Katalog

13 MART 2013 ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA ekonomi@cumhuriyet.com.tr EKONOMİ 9 Masraf ödemekten yorulan tüketici bankacılık işlemi yapmayacak, kredi kartı kullanmayacak Bankalara boykot ‘Bugün sinek avlayacaklar’ Çeşitli adlarla 30’dan fazla kesinti yapıldığını söyleyen tüketici derneği temsilcileri, geçen yıl kredi kartı ücreti olarak 7.5 milyar lira ANkesildiğini hatırlattı. Durumu protesto eden tüketiciler bugün KALevent’te bir araya gelerek kredi kartlarını imha ediyor. RA (Cumhuriyet BüSERCAN MERİÇ rosu) Tüketici Hakları DerneTürkiye’deki 17 milyon kredi kartı kullaği (THD), “bankaların nıcısının 12 milyonu borçlarını ve faizledeli dumrul ücretlerine dur demek” için yurtrini ödemede sıkıntı çekiyor. Bilinçsiztaşları bugün ve yarın bance yapılan ödemelerin yanında, bankalara gitmemeye, kredi karkaların uyguladığı faiz ve aidatlar da tı kullanmamaya çağırdı. tüketicilere ekstra yük bindiriyor. 2 THD’nin dün Ankara milyon 750 bin kişinin kredi karKızılay’da yaptığı basın açıktı borcunu ödeyemediğini ve bu lamasına ADD, Altınokta Körler rakamın 2013 itibarıyla arttığıDerneği ile Birleşik Kamuİş de nı ifade eden Tüketiciler Birlidestek verdi. THD Genel Başkanı Turhan Çakar bankaların uyguği Federasyonu Genel Başkalamalarının yasalara aykırı olduğunı Avukat Bülent Deniz “Bunu belirtti. Çakar, uyarılarının dikkarada tatlı bir pasta mevcut. te alınmaması durumunda daha sert Kart faizleri yüzde 2.89 iken, eylemler yapacaklarını söyledi. Bilditüketici kredilerinin faizleri ride, şöyle devam edildi: yüzde 0.97. Dünya genelinde “Türkiye’de bankalar, otuzdan ise kredi kartı faizleri yüzfazla işlemden değişik miktarlarda de 1.5 ile 2 arasında” dedi. haksız ücretler almaktadırlar. BanBankaların gelirini artıran kaların tüketicilerden aldığı haksız deli dumrul ücretlerinin yıllık tutarı bir diğer unsuru ise yıllık ai17 milyar TL dolayındadır... Bandatlar ve dosya masraf ücretkalar 365 gün tüketici avlıyorlar. leri oluşturuyor. Yıllık 50 TL 1314 Mart günlerinde ise bancivarında aidat alan bankaların kalara biz tüketicileri değil sinek tüketicilerden yaklaşık olarak 2 avlatacağız.” milyar 500 milyon TL kazanç DİSK Genelİş Sendikası da eyelde ettiğini anlatan Deniz, banleme destek açıklaması yaptı. kaların bu aidat ve masraf ücretAçıklamada, “Bankaların soygunlarına ve deli dumrul ücleriyle birlikte esas faaliyetlerinretlerine dur demek için tüden daha fazlasını ekstra ücretlerketimden gelen gücümüzü den kazandığını söyledi. Tüketicikullanacağız” denildi. nin kart başvurusu yaparken kurum Chavez’in Öğrettikleri Venezüella Devlet Başkanı Hugo Chavez 5 Mart günü kansere yenik düştü. 1998’den bu yana girdiği 17 seçim ve referandumdan birisi hariç, hepsinden büyük farkla galip çıkmış; ülkesinin petrol gelirlerini yoksulluk ve eşitsizlik ile mücadeleye adamış ve ismi daha sağlığında Latin Amerika kıtasının 19. yüzyılın efsanevi halk lideri Simon Bolivar’ın yanına yerleştirilmiş idi. 14 yıllık iktidarı boyunca Venezüella’da yoksulluk oranını yüzde 44, gelir dağılımı eşitsizliğini ise yüzde 54 oranında düşürmeyi başarmış; ve sadece bu nedenlerden dolayı bile emperyalizmin neoliberal ideologlarının baş düşmanı haline gelmişti. Söz konusu 14 yılda Venezüella’da, 14 bine yakın yeni klinik inşa edilmiş (daha önce 40 yıl boyunca ülkedeki klinik sayısı sadece 5 bin civarında idi); Barrio Adentro adı verilen temel bakım programı aracılığıyla 1.4 milyon hayat kurtarılmış; nüfusun yüzde 96’sına temiz su ulaştırılmıştı. Ülkede son on yıl içinde yılda ortalama yüzde 4.3’lük bir büyüme sağlanmış; işsizlik oranı ise yüzde 11.3’ten, yüzde 7.7’ye indirilmişti. Bu süreçte Venezüella’nın fert başına geliri 13.000 dolara yükselmişti. Dahası, küresel durgunluğun derinleşerek sürmekte olduğu 2011 ve 2012’de Venezüella ekonomisi reel olarak yüzde 4.2 ve yüzde 5.6 oranında büyüme göstermişti. Neoliberal medya, Venezüella’nın ekonomik ve sosyal kazanımlarını “petrol fiyatlarındaki olumlu konjonktüre” ve “denetimsiz ve israfa açık kamu harcamalarına” bağlamakta ve “bir defalık” bir sıçramanın sonucu olarak yorumlamaktaydı. Oysa ekonomik veriler bu savlarla hiç bağdaşmamaktadır. Kamunun toplam borcu milli gelire oran olarak sadece yüzde 45.5 düzeyinde ve sıkça referans verilen meşhur Maastricht kriteri yüzde 60’ın da hayli altında seyretmektedir. (AB ortalaması yüzde 82). Ülkede uzun yıllardır yüzde 20’nin üstünde seyreden ve Türkiye ile dünyanın en yüksek enflasyona sahip olduğu vurgulanan Venezüella’da enflasyon oranı yüzde 13.7’ye geriletilmiş durumdadır. Dahası, Chavez’in liderliğindeki hükümetlerin peşi sıra izlediği vergi reformları sayesinde, Venezüella kamu maliyesinin son on yılda elde ettiği vergi geliri (toplam 251.6 milyar dolar), kamunun petrol gelirini aşmaktadır. Dolayısıyla, Venezüella kamu gelirleri sadece petrol fiyatlarına bağlı durumda değil, vergilendirmeye dayalı normal kaynaklara dayanmaktadır. Chavez’in on dört yıllık iktidarı, kuşkusuz, kendi içinde inişli çıkışlı evreleri ve hata ve sevaplarıyla incelenmeye açık. Ancak bir gerçek daha var ki; o da Venezüella tarihinin ayırt edici bir dönemi olarak Chavez iktidarının, neoliberal dogmalara ve kolektif emperyalizme karşı direnişin ve “aykırı şeyler düşünebilmenin” olanaklı olduğunun sıcak bir belgesini oluşturmasıdır. Not: Yazımda geçen ekonomik verilerin bir kısmı sendika.org sitesinde yer alan Carles Muntaner, Joan Benach ve Maria Paez Victor’un Hugo Chavez’in Başarıları ve Bolivar’cı Devrim başlıklı yazısından derlenmiştir. Söz konusu yazının tamamı, sendika.org sitesinden izlenebilir. larla aidat ödememek için anlaşma yapması gerektiğini anlatan Deniz, “ Yargıtay 13. Hukuk Dairesi’nin aldığı karara göre, geriye dönük 10 yıllık aidatlar tüketicilere iade edilebilir. Kaymakamlık’ta bulunan Tüketici Sorunları Hakem Heyeti’ne yazılı olarak başvuru yapılarak başlatılacak yargısal süreç sonunda, 20002500 TL arasında aidatlar geri alınabilir” dedi. Deniz şöyle devam etti: “Hazırlanan bir tüketici yasası mevcut ve bu yasa ile birlikte bu problemin de çözülmesi gerekiyor. Ayrıca ‘kara liste’ye giren tüketiciler bankalardan kredi çekemez hale geliyor. Yurttaşlar borç ödemesi için birden fazla kart kullanarak, nakit avans çekiyor ve borçlarını bu şekilde asgari olarak ödeme yoluna gidiyor.” Kredi kartı borçları büyüyor Avukat Bülent Deniz, “Türkiye’de 50 milyon adet kredi kartı kullanılıyor. Yaklaşık 9 milyon kişi borcunu gecikmeli ya da asgari olarak öderken, üç milyona yakın tüketici ise borcunu hiç ödeyemiyor. Alacağını tahsil etmekte zorlanan bankalar kart dağıtmaya devam ediyorlar, çünkü alacaklarını devletten tahsil edebiliyorlar” dedi. Deniz’in verdiği bilgiye göre, 1000 liralık bir kredi borcu her ay asgari olarak ödenmesi halinde 54 ayda bitiriliyor. Ceza alan bankalar dava açacak Ekonomi Servisi Rekabeti ihlal ettikleri gerekçesiyle idari para cezasına çarptırılan bankalar, dava açmaya hazırlanıyor. Rekabet Kurulu’nun idari para cezası kararının bankalara intikalinin ardından hem Yapı Kredi Bankası hem de Garanti Bankası her türlü yasal haklarını kullanacaklarını duyurdu. 213 milyon 384 bin lira idari para cezası alan Garanti Bankası’ndan yapılan açıklamada, “Söz konusu tutarın 5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun 17. maddesi hükmü çerçevesinde, 30 gün içinde, dörtte üçü nispetinde 160 milyon 38 bin 409,32 lira olarak ödenmesi mümkün bulunmaktadır. Rekabet Kurulu’nun gerekçeli kararı henüz tarafımıza tebliğ edilmemiştir. Bankamız kararın tebliğinden sonra her türlü yasal hakkını kullanmayı planlamaktadır” denildi. 149 milyon 961 bin lira idari para cezası alan Yapı Kredi Bankası da benzer şekilde, cezanın dörtte üçünün bir ay içinde ödeneceğini ancak karar ve cezaya ilişkin gerekli yasal girişimlerde bulunulacağını açıkladı. 82 milyon 172 bin lira idari para cezasına çarptırılan Vakıflar Bankası da kararın gerekçesinin beklendiğini, gerekçeli kararın tebliğinin ardından atılacak adımlar konusunda kamuoyunun ayrıca bilgilendirileceğini açıkladı. Weidmann: Kriz bitmedi, sorunların köküne inilsin Ekonomi Servisi Avrupa Merkez Bankası üyesi ve Bundesbank Başkanı Jens Weidmann, finansal piyasalardaki yatışmaya rağmen krizin henüz sona ermediğini, krizi merkez bankalarının değil sadece politikacıların çözebileceğini belirtti. Risklerin giderek artan şekilde ortaklaştığına dikkat çeken Weidmann, güçlü bankacılık birliğinın ortak para birimini destekleyebileceğini, cari bankacılık birliği dizaynının optimal olmadığını belirtti. Weidmann, çözüm için hükümetlerin, sorunların kökenine inmeleri gerektiğinin altını çizdi. Cari açık 5.6 milyar dolar oldu Ekonomi Servisi Cari işlemler açığı 2013 Ocak ayında geçen yılın aynı ayına göre 99 milyon dolar azalarak 5 milyar 632 milyon dolara geriledi. Merkez Bankası tarafından açıklanan 2013 yılı Ocak ayı Ödemeler Dengesi İstatistikleri’ne göre, yüzde 1.7 oranındaki gerilemede, dış ticaret açığının 7 milyon dolar azalması ve hizmetler dengesinden kaynaklanan net gelirlerin 83 milyon dolar artması etkili oldu. Yaşanan gerilemeye rağmen cari açık, piyasaların 5.4 milyar dolar düzeyindeki beklentisini karşılayamadı. Turizm gelirleri ise geçen yılın ilk ayına göre 122 milyon dolar tutarında artarak 282 milyon dolara ulaştı. Yurtdışında yerleşik kişilerin yurt içinde yaptıkları net yatırımlar azalırken, yurt içinde yerleşik kişilerin yurt dışında yaptıkları net yatırımlarda artış görüldü. LPG’ye 10 yıl ayarı Ekonomi Servisi Otogaz sistemlerinin depoları, montaj tarihi itibarıyla 10. yılını doldurduğunda araçlardan sökülecek. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, kullanım ömrünü bitiren otogaz sistemlerini taşıyan araçların tehlike arz etmesini engellemek için harekete geçti. Mayıs ayında yürürlüğe girmesi planlanan değişiklikle, otogaz sistemlerinin depoları, montaj tarihi itibarıyla 10. yılını doldurduğunda araçlardan sökülecek. Otogaz sisteminin diğer aksamları yapılacak testlerden başarıyla geçmesi halinde kullanılmaya devam edecek, aksi halde bu parçalar da depolar gibi rafa kalkacak.