Katalog

19 ARALIK 2014 CUMA CUMHURİYET SAYFA EKONOMİ ekonomi@cumhuriyet.com.tr 11 Kendilerine milyarlık saray tasarruf önleminin de plaket vermek yerine fidan dikmek olduğu görüldü. vereceği’ni öngördüğü AkSaray için tasarruf önlemlerine dair bir bilgi vermedi. aşbakan Davutoğlu’nun açıkladığı, içinde 104 eylemin olduğunu duyurduğu mekçiye yeni kesinti, konuta vergi ve lüks tüketime caydırıcı vergiler B yeni dönüşüm planından tasarruf adı altında yurttaşa yeni vergi ve kesintiler Eplanlanırken, Maliye Bakanı’nca maliyeti 1 milyar 370 milyon TL olarak çıkarken, son dönemdeki harcamaları dünya medyasına konu olan kamunun duyurulan ancak TOKİ’nin ‘açıklanması halinde ülkenin ekonomik çıkarlarına zarar ANKARA/İSTANBUL (Cumhuriyet) Başta sarayı ve uçakları olmak üzere lüks haracamaları ülke içinde büyük tartışmalar yaratan ve dünya medyasına konu olan AKP hükümetinin yeni dönüşüm programından yurttaşa ise yeni vergi ve kesintiler çıktı. Güçlü ve Dengeli Büyüme İçin Yapısal Dönüşüm Planı’ndan yurttaşa caydırıcı vergi ve yeni kesintiler çıktı. AKP hükümetinin çok övündüğü Başbakan Ahmet Davutoğlu’nun tam yedi bakanıyla duyurduğu Güçlü ve Dengeli Büyüme İçin Yapısal Dönüşüm Planı yeni kemer sıkmalar ve yeni kesintilerin habercisi oldu. Başbakanlık konutu olarak planlan maliyeti Maliye Bakanı tarafından 1.3 milyar lira olarak açıklanmasına karşın TOKİ’nin ülkede dengeler bozulur endişesiyle maliyetini açıkladığı konutlarda politika üreten hükümet, yurttaşa yine ceza gibi vergileri reva gördü. Başbakan Ahmet Davutoğlu, Türkiye’de büyüme oranlarının beklenenin altında olduğunu kaydetti. Yurtiçi tasarrufların artırılacağını ve tasarruf için kampanya başlatılacağını söyleyen Davutoğlu, ithal mala caydırıcı vergi getirileceğini belirtti. Kredi tedbiri ya da tüketici kredilerini frenleme amaçlarının olmadığını dile getiren Davutoğlu, “2013’te yüzde 13.4 olan yurt içi tasarruf oranını program dönemi sonunda yüzde 19’a çıkarmaya kararlıyız” dedi. Davutoğlu, “Güçlü ve Dengeli Büyüme için Yapısal Dönüşüm” başlığıyla Onuncu Kalkınma Planı kapsamında öncelikli dönüşüm programlarına ilişkin basın toplantısı düzenledi. Türkiye ekonomisinin 20 çeyrektir aralıksız büyüdüğüne dikkat çeken Davutoğlu, son büyüme rakamlarının beklentinin altında gerçekleştiğini kaydetti. Davutoğlu, “İhracata dayalı nitelikli büyüme kompozisyonu, büyümenin sürdürülebilir niteliği açısından önemli bir işarettir” ifadesini kullandı. Davutoğlu, yurtiçi tasarrufların artırılması yoluyla yatırımların artırılması ve israfın önlemesinin planlandığını söyledi. İsrafın önlenmesinin önce kamudan başlayacağını ve tüm topluma yansıyacağını belirten Davutoğlu “Başbakanlık genelgesiyle bundan sonra başta benim yaptığım ziyaretlerde olmak üzere hiçbir ziyarette yerel yönetimler, valilikler veya diğer kurumlar plaket hediye sunumunda bulunmayacaklar. Eğer hediye edilecekse ağaç, fidan dikimi hediye olabilir. İsrafa dönük hediyeler bundan sonra kamuda söz konusu olmayacak” dedi. Davutoğlu, 2013’te yzüde 13.4 olan yurt içi tasarruf oranını yüzde 19’a çıkarmayı hedeflediklerini söyledi. İsrafın fazla olduğu mal gruplarını tespit edeceklerini söyleyen Davutoğlu, israfın önlenmesine yönelik bilinçlendirme faaliyetleri yürüteceklerini, kamuoyuna yönelik genel bir tasarruf çağrısı kampanyası düzenleyeceklerini bildirdi. Davutoğlu sözlerini şöyle sürdürdü: “Mobil cep telefonunun kullanımında çok çabuk intibak ediyoruz. İç talebin uyanması yönünde bu olumlu ama iç tasarrufu olumsuz etkilediği yanlar var. İçeride teknoloji yoğun sanayilere destek verirken, dışarıdan gelecek lüks tüketim mallarına dönük olarak da caydırıcı vergilendirmeler yapacağız.” yurttaşa yeni vergi Son çeyrek daha kötü olacak Ekonomi Servisi Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi’nden Dr. Zümrüt İmamoğlu ve Barış Soybilgen’in “Ekonomide Zafiyet Devam Ediyor” başlıklı araştırma notunda, “Son çeyreğe ilişkin ilk büyüme tahminlerimiz oldukça zayıf. Bir önceki çeyreğe göre ekonominin yüzde 0.2 büyüyeceğini tahmin ediyoruz. Önceki yılın aynı çeyreğine göre yıllık büyüme tahminimiz son çeyrek için yüzde 2.0 ve yıllık büyüme tahminimiz ise yüzde 2.8” denildi. Araştırmada şu tespitlere yer verildi: l Türkiye’de büyüme gittikçe yavaşlıyor ve işsizlik oranı hızla artıyor. Bu ortamda sıkı para politikası uygulanması zorunlu olduğuna göre, mali politika bir miktar gevşetilerek büyümeye destek verilebilir. l Türkiye ekonomisi Rusya krizinden, bulaşıcı etkiyle ve doğrudan ticaret etkisiyle zarar görüyor. l Özellikle yatırım malı ve ara malı ithalatında yüksek artışlar olması yatırımların bu dönem büyümeye pozitif katkı yapabileceğine işaret ediyor. Tüketim ise tersine zayıf bir görünüm sergiliyor. Tüketim malı ithalatı ve dayanıklı tüketim malı imalatı azalırken tüketici güven endeksi de yüzde 4 gibi yüksek bir oranda bozulma gösteriyor. Güven endeksindeki düşüşün kasım ayında da devam ettiği görülüyor. l Kuraklık son çeyrekte de büyümeyi tehdit etmeye devam ediyor. Bu da büyüme oranını bir miktar aşağıya çekecektir. Henüz dördüncü çeyrek tahminimize bu etkiyi yansıtmış değiliz. Plaket değil fidan hediyesi Fil boyutunda israf varken... SELDA GÜNEYSU ANKARA Muhalefet, Başbakan Ahmet Davutoğlu’nun “israfı önlemek ” için ala caklarını açıkladığı “tasarruf önlemleri ”ne, “Kaçak Saray”dan başlamasını istedi. Başbakan Davutoğlu’nun “10. Kalkınma Planı Öncelikli Dönüşüm Programları Eylem Planları”nı açıklarken söylediği “Plaket ve hediyelerle ciddi bir israf veriliyor. Yerel yönetimler valilikler ve kurumlar plaket ve hediye sunumunda bulunmayacaklar” şeklinde ki sözlerine muhalefetten yanıt geldi. CHP Grup Başkanvekili Engin Altay, “Türkiye’nin en büyük israfının Kaçak Saray olduğunu” vurgulayarak, iktidarın “ortada fil büyüklüğünde bir israf varken, karınca büyüklüğündeki israfla uğraştığını” kaydetti. Altay, bu durumun “tek kelimeyle popülistlik olduğunu” vurguladı. CHP Grup Başkanvekili Akif Hamzaçebi de “hükümetin kendi gözündeki merteği görmeyip, başkasının gözündeki çöpü gördüğünü” söyledi. “Plaket tasarrufuyla ne elde edi lecek?” diye soran Hamzaçebi, bunun “AKP’nin zihni sinir projelerinden birisi” olduğuna dikkat çekti. MHP Grup Başkanvekili Oktay Vural, “Davutoğlu’nun bu sözlerinin aslında Saray’ın ne kadar büyük bir israf olduğunun itirafı” şeklinde yorumlanması gerektiğini kaydederek, “Sen bir yandan Saray’a katrilyonlarca TL harcayacaksın, sonra hediyelerle üstünü örtmeye çalışacaksın. Bu yorgan, bu ayıbı örtmez. AKP’nin halk nezdinde boğulduğunun açıklamalarıdır bunlar” dedi. İşçiler yer altında eylemde Yurt Haberleri Servisi Zonguldak’ın Ereğli ilçesi Kandilli beldesinde daha önce 29 işçiyi işten çıkaran Hattat Holding’e bağlı Hema Kömür İşletmeleri 60 işçinin daha işine son verdi. Bunun üzerine sabah vardiyasında çalışan 350 işçi, üretimi durdurarak ocaktan çıkmama eylemi başlattı.İşçiler ocağa girdi, ancak üretim noktalarına dağılmadan “kuyudibi” olarak tabir edilen yerde beklemeye başladı. Genel Maden İşleri Sendikası (GMİS) Armutçuk Şube Başkanı İsa Mutlu, toplam 800 işçinin çalıştığı ocakta işletme ile TTK arasındaki sorunun çözülmesi için 6 aydır çalmadıkları kapı kalmadığını, ancak bir sonuç alamadıklarını söyledi. Mutlu, işçilerin, kuyudibinde kendilerini kilitleyip eylem başlattıklarını, kendilerinin de onlara destek verdiklerini anlattı. İşine son verilen 3 yıllık maden işçisi İbrahim Ergün de “İşten atıldığımı sabah gelince öğrendim. İşsiz kalmamız zor. Ailelerimizin bundan şu an haberleri yok. Ailelerimize bunu nasıl açıklayacağımız biz de bilmiyoruz. Bu 60 kişi ile de kalmayacak, bunun devamı gelecek. Çünkü burada artık bir kıyım başladı. Bu kıyımın sonu nereye gider bilinmez. İşçi arkadaşlarımız bize destek vermek için aşağıdalar, hepsine teşekkür ediyorum” dedi. Bankaları sert koşullar bekliyor u Bankaların kısa vadeli borucunun 2008’den beri üçe katlandığını hatırlatan Fitch, Türk banklarını uyararak, 2015’te sert bir yılın kendilerini beklediğini duyurdu. Ekonomi Servisi Kredi derecelendirme kurumu Fitch’ten Türk bankalarına uyarı geldi. Fitch Türk bankalarının kısa vadeli döviz cinsinden fonlamaya bağımlı olduğunu belirterek “dış borç 2008 sonundan bu yana neredeyse üçe katlandı” dedi. “Türk bankaları daha zor 2015’le karşı karşıya kalacak; görünüm durağan” başlıklı bir değerlendirme yayımlayan Fitch, ılımlı ekonomik büyüme, mevduatta rekabet ve aktif kalitesinde hafif bozulma gibi nedenlerle, 2015’te Türk bankalarının daha sert koşullarla karşı karşıya kalacaklarını vurguladı. Fitch, buna karşın, güçlü sermaye ve kârlılık nedeniyle görünümün durağan olacağını belirtti. Bankalar için en büyük riskin sektörün kısa vadeli döviz cinsinden fonlamaya olan bağımlılığı olduğu belirtilen açıklamada, “Temel senaryomuzda ekonomik büyümenin orta vadede son dönemdeki yüksek oranların altında kalmaya devam edeceğini öngörüyor. Yüksek faiz oranları ve mevduat için rekabet fonla ma maliyetleri yukarı itecek. Türk bankalarının döviz yükümlülükleri istikrarlı şekilde arttı. Dış borç 2008 sonundan bu yana neredeyse üçe katlandı ve daha kısa vadeli hale geldi. Bu durum yatırımcı güveninde ani değişikliğin bankaların piyasaya ulaşımı üzerinde potansiyel etkisini ciddi şekilde artıyor” denildi. Fed’in sabrı nisana kadar u Faiz artırımı için önceki gün ‘sabırlı olacağız’ diyen Yellen piyasaları rahatlatmıştı. Ancak yetkililerin dün konu hakkında kafa karışıklığı yaşadıklarını söylemeleri üzerine Yellen, “Fed’in sabrının sınırı var” diyerek durumu netleştirdi. Ekonomi Servisi Amerikan Merkez Bankası (Fed) önceki gün Federal Açık Piyasa Komitesi (FOMC) tutanaklarına göre “faizler kayda değer bir zaman daha düşük kalacak” ifadesi çıkarılarak yerine “sabırlı olacağız” ifadesi kullanılmış ve ardından dolar/TL 2.3099’a kadar gerilemişti. Dün yetkililerin açıklamayı kafa karıştırıcı bulmalarının ardından Fed Başkanı Janet Yellen, Fed’in hemen olmasa da faiz oranlarını artırmaya yaklaştığını belirterek merkez bankası para politikasına açıklık getirdi. Açıklamanın ardından dolar/TL günü 2.3260 seviyesinde kapattı. Yellen Fed’in iki günlük toplantısının ardından yaptığı açıklamalarda, Fed’in en az ilk çeyrek dönemde, Nisan ayına kadar faizleri sıfıra yakın seviyede tutma ihtimalinin yüksek olduğunu söyledi. Yellen ayrıca ekonomik parametrelerin faiz artırımı için uygun olması gerektiğini ve bundan sonra faizlerin kademeli olarak artırılabileceğini belirtti. Yellen 2017’ye kadar faizlerin daha normal seviyelere dönemeyeceğini de belirtti. New York’taki TD Securities USA yöneticilerinden Eric Green, “Açıklama pek net değildi ancak Yellen’in oldukça net olduğunu düşünüyorum. Yılın ikinci yarısı faizler artacak ve piyasa bunu fiyatlamak zorunda” dedi. C M Y B