Katalog

SAYFA CUMHURİYET kultur@cumhuriyet.com.tr 13 ŞUBAT 2013 ÇARŞAMBA 14 KÜLTÜR Aksanat’ta Ermir Abesni ‘Türkiye’de fuarlar kalitesiz’ ÖZLEM ALTUNOK ArcoMadrid Fuarı’ndaki ‘Focus Türkiye’nin küratörü Vasıf Kortun’la sanat fuarları üstüne... Madrid’de odak Türkiye Kültür Servisi Aralarında Akbank Sanat, Proje 4L, Contemporary Istanbul gibi sanat kurumlarının da katılacağı “Focus Turkey” programında, Kutluğ Ataman’ın “Mezopotamya Dramaturjileri” de yer alıyor. Fuarın konferans serisine de Türkiye’den birçok sanatçı, küratör ve kültür kurumu yöneticisi katılıyor: Arter Sergiler Direktörü ve küratör Emre Baykal, Proje 4L’nin kurucusu Sevda Elgiz, 13. İstanbul Bienali Küratörü ve SKOR Direktörü Fulya Erdemci, İstanbul Bienali Direktörü Bige Örer, Collectorspace Program Direktörü ve MEst.Org Editörü Özge Ersoy, sosyolog, sanat tarihçisi Doç. Pelin Tan, İKSV Genel Müdürü Görgün Taner bunlardan bazıları. Sadece Arco Madrid’de değil, Madrid’in farklı noktalarında da Türkiye’den çağdaş sanatın örnekleri yer alacak. Centro de Arte 2 de Mayo’de Halil Altındere retrospektifi, La Casa Encendida’da Ali Kazma video gösterimi izleyiciyle buluşacak. Fuar sonrasında düzenlenecek “AfterARCO” projesi kapsamında ise Hüseyin Çağlayan video gösterimi Plaza Callao’da, Necati Sönmez tarafından son dönemde Türkiye’de yapılmış en iyi belgesellerden oluşturulan 13 filmlik bir seçki Cineteca’da gösterilecek. n Kültür Servisi Genç yaşına rağmen dünyanın en önemli oda orkestralarıyla birlikte çalma şansı yakalayan, Uluslararası Kraliçe Elizabeth ve İtalya Uluslararası Lipizer keman yarışmalarında ikincilik ödülü kazanan 24 yaşındaki keman sanatçısı Ermir Abeshi, 14 Şubat’ta Akbank Sanat sahnesinde dinleyenleriyle buluşacak. Sanatçı, İtalyan piyanist Valentina Messa eşliğinde gerçekleştireceği konserde, ünlü besteciler J. Brahms, F. Schubert, E. Chausson ve N. Paganini’nin eserlerinden oluşan, bir klasik müzik ziyafeti sunacak. u Bugün başlayacak olan ArcoMadrid Sanat Fuarı’ndaki ‘Focus Türkiye’ programının küratörü Vasıf Kortun, Türkiye’deki sanat fuarlarını çok kalitesiz buluyor. Kortun eski hakiki koleksiyoncu modelinin ortadan kalktığını, galerisanatçı ilişkisinin de değiştiğini vurguluyor. alım satım bu mezat mekanizması üzerinden yürüyor. Peki bu değişimde eleştirinin değeri azalmadı mı? Şu anda piyasanın mekanizmaları o kadar kendi kendini yok edecek şekilde güçlendi ki, eleştiri dediğimiz müesseseye ihtiyaç duymuyor. Eleştiri artık gereksiz ve etkisiz eleman. Uzun dönemde bunun ne kadar yanlış bir şey olduğunu göreceğiz, çünkü ne zaman piyasayı kendi haline bıraksan ya kendini yok eder ya da doğruyu üretemez, mümkün değil. Öte yandan 1760’larda salonlara yazan Diderot ile bugünkü eleştirmen modelini karşılaştırmak absürd. Her şey gibi eleştiri de değişiyor. Şu kesin ki sanat ile kamu arasındaki iletişimi biçimleyen eleştirmen modeli zafiyete uğramış durumda. O aracın yeniden tarif edilmesi gerekiyor. Devletin denetiminden çıktı artık sanat piyasası, daha çok özel sektörün etkisi söz konusu kültür politikalarında. Bu yolda nasıl bir gidişat var sizce? Tek ayak üstünde gidiyoruz. Devletin geride durması kötü. Sadece özel sektör desteğiyle gidebilecek bir şey değil bu. Özel sektöre sadece özel sektör gözüyle de bakamıyorum, çünkü daha verimli, daha zinde ama iyice zindeleşip Amerikan modeli gibi bir yapı kurması gerekiyor. Yani ciddi anlamda vakıflaşmış, şeffaf, hesap verebilir bir yapı… MOMA da özeldir örneğin ama bu durum kamusallığından bir şey kaybettirmez. Çünkü özel de olsan sorumluluğun kamuya karşı. Sahipliğin sonunda kamuda olması lazım. Kamu seni sahiplenmiyorsa bu hiçbir anlama gelmez. Devlet desteği diyorduk, maalesef tüm dünyada gerilemiş durumda. Ama bu böyle gitmeyecek… Ya da yeniden 1750 öncesine döneceğiz, ki o zaman kamu diye bir şey yoktu. Müzelerin kuruluşu, eleştiri kurumunun oluşması, kamunun bir fikir olarak inşasıyla geldik bugüne. Kuşkusuz ki yeni bir şeylerin başındayız ve o yeni şeyin nasıl biçimleneceği hepimize bağlı. “Nasıl ki 90’ların sonu 2000’lerin başında bienaller patladıysa beş yıldır da fuar furyası var” diyor, 1317 Şubat tarihleri arasında 32. ArcoMadrid Sanat Fuarı’nda “Focus Türkiye” programının küratörlüğünü Lara Fresco’yla birlikte üstlenen Vasıf Kortun. Konuk ülke olarak ağırlanacak Türkiye’den Dirimart, Elipsis Gallery, Maçka Sanat Galerisi, Mana, Nev İstanbul, Non, Pilot, Rampa, Rodeo, XIst’in katılacağı fuar vesilesiyle Kortun’la, ArcoMadrid Fuarı’ndan sanat piyasasına, kültür politikalarına uzanan bir söyleşi yaptık. ArcoMadrid’i uzun zamandan beri takip ediyorsunuz. Önemi, diğerlerinden farkı ne fuarın? 12 yıldır gidiyorum ArcoMadrid’e, bunun sebebi de diğer fuarlardan biraz farklı olması. Arco’dan önce hiçbir fuarda panel, konferans gibi kamusal programlar yoktu. Eskiden fuarlar daha küçük bir sanat dünyasına hitap eden, iki elin parmaklarını geçmeyecek sayıda etkinliklerdi. Amerika’da bile Armory Fuarı’nın oturması son 10 yılın hikâyesidir. Nasıl ki 90’ların sonu 2000’lerin başında bienaller patladıysa beş yıldır da fuar furyası var. Bizdeki sanat fuarlarının da sayısında artış var son yıllarda. Nasıl buluyorsunuz genel olarak? Pek bir fikrim yok. Son beş yılda bir kere gittim, onda da yarım saat tahammül edebildim. Türkiye’deki fuarların çok kalitesiz olduğunu düşünüyorum. Tam bir çorba bir kere. Bir düzey tutturulamıyor, en önemlisi de orijinal değil. Viyana Sanat Fuarı Doğu Avrupa’nın enerjisini bir araya getirir, Dubai Ortadoğu’ya yer vererek dinamikleşti, Basel çok önemlidir… İstanbul’daki fuarın bu anlamda hiçbir özelliği yok. Türkiye’nin yeni koleksiyoncuları ise da n Kültür Servisi Tarih Vakfı, bugün “Öteki Kasaba” filminin gösterimine ev sahipliği yapacak. Aynalı Geçit’te saat 18.30’da gerçekleşecek gösterimde filmin yönetmeni Nefin Dinç ve yazarı Herkül Milas’ın katılımıyla uluslararası çatışmalara dair bir söyleşi de yapılacak. Türklerle Yunanlılar arasındaki çözülemeyen konuları ele alan “Öteki Kasaba”, Batı Anadolu’daki Birgi kasabasıyla Mora’daki Dimitsana kasabasında geçiyor. ‘Öteki Kasaba’ Aynalı Geçit’te ha meraklı, öğrenmeye yatkın, eskisi kadar da konservatif değiller, daha spekülatif davranabiliyorlar. Fuarların da bu anlamda kendini geliştirmesi gerek. Bu yeni koleksiyoncular da fuarları takip ediyorlar. Nedir fuarları bugün bu kadar cazip kılan? Bienal en az bir buçuk ay demek, bu etkinliği üç güne indirdiğini ve sadece para üzerinden yaptığını düşün. Daha seksi, daha çabuk… Seksi derken… Yeni sanat izleyicisi ve alıcısı sabırla galeri gezen biri değil. O hakiki koleksiyoncu modeli ortadan kalktı. Eskiden galerilerde sergilere defalarca gidilir, galeri ve sanatçıyla bir ilişkiye girilir ve sonra da bir eser alınırdı. Galericiyle sanatçı arasındaki ilişki biçimi de çok değişti son yıllarda. Galeriler de artık sergiler değil fuarlar üzerinden kazanmaya çalışıyorlar. Bu tablo çok hoş olmasa da bazı fuarlar biraz daha kabul edilebilir mekanizmalar. Bugünün küresel neoliberal politikalarının sanat piyasası üzerindeki etkisi bir kısırlaşma tehlikesi yaratmıyor mu? Tabii ki bir problem ama o kadar hegemonik bir yapılanma söz konusu ki… Fuarın sanata yararı yok ama küresel dünyada Arco’dan Elgiz Koleksiyonu’na ödül ArcoMadrid’in 2013 Uluslararası Koleksiyonerlik Ödülü, Elgiz Koleksiyonu’na veriliyor. 2001 yılında Sevda ve Can Elgiz tarafından kurulan, kâr amacı gütmeyen Proje4l/Elgiz Çağdaş Sanat Müzesi’ne sanata yaptıkları katkı ve özverileri nedeniyle verilecek ödül, Elgiz çiftine bugün fuarda sunulacak. Ayrıca Sevda Elgiz 16 Şubat’ta Judith BenhamouHuet’in yöneteceği “Koleksiyonerlerin Yeni Gücü” paneline katılacak. n Kültür Servisi Koç Üniversitesi Sevgi Gönül Kültür Merkezi (SGKM), bu ay Boğaziçi Caz Korosu konserini ve Semaver Kumpanya’nın “Metot” oyununu izleyiciyle buluşturacak. Şefliğini Masis Aram Gözbek’in yaptığı Boğaziçi Caz Korosu bugün saat 20.00’de, İspanyol yazar Jordi Galceran’ın yazdığı Serkan Keskin’in yönettiği “Metot” ise 26 Şubat saat 20.00’de izlenebilecek. www.sgkm.ku.edu.tr Boğaziçi Caz Korosu ve ‘Metot’ İş Sanat’ta Beethoven gecesi n Kültür Servisi Bugüne kadar birçok önde gelen müzik merkezinde konser veren ChampsElysées Orkestrası ve Patricia Kopatchinska “Beethoven Gecesi” ile klasik müzik severlerle buluşmaya hazırlanıyor. Barok müziğine getirdikleri enerjik ve yenilikçi yaklaşımla tanınan Philippe Herreweghe yönetimindeki orkestrayla Patricia Kopatchinska’nın gerçekleştireceği etkinlik 20 Şubat akşamı saat 20.00’de İş Sanat’ta. Tiyatro ve sinema oyuncusu Tekin Akmansoy hayatını kaybetti Yıllarca güldürdü Kültür Servisi “Kaynanalar” dizisinde “Nuri Kantar” tiplemesiyle tanınan tiyatro ve sinema oyuncusu Tekin Akmansoy, dün tedavi gördüğü hastanede hayatını kaybetti. Bir süredir zatürree tedavisi gören Akmansoy, meddah geleneğinin sürdürücülerinden biriydi. Akmansoy, yarın saat 10.00’da Şişli Belediyesi Kent Kültür Merkezi’ndeki törenden sonra, Teşvikiye Camii’nde kılınacak öğle namazının ardından Zincirlikuyu Mezarlığı’nda toprağa verilecek. Yaklaşık iki ay önce ise yine aynı dizide eşi “Nuriye Kantar”ı canlandıran Leman Çıdamlı yaşamını yitirmişti. 1974’te TRT’de yayınlanmaya başlayan “Kaynanalar” dizisinde Kayserili uyanık işadamı Nuri Kantar tiplemesi ile ön plana çıkan Akmansoy, bu karakteri dizinin yanı sıra “Kaynanalar” ve “Nöri Gantar Ailesi” adlı sinema filmlerinde de canlandırmıştı. 1924 doğumlu Akmansoy, 1939’da Ankara Halkevi’nde tiyatroya başladı. Ankara Devlet Konservatuvarı’nı bitirdikten sonra, 1947’de Ankara Devlet Tiyatrosu sakurdu. “İki Aile”, “Emret Muhtarım” ve “Sonradan Görmeler” dizilerinde ve “Mezarımı Taştan Oyun”, “Kaderin Mahkumları”, “501 Numaralı Hücre”, “Köyden İndim Şehire” gibi filmlerde rol aldı. Kültür ve Turizm Bakanı Ömer Çelik yayınladığı taziye mesajında, “Sanat dünyamızın usta isimlerinden, başarılarla dolu kariyeri “Devlet Sanatçılığı” unvanıyla da taçlandırılmış olan Tekin Akmansoy sadece sanatıyla değil, beyefendiliği ve saygın duruşu ile de yeri kolay kolay doldurulamayacak müstesna bir sanatçıydı” dedi. Devlet Tiyatroları Genel Müdürü Lemi Bilgin ise “Devlet Tiyatroları’nın Tatbikat Sahnesi’nden itibaren var olan çok değerli bir sanatçımızdı Tekin Akmansoy. Onun televizyonda yayınlanan ‘Kaynanalar’ dizisiyle, adeta bugünkü dizilerin atağı yapıldı. Akmansoy ile bir hafta öncesine değin yeni bir oyun projesi üzerine konuşuyorduk. Bir oyunda rol almak istiyordu. Gönlü tiyatro sanatı için atan bir adamdı” dedi. santralistanbul müzesi koleksiyonundan bazı eserlerin müzayedeye çıkacak olmasına karşı yürütülen imza kampanyası sürüyor Sorun çözülene kadar devam... Kültür Servisi İstanbul Bilgi Üniversitesi’ne bağlı santralistanbul müzesi koleksiyonundaki eserlerden bir bölümünün müzayedede satışa sunulacak olmasına tepkiler sürerken, üniversitenin yaptığı açıklama sonrası sanatçılar imza kampanyasına devam ettiklerini duyurdu. “Bilgi Üniversitesi @BilgiOfficial: @Santralistanbul koleksiyonunu özel koleksiyonlara aktarmaktan vazgeç!” adlı imza kampanyasını başlatan Kamusal Sanat Mirası topluluğu, “sorun herkesin içine sinecek şekilde çözülene kadar” Change. org’da başlattıkları ve envanterdeki sanat eserlerinin kamusal alanda kalmasını talep natçısı olarak göreve başladı “Sersem Kocanın Kurnaz Karısı” (1972), “Nalınlar” (1973) gibi oyunları yönetti, “My Fair Lady” (1966), “Kral Oidipus” (1959), “Fareler ve İnsanlar” (1959) gibi oyunlarda da rol aldı. Bakanlar Kurulu’nun 1969’da Kıbrıs’a bir Türk tiyatrosu kurmakla görevlendirdiği Tekin Akmansoy, orada “İlk Sahne”yi ettikleri imza kampanyasına devam edeceklerini açıkladı. Topluluk hedeflerini, “Eserleri müzayedede satışa çıkarma kararını etik açıdan ele alarak tartışmayı kamuoyuna açmak ve böylelikle müze koleksiyonundaki eserlerin müşterek alanda muhafaza edilebilmesi için olası yöntemleri detaylarıyla ele almak” olarak açıklıyor. Üniversitenin yaptığı açıklamada, “Üniversitemizin temel yatırımları ve geleceği için karar alma konusundaki özerkliğimiz ve sorumluluğumuzun hiçbir zaman tartışma konusu olmayacağını belirtmek isteriz” denilmişti.