanatsal kurumların, özellikle bizimki gibi genç nüfusu yoğun olan ülkelerde kültür, sanat ve eğitim hizmeti olarak parasal kazanç beklentisi olmaksızın sırtlamaktır. Bu bağlamda, gelişmiş Batı ülkelerinden örnek alınacaksa, ‘örnek’lerin en başına, bu kurumların ‘özerkleştirilmesi’ getirilmelidir. Devlete bağlı bir sanat kuruluşunun ‘özerkliği’, ‘siyasal erk’ten bağımsız olması anlamına gelmektedir. TÜSAK tasarısının yasalaşması, Cumhuriyetin kuruluş ilkelerinden biri olarak hızlandırılan ve yıllar boyunca desteklenmiş olan kültür sanat hareketinin, siyasal erki ellerinde tutanlar tarafından yok edilme girişimi olarak değerlendirilebilir, ancak. ‘Devlet’in uzun bir süreçte kurumlaştırdığının ‘siyaset’ eliyle yıkılması, demektir bu. İnsanlar, sanatçısıyla ve seyircisiyle, ‘terörist’ ya da ‘muhalif’ olduklarından değil, işte bu nedenle TÜSAK ya da benzeri yasal düzenlemelerin yaşama geçmesine karşı çıkıyor. Geride bıraktığımız ve önümüzde uzanan seçimlerin sonuçları ne olursa olsun... Fotoğraf: VEDAT ARIK Barbaros Kayan’ın “Occupy Taksim Series” adlı çalışması. SAHA Derneği’nden sanatçılara destek Kültür Servisi SAHA Derneği, Helsinki Fotoğraf Bienali’ne davet edilen sanatçılara üretim desteği verdi. Küratörlüğünü Başak Şenova’nın üstlendiği bienale, Sercan Taycan ve Barbaros Kayan’ın eserleri davet edildi. Ekolojik konularla ilgili nedensel ilişkileri incelemeyi amaçlayan bienalde, Kayan’ın Gezi Parkı Direnişi sırasında oluşturduğu “Occupy Taksim Series” adlı çalışması, Helsinki Tren Garı Finlandiya Fotoğraf Müzesi binasının cephesi gibi Helsinki’deki birçok kamusal alanda sergileniyor. Taycan’ın İstanbul’un kentsel dönüşümünü anlatan “Tumulus” adlı çalışması ise Finlandiya Fotoğraf Müzesi’nde gerçekleştirilen sergi kapsamında izleyicilerle buluşuyor. Küratör, bienal kapsamında ekolojik bilgilerdeki yanılgılara dikkat çekerken, ekolojik veri ile fotoğraf tabanlı arşivler arasındaki bağlantıları araştıran projelere de yer veriyor. Sanatçı Fotoğrafçılar Birliği Hippolyte Fotoğraf Galerisi ile Finlandiya Fotoğraf Müzesi’nin işbirliğiyle gerçekleşen bienal, 14 Mayıs’a kadar devam edecek. S Riella D. Baruh Yakar ‘Dereotunun Ölümü’, video. MAMUT ART PROJECT 36 NİSAN TARİHLERİNDE KÜÇÜKÇİFTLİK PARK’TA Kevin Spacey, Churchill’i oynayacak Kültür Servisi Üç yıl önce İstanbul’da Sam Mendes’in çağdaş yorumuyla Shakespeare’in “III. Richard”ını oynayan, son olarak TV izleyicilerinin “House of Cards” dizisinde seyretme olanağı bulduğu ünlü oyuncu Kevin Spacey, Britanya’nın II. Dünya Savaşı yıllarındaki başbakanı Winston Churchill’i oynamaya hazırlanıyor. Senaryosunu Vietnam ve II. Dünya Savaşı üstüne belgesel çalışmaları bulunan Ben Kaplan’ın yazdığı, yönetmeninin henüz belli olmadığı “Captain of the Gate” adlı filmin, Churchill’in II. Dünya Savaşı’na uzanan yıllarda iktidara geldiği ve Hitler reji Kültür Servisi Bağımsız ve gelecek vadeden sanatçıların erken keşfedilebilmesi amacıyla kurulan Mamut Art Project, 36 Nisan tarihleri arasında Küçük Çiftlik Park’ta gerçekleşecek. Bu yıl ikincisi düzenlenen proje ile birlikte, resim, fotoğraf, enstalasyon, sokak sanatları, heykel, illüstrasyon, video art, land art, kinetic art gibi farklı alanlardan 55 sa Erken keşfedilenler çadırda natçının eserleri sergilenecek. Sergi, her bir sanatçıya ayrılan 10’ar metrekarelik sunum alanı ile KüçükÇiftlik Park’ta kurulan 1.500 m2’lik çadırda yer alacak. 55 sanatçı, Ali Kazma, Emre Baykal, Emre Zeytinoğlu, Oya Delahaye ve Saruhan Doğan’dan oluşan jüri tarafından belirlendi. Türkiye’de bu alanda düzenlenen ilk sergi olma özelliği taşıyan Mamut Art Project, genç “Fındıkkıran” sanatçıların galeri sahipleri, koleksiyonerler ve küratörlerle tanışma fırsatı yakalaması ve sanat meraklılarının, sanatçıların eserlerine “ulaşılabilir” meblağlarla sahip olabilmesi için bir özel gösterim gecesi düzenliyor. Etkinlik kapsamında, engelli ve sosyal dezavantajlı gençlere ücretsiz olarak kültür ve sanat eğitimleri veren Düşler Akademisi’nin de bir sergi alanı bulunacak. mi karşısında ülkesine önderlik ettiği döneme odaklanacağı belirtiliyor. 2002’de BBC’nin düzenlediği bir ankette gelmiş geçmiş en büyük Britanyalı seçilen Churchill’in yaşamı, bugüne kadar sayısız TV filmi ve dizisi ile sinema filmine konu oldu. Churchill’i canlandıran pek çok oyuncu arasında Richard Burton, Robert Hardy ve Albert Finney de bulunuyor. FİLMİN YÖNETMENİ VE OYUNCULARI BELİRLENMEDİ Rowling’den yeni film üçlemesi Kültür Servisi Harry Potter serisinin yazarı J.K. Rowling, Warner Bros. şirketi ile hikâyedeki büyücülük okulu Hogwarts’ın yan hikâyesinin üçleme olarak beyazperdeye aktarılacağını açıkladı. Senaryonun, daha önce 2001’de Harry Potter’ın ders kitabıymışçasına yayımlanan “Fantastik Canavarlar Nelerdir ve Nerede Bulunurlar?” (Fantastic Beasts and Where to Find Them) kitabından esinlenilerek oluşturulacağı öğrenildi. Senaryonun Harry Potter ile bağlantılı olmadığı, Potter’ın öyküsünden 70 yıl önce kitabın hayali yazarı Newt Scamander’ın New York’ta geçen hikâyesinin anlatılacağı öğrenildi. Rowling, üçlemeyi Harry Potter’ın fantastik dünyasının “genişletilmesi’ olarak tanımlarken “Eğer beni gerçekten heycanlandıran yeni bir fikrim olursa, büyücülük dünyasını tekrar ziyaret edeceğimi hep söylemiştim ve vakit geldi” dedi. Filmin yönetmeni ve oyuncuları ise henüz belirlenmedi. Rowling, daha önce “Fantastik Canavarlar Nelerdir ve Nerede Bulunurlar?” kitabının yanı sıra “Çağlar Boyu Quidditch” isimli bir Hogwarts ‘ders kitabı’ yayımlamıştı. MERSİN DEVL ‘Emek’ için mücadeleye devam ET OPERA VE BALESİ’NDE N İSAN Ertaş’ın türküleri; Bengi İspir Özdülger, Bülent Bezdüz, Nihan Evren ve Mehmet Yılmaz tarafından seslendirilecek. Mersin Devlet Opera ve Balesi, “Bremen Mızıkacıları” ile bu ayın ilk temsilini yarın 10.30’da çocuklar için sahneleyecek. Ayrıca, “Fındıkkıran”, “Notre Dame’ın Kamburu”, “Çalıkuşu”, “Lüküs Hayat” ve “La Boheme” adlı temsiller sanatseverler için sahnelenecek. Kültür Servisi Emek Bizim İstanbul Bizim İnisiyatifi, dün bir açıklama yaparak, 5 Nisan Cumartesi günü saat 17.30’da, Emek Sineması’nın yerinde süren “inşaatı durdumak için” İstanbulluları eyleme çağırdı. Açıklamada “Bin bir zorbalıkla, yalanla, gözü dönmüşlükle elimizden alınan Emek Sineması’nın, koruma kurulu tarafından bile uygunsuz bulunarak rapor edildiği inşaatını durdurmaya, Beyoğlu Belediyesi’nin, idarecilerin yapmadığını yapmaya, inşaatı mühürlemeye gidiyoruz” denildi. Açıklama “Emek’in kapıları tekrar Yeşilçam Sokak’a açılana kadar; sokaklar, meydanlar, şehirler sermayenin değil, bizim olana kadar durmadan bağıracağız: ‘Mücadeleye devam!’” şeklinde son buldu. Emek Sineması’nın 31 Mart’ta yıkılmasının ardından başlatılan ve henüz sonuçlanmayan hukuki sürece, koruma kurulunun Kamer İnşaat’ın projesini uygunsuz bulmasına rağmen inşaat devam ediyor. İnşaatı durdurmak amacıyla 5 Nisan Cumartesi günü eylem yapılacak Mersin’de ‘Fındıkkıran’ Kültür Servisi Mersin Devlet Opera ve Balesi’nin bu ayki programı belirlendi. Opera, bale, senfonik konser ve müzikallerin yer aldığı program kapsamında, Okan Demiriş’in “Karyağdı Hatun” operasının prömiyeri 8 Nisan’da gerçekleştirilecek. Etkinlik programında, şefliğini Serdar Yalçın’ın yaptığı “Senfonik Neşet Ertaş Türküleri” adlı konser de yer alıyor. 30 Nisan Çarşamba günü gerçekleşecek konserde, Türk Halk Müziği’nin ölümsüz ozanı Neşet