Katalog

SAYFA CUMHURİYET 15 MAYIS 2013 ÇARŞAMBA kultur@cumhuriyet.com.tr 14 KÜLTÜR 66. CANNES FİLM FESTİVALİ, BU GECE YENİ FITZGERALD UYARLAMASI ‘MUHTEŞEM GATSBY’ İLE AÇILIYOR Kültürel köprüler terince Fransız filmi alamamaktan yakınan Thierry Frémaux, bu kez amacına ulaşmış. Roman PolansCANNES Romanları kadar maceralı senarki, Valeria Bruni Tedeschi ve son yıllarda keşfeyo yazarı kimliğiyle de Hollywood sinema taridilen İranlı yönetmen Asghar Farhadi’nin bir ucu hinde renkli bir yeri olan F. Scott Fitzgerald’ın Fransa’da bulunan kültürel köprüler niteliğindeki çok sevilen yapıtı “Muhteşem Gatsby” bu gece ortak yapımlarıyla 9 filmlik bir liste çıkmış ortaya. Cannes Festivali’nin açılışında bir kez daha günFrançois Ozon, Arnaud Desplechin ve Abdellademe gelecek. tif Kechiche gibi ilgiyle beklenen Leonardo DiCaprio’yu fesFransız yönetmenler arasında, yativalin kırmızı halılı merdivenpay sahne ışıklarından hiç hoşlanlerine taşıyacak olan bu üçüncü mayan has sinema yaratıcısı Arnauyarlamanın, Jack Clayton’ın ud des Pallières’in de, yapımcısı1974’te çektiği Robert nın zoruyla yarışmaya katılmasının Redford’lu “Gatsby”den daaltını ayrıca çizmek gerekiyor. ha çarpıcı bir film olup olmadığı1960’lı yıllara dek her ülkenin na bu gece karar vermeden önce, kendisini temsil edecek filmi seçti“Moulin Rouge, 2001”, “Austği bir resmiyetten, bir filmin hangi ralia, 2008” gibi gösterişli filmülkenin, hangi kültürün ürünü ollere imza atan Avustralyalı yöduğunun artık belirlenemediği seçnetmen Baz Luhrmann’ın açılış kilerin öznel ve özgür bağımsızlıyapması, Cannes Festivali’nin 66 ğına ulaşmayı başarmanın gerisinyıllık sağlam köklerinin simgede, “tutarlı bir süreklilik içinde sel göstergesi olarak algılanabideğişim” tezatından söz etmek gelir. Yedinci sanatın farklı uçlarırekir. Çünkü Cannes çok ender yönı buluşturarak kırılgan dengeleri netici değiştiren bir etkinliktir. korumayı başaran Cannes’da geGelecek yıl görevini bırakacak nellikle yarışma dışı sunulan tiolan Gilles Jacob’un 1978’den cari sinema örnekleri yanında yabu yana festivalin sanat çizgisinratıcı sinemasına aynı şansın tade ağırlıklı bir rol oynadığını unutnınması, kimseyi hoşnut edememamalıyız; 2000’lerin başından itime riski de içeren tehlikeli bir baren başkanla birlikte seçkilere Baz Luhrmann’ın “Muhteşem cambazlık örneği değil midir? damgasını vuran ve artık son seçici Gatsby”si bu gece Leonardo Son yıllarda Amerikan sinema konumundaki Frémaux’nun da daDiCaprio’yu da festivalin kırmızı dünyasını Cannes’a çekmeyi baha uzun bir süre aynı çizgiyi sürdühalılı merdivenlerine taşıyacak. şaran bu çizgi, bu yıl Fransa ve receğini rahatlıkla öngörebiliriz. ABD yapımı filmlerin Altın PalCannes’da dikkati çeken başka miye adaylarının yüzde 60’ını oluşturmasıyla kutup bir özellik, geçmiş yıllarda beğenilen yönetmenlerin ların çekiciliğine giderek yenik düşmüş gibi gözüke ilgi ve sadakatle izlenmesi. Sadece Avrupa dışından bilir. Ancak, işledikleri konular ve biçimleriyle çok gelenleri sayarsak, Ethan ve Joel Coen kardeşler, farklı yaklaşımlar sergileyen bu filmlerin geniş yelSteven Soderbergh, Jim Jarmusch, James Gray, pazesi, yine her sinefil izleyiciyi doyuracak bir lisTakeshi Miike, Hirokazu Koreeda ve Alexander te oluşturmakta. Payne bu yarışa daha önce defalarca katılmış, kimi İki yıl önce yaptığımız söyleşide, yarışmaya yeödüller kazanmış yönetmenler... MEHMET BASUTÇU ‘Edebiyatı Bilene Bırakın’ Geçen yıl bu zamanlar Elif Şafak “Miles and Smiles Kredi Kartı”nın reklamında oynayınca şaşıranlar, inanmayanlar, “bu kadar da olmaz” diyenler çoğunluktaydı. “Neden olmasın?” diyenlerin sayısı ise oldukça azdı. Daha önce “Ben ki hayatımda kredi kartı kullanmam” (22.02.2009, Zaman Gazetesi) diyen bir yazarın okurlarını kredi kartı kullanmaya teşvik etmesinin doğru olmadığı düşünülüyordu. Elif Şafak, üstelik kendi yazar kimliğini kullanarak insanları kredi kartı kullanmaya çağırıyordu. Reklamda yazarlığı vurgulandıktan sonra “Elif Şafak, yüksekten uçanlar kulübünün bir üyesi. Alışverişlerinde Miles&Smiles kredi kartını kullanıyor, hiç kimsenin uçamadığı kadar uçuyor” deniyordu. Yani siz de sevdiğiniz yazar gibi “yüksekten uçmak”(!) istiyorsanız bu kredi kartını almalıydınız. Bir yazarın reklam filminde oynamasına yazarlar şöyle tepki vermişti; Hilmi Yavuz: Edebiyat eserinin, edebi değil de ticari değeriyle bir meta olarak dolaşıma girdiği toplumlarda, yazarın da kendisini bir meta üreticisi olarak pazarlaması bana son derece mantıklı geliyor. Ahmet Ümit: İnsanlar bizi yazdıklarımızla tanıyor. Kimseye şampuan, ayakkabı alın diyemem. Pınar Kür: Yazarların böyle ticarileşmesine karşıyım. Akıllardan geçen soruyu ise Asu Maro sormuştu: “İmajımızı mı koruyacağız, cebimizi mi?” (25.05.2012, Milliyet). Maro sözünü şöyle tamamlıyordu: “En önemlisi, samimiyette. Söylediğimizle yaptığımızın birbirine uymasında.” Tartışmalar ve eleştirilerden sonra Balçiçek İlter’e konuk olan Elif Şafak, kredi kartı reklamında oynadığı için aldığı eleştirilere şöyle yanıt verdi: “Bir edebiyatçı olarak rol modeli olmak istedim.” (11.06.2013). Tüm bunları neden hatırladım, hatırlattım? Bugünlerde televizyonlarda “Finansbank İhtiyaç Kredisi Kasap Reklamı” yayında. Reklam şöyle; et almaya gelen müşteriye kasap hesabını kapat diyor, müşteri de kasaba bir şiirle cevap vermeye çalışıyor. “Kapama, kapama, hüzünlenme vakti geldi...” diye şiiirini okurken arkasında Tuna Kiremitçi ağır abi edasıyla beliriyor. Abartılı ve teatral bir ifade ile Yahya Kemal’den apartılmış bir şiirimsi okuyor. “Kapama vakti geldiyse hesaptan / Bir hüzün kalkar bu kasaptan / Biraz daha vakit tanı arkadaş / Bi haber misin esnaflıktan / Sözümüz söz borcumuz borç” derken dış ses giriyor, Tuna Kiremitçi’nin sözünü kesiyor ve “Edebiyatı bilene bırakın” diyerek Finansbank İhtiyaç Kredisi’ne başvurmasını söylüyor. Tuna Kiremitçi’nin biyografisinde “hayatını kazanmak için reklam yazarlığı yaptığı” yazıyor. Reklam yazarı geçmişini hatırlayıp bu reklamı nasıl değerlendirdiğini sormayacağız. Mizahi üslupla yazılmış reklamda yazarın nasıl bir konuma konduğu ortada. Ciddiye alınmıyor, “Edebiyatı bilene bırakın” diyerek dış ses devreye sokuluyor ve bankacı sözü alıyor. Kredi alması teklif edilenler, örneğin bu reklamdaki kasap ya da dar gelirli memur Tuna Kiremitçi’yi ne kadar tanır bilemiyorum. Çünkü reklamda tanıtılmıyor, ismi bildirilmiyor. İsmi bildirilse de tanırlar mı? Ama Tuna Kiremitçi’yi yakından tanıyan okurlarına iletilen yazar imajının hiç de hoş olmadığını belirtmeliyim. Tuna Kiremitçi’ye niçin bu reklam filminde oynadığını soran olmuş mu, ne cevap vermiş bilemiyorum. Para kazanmak için reklam filminde oynadı, diyemeyiz herhalde. Kitapları yüz binlerce basılan, yabancı dillere çevrilen bir yazarın maddi sıkıntısı yoktur diye umuyoruz. Elif Şafak gibi “bir edebiyatçı olarak rol modeli olmak istedim” de diyemeyecek herhalde. Çünkü bu reklamda “edebiyatçı”nın düşürüldüğü duruma kimse düşmek istemez. Tuna Kiremitçi ancak birkaç yıl önce bir reklamı eleştirirken söylediği sözleri kendisine uyarlayabilir: “Bakın ben kendisiyle dalga geçecek kadar cool biriyim.” Not: Köşemin adını, edebiyatımızın usta adı Tahsin Yücel’e borçluyum. Tahsin Yücel’in, “köşe yazarları”na, her zamanki ince mizah duyarlığıyla “köşemen” adını yakıştırdığını hatırlayacaksınız. u ‘Muhte şe Avustralya m Gatsby’nin lı yönetme ni B Luhrmann’ı n açılış yap az ması, Cannes Fes tiv sağlam kök ali’nin 66 yıllık göstergesi lerinin simgesel olar Cannes’ın y ak algılanabilir. ar sinemanın ışma dışı ticari sinemasına yanında yaratıcı tehlikeli bir aynı şansı tanıması, cambazlık sayılabilir. 2. Sarıyer Edebiyat Günleri bugün başlıyor Kültür Servisi Bu yıl ikincisi düzenlenen Sarıyer Edebiyat Günleri, bugün başlıyor. Bu yıl daha fazla yazar, şair ve sanatçı 18 Mayıs’a kadar sürecek etkinlikte imza günü, söyleşi, şiir dinletisi ve konserlerde takipçileriyle buluşacak. Edebiyat Günleri kapsamında bu yıl Sarı Platform Derneği ile ortak olarak bir de şiir yarışması ve “Çocukları Babalarını Anlatıyor” başlığı altında bir etkinlik düzenleniyor. Etkinlik, aralarında Selim İleri, Soner Yalçın, Hıfzı Topuz, Ahmet Ümit’in bulunduğu şair ve yazarların katılımıyla söyleşi ve imza günlerine ev sahipliği yapacak. Etkinlik kapsamında ayrıca, “Edebiyat Basın İlişkileri”, “Edebiyat Sinema İlişkileri”, “Şiir ve Yaşamak”, “Sarıyerli Edebiyatçılar Semtlerini Anlatıyor”, “Aydın Ilgaz Babası Rıfat Ilgaz’ı Anlatıyor” gibi oturumlar düzenleniyor. Şiir ve müzik dinletisi ise Ataol Behramoğlu ve Haluk Çetin’in katılımıyla gerçekleşiyor. Heykeltıraş’ın Edebiyat dolu günler ‘ucube’ davası Mehmet Aksoy’un Başbakan Erdoğan’a açtığı tazminat davası başladı HİLAL KÖSE 2013 NDS EDEBİYAT ÖDÜLÜ AÇIKLANDI ‘Baba, Oğul ve Kutsal Roman’ Kültür Servisi 2013 NDS Edebiyat Ödülü’ne Murat Gülsoy’un 2012’de Can Yayınları tarafından yayımlanan “Baba, Oğul ve Kutsal Roman”adlı eseri değer Murat Gülsoy görüldü. NDS Edebiyat Ödülü’nün basın toplantısı dün Notre Dame de Sion (NDS) Fransız Lisesi’nde yapıldı. Aynı zamanda okulun mezunları arasında bulunan Tomris Alpay (Başkanı), Yazgülü Aldoğan, Liz Behmoaras, Emel Kefeli, Arzu Öztürkmen, Mayda Saris, Zeynep Sabuncu, Özlem Yüzak, Feyza Zaim’in bulunduğu jüri, 2013 NDS Edebiyat Ödülü’ne Murat Gülsoy’un “Baba, Oğul ve Kutsal Roman”adlı eserini, oybirliğiyle değer gördüğünü açıkladı. Yazarın hayat, mekân ve zaman göreceliği üzerine kurulan eseri “dili, karakterlerin analizi ve derinliği, konunun işlenişindeki kusursuzluk” gerekçesiyle ödüle değer görüldü. Ödül, Murat Gülsoy’a 28 Mayıs Salı akşamı Fransız Sarayı’nda, Fransa’nın Türkiye Büyükelçisi Laurent Bili’nin himayelerinde yapılacak törenle sunulacak. Notre Dame de Sion Fransız Lisesi ve Notre Dame de Sion’lular Derneği tarafından düzenlenen ödül, dönüşümlü olarak bir yıl Türkçe yazan bir Türk yazarın eserine; bir yıl da Fransızca yazan ve eseri Türkçeye çevrilmiş Türk veya yabancı bir yazarın eserine veriliyor. Heykeltıraş Mehmet Aksoy’un, Kars’ta yıkılan “İnsanlık Anıtı” heykeline “ucube” diyen Başbakan Recep Tayip Erdoğan’a açtığı 100 bin TL’lik tazminat davası başladı. Mahkeme, Kars Belediye Başkanlığı’nın heykeltıraş Aksoy’a heykel için ne kadar ödeme yaptığını araştırma kararı aldı. Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, 8 Ocak 2011’deki Kars mitinginde “İnsanlık Anıtı” heykelini “ucube” olarak nitelendirmişti. Başbakan’ın sözleri üzerine mahkemeye başvuran heykeltıraş Mehmet Aksoy, Erdoğan’ın aşağılayıcı, onur kırıcı ve kişilik haklarına saldırı niteliğinde sözler sarf ettiğini belirterek şikâyetçi oldu. Avukatının dava dilekçesinde de Aksoy’un, çağdaş Türk sanatının önde gelen uluslararası temsilcilerinden biri olduğu ifade edildi. Berlin’deki “Meçhul Asker Kaçağı Anıtı” ile İMKB ve İş Bankası Kuleleri girişindeki “Ayı/Boğa ve Kibele Çeşmesi”, Selçuk’taki “Kurtuluş Yolu Anıtı”nın Aksoy’un eserlerinden bazıları olduğu kaydedildi. Kars’taki “İnsanlık Anıtı” heykelinin amacının da “insanlığı barışa çağırma” olduğu vurgulandı. Başbakan Erdoğan’ın avukatı Ahmet Özel ise mahkemeye sunduğu yanıt dilekçesinde “Heykelle ilgili ifadesinin özü, tamamen bulunuş yeri ve konumun abesliğinden kaynaklanmıştır. Politikacı ve sanatçıların eleştirilere açık olması gerekir” dedi. Davanın ilk oturumu İstanbul 3. Asliye Hukuk Mahkemesi’nde dün yapıldı. Mahkeme, 7 Kasım 2005’de, Aksoy ile “İnsanlık Anıtı” heykelinin yapılması için 350 bin TL’ye anlaşan Kars Belediye Meclisi’ne yazı yazılarak Aksoy’a ne kadar ödeme yapıldığının sorulmasına karar vererek, davayı erteledi. “Eleştiriye açık olmalı” AVRUPA KÜLTÜR GÜNLERİ FİLM GÖSTERİMLERİ BU KEZ KARADENİZ’DE Karadeniz’de hareket var... Kültür Servisi Avrupa Birliği Uluslararası Kültür Merkezleri (EUNIC) tarafından düzenlenen “Avrupa Kültür Günleri: Sanat Hareketleniyor” etkinlikleri kapsamında, Avrupa sinemasından toplam 15 filmin ücretsiz gösterimi yapılacak. Sinop, Trabzon, Ordu, Samsun ve Erzurum’da 10 gün sürecek etkinliklerde, film gösterimlerinin yanı sıra sergi, konser ve Avrupa Dil Günleri buluşmaları da yapılacak. Etkinlik kapsamında gösterilecek filmler ise şöyle: “Kara Göl”, “Bir Şarkının Peşinde”, “Geride Kalanlar”, “Paris’te İki Gün”, “Pumping Ercan”, “Başkalarının Hayatı”, “Bir Tutam Baharat”, “Mustafa’nın Tatlı Hayalleri”, “Yapabiliriz”, “İçimdeki Gü‘Kara Göl’ neş”, “José ve Pilar”, “Fados”, “Yarın”, “İyi Niyetler.” Ayrıca, 1425 Mayıs tarihleri arasında Sinop Valiliği İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü Güzel Sanatlar Galerisi’nde “Kent ve Geleceğin Öyküsü” başlıklı sergiye ev sahipliği yapıyor. Müzisyenler Nadishana ve Kuckhermann Duo, yarın Ordu Belediyesi Karadeniz Tiyatrosu’nda, 18 Mayıs’ta ise Sinop Halk Eğitim Merkezi’nde olacak. Avrupa Dilleri Günleri çerçevesinde Prag’dan gelen Almanca öğretmeni ve müzisyen Jens Krüger, bugün Ordu’da ve yarın Trabzon’da izleyenlere şarkılarla yabancı dili öğrenmenin eğlenceli yönünü gösterecek. Sanat Hareketleniyor detaylı etkinlik programı, facebook.com/sanathareketleniyor ve facebook.com/eunicturkey adreslerinden, ayrıca euniconline.eu/turkey web sitesinden takip edilebilir. n Kültür Servisi İstanbul Büyükşehir Belediyesi Şehir Tiyatroları ve Türk Kadınlar Birliği’nce düzenlenen “Bedia Muvahhit Tiyatro Ödülü”, bu yıl Şehir Tiyatroları sanatçısı Işıl Zeynep Tangör’e veriliyor. İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nden yapılan açıklamaya göre, Uğur Atakan’ın düzenlediği ödül töreni, Kadıköy Haldun Taner Sahnesi’nde gerçekleştirilecek. Törende, piyanist ve besteci Selim Atakan, Bedia Muvahhit için yaptığı bestesini ilk kez paylaşacak. ‘Bedia Muvahhit’ Tangör’e Yazarımızın yazısı elimize ulaşmadığından yayımlayamıyoruz.