Katalog

SAYFA CUMHURİYET 5 HAZİRAN 2013 ÇARŞAMBA 12 DIŞ HABERLER dishab@cumhuriyet.com.tr TV’de isyan yerine yemek programı CNNTurk’te isyanın aktarılmadığına dikkati çeken ABD gazetesi Washington Post, Erdoğan’ın yeni anayasa ile Putinvari bir başkanlık peşinde olduğu yorumunu yaptı zamanda üçüncü köprü, ağaçların kesimi de dahil Türkiye’de hızlı kentleşme girişimlerine yönelik eleştirilerin etkili olduğuna işaret edildi. CNN’de Christiana Amanpour’un programına AKP Genel Başkan Yardımcısı Mevlüt Çavuşoğlu konuk olurken hiç soluk almadan konuşması Amanpour’un tepkisine neden oldu. Amanpour Çavuşoğlu’na bunun bir röportaj olduğunu, soru sormasına izin vermesi gerektiğini söyledi. İsrail gazetesi Jerusalem Post, Dış Haberler Servisi Amerikan Washington Post’ta editoryal kurul imzasıyla yayımlanan makalenin başlığı “Türkiye’de Başbakan Erdoğan’ın zorba taktikleri”ydi. Haberde Türk basınının “Gezi” isyanını görmezden geldiği vurgulanırken olaylar sırasında CNN Türk’ün yemek programı yayımladığı örneği de verildi. Basının bu suskunluğuna karşın Türkiye’de diğer yandan da rekor sayıda gazetecinin demir parmaklıklar arkasında olduğuna işaret edildi. Erdoğan’ın Gezi protestocularına yönelik tepkisinin Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’den beklenecek şekilde olduğu savunuldu. Başbakan Erdoğan’ın yeni bir anayasa ile kendisine Putinvari bir başkanlık arayışında olduğu yorumu da dikkat çekti. Mısır’la benzerlik kurulan yazıda Washington’ın Ankara’ya ifade özgürlüğü, aşı rı güce yönelik kaygısı ise yetersiz bulundu. Yazıda ABD’nin yakın müttefiki Türkiye’de Erdoğan’a demokrasinin seçimlerden fazlasını kapsadığı mesajı vermesi gerektiği belirtildi. New York Times’ta düşünce kuruluşu Chatham House’dan Fadi Hakura imzalı yazıda protestolarda aynı Türkiye’de bazı şeylerin değiştiğini savunurken “Türkiye’nin 2020 Yaz Olimpiyatları’na ev sahipliği için seçilme şansı, favori olduğu birkaç hafta öncesine göre bugün çok daha az gibi görünüyor” yorumunu yaptı. Gazeteye konuşan eski Pentagon yetkilisi Michael Rubin “Bunu elbette ki Türk Baharı başlangıcı olarak adlandırabiliriz” derken Ortadoğu uzmanı Efrat Aviv ise buna katılmayarak “Erdoğan Mübarek değil” dedi. İsrail’in istihbarat örgütlerine yakınlığı ile bilinen Debka sitesi, “Erdoğan iktidarındaki çatlaklar, Washington’u sarsıyor” iddiasında bulundu. Ürdün’e ABD’den Patriot gitti Dış Haberler Servisi ABD, Ürdün’le yapacağı ortak tatbikat nedeniyle söz konusu ülkeye F16 savaş uçakları ve Patriot füze savunma sistemleri gönderdi. Silahların tatbikattan sonra da Suriye’deki çatışmalar nedeniyle Ürdün’de kalmasının düşünüldüğü bildirildi. ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Jen Psaki, füze ve uçakların tatbikattan sonra Ürdün’de kalması yönünde herhangi bir karar alınmadığını belirterek “Suriye’deki çatışmaların daha da şiddetlenmesi durumunda” adı geçen ülkede kalması için bu yönde bir karar alınabileceğini söyledi. Ürdün’e kaç uçak gönderileceği açıklanmazken, Patriot füzelerinin Suriye’nin elindeki Scud füzelerini durdurmak ya da uçuşa yasak bölge oluşturmak için kullanılabileceği belirtiliyor. Pentagon’dan yapılan açıklamada da Patriot ve F16’nın AmerikaÜrdün ortak tatbikatında kullanılacağı ifade edilerek “Tatbikatın sona ermesinin ardından bu silahların bazılarının Ürdünlü yetkililerin uygun talepleri doğrultusunda ülke topraklarında kalabilecektir. Savaş uçakları ve füze sistemleri komşu ülke Suriye’de devam eden iç savaşta Ürdün’ün savunma potansiyelini artıracaktır” denildi. Erdoğan’a Esad muamelesi Dış Haberler Servisi Ülkesinde muhalefete karşı aldığı sert tutumla tanınan Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin de Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’a “muhalefet ve toplumla diyalog kurması” çağrısında bulundu. Rusya’da devam eden RusyaAB zirvesi görüşmeleri çerçevesinde çeşitli konularda açıklamalar yapan Putin, Türkiye’de yaşanan hükümet karşıtı protestolara da değindi. “Beklentimiz, Türkiye yönetiminin hem siyasi muhalefet, hem toplum örgütleriyle biriken sorunlara çözüm bulunması için diyalog başlatmasıdır” diyen Putin “Tartışmaların, tarafların birbirini daha iyi duyduğu ve dinlediği sokaktan yapıcı ortamlara çekilmesi gerektiğine inanıyoruz” şeklinde konuştu. Putin’in sözcüsü Dmitriy Peskov önceki gün “Türkiye’deki olaylara Rusya’nın dıştan müdahale Putin etmesine gerek yok. Bunlar Türkiye’nin iç meselesi. Rusya’nın bu konuda resmi bir açıklama yapması beklenmiyor” demişti. Washington’dan ‘kelle avcılığı’ Dış Haberler Servisi ABD’nin Kuzey ve Batı Afrika’da faaliyet gösteren İslamcı terör örgütlerinin liderlerinin yakalanmasına yardım edeceklere para ödülü vereceği açıklandı. ABD Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada El Kaide’nin Afrika’daki uzantısı olan Boko Haram’ın başı Ebubeki Şeku’yla ilgili bilgi karşılığı 7 milyon dolar ödül verileceği duyuruldu. “İslami Mağrip Ülkeleri El Kaide Örgütü” ile “Batı Afrika Cihat ve Birlik Hareketi”nin önde gelen liderleri için ise daha küçük ölçekte para ödülü koyulduğu belirtildi.Açıklamaya göre 5 milyon dolara yakın para ödülü de önde gelen teröristlerden Muhtar Belmuhtar için belirlendi. Belmuhtar, ocak ayında aralarında 3 Amerikan vatandaşının da bulunduğu en az 37 rehinenin hayatını kaybettiği Cezayir’deki gaz boru hattına yapılan saldırının sorumlusu olmakla suçlanıyor. Yunanistan Komünist Partisi üyeleri Gezi’yle dayanışma için Atina sokaklarına inerken, Los Angeles, New York, Viyana, Sofya’da da benzer eylemler yapıldı. (Fotoğraf: REUTERS) İ talyan La Republica gazetesi “Türkiye yanıyor... Erdoğan kuşatma altında. İsyan yayılıyor. Başbakan polisi suçsuz ilan etti. Ilımlı Gül ile köktendinci Başbakan arasında çatışma” ifadelerini kullandı. Corriere della Sera, “İstanbul Erdoğan’a boyun eğmiyor. Tencere tavaya karşı gözyaşı bombası. İki Türkiye karşı karşıya” derken La Stampa “Protestolar büyüyor... Tam da AB kapısını açmak üzereydi” ifadelerini kullandı. Libero, ‘Ilımlı İslam’ın sonbaharı’ “Eylemciler polisten kaçıp kışlalara sığınıyor. Bu Arap Baharı’ndan çok ılımlı İslamın sonbaharı. Erdoğan başlarda Avrupa yanlısı ve dengeli siyasetçi olarak kendini göstermişti. Şimdi maskesini çıkarttı” yorumunu yaptı. Alman düşünce kuruluşu Bilim ve Politika Vakfı’nın Türkiye uzmanı Günter Seufert, gösterilerin Erdoğan’ı istifaya zorlayacağını sanmadığını ancak buna karşın gelecek yılki yerel seçimlerde mutlaka bunun cezasının çıkacağı görüşünü dile getirdi. Mısır STK’cilere ceza dağıttı Dış Haberler Servisi Mısır’ın başkenti Kahire’de bir mahkeme, yasadışı çalıştıkları gerekçesiyle aralarında ABD’lilerin de bulunduğu 43 sivil toplum kuruluşu üyesini 15 yıl arasında değişen hapis cezalarına çarptırdı. Kahire ceza mahkemesi 27 kişiyi gıyaplarında 5 yıla mahkum etti. Mısır’da geçen yıl yabancı STK’lere baskın yapılmış, olay ABD ile Mısır arasında gerilime neden olmuştu. ABD, aktivistlerin ceza almasının ülkeye yapılan yıllık bir milyar dolardan fazla yardımı tehlikeye atabileceği uyarısında bulunmuştu. Geçen yıl kapatılan örgütler arasında ABD merkezli Freedom House, Uluslararası Cumhuriyetçi Enstititüsü, Ulusal Demokratik Enstitü ile Alman Konrad Adenauer Vakfı da bulunuyor. ‘Sultan durumu algılamıyor’ ngiliz Financial Times (FT) gazetesinin başyazısında Başbakan Tayyip Erdoğan’a sert eleştirilerde bulundu. “Hoşgörüsüzlük Erdoğan’ı yıkıma götürebilir” şeklindeki başlığıyla dikkat çeken yazıda gösterilerin, Erdoğan’ın artan otoriter davranışı olmazsa, ulusal boyuta ulaşmış olmayacağı görüşü dile getirildi. 2007’den sonrası için “O zamandan beri ordunun dişleri söküldü ve sekiz generalden biri cezaevinde çürüyor. Ancak Başbakan, son savaşı yapan bir general gibi davranıyor” denildi. Durumu algılamadığı iddia edilen Erdoğan’ın hâlâ bir mu Putin her telden konuştu İ Açıklamalarında gündemdeki birçok konuya da değinen Rusya Devlet Başkanı, Suriye’ye henüz S300 füzeleri yollamadıklarını kaydetti. AB’yi de Suriyeli muhaliflere silah ambargosunu uzatmamasından ötürü eleştirdi. Ülkesinde yabancı eşcinsellerin çocuk edinmelerini yasaklayan tasarıya destek verdiğini de belirten Putin, parlamentodan geçmesi halinde yasayı imzalayacağını da belirtti. ‘Çoğulculukla sorunu var’ halefet lideri kafa yapısı taşıdığı, bunun da tüm Türkiye’nin lideri olmasını engellediği savunuldu. Gazete, NATO müttefiki ve AB adayı Türkiye’de Çin ve İran’ın toplamından fazla gazetecinin cezaevine konulduğunu belirterek “Sayın Erdoğan’ın çoğulculuk ile bir sorunu var. Bu bir utanç” ifadesini kullandı. Erdoğan’ın başarılar elde ettiği belirtilen yazıda “Bu miras, Türk toplumunun çok sayıda grubunun mesajına kulak vermezse tehlikeye girecek. Kurban gibi hareket etmekten vazgeçip devlet adamı gibi davransın” denildi. Gazetede bir başka yorumda protestoların Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’ü güçlendireceği savunuldu İngiliz Times gazetesinde Roger Boyes imzalı “Sakin olun, Türkiye çökmüyor” başlıklı yazıda ise Batı’nın bir demokratik müttefik olarak kalacaksa Erdoğan’dan daha fazlasını talep etmesi gerektiği yorumu yapıldı. Erdoğan için günümüzün sultanı şeklinde nitelemede bulunulan yazıda şu ifadeler yer aldı: “Farklı grupları bir araya getiren Jön Türkler ittifakının sultanlarına karşı ayaklanmasının üzerinden 100 yıldan fazla geçti. Ama ayaklanma hâlâ siyasi söyleme renk katıyor ve değişim umutlarını artırıyor. Şimdi Türkler ağaçların kesilmesini önlemek için tekrar sokağa çıktı. Ama aslında günümüz sultanı Erdoğan’a karşı öfkeliler.” BM: Aşırı güç kullanan yargılansın Hakları Dış Haberler Servisi BM İnsan güvenda ların esto prot i Gez en i’nd Konsey mututu elik yön lere lik güçlerinin eylemci soruşturbir lı sam kap ız, ıms bağ in ilişk na önüne çıma yapılması ve suçluların adalet i. BM İnsan karılması gerekliliği çağrısı geld ü Cecile Hakları Yüksek Komiserliği sözcüs larının hak lerin kişi Pouilly, gözaltına alınan tı. korunmasının önemine vurgu yap ü Jen ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüs an” ve kınd “ya ları olay i Psaki, Türkiye’dek devam eye etm p taki ile işe” end yük “bü Sözcüsü ettiklerini söyledi. Beyaz Saray cısı BülJay Carney de Başbakan Yardım sin aşırı poli in, ilişk lara olay , ent Arınç’ın mesini dile r özü yı güç kullanımından dola ledi. söy rını ıkla ılad karş le iyet nun mem ikinAP’de en fazla sandalyeye sahip Başkap Gru AP n tleri yalis sos olan ci grup i yaptığı ilgil larla olay da a nı Hannes Swobod e süreciaker müz lik üye tam “AB ada lam açık inananni durdurabilir ve bu AB değerlerine ullah Abd nı aşka ları vurur” diyerek Cumhurb Swodi. iste sini şme görü a flarl tara Gül’den ulu’nda göboda, olaylarla ilgili AP Genel Kur kaydetti. ğini ettti p tale sını ılma yap e rüşm Erdoğan, Fas’taki temaslarının ardından Cezayir’e geçti. Erdoğan’a Davutoğlu ve Bozdağ da eşlik etti. (AA) Kral VI. Muhammed’in Erdoğan’ı kabul etmediği öne sürüldü Fas’ta soğuk duş Dış Haberler Servisi Türkiye’de iktidarının en şiddetli protestoları yaşanırken yurtdışına giden Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın, Fas’ta, Kral VI. Muhammed tarafından kabul edilmediği öne sürüldü. Fas sitesi “Yabiladi”ye göre Erdoğan, ne kral ile ne çevresi ve ne de iş dünyası ile görüşme yapamadan Fas’tan ayrıldı. Site, Erdoğan’ın “bu monologziyaret sırasında kendisi gibi İslamcılarla” görüştüğü yorumunu yaptı. Erdoğan, Magreb turunun ilk durağı Fas’ta, önceki gün Başbakan Abdulillah Benkiran ile bir araya gelmişti. Yabiladi’de daha önce dışişleri bakanları ile de görüşen Fas Kralı 6. Muhammed’in Erdoğan’ı kabul etmemesi, Türk Başbakanı için “beklenmedik bir gelişme” olarak değerlendirildi. Haberde AA’nın, Fas Dışişleri Bakanı Sadeddin Osmani ile görüşmesinden sonra “ Erdoğan’ı Kral 6. Muhammed’in karşılaması bekleniyor” diye haber yaptığına dikkat çekildi.Arap Baharı adı verilen süreçte Kaddafi, Bin Ali ve Mübarek devrildikten sonra 2011 Eylül’ünde Arap ülkelerini ziyaret eden Erdoğan Fas’a uğramamıştı. Site, bu durumun Fas’ın Erdoğan’ı soğuk karşılamasının nedeni olabileceğini yazdı. Ancak kimi kaynaklar Kralın Fas dışında bulunduğunu, çarşambaya kadar ülkeye dönmeyeceğini söyledi. Başbakan Erdoğan Fas temaslarının ardından eşi Emine Erdoğan, kızı Sümeyye Erdoğan, Başbakan Yardımcısı Bekir Bozdağ ve Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu ile birlikte Cezayir’e geçti. ABD: Büyük endişe içindeyiz ‘AB süreci durdurabilir’