Katalog

19 HAZİRAN 2013 ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA DİZİ 13 Kahramanmaraşlı Aleviler 1978 katliamının anılarının gölgesinde kardeşlik mesajları vermeyi sürdürüyor ‘Aleviler barış güvercinidir’ SİYASET BİLİMCİ ALİ MURAT İRAT: Öcalan hayal kırıklığı lum... Bu kavramları kaybeli Murat İrat, BirGün dince milli görüş gömleğini gazetesi yazarı bir sigeri giydi. Cami, türban, Aleyaset bilimci, “Alevivi, Sünni; bunlar onun sıkıştıliğin ABC’si” “Devletin Bekğının göstergesi” diyor. taşi Hırkası” gibi kitaplaBir zamanlar köylerden Alerı var. Nevruz mesajından sonvi dedeleri kovan solcuların bura, Bandista’nın şarkısına göngün kimlik siyaseti yaptığı eleşdermede bulunarak “Öcalan’ın tirileriyle ilgili olarak da şu demesajı: ‘Beton Millet Sakarğerlendirmeleri yapıyor: ya’” başlıklı bir yazı yazdı. “Kimlik siyaseti eleştirile“BDP’nin, Öcalan’ın mekturi belli dozlarla haklı. Dünyabuna kadarki süreçte Alevida en büyük hareket sermaye lerle ciddi dirsek temasları olhareketidir, kapitalizmin dodu. Öcalan’ın mektubundan ğası budur. İktidar kendisini sonra sadece Aleviler değil, sermaye üzerinden şekillenKürt hareketi içindeki sosdirir. Sermaye hareketine karyalist kanat da ciddi bir şı direniş nereden şekillenhayal kırıklığına uğmek zorunda? Kapiradı. Türktalizm ilk zamanlarınKürt İsdaki gibi değil, miklam ro alanlarda da disentereniş var. Bir vatanzi yodaş ramazan ayında rumları Sünni yurttaş tarafınyaygından tehdit ediliyorsa laştı” diyor. orada bir direniş hatİrat, “Alevitı vardır. Sünni bağlik nedir” sonazlığa karşı Aleviler rusuna “Hiç oruç tutmama hakkıkimsenin Alenı savunmak için diviliği tanımAli Murat İrat renişe geçebilirler. lanmaya ve bu Ama büyük hikâye butanım dahilinde danun üzerinden kurulursa yanraltmaya hakkı yoktur. Tanım lış olur. Siyaset sıkıştığı, totayaparsanız kimliği saliter bir hal aldığı için insanbitlersiniz. Tanımlalar alternatif mecralara kaçmak, ölçmek, biçtı. Alevilik bunlardan biriydi. mek, sınır çekAlevilerin solla bağlantısında mek, belli alanlakilit CHP’dir. Fakat CHP bura hapsetmek devgünkü yapısı itibarıyla bu kilet ağzıdır” karşılığılidi açabilecek atılımı henüz nı veriyor. gerçekleştiremedi. CHP’nin Gezi Parkı eylemleriyle kendine çekidüzen verip sol ilgili olarak “AKP kendisini ikbir parti kimliğine bürünmesi tidarda tutan en önemli kavgerekiyor ki, Alevilerle ilişkisi ramlar setini kaybetti. İnsan sağlıklı olsun.” hakları, demokrasi, sivil top yarattı A 35 yıllık tedirginlik Nurhak Belediye Başkanı Ahmet Akkuş, bölge insanının 35 yıl sonra bile Maraş katliamının tedirginliğini yaşadığını söylüyor. Alevi dedelerinin sürekli barış mesajları verdiğini belirten Akkuş, “Aleviler barış güvercinidir. Alevilerin barış yuvası kabul edilmezse nasıl barış olacak? Önce barış güvercininin yuvası burası, sizin eviniz, ibadet yeriniz cemevi, demeleri lazım. Barış olacaksa Aleviler de ortak edilmeli. Aleviler muhatap edilmiyor” diyor. ahramanmaraş’ta 100’ü aşkın kişinin öldürüldüğü, Alevilerin evlerinin, işyerlerinin yakılıp yıkıldığı 1978 katliamının anıları toplumsal belleğe kazınmış, katliam korkusu yüreklerde hâlâ taze. Katliam sonrasında Kahramanmaraş’tan büyük bir göç yaşanmış. Kent merkezinde çok az Alevi kalmış, bugün bazı ilçe ve beldelerde varlıklarını sürdürüyorlar. İktidarın politikalarının kendilerini “ötekileştirdiğini”, acılarına saygısızlık edildiğini söylüyorlar. Örnek mi? Kahramanmaraş olaylarının bir numaralı sanığı Ökkeş Kenger’in yargılandı, beraat etti, soyadını Şendiller olarak değiştirdi iktidarın “Alevi uzmanı” olarak “Alevi çalıştayına” çağrılması. Çalıştaya katılmasa da, bu davet Alevilerin yaralarını kanatmış... Kahramanmaraş, muhafazakâr bir kent. Kentin 8 milletvekilinden 6’sı AKP’li, 1’i MHP’li, CHP’li Durdu Özpolat tek sosyal demokrat milletvekili. Alevilerin yoğun olarak yaşadığı Pazarcık ve Nurhak ilçe belediye başkanları CHP’li. Elbistan ilçesinin bazı beldelerinde de CHP’li belediye başkanları görevde. Nurhak Belediye Başkanı Ahmet Akkuş’u belediye binasında ziyaret ettik. Nurhak deyince akla ilk ne gelir? 1971 yılında Nurhak Dağları’nda öldürülen Sinan Cemgil, Kadir Manga ve Alpaslan Özdoğan. Akkuş, “Onlar bizim” diye sahip çıkıyor bu gençlere. Öldürüldükleri dağları işaret ediyor sonra. K Cemaate izin yok C Hz. Ali yan yana Başkan Akkuş’la birlikte cemevini ziyaret ediyoruz. Foto muhabiri arkadaşımız Necati Savaş; Tunceli’deki cemevinde Atatürk resmi olmadığına, buradaki cemevinde ise Atatürk fotoğrafı bulunduğuna dikkatimizi çekiyor. “Söz verilmeyenlerin sözcüsü, çobanlık fakültesi mezunu” cemevi sözcüsü Ali Kesik, dağdan arılarını bırakıp bizimle sohbet etmeye geliyor. Hz. Ali’den, Sivas, Maraş, Çorum, Gazi katliamlarına; Çetin Emeç’ten Uğur Mumcu’ya, Bahriye Üçok’tan Ahmet Taner Kışlalı’ya uzun uzun katledilenleri anıyor. “Onlar insanları uyarıyordu, yok ettiler” diyor. Hem basını, hem CHP’li politikacıları uyarıyor: “Hacı Bektaş Veli, ‘72 milleti bir görmeyen benden değildir’ der. 78 yaşındayım, ‘ben meleğim’ diyenler şeytan çıkıyor. Beni Erdoğan zulmünden kurtarabilecek misiniz? Binlerce hırsızlık, yolsuzluk var, tantana edin, edemiyorsunuz. Herkes susuyor, halk kuzu gibi, halkı aylığa bağlıyorlar, susturuyorlar, gazeteleri ele geçirdiler.” Son günlerde meydanlar onu umutlandırmış olmalı ki, son cümlesi biraz daha iyimser: “Meydanları ele geçirdiler mi?” Atatürk ve emaat seçimlerden önce Nurhak’ta yurt açmaya çalışmış ancak başarılı olamamışlar. Ahmet Akkuş, “Eğitim alanı değildir, diye ruhsat vermedik. Cemaat Nurhak’a yurt yapılacak diye bir gecede arsanın parasını toplamış. Bize o zaman çok baskı oldu. Genel Başkanımız Deniz Baykal’a da ulaşmışlar ama bana, ‘Seni kutluyorum, arkandayım’ dedi. Sahip çıktı” diyor. Akkuş ilçeyi dolaştırdıktan sonra bizi yörede meşhur Sarmaşık Restoran’a götürüyor. Dere kıyısında, yeşillikler içindeki restoranın sahibi İbrahim Yıldız’ın icadı sütlü tavuğu yerken sohbet ediyoruz. Akkuş, çözüm sürecinde Alevilerin tavrıyla ilgili sorumuz üzerine şu görüşleri dile getiriyor: “Kimse barışa karşı değil. Aleviler barış güvercinidir. Alevilerin barış yuvası kabul edilmezse nasıl barış olacak? Önce barış güvercininin yuvası burası, sizin eviniz, ibadet yeriniz cemevi, demeleri lazım. Neden barış güvercinlerinin evi olan cemevleri ibadet yeri sayılmaz? Barış olacaksa Aleviler de ortak edilmeli. Aleviler muhatap edilmiyor. Alevilerin akili, içlerindeki dedelerdir. Dedelerimiz hep barışı aşılarlar. Neden akil insanlar arasına Anadolu’dan bir dede almadılar.” Akkuş, ilçelerinde AleviSünni çatışması olmadığını söylüyor. Ancak geçmişte bazı “dayatmalar” olduğunu anlatıyor. “2006 yılında, ilçedeki tek camiden elektrik direklerine hoparlör bağlanarak merkezi sistemle ezan okunmaya başladı. Tepkiler üzerine vazgeçildi. Bugün 2 cami, 2 cemevi var. Aleviler, Sünnilere hiçbir baskı yapmadı. İnsanlar ister camiye, ister cemevine gider” diyor. Akkuş, Sivas davasının avukatlarından. Bölge insanının katliamdan 35 yıl sonra bile tedirginlik ve korku yaşadığını vurguluyor. “Maraş boşaldı, Aleviler Maraş’ı terk etti. Malatya Sürgü bize çok yakın. Oradaki ev işaretlemelerden sonra özellikle yaşlı kuşak çok tedirgin oldu. Yüreğimizden o tedirginliği atamadık” diyor. Fotoğraflar: NECATİ SAVAŞ KURULTAYI BiLDiRiSi: ÜÇÜNCÜ BÜYÜK ALEVi Barış AkP’ye teslim edilemez Mayıs ayında yapılan 3. Büyük Alevi Kurultayı Sonuç Bildirgesi’nde çözüm süreciyle ilgili olarak şu değerlendirmelere yer verildi: Bu coğrafyanın Kürtler, Ermeniler, Aleviler, Süryaniler, Çingeneler, Ezidiler gibi adları saymakla bitmeyen zulüm görmüş kadim halkları her seslerini yükselttiklerinde, kimlik siyaseti yapmakla suçlandılar. Oysa kimlik siyaseti yapanlar, bu halkları yalnızca kendileri üzerine söz söylemeye zorlayan, birbirleri üzerine ve birbirleriyle konuşmaktan men eden muktedirlerin ta kendisidir. Kimlik siyasetinin Alevi hareketinin hapishanesi haline gelmesine izin vermemekte kararlı olan bizler, barışın salt devlet eliyle ve devletin istediği kadar değil, halkların iradesi ve sözüyle başarılacağına olan inancımızı ve bu nedenle de barış sürecinin tam göbeğinde yer aldığımızdan hiç şüphe duymadığımızı beyan ediyoruz. Barış AKP hükümetinin kerameti kendinden menkul el çabukluklarıyla tesis edilebilecek bir şey değildir. AKP iktidarının ve onun güdümündeki kalem efendilerinin daha şimdiden faturayı Alevilere kesmeye hazırlandıkları da aşikârdır. On yıllara yayılan bir deneyimi geride bırakmış büyük bir hareketin bileşenleri olarak bizler; Alevilerin terörle ilişkilendirilmesi gayretlerinin, barış sürecini baltalamaya çalışanların PKK içindeki Alevi gruplar olduğu iddialarının, Suriye eksenli olarak geliştirilen Alevi nefretinin Kürt ekseniyle birleştirilmesinin, Paris cinayeti kurbanlarının ve PKK’nin kimi üst düzey isimlerinin Alevi kökenli oluşlarının birdenbire öne çıkarılmasının anlamını kavrayacak kadar irfan sahibiyiz. Kürt sorunu aynı zamanda Alevi sorunudur, Alevi sorunu aynı zamanda Kürt sorunudur. Çünkü vicdanını yitirmemiş her Alevi, Kürt’ün Kürtlüğünden ötürü eza gördüğü her yerde bir Kürt’tür. Ve aynı Alevi bilir ki, demokratik reflekslerle şekillenmiş her Kürt, bir Alevinin Aleviliğinden ötürü eza gördüğü yerde, kuşkusuz bir Alevi olacaktır. Bakış Beldesinin Belediye Başkanı kamBer yurdakurBan: kürt sorunu çözülsün ama Alevilere niye açılım yok? E başlamış. Her yerde bir metre lbistan Bakış beldesikar varken, Galcımık Dede’yi nin CHP’li Belediye Başköyün yamacında bir yerkanı Kamber Yurdakurde uyurken bulmuşlar. Yattığı ban, katliamdan sonra özellikyerde hiç kar yokmuş ve başule Gaziantep’e büyük göç olducunda da bir heybe geyik peyğunu anlatıyor. “Pazarcık ilçeniri varmış...” sinin nüfusu 30 bin, Ali Pınar, türbenin Gaziantep’te 60 bin tarihini, kuşaktan kuPazarcıklı var” sözşağa aktarılan sözleriyle göçün büyüklü efsaneleri anlatırlüğünün altını çiziyor. ken “Alevilerin yazı“Kürt sorunu çözüllı tarihini bırakmadısün ama Alevilere nilar, yakıp yıktılar” diye açılım yok? Biz, yor. Sözü, Osmanlı’ya Cumhuriyete, bayrakarşı isyan etmiş Aleğına sahip çıkan AleviBektaşi önder Kavilere niye sahip çılender Çelebi’ye gekılmıyor” diye sorutiriyor. Sanki dünmüş yor. Yurdakurban bigibi anlatıyor “katledizi Hasan Dede türbeKamber lip, kellesi İstanbul’a sine götürüyor. “DeYurdakurban gönderilen” Kalender de” Ali Pınar türbeÇelebi’nin hikâyesini. yi gezdirirken, uzun Alevilerin çağlar boyunca yaşauzun “Galcımık Dede efsanesidıkları acıları, zamanımızın acıni” anlatıyor: larına bağlıyor: “Kalender Çe“Zemheri kışının ortasında, lebi 1527’de Nurhak’ta katleGalcımık Dede’den lokma istedildi. 1971’de de solcu gençmişler. Çıkıp gitmiş, yok. Herler Nurhak’ta katledildi.” kes Galcımık Dede’yi aramaya YARIN: KANTARMA DEDELERİ SÜRGÜ’DE BASKI SÜRÜYOR AKP’DE ‘YAVUZ’ RAHATSIZLIĞI