Katalog

2 ARALIK 2014 SALI CUMHURİYET SAYFA çekti. ABD’nin, şu sırada Sultan’ın AK Saray’ında görüşme yapılmasına karşı olduğu öne sürüldü. Vatikan’dan Papa 1. Fransis AK Saray’in ilk konuğu oldu. Ziyaretin temel amacının, Sultan’ın son zamanlarda laiklik karşıtı, İslamiyetçi siyasasının etkilediği öteki İslam ülkelerindeki görüntüyü Vatikan’la ilişkisini vurgulayarak törpülemek olduğu anlaşıldı. Papa, bölgede Hıristiyanlığın korunması gerektiğini vurgulayarak ayrıldı. Yunanistan Başbakan Yardımcısı ve Dışişleri Bakanı Evengelos Venizelos da Ankara’da idi. Dün de Rusya Federasyonu Devlet Başkanı Vladimir Putin Ankara’ya geldi. 9 Aralık’ta da İngiltere Başbakanı David Cameron gelecek… DIŞ HABERLER dishab@cumhuriyet.com.tr 9 WSJ ‘Suriye sınırında dar güvenli bölge’ iddiasını yazdı, ABD yalanladı Yoğun Diplomasi… ürkiye’de yüksek düzeyde T yoğun bir diplomatik trafik yaşanıyor… ABD Başkan Yardımcısı Joseph Robinette Biden geldi, gitti. Görüşmelerin ağırlığını Irak ve Suriye’deki terör olayları konusunda izlenecek ortak siyasa oluşturdu. Tam bu sırada, bu konuda etkin bir siyasa izlemeyen Savunma Bakanı Charles Timothy Chuck Hagel görevden alındı. Biden’in Ankara’ya değil de İstanbul’a gelmesi dikkat ‘Türk tipi’ tampon bölge Dış Haberler Servisi ABD Başkan Yardımcısı Joe Biden ile Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın 22 Kasım’daki görüşmesiyle birlikte IŞİD’e karşı savaşta ortak misyon geliştirme pazarlıkları yoğunlaşırken, Wall Street Journal, iki ülkenin görüş ayrılıklarının çapını daraltıp anlaşmaya yaklaştığını ileri sürdü. Habere göre, ABD öncülüğündeki koalisyon, olası anlaşmayla IŞİD’e karşı hava saldırıları için başta İncirlik olmak üzere Türkiye’nin hava üslerini kullanmayı amaçlıyor, karşılığında Türkiye ile Suriye sınırının bir kesitinde koruma altında bölge oluşturulmasını müzakere ediyor. Ancak Beyaz Saray sözcüsü Josh Earnest, haberi yalanlayarak, “Türklerle bir dizi seçeneği tartışmaya açığız. Ama Suriye’de uçuşa yasak bölge bu aşamada masada değil” dedi. Ankara ‘bütün bir paketi’ istiyor DUYGU GÜVENÇ ANKARA ABD ile Suriyeli isyancıları eğitdonat programı konusunda uzlaşmaya çok yakın olunduğunu belirten Türk diplomatik kaynaklar, “Suriye ve Irak’ta eğitdonat tek bir anlayışla ele alınmalı. Birbiriyle bağlantılı bir stratejisi olmalı. Peşmergenin eğitimi, ÖSO’nun eğitimi, Irak’ta kapsayıcı hükümet kurulması, BağdatErbil anlaşması ve Esad’ın siyasi geçiş sürecine zorlanması hepsi bir paket içinde değerlendiriliyor” yorumunu yaptı. IŞİD’le savaşta İncirlik Üssü’nün kullanımı için de bütün bir paket üzerinde mutabakat gerekliliğine işaret eden kaynaklar, bunun geçmişte Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın gündeme getirdiği “aşamalı paket”in aksine “bütün bir paket” olduğunu belirtti ve “Her konuda uzlaşılmadan, hiçbir konuda uzlaşı sağlanmayacağı” ilkesinin altını çizdi. Ankara’nın Washington ile süren müzakereleri de “bütün bir paket” gördüğünü vurgulayan kaynaklar, “IŞİD tehdidi altındaki Suriye ve Irak’ın birlik bütünlüğü için yapılması gerekenlere bir paket olarak bakılmalı. Paketin hedeflerinden biri de Esad’ın gitmesi olmalı. Türkiye, ABD’nin IŞİD’e karşı operasyonlarda kullanmak istediği İncirlik’i açıp açmama kararını da bu paketin gidişatına göre verecek” dedi. Dışişleri’ne göre eğitdonat için TBMM’den yeni bir onay almaya gerek yok. Meclis’ten geçen tezkere bunun için yeterli. Putin Ankara’da… usya Federasyonu Devlet R Başkanı Vladimir Putin, “Türkiye Rusya Üst Düzey enflasyon nedeniyle Ruble’nin devalüe edilmesi, iki ülke arasında, özellikle Türkiye’ye İşbirliği Konseyi’nin (ÜDİK)” 5. gelen Rus turistleri ve orada toplantısına katılmak için dün ihale almış Türk yüklenicileri Ankara’da 9 bakanıyla gövde üzerinde olumsuz etkilere yol gösterisi yaptı. açıyor. 2010’da kurulan ÜDİK Vizelerin kaldırılması üzerine çerçevesinde, iki ülke 2013’te 4.3 milyon, bu yılda arasındaki da eylüle kadar 4.1 ticaretin 100 milyon Rus turisti milyar dolara Türkiye’ye gelmişti. çıkması Görüşmelerde hedeflenmişti. vizesiz ziyaretlerin Beş yıl boyunca 2 aya çıkarılması da inişli çıkışlı ele alındı. ticaret 3038 1988’den bu yana milyar dolar 150 kadar Türk düzeyinde kaldı. yüklenicisi, Rusya’da Görüşmelerde, 40 milyar doları aşan önümüzdeki yatırım yaptı. Şu 5 yılda, 100 andaki yatırımları milyar dolarlık ise 4 milyar doları hedefe ulaşmak aşıyor. Rusya’nın için nelerin Türkiye’deki düzeltilmesi yatırımları ise gerektiği 2 milyar dolara ‘Çar’ın Kremlin’i tartışıldı. yaklaşıyor. Bu ziyaretin Rusya’nın gündemini Türkiye’de yapmak oluşturmak için istediği Akkuyu Ekonomi Bakanı Nükleer Santralı Nihat Zeybekci anlaşması 2010’da geçen hafta imzalanmıştı. Beş Moskova’da yıldır bir ilerleme Aleksey sağlanamadı. Ulyukayev ile Türkiye’deki çevresel görüşmesinde tepkilere karşı kısa 5 maddelik bir bir süre önce ÇED anlaşmanın raporu onaylanarak imzalanması yayımlandı. konusunda 250 kadar Türk görüş birliğine gencinin Rusya’daki varmışlardı. üniversitelerde Türkiye, nükleer enerji Rusya’ya konusunda eğitildiği satışının yaklaşık ‘Sultan’ın Ak Saray’ı biliniyor. Ancak 15 milyar ekonomik sorunları dolarlık ticaretini nedeniyle Rusya’nın TL ile yapıyor. Karşılığında santralın gerektirdiği 20 milyar Rusya’dan alışlarında Ruble’nin dolarlık kaynağı sağlamakta kullanılmasını önerdi. Bu zorlandığı konuşuluyor. amaçla iki ülkenin merkez Enerji ve Tabii Kaynaklar bankalarının yazılı bir anlaşma Bakanı Taner Yıldız da yapmaları gündemdeydi. geçen hafta Moskova’da idi. Türkiye’den özellikle tarım Türkiye’nin Rusya’dan aldığı ürünlerinin satışına Rus doğalgaz fiyatının indirilmesi gümrüklerinde uygulanan ve “Mavi Akım” boru hattından engellemeler ve TIR petrol akımının artırılması da kamyonlarındaki sınırlamalar dünkü görüşmelerin odağında Zeybekci’nin Moskova idi. Ankara, Rusya’nın gazı görüşmelerinde ele alınmıştı. Avrupa Birliği’ne 350 dolara Rusya’nın iki yıl önce başlattığı satarken, Türkiye fiyatının 410 “Basitleştirilmiş Gümrük Hattı dolar olmasını haklı olarak (BGH)” bağlamında, Türk yadırgıyor. TIR’larına takılacak özel bir İki devlet başkanı arasında plaka ile gümrüklerde hiç Suriye, Ukrayna ve Kırım durmadan Rusya’ya girmeleri sorunlarında herhangi bir sağlanacak. ortak görüşe varmaları Rusya’da kısa bir süre önce, beklenmiyordu. YPG, peşmerge ve bazı ÖSO unsurlarının beraber savaştığı Kobani’de ABD’nin hava desteği fiili uçuşa yasak bölge yarattı. kalkacak ABD uçakları burada devriye uçuşu yapacak. çıkaracaksınız’ ‘Esad’la savaş mı BD, Suriye’de Türk askeri istemiyor Türkiye’de 2 bin Suriyeli isyancı eğitmeyi kabul eden ve peşmerge eğitmek için Irak’a özel kuvvetler gönderen Ankara’nın savına göre, güvenli bölgeye, hem mültecilerin hem eğiteceği isyancıların hem de Suriye’nin kuzeyindeki muhalefete tedarik hatlarının korunması açısından ihtiyaç var. Ama WSJ’ye göre, ABD, Özgür Suriye Ordusu’nun tutunduğu Halep’e dek uzanan bir uçuşa yasak bölge tasarlamıyor, en azından başlangıçta. ABD ve Türkiye’den yetkililer, Türkiye sınırı boyunca dar bir uçuşa yasak bölgenin Kobani üzerinde fiilen oluşan uçuşa yasak bölgeye benzeyebileceğini söyledi. WSJ “Türkiye, IŞİD hedeflerini belirlemeye yardımcı olmak A WSJ, Türkiye’nin Suriye’nin kuzeyinin üçte birinde çok daha geniş çaplı bir uçuşa yasak bölge istediğini belirtti. “Ama bu fikri daha baştan umutsuz bir girişim olarak gören Obama yönetimi, Ankara’ya, bu kadar istilacılığa kalkışmanın Esad rejimine karşı savaş ilanı anlamına geleceğini söyledi” dedi. Resmi uçuşa yasak bölgenin tersine, tartışılmakta olan sınırda daha dar bir güvenli bölge, Suriye hava savunma sistemlerini devre dışı bırakmak için saldırı düzenlenmesini gerektirmeyecek. Bunun yerine, ABD’nin Esad’a “Uzak dur, yoksa misillemeyle karşılaşırsın” yönünde sessiz bir uyarı göndermesi yeterli olacak. İncirlik’ten için Suriye’nin kuzeyinde kara kuvvetleri konuşlandırabileceği sinyalini verdi, ama ABD’li yetkililer, Türk ordusunun bu kapasiteye sahip olduğundan emin değil” bilgisini de verdi. Geçen hafta Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Konseyi toplantısında pazarlıklar ele alındı. ABD’li yetkililer, görüşmelerin hâlâ ön aşamada olduğunu ve haftalarca sürebileceğini söyledi. ABD ve Türkiye’den yetkililerin, Ankara’nın başta önermiş olduğu, Irak sınırından Akdeniz kıyısındaki Lazkiye’ye uzanan büyük uçuşa yasak bölgeyi artık tartışmadıklarını belirtmesi, gelinen bir nokta oldu. NATO yetkilileri de, Türkiye’nin Irak’ın yolundan gitmeyi ve üslerini IŞİD’e karşı savaşa açmak için BM’ye mektup göndermeyi, böylelikle BM şartının 51. maddesine göre kolektif kendini savunma hakkını devreye sokmayı planladığını aktardı. Başkan’ın kızlarıyla alay istifa getirdi Hong Kong böyle dayak görmemişti Çin’in 2017 seçimine müdahalesini istemeyen Hong Kong’daki demokrasi hareketinin yönetim binalarına girmeye çalışmasıyla, 2 aylık protestolarda en şiddetli çatışma çıktı. Polis gaz ve tazyikli su sıktığı protestocuları acımasızca copladı. Şemsiye ve baretlerini atarak direnmeye çalışan protestocuların 15 yaşındaki lideri Joshua Wong, iki öğrenci lideriyle birlikte açlık grevine girdiklerini duyurdu. Hong Kong Yöneticisi Leung ise gençlere “Nafile eylemdesiniz. Meydanlara geri dönmeyin. Polisin hoşgörüsünü de zayıflık sanmayın” diye seslendi. Çin, Britanyalı milletvekillerinin Hong Kong’a girişine izin vermeyince, diplomatik kriz çıktı. Rusya’nın yönetileceği dev karargâh Dış Haberler Servisi Rusya, son teknoloji donanımlı süper bilgisayar, istihbarat veri depolama, analiz değerlendirme birimleri, “savaş odaları”, tahliye için gizli tünellerin yer aldığı “savunma karargâhını” hizmete sokuyor. Gizli karargâh barış döneminde tehditleri inceleyecek, savaş döneminde tüm ülkenin kontrolünü elinde toplayacak. Moskova’da inşa edilen Ulusal Savunma Kontrol Merkezi (NDCC) isimli yapılanma bünyesinde 1000 kişi çalışacak. Moskova Nehri üzerine inşa edilmiş bir helikopter pisni, devletin petrol rafinelerini, hava koşullarını, bunların ulaşım yollarına etkilerini inceleyecek ve denetleyecek. NDCC’nin başındaki General Mikhail Mizintsev, oluşumu son birkaç yılın en büyük askeri projesi olarak değerlendirdi. Görev tanımının 194145 arası faaliyet göstermiş Başkomutanlık Karargâhı’na benzer olduğunu belirten Mizintsev, savaş zamanında hem askeri hem de ekonomik açıdan ülkenin çıkarlarının ele alınacağı merkezi bir kontrol yapısının hedeflendiğini aktardı. AtinaAnkaraLefkoşa… Türklerin de hakları olduğunu unanistan Başbakan masaya getirdi. Yardımcısı ve Dışişleri Y Bakanı Prof. Dr. Evengelos Venizelos, ada çevresinde Venizelos 5 Aralık’ta Atina’da yapılacak “TürkiyeYunanistan Yüksek Düzeyli İşbirliği Konseyi’nin” 3. toplantısı için hafta sonunda Ankara’da idi. Sultan da hafta sonunda Atina’ya gidecek. Türk Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, konuğunu Mustafa Kemal Atatürk ile Elefterios Venizelos’un barış yolunda önemli adım attıkları Ankara Palas’ta ağırladı. Anımsanacağı üzere “Megalo İdea (Büyük Ülkü)” ilkesinin kurucusu Elefterios Venizelos İngilizlerin desteği ile İzmir’i işgal etmiş, ancak sonradan hatasını anlayarak Türkiye ile dostluk yolunda adım atmıştı. Hatta, 1934’te Atatürk’ü Nobel Barış Ödülü’ne önermişti. Mektubu, Yunan arşivlerinde bularak Atatürk’ün 100. doğum yıldönümü olan 1981’de açıklamıştım. İki bakan, ikili ilişkilerin yanı sıra özellikle Kıbrıs Adası çevresinde bulunan doğalgazın yarattığı gerilimi görüştüler. Türkiye, doğalgazın yalnız Rumların değil, adadaki gerilimin önlenmesi için Ankara’nın sismik araştırma gemisi Barbaros Hayrettin Paşa’nın adadan çekilmesini isteyince, Çavuşoğlu da tek yanlı çalışmanın durdurulması halinde geminin çekilebileceğini anımsattı. Koalisyon ortağı “Panhelenik Sosyalist Hareketi (PASOK)” partisinin başkanı olan Venizelos Ankara’da iken, önceki başkan ve Başbakan Yeorgios Papandreu’nun kendisine çelme takma girişimini öğrendi. Papandreu, PASOK’un derlenip toparlanması ve tek başına yeniden iktidar olabilmesi için parti genel kurulunun erken toplanmasını istediğini açıkladı. Düzelti: Cuma günkü yazımdaki bir cümle şöyle olacaktı: “İlk kilise yine Antakya’da açıldı. İsa’nın havarilerinden Aziz Petrus (St. Pierre) kilisenin kurucularındandır.” Yazıda Aziz Pavlus’un adı yer almıştı. tinin de olduğu karargâhın inşasına dair bütçe resmen açıklanmadı, ama milyarlarca dolardan söz ediliyor. NDCC tüm askeri görevlerin yanı sıra barış zamanında tüm önemli askeri varlıkları, savunma ihaleleleri nABD Başkanı Barack Obama’nın Şükran Günü’nde hindi affetmesi sırasında mini etekleri ve gündelik halleriyle boy gösteren iki kızı Sasha ve Malia için “first ailenin üyeleri olarak bu kadar kalitesiz gözükemezsiniz, ama tabii kendi pozisyonlarına saygıları olmayan annebabanız da sizin için iyi rol model değil. Barda yer değil saygı hak eden biçimde giyinin” yorumunda bulunan Cumhuriyetçi yetkili istifa etti. Facebook sayfasında yayımladığı yorumu tepkiler üzerine “Acı verici sözler için özür dilerim” diyerek geri çeken Elizabeth Lauten, Kongre’nin bir Cumhuriyetçi üyesinin iletişim direktörlüğü görevinden dün istifasını verdi. 13 yaşındaki Sasha ile 16 yaşındaki Malia’nın törende sıkıntıdan patlayan halleri genelde kamuoyunda gülümsemeyle karşılanmıştı. Lauten de “İki genç hanımı gençliğimde kendim için asla istemeyeceğim biçimde yargılamışım” dedi. Irak ordusunda 50 bin hayalet asker Papa: TürkiyeErmenistan sınırı açılsa o kadar güzel bir şey olur ki. Katoliklerin ruhani lideri Papa Francesco, pazar akşamı Türkiye ziyaretini tamamlayıp Vatikan’a dönerken uçakta gazetecilere önemli mesajlar verdi. “Benim asıl kalbimde olan, TürkiyeErmenistan sınırı. Keşke o sınır açılsa, o kadar güzel bir şey olur ki” diyen Papa, “Açılmasını kolaylaştırmayan jeopolitik sorunlar olduğunu biliyorum, ama halklar arasında uzlaşma olması için dua edelim” dedi. “Ermeni soykırımı”nın 99. yıldönümü öncesi dönemin Başbakanı Tayyip Erdoğan’ın taziye mesajı yayımlamasını olumlu bulan Papa, benzer jestlerin yeni yıldönümünde gelmesinin iki ülkeyi daha da yakınlaştıracağını ekledi. Türkiye, Ermenistan sınırını Erivan’ın Dağlık Karabağ işgali nedeniyle 1993’te kapatmıştı. Ekim 2009’da dönemin Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu’nun girişimiyle Ermenistan ile ilişkilerin normalleştirilmesi için imzalanan protokoller hâlâ iki ülkenin meclislerinden onay bekliyor. Papa’nın ardından, Cumhuriyet’e konuşan Türk diplomatik kaynaklar, 24 Nisan 2015 öncesinde “Ermenilerin acılarını anlıyoruz” açıklaması yapılabileceğini, Erdoğan’ın 23 Nisan 2014 açıklamasının gelecek yıllar için kılavuz olacağını söyledi. Ancak kaynaklar, “Erivan her şeyiyle 2015’teki 100. yıldönümüne konsantre olmuş durumda. Herhangi bir girişime de yanıt vermiyor” dedi. Kalbinde Ermenistan sınırının açılması yatıyor nIrak Başbakanı Haydar İbadi, orduda 50 bin “hayalet asker” olduğunu, bu kişilerin uydurma isimlerle görevdeymiş gibi gösterildiğini ya da evde oturarak maaş aldıklarını açıkladı. Son maaşlar ödendiği sırada gerçek bir sayım yapılmasıyla skandal ortaya çıktı ve soruşturma başlatıldı. Yolsuzluk iki şekilde yapılıyor. Örneğin bir subay, beş korumasının ikisini tutuyor, üçünü eve gönderip maaşlarını cebine indiriyor ya da yüzde alıyor. Yahut tugaylarda 3040 asker aslında ya yok ya da evde oturuyor. ABD, Irak ordusunun eğitimi ve silahlandırılması için milyarlarca dolar harcadı.