Katalog

SAYFA CUMHURİYET 21 MAYIS 2013 SALI 12 “kimyasal silah kullandığı” savı Beyaz Saray’da temkinli karşılandı. Vaktiyle Irak’ta Saddam Hüseyin konusunda ne denli yanıldıklarının, dünyaya rezil olduklarının bilincindeydiler. ObamaErdoğan “Esad gitmeli… Esad sonrasında aşbakan Recep Tayyip iktidar değil, gelecek Erdoğan, geçen hafta rejim önemli…” görüşünde Vaşington’da ABD Başkanı birleştiler. Obama, askeri Barack Hussein Obama müdahaleyi dışladı, ile özel ve heyetlerle yaptığı “Suriye için sihirli reçete görüşmelere giderken acaba yok, uluslararası baskıyı ne aradı, sonrasında ne artıralım…” dedi. buldu? Çünkü; Erdoğan’ın nasıl 1. Rus Dışişleri Bakanı ağırlandığını, nasıl Sergei Lavrov, Amerikalı önemsendiğini vurgulayan meslektaşı John Kerry yandaş basında bu ve sonrasında BM Genel Yazmanı Ban Kimoon ile Suriye sorununun “2. Cenevre Görüşmeleri”nde ele alınmasında görüş birliğine varmışlardı. 2. Suriye’deki ABD, İngiliz, Fransız Döne’nin Beyaz Saray’da ne işi var? büyükelçileri sorumuzun yanıtlarını “Suriyeli muhalifleri bulamadık. Bu sorunun siyasal çözüme iknada” en güzel yanıtını pazar anlaşmışlardı. günkü karikatürü ile Musa 3. Rusya, Suriye’ye Kart Cumhuriyet’in birinci “Yakhont” füzeleri ile radar sayfasında çok iyi özetlemişti. sistemleri gönderdiğini Kuşkusuz bu tür devlet açıkladı. Batı’nın tepkisi ziyaretlerinde taraflar karşısında Moskova, bu silah arasında görüş birliğine satışının eski bir anlaşmaya varılan noktalar olabilir, dayandığını bildirdi. geleceğe yönelik önemli İstenseydi, silah gönderimi adımlar atılabilir. askıya alınabilirdi, ama Rusya En önemli gelişme, son buna yanaşmadı. dört yılda ikili alışverişin 4. KıbrısSuriye arasında yüzde 75’lik bir artış ile yılda Rus donanmasının savaş 20 milyar dolara çıkmasıydı. gemilerinde artış saptandı. ABD’nin Türkiye satışı ise İkna için Moskova’ya giden ikiye katlanmıştı. İki ülkenin İsrail Başbakanı Benyamin uçak sanayicileri 3.5 milyar Netanyahu, eli boş dolarlık helikopter yatırımını dönmüştü. hedeflemişlerdi. ABD’de Erdoğan, Rusya’ya, Körfez okuyan Türk öğrencilerinin ülkelerine, Gazze ve Batı sayısı 12 bin ile öteki Avrupa Şeria’ya gideceğini açıkladı. ülkelerden gelenlerin önüne Anlaşılan Obama’yı ikna geçmişti. edemeyince Rusya Devlet ABD Yönetimi, Türkiye’nin Başkanı Vlademir Putin’e Irak’ta merkezi hükümeti söz geçirmeyi umuyordu. dışlayıp Kuzey’de özerk Cumhurbaşkanı Abdullah Kürt yönetimiyle petrol Gül ’ün Suriye konusunda anlaşmaları yapmasından “Rusya’nın tavrı takdire memnuniyetsizliğini; İsrail şayan” övgüsünden bir gün ile görüşmelerin yeniden sonra Erdoğan, Vaşington’da başlamasından duyulan Putin’e yüklendi. memnuniyeti bildirdi. Sonuçta Erdoğan “askeri Erdoğan, Suriye’de Beşşar müdahale” konusunda Esad’ı alaşağı edecek Obama’dan veto yemiş ve “askeri hareket” konusunda yalnız kalmıştı. düş kırıklığı yaşadı. Esad’ın DIŞ HABERLER dishab@cumhuriyet.com.tr Suriye’de ‘en stratejik bölge’ için ordu ve muhalifler arasındaki savaş şiddetleniyor Beyaz Saray Seferi! B Kuseyr için kıran kırana Dış Haberler Servisi BAHADIR SELİM DİLEK Suriye’de muhaliflerin elindeki Kuseyr kentine ANKARA Başbakan Tayyip önceki gün geniş çaplı kara Erdoğan’ın ABD ziyareti sonrasında ve hava harekâtı başlatan Suriye konusunda diplomasi trafiği Suriye ordusu saflarındaki hız kazandı. Suriye’nin dostlarının Hizbullah militanlarından çekirdek ülke grubu, ikinci Cenevre 23’ünün dün devam eden konferansının ön hazırlık toplantısı için çatışmalarda öldüğü ileri yarın Ürdün’ün başkenti Amman’da sürüldü. Kimi kaynaklar bir araya gelecek. Toplantıda, çekirdek gruba üye ülkeler, Cenevre süreci için Kuseyr kentinin ordunun parametre belirleyip Suriyeli muhaliflerle ortak bir strateji denetimine geçtiğini oluşturmaya çalışacaklar. Suriyeli muhaliflerin ikinci Cenevre ve kentin sokaklarında konferansına hangi koşullarda katılacaklarının da Amman’da muhalifler ile Suriye yapılacak toplantı sonrasında netleşmesi bekleniyor. ABD’nin askerleri arasında şiddetli Suriye konusunda diplomasi sürecini öne çıkarmasının ardından çatışmaların yaşandığını Ankara, ikinci Cenevre sürecini de kapsayan bir ‘B Planı’ için ileri sürerken Suriye zemin yoklamaya başladı. Bir son dakika gelişmesi olmaması resmi haber ajansı Sana, durumunda, Türkiye’nin, ikinci Cenevre konferasına, Beşşar ilçe yakınlarında gelişmiş Esad’ın hemen koltuğu bırakması koşuluyla katılacağı belirtilirken dinleme ve parazit konferansta yer alacak ülkelerle ilgili tartışmanın boyutu da cihazlarıyla donatılmış büyüdü. Türkiye, ikinci Cenevre konferansına İran ve Suudi zırhlı bir İsrail cipinin ele Arabistan’ın da katılmasını isterken Suriye konusunda ön planda geçirildiğini duyurdu. Suriye ordusunun Hizbullah militanlarıyla olan ülkelerden Fransa, İran’ın katılımına karşı olduğunu resmen Londra’da faaliyet birlikte savaştığı Kuseyr bölgesinde tahribat duyurdu. Geçen sene haziran ayı sonunda yapılan ilk Cenevre büyük. (Fotoğraf: AP) gösteren muhalif Suriye toplantısına BM Güvenlik Konseyi’nin 5 daimi üyesinin yanı İnsan Hakları Gözlemevi, sıra Türkiye, Katar ve Kuveyt de katılmıştı. Kuseyr ilçesi Şam ile Akdeniz Kuseyr bölgesinde devam eden operasyon boyunca, 6.’sı dün sahili arasındaki ulaşımın en olmak üzere 56 muhalif militanın önemli duraklarından biri. İnsan Times gazetesi Suriye’nin, “en zarar verici sonuçlarla karşılaşacağı öldüğünü, biri kadın dört kişinin de Hakları Gözlemevi Sorumlusu gelişmiş” füzelerini İsrail’in tekrar konusunda uyardığını söyledi. yaralandığını bildirdi. Açıklamada Rami Abdülrahman , ordunun saldırması durumunda harekete uhalif lider kaçırıldı dünkü çatışmalarda Hizbullah’ın “elit Kuseyr’i ele geçirmesi halinde geçirmek için hazır hale getirdiğini Suriye İnsan Hakları Gözlemevi, güçler”ine mensup 70 militanın da tüm Humus bölgesinin rejim ileri sürdü. Gazete Suriye’nin yaralandığı iddia edildi. Fransız haber güçlerinin kontrolüne geçeceğini karadan karaya saldırı füzesi muhaliflerin denetimindeki Rakka ajansı AFP, Hizbullah’a yakın bir iddia etti. Suriyeli muhaliflerin olarak bilinen Tişrin’leri mevzilere kentinin belediye meclisi üyesi kaynağın da çatışmalarda Hizbullah şemsiye kuruluşu Ulusal Koalisyon, taşıdığını öne sürdü. New York muhalif hukukçu ve insan hakları militanlarından ölenler olduğunu K u s e y r ’ d e “ s i v i l k a t l i a m Times gazetesine konuşan İsrailli aktivisti Abdullah el Halil’in önceki gerçekleştirileceğini” iddia ederek üst düzey bir yetkili de İsrail’in gün sabah saatlerinde bir grup silahlı doğruladığını bildirdi. Arap Birliği ülkerini ve Arap dışişleri Suriye’ye karşı daha fazla saldırı kişi tarafından kaçırıldığını duyurdu. n stratejik bölge bakanlarını “Kuseyr’i koruyucu planladığını öne sürdü. Aynı yetkili, Muhaliflerin ele geçirdikleri ilk kent İsrail’in Suriye lideri Beşşar Esad’ı, olan Rakka’ya mart ayından bu yana Bir yıldan beri muhaliflerin önlemler almaya” çağırdı. İngiltere’de yayımlanan The saldırıyla yanıt vermesi durumunda Suriye ordusu giremiyor. kontrolünde olan Lübnan sınırındaki Ankara B planı için zemin yokluyor M E TÜRKİYEK.IRAK PETROL ANLAŞMASI AKP, Irak’ta ateşle oynuyor BAHADIR SELİM DİLEK Basına Yansımalar! ürkiye’ye gelen yabancı devlet konukları ile yapılan görüşmeler sonrasında da ortak basın toplantıları düzenlenir. Bu toplantılarda, genç meslektaşlarımın, konuk ülke ile ilişkilere yönelik sorular yöneltmelerini beklerken, daha çok ev sahibi siyasacılara Türkiye’de o günün güncel sorunları ya da olaylar hakkında sormalarını genelde yadırgamışımdır! Aynı duruma Başbakan Erdoğan ile ABD Başkanı Obama’nın ortak basın toplantısında da benzeri duruma tanık olunca rahatladım. Amerikalı meslektaşlar Obama’ya soru üzerine soru yönelttiler. ABD’nin CIA, FBI, Pentagon kadar güçlü örgütü Ulusal Vergi Dairesi’ndeki yolsuzluk Amerika’da gündemin başındaydı. Bu olayı deşen sorular soruldu. İkinci sorular Adalet Bakanlığı’nın, haber ajansı Associated Press’in (AP) 20 telefon hattı ile 5 gazetecinin telefonlarını dinlemesine yönelikti. Sorular, Obama’yı Erdoğan’ın önünde güç duruma soktu. Oysa Türkiye’de “telekulak” artık kurumsallaşmıştı. Türk meslektaşlar her nedense aynı soruları Erdoğan’a sormadılar. Basın toplantısının ertesi günü Amerikan basınına “şemsiye skandalı” başlıklı haberler yansıdı. Nasıl olur da deniz piyadeleri yağmurda Erdoğan ile Obama’ya şemsiye tutarlardı. Bu bir rezaletti… Peki, Amerikan basınına Obama’nın Erdoğan ile görüşmesi hakkında ne mi yansıdı? Herhalde okurların bu haberleri bulabilmeleri için büyüteçlere gereksinimleri olmuştur! HHH Geoergetovn, ABD’nin en önemli üniversitelerinin başında gelir. Emine Erdoğan T iki kızı ile bu üniversitede Türk İş Kadınları Derneği’nin “Barış Oluşturma ve Geliştirmede İşkadınlarının Rolü” toplantısına katıldı, bir konuşma yaptı. Üniversitenin İran kökenli profesörü Fathali M. Moğaddam, Emine Hanım’a kitabını hediye etti. “The Psychology of Dictatorship (Diktatörlüğün Ruhbilimi)” adlı kitapta demokrasiden diktatörlüğe geçiş irdeleniyordu. İranlı bilim insanı “Kızım sana söylüyorum, gelinim sen anla!” demiş olmalıydı! Ne var ki bu kitap hediyesi gazetelerimize fotoğraflı yansıdığı halde Sabah gazetesinde tek satırlık da olsa yer bulamadı! HHH “Hürriyet Daily News (TDN)” gazetesine hayranım! Türkiye’deki arkeoloji ve sanat tarihi bağlantılı ya da tarihsel, kültürel, dinsel mirasın korunması haberlerini bu gazetede okuyorum. Cumartesi günü Nick Gamm’ın tarihsel görseller eşliğinde “Kandil Gecesi” yazısı, olayı sanatsal açıdan tüm yabancı okurlara tam 1.5 sayfa boyutunda anlatıyordu. Arka sayfada Denizli’nin ünlü horozlarının geçmişini en azından 900 yıl öncesine götüren buluntu kabarmalar tanıtılıyordu. Muğla Yatağan’daki Stratonikeia antik kentindeki kazılar ve çağdaş canlandırmalara ise görselleriyle birlikte yarım sayfadan fazla yer ayrılmıştı. TDN’nin Denizli’de, Muğla’da muhabirleri yoktu, ama bu konuda en önemli kaynakları Anadolu ve Doğan Haber ajansları idi. Aynı gün, TDN’nin yayıncısı Hürriyet’in ana gazetesini bir yana bırakacak olursak, Kelebek eki 18, Cumartesi eki 22 sayfaydı. Bu haberlere tek satır dahi yer verilmemişti. Anlaşılan Hürriyet bu haberleri Türk okuru için önemsemiyordu! Dış Haberler Servisi Irak’ta süren şiddet dalgasının dünkü kanlı bilançosu 75 ölü, 200 yaralı oldu. Başkent Bağdat’ın çoğunlukla Şiilerin yaşadığı bölgelerinde dün 9 bombalı araçla düzenlenen saldırılarda 32 kişi yaşamını yitirdi, 75 kişi yaralandı. Saldırıların otobüs istasyonu ile pazar çevrelerinde gerçekleştirildiği belirtildi. Başkentin kuzeyinde de İranlı hacıların bulunduğu bir otobüsün yakınlarında patlayan bomba 8 kişinin ölümüne yol açtı. Diyala’daki saldırılarda da 22 kişinin yaşamını yitirdiği savunuldu. Yine Şiilerin yoğun olduğu Basra kentinde de 2 bombalı aracın patlaması sonucu 11 kişinin öldüğü duyuruldu. Musul Vilayet Meclisi Başkanı’nın konvo Bombalı araçlarla vurdular yuna düzenlenen bombalı saldırıda 3 koruma görevlisi yaralandı. Samarra’da El Kaide’ye karşı savaşan Sahva (Uyanış) güçlerine yönelik düzenlenen bombalı saldırıda iki kişi öldü. Anbar’da ise önceki gece, Sünni silahlı bir grup tarafından rehin alınan bir grup polisin kurtarılması operasyonu, hezimetle sonuçlandı. Çıkan çatışmada kaçırılan 12 polisin öldüğü, 4’ünün yaralandığı iddialar arasında. Bazı kaynaklar kaçırılanların ulusalarası karayolunda ölü bulunduğunu duyurdu. Yine önceki gün silahlı bir grubun Anbar yakınlarında bir polis merkezine yö Bağdat’ın Şii bölgesi Kemaliye de saldırılardan nasibini aldı. (AP) nelik saldırısında 8 polis öldü. Rawa kasabasında da silahlı grubun polis merkezini hedef alması sonucu 4 polis yaşamını yitirdi. Ramadi ile Anbar çevresinde hafta sonun dan bu yana tansiyon yüksek. Ramadi’de güçlü bir aşiret liderinin yeğeninin, 5 askerin ölümü soruşturması çerçevesinde gözaltına alınması girişiminin ardından çatışmalar patlak vermiş, aşiret üyesi silahlı yüzlerce kişi bölgedeki güvenlik binalarını kuşatırken 12 polisi kaçırdığı belirtilmişti. Aşiret lideri Şeyh Ahmed Ebu Rişha’nın yeğeni Muhammed Hamis’in Anbar’daki Şii Maliki hükümeti karşıtı Sünni protestoların düzenlenmesinde önde gelen isimlerden olduğu kaydedilmişti. ANKARA Başbakan Tayyip Erdoğan ’ın açıkladığı ve Türkiye’nin işbirliği yapacağı Exxon Mobil’in bölgesel Kürt yönetimi ile petrol arama ve çıkarma anlaşması imzaladığı altı sahadan üçünün, Kürtlerin fiili durum yaratarak denetim altına aldığı “itilaflı bölgelerde” olduğu ortaya çıktı. Exxon Mobil, 18 Ekim 2011’de Kürt bölgesel yönetimi ile Başika, El Kuş, Doğu Arbat, Pirmam, Betvata ve Kara İndir bölgelerini kapsayan petrol arama ve çıkarma anlaşması yaptı. Ancak, Exxon Mobil’in anlaşma imzaladığı sahalardan Kara İncir Kerkük’ün, Başika ve El Kuş ise Musul sınırları içinde yer alıyor. Bu durum sadece ülkenin petrol stratejisini değil Irak’ın dinsel, etnik ve mezhepsel fay hatlarının geçtiği yerleşim birimlerinin geleceğini de yakından ilgilendiriyor. Irak anayasasına göre, 19 Mart 2003 tarihinden sonra yani ABD işgaliyle birlikte bu bölgeler Kürt yönetiminin denetimi dışında kaldı. Ancak bölgesel Kürt yönetimi daha sonra, Bağdat yönetiminin denetimi altında olması gereken söz konusu bölgelerde fiili durum yaratarak buralara peş mer ge güçler ini yerleştirdi. Böylece Kürtler, merkezi hükümetle tartışmalı bölgelerin denetimi konusunda önemli bir avantaj sağlarken Exxon Mobil’e verilen sahalarla Musul ve Kerkük’ün bölgesel Kürt yönetimine bağlanması konusunda uluslararası petrol şirketlerinin de desteğini almış olacak. TPAO’nun Exxon Mobil ile itilaflı bölgelerde petrol aramaçıkarma faaliyetine gitmesi durumunda ise Türkiye, bölgesel Kürt yöneimi ile Bağdat arasındaki bu kritik soruna doğrudan müdahil duruma gelmiş olacak. ABD Dışişleri Bakanlığı, Dini Özgürlükler Raporu’nu açıkladı Raporda Fazıl Say vurgusu WASHINGTON (ANKA) ABD Dışişleri Bakanlığı’nın Dini Özgürlükler Raporu’nda, dünyaca ünlü piyanist Fazıl Say’ın tweet’leri nedeniyle aldığı hapis cezası konu edilirken, Alevilerin ibadet yerlerinin yetersiz olduğuna dikkat çekildi. 2012 Uluslararası Dini Özgürlükler Raporu’nun Türkiye ile ilgili bölümünde, dini gerekçelerle vicdani rette bulunan bir kişi de dahil olmak üzere ülkede dini özgürlüklerin ihlal edildiğine ilişkin bilgiler bulunduğu belirtildi. Hükümetin din adamı yetiştirecek Heybeliada Ruhban Okulu’nun yeniden açılması konusundaki yetkisini açıklığa kavuşturmadığı kaydedilen raporda, birçok kamu binasında Müslümanların ibadet edecekleri mescitler olmasına karşın, hükümetin bir Alevi milletvekilinin parlamento binasında cemevi açılmasına ilişkin talebinin reddedildiği belirtildi. Raporda, “Alevi liderleri ülkede yaklaşık 2 bin 500 ile 3 bin cemevi bulunduğunu ve bunun ihtiyaçları karşılamadığını, Sünni Müslümanları camileriyle oranlandığında Alevilerin 40 bin cemevine sahip olmaları gerektiğini belirttiler” görüşüne yer verildi. Türkiye’de 1923 yılından bu yana sadece bir yeni kilise kurulmasına izin verildiği kaydedilen raporda, “Hrant Dink davasında tüm sanıklar ciddi bir suç olan ‘silahlı örgüt üyesi’ olmaktan beraat etti, mahkeme ‘organize suç’ için yeterli delil bulamadı” ifadelerine yer verildi. Raporda Fazıl Say hakkında attığı tweet’ler nedeniyle soruşturma açıldığı hatırlatıldı. Savcıların Fazıl Say’ın dini değerlere saldırı ve nefret söylemini kışkırtmak ve halk arasında düşmanlık yaymakla suçlandığı belirtilen raporda, Fazıl Say’ın cezaevine girebileceği kaydedildi. Kuzey Kıbrıs’ta erken seçim havası REŞAT AKAR LEFKOŞA Kuzey Kıbrıs’ta, Cumhurbaşkanı Derviş Eroğlu ile Başbakan İrsen Küçük arasında bir süredir devam eden gerginlik, iktidar partisini ikiye böldü. Eroğlu’na yakınlığı ile bilinen 7 milletvekili, ana muhalefetteki Cumhuriyetçi Türk Partisi’nin (CTP) yanı sıra Toplumcu Demokrasi Partisi (TDP) ve Demokrat Parti (DP) ile birlikte hareket ederek Küçük başkanlığındaki UBP hükümeti aleyhinde “görevini yerine getiremediği” gerekçesiye güvensizlik önergesi verdi. CTP, DP, TDP ve UBP’ye bağlı 26 milletvekilinin imzasıyla verilen güvensizlik önergesi, anayasa gereği önümüzdeki pazartesi günü görüşülecek. Hükümete güvensizlik önergesi veren 26 milletvekilinin imzasını taşıyan bir başka öneri ise 29 Eylül’de erken seçime gidilmesini öngörüyor.