Katalog

SAYFA CUMHURİYET 6 KASIM 2013 ÇARŞAMBA 12 Hindistan’ın gözü Mars’ta Bangladeş’te isyancı M askerlere idam aaşlarının düşük olduğu gerekçesiyle 2009’daki ölümcül ayaklanmalara katılan 152 sınır muhafızına ölüm cezası verildi Dış haberler Servisi Bangladeş’te ülke tarihinin en büyük isyanını gerçekleştiren sınır muhafızı askerler, dün başkent Dakka’da yargılandıkları mahkemede ölüm cezasına çarptırıldı. İsyana katılan ve katliam yapmakla suçlanan çoğu sınır muhafızı 152 asker idama mahkum edilirken 160 askerin ömür boyu, 263 sanığın da 310 yıl arası hapis cezaları aldığı bildirildi. 23 sivilin de komplo yapmaktan suçlu bulundukları yargılamalar sonunda 271 asker de beraat etti. 800’den fazla asker sivil mahkemelerde yapılan yargılamaları sonucu daha önce mahkum olmuştu. Bangladeş sınır koruma birlikleri 25 Şubat 2009 tarihinde maaşlarının azlığını ve çalışma şartlarını protesto amacıyla komutanlarına isyan etmiş ve en az 74 sivil ile 57 komutanı öldürmüşlerdi. 33 saat boyunca süren isyan sırasında hayatlarını kaybedenlerin cesetleri su kanallarına ve toplu mezarlara atılmıştı. Kararı okurken “Ölenler bu korkunç sonu hak etmediler” diyen mahkeme yargıcı Muhammed Ahtarüzzaman askerlerin yaşam koşullarının düzeltilmesi ve iyi bir maaşa kavuşturulmaları gerektiğini kaydetti. Sanıklardan bazılarının karar okunurken “Ben suçsuzum. Allah’ın DIŞ HABERLER dishab@cumhuriyet.com.tr ‘Mars gemisi’ yola çıktı H indistan’ın güneyindeki Sriharikota’daki Satish Dhawan Uzay Merkezi’nden dün Mars’a gidecek insansız uzay aracı fırlatıldı. Hindistan uzay araştırmaları kuruluşu, PSLVC25 roketleri ile ateşlendiği belirtilen mekiğin, Mars’ın yörüngesine 2014’ün Eylül ayında oturmasının beklendiğini açıkladı. “Mars gemisi” anlamına gelen Mangalyaan ismindeki mekiği Hindistan’ın 73 milyon dolara mal ettiği belirtiliyor. Nükleer güç Hindistan’ın ilk kez Mars’a insansız uzay aracı göndermesi ülkenin uzay programı için dev bir adım yorumlarını beraberinde getirdi. Her şey yolunda gider ve uydu Kızıl Gezegen’in yörüngesine girerse, Hindistan Uzay Kurumu, ABD, Rusya ve Avrupa’dan sonra başarılı bir Mars görevine imza atan dördüncü kuruluş olacak. Aracın Mars yüzeyine ilişkin veriler toplaması amaçlanıyor. gazabı üzerinize olsun” diye bağırdıkları, bazılarının da “Ömür boyu hapis istemiyorum. Beni asın” şeklinde seslendikleri belirtildi. Sanıkların karara itiraz haklarının bulunduğu, ancak kararın aylar alacağı ifade edilirken bunun Bangladeş tarihinin en büyük yargılaması olduğu ve süreç boyunca 50 kişinin gözaltındayken öldüğü kaydedilen mahkeme, insan hakları örgütlerince “güvenilir” bulunmayarak eleştirildi. Mahkemenin ölüm cezası kararını uygulamasının zor olduğu, bunun ordunun tepkisini çekeceği de kaydedildi. Temyize gidilecek Sanıklardan bazıları mahkeme çıkışında protesto gösterileri yaptı. (Fotoğraf: AFP) Kanlı kâr B Fotoğraf: AFP n Dış Haberler Servisi İsrail ordusunda Mavi Marmara olayları sırasında istihbarat başkanlığı yapan emekli Tümgeneral Amos Yadlin yaşananların büyük bir hata olduğunu belirterek “İki tarafta da hatalar vardı. Keşke olanlar hiç yaşanmasaydı” dedi. Silahsız, 9 sivil Türk aktivistin ölümüne, 50’yi aşkın kişinin de yaralanmasına yol açan saldırıyla ilgili Türkiye’de İstanbul 7. Ağır Ceza Mahkemesi’nde yargılanmasına devam edilen Yadlin, “Aynı şeyler bugün olsa yine aynı şeyleri yapar mıydınız” sorusunu, “Yaşanan tecrübeler, insana hep bir şeyler kazandırıyor. Bu tecrübelerle, o yaşanan olaylar olmazdı” yanıtını verdi. İsrailli generalden Mavi Marmara itirafı Suriye’de insani kriz Nüfusun yüzde 40’ı yardıma muhtaç SÜLEYMAN TOSUNOĞLU Suriye’de insani kriz M raporuna göre, dünyada “paralı askerler” giderek artıyor. Özel güvenlik şirketlerinin 2016’da yılda 224 milyon dolarlık bir gelire ulaşacağı belirtiliyor. Türklere zulüm kitaplarda n Dış Haberler Servisi Bulgaristan Eğitim ve Bilim Bakanlığı, 19841989 arasında ülkede Türklere karşı uygulanan asimilasyon politikasının ders kitaplarında yer aldığını açıkladı. Bakanlığın açıklamasında zorla isim değiştirme olaylarının 1989 öncesi ülkede hâkim olan totaliter rejim konusunun öğretilmesi çerçevesinde ders kitaplarına eklendiği kaydedildi. n Dış Haberler Servisi Kosova’da önceki gün yapılan yerel seçimlerde Mamuşa kenti belediye başkanlığını Kosova Türk Adalet Partisi adayı Arif Bütüç yüzde 53.13 oranında oy alarak kazandı. Kosova’da Türk başkan Mehmet Yayla’nın iadesine ret n İstanbul Haber Servisi Yunanistan’da yakalanan DHKPC üyesi Mehmet Yayla’nın Türkiye’ye iadesi Yunan mahkemesince reddedildi. Mahkeme kararına 24 saat içerisinde Yunanistan Yüksek Mahkemesi’nce itiraz edilmemesi durumunda iade yolu kapanacak. Dış Haberler Servisi Suriye’de siyasi çözüm çabaları çerçevesinde Cenevre2 konferasının düzenlenmesine yönelik diplomatik görüşmeler dün de sürerken BM, çatışmaların gölgesindeki ülkede yardıma ihtiyacı olanların sayısının 9.3 milyona yükseldiğini duyurdu. BM İnsani İşlerden Sorumlu Genel Sekreter Yardımcısı Valerie Amos, Güvenlik Konseyi üyelerine yaptığı bilgilendirmede, Suriye’deki insani durumun, “durdurulamaz ve amansız” bir şeklide kötüye gittiği uyarısı yaptı. Amos, insani yardıma ihtiyacı olanların sayısının nüfusun yaklaşık yüzde 40’ına gelen 9.3 milyona yükseldiğini ve bunların 6.5 milyonunun ülke içinde evlerini terk etmek zorunda kal(REUTERS) dıklarını açıkladı. Geçen temmuz ayında Suriye’de insani yardıma ihtiyacı olanların sayısının 6.8 milyon olduğu duyurulmuştu. Bu arada BM ve Arap Birliği’nin Suriye özel temsilcisi Lahdar İbrahimi dün Cenevre’de Rus ve ABD’li diplomatlarla bir araya geldi. Görüşmede Rusya’nın Cenevre2 konferansına İran’ın da katılması yönündeki tutumunu sürdürdüğü belirtiliyor. SANA ajansının haberinde ise Suriye Enformasyon Bakanı Umran ez Zuabi’nin, “Cenevre2’de olacaklar siyasi süreçtir, yönetimin teslimi veya geçiş yönetimi için komisyon oluşturulması değildir” yönündeki açıklamasına yer Acı dönüş PARİS Mali’nin Kidal kentinde geçen cumartesi günü silahlı bir grup tarafından kaçırıldıktan sonra katledilen iki Fransız gazetecinin cenazesi dün özel uçakla Paris’e getirildi. Radio France Inter (RFI) için çalışan Claude Verlon ve Ghislaine Dupont’un cenazelerini havaalanında verildi. Bazı Rus kaynaklar konferansın Aralık ayından önce düzenlenemeyeceğini duyurdu. Öte yandan AA’nın haberine göre, Lazkiye’nin Bayırbucak Türkmen bölgesine ordu güçlerinin açtığı ateşte 1 kişi öldü. Şam’da Vatikan Büyükelçiliği’nin binasına havan topunun isabet ettiği, olayda ölen ya da yaralanan olmadığı kaydedildi. Şiddet sarmalındaki Suriye’de bu kez İçişleri Bakanlığı’ndan farklı bir açıklama dikkat çekti. SANA’nın haberine göre, bakanlık polis bandosuna müzisyenlerin katılması çağrısı yaptı. İlanda “bir enstrüman çalmayı bilen, 16 yaşına kadar bu yönde eğitimini tamamlayan vatandaşlar seçimlere katılabilirler” denildi. yakınları, çalışma arkadaşlarının yanı sıra Cumhurbaşkanı François Hollande, Dışişleri Bakanı Laurent Fabius’un da olduğu yetkililer karşıladı. Fabius, Fransa’nın Mali’de konuşlandırdığı yaklaşık 3 bin askerin geri çekilmesiyle ilgili takvimde bir değişiklik öngörmediklerini söylerken diğer yandan Kidal kentine ilave 150 asker göndereceklerini belirtti. ALMANYA’YI DİNLEYEN DİNLEYENE ‘İçişleri müzisyen arıyor’ Londra da ABD ile kulak kabartmış Dış Haberler Servisi İngiltere’nin Almanya’da dinleme faaliyetlerinde bulunduğu iddia edildi. İngiliz Independent gazetesinin, ABD Ulusal Güvenlik Ajansı’nın (NSA) eski çalışanı Edward Snowden’ın sızdırdığı belgelere dayandırarak verdiği haberine göre, İngiliz hükümetine bağlı iletişim ve istihbarat kurumu GCHQ’nun Berlin’de gizli dinleme istasyonu var. İddiaya göre, GCHQ ABD’li ortaklarıyla dünya genelindeki diplomatik temsilcilikleri aracılığıyla gizli bir dinleme istasyonu ağına sahip. Bu arada Almanya Başbakanı Merkel’in telefonlarını dinlediğinin ortaya çıkmasının ardından tepkileri hafifletmeye çalışan ABD’nin, Berlin Büyükelçiliği’nin çatısındaki dinleme istasyonunu kapattığı savunuldu. Öte yandan Al man hükümetinin şu Snowden an Rusya’da bulunan Snowden’a iltica imkânı verilmesi çağrılarına karşı çıktığı belirtildi. AA’nın haberine göre, Alman hükümet sözcüsü Snowden’ın Almanya’ya gelmesi için koşulların mevcut olmadığını söyledi. Sözcü transatlantik ittifakının kendileri için önem taşıdığını vurguladı. ABD Dışişleri Bakanı John Kerry de gizli dinleme iddialarının, Avrupa ile ABD arasında kilit ticari görüşmelerini sekteye uğratmaması gerektiğini kaydetti. Bu arada Brezilya istihbarat servisinin de yaklaşık 10 yıl önce ülkedeki Amerikalı, Rus, İranlı ve Iraklı diplomatları casusluk şüphesiyle izlediği iddia edildi. Dış Haberler Servisi Özel askeri ve güvenlik sektörünün yılda yüzde 7.4 oranında büyüdüğü, 2016 yılında küresel pazarda yıllık 224 milyon dolarlık bir gelire ulaşacağı belirtildi. Birleşmiş Milletler’in (BM) raporuna göre, adı birçok kez Irak, Afganistan’da işkencelerle geçen şirketlerin merkezi durumundaki ABD, kanlı pazara en büyük “para akıtan” ülke. AP ajansının haberinde, BM uzmanı Anton Katz’ın “paralı askerlere” dikkat çektiği raporunda özel askeri ve güvenlik şirketlerinin yasal olmalarına karşın birçok ülkede görülen gelişmelere bakıldığında savaşın yıkıcı tarafını gözler önüne serdiğine dikkat çekildi. Raporda “paralı askerliğin” sadece güvenlik konusunda değil, insan hakları konusunda da tehdit oluşturduğuna vurgu yapılarak bunun ortadan kaldırılması çağrısında bulunuldu. Kimi BM misyonunun korunmasının, cezaevi güvenlik görevlilerinin çalıştırılmasının bile günümüzde özel şirketlerce üstlenildiğini hatırlatan Kanz, bu çerçevede “paralı askerlerin” kullanımının dünya genelinde giderek arttığına işaret etti. BM raporuna göre, dünyada “paralı asker” için en fazla para harFotoğraf: AP cayan ABD, her yıl bu konuda faaliyet gösteren özel şirketlere 138 milyar dolar ödüyor. ABD Savunma Bakanlığı Pentagon’un yalnızca 2012’de Irak ve Afganistan’da çalıştırdığı paralı askerler için 44 milyar dolar harcadığı da ifade ediliyor. ABD’nin, 2011’de Bağdat’taki büyükelçilik binasının korunmasını içeren 5 yıllık bir kontrat için özel güvenlik şirketine 3 milyar dolar ödediği belirtiliyor. Raporda 2011 yılın da Libya’nın devrik lideri Kaddafi’nin Doğu Avrupa ve Afrika’dan isyancılara karşı savaşmaları için “paralı asker” getirdiği iddialarına da yer veriliyor. Kaddafi’nin kanlı devrilmesinin ardından yaklaşık 7 bin “paralı askerin” yeni yönetimce yakalandığı, işkenceye uğradığına ilişkin haberlere de vurgu yapılıyor. Somali sahillerinde korsanlardan korunmak için kullanılan “paralı asker” sayısının giderek arttığı kaydedilen raporda, bu bölgede güvenlik sağlayan 140 şirketin olduğu belirtildi. ‘Kim’in teyzesi ABD’ye kaçtı’ nDış Haberler Servisi Kuzey Kore lideri Kim Jongun’un 1990’larda İsviçre’deki yatılı okulda eğitim gördüğü sırada kendisiyle ilgilenen teyzesi Ko YongSuk’un ABD’ye kaçtığı iddia edildi. Güney Kore basınında yer alan iddiaya göre, 1998’de ortadan kaybolan Ko’ya ABD tarafından iltica hakkı tanındı. Ko ve eşinin ABD tarafından koruma programına alındığı öne sürüldü. Kongo’da isyancılar yenildi Dış Haberler Servisi Demokratik Kongo Cumhuriyeti’nde ülkenin doğusunda hükümete karşı savaşan M23 isyancılarınının yenildikleri bildirildi. Kongo hükümet sözcüsü Lambert Mende, Kongolu özel birliklerin, bir hafta süren ağır çatışmanın ardından bölgede kalan son isyancıları yenilgiye uğrattığını söyledi. Mende, isyancıların, sınırın karşı tarafına kaçtığını veya teslim olduğunu, silahlarının da imha edildiğini bildirdi. BM kaynakları, hükümetin açıklamasını henüz doğrulamazken, Mende, Ruanda veya Uganda’ya geçen isyancılar arasında askeri liderleri Sultani Makenga’nın da bulunduğunu savundu. Saldırgan sınır dışı edilecekti Dış Haberler Servisi Norveç’te önceki gün kaçırdığı otobüste 3 kişiyi bıçaklayarak öldüren saldırganın olaydan önce sınır dışı edilmesinin planlandığı bildirildi. Norveç polis sözcüsü Eli Anne Tvergrov, 31 yaşındaki Güney Sudanlı zanlının, küçük bir kasaba olan Aardal yakınında sığınmacılar için kurulan bir merkezde yaşadığını, olaydan önce tutuklanmak üzere olduğunu söyledi. Sözcü, olaydan önce zanlının sığınma başvurusunun incelettirmesi amacıyla İspanya’ya gönderilmesinin planlandığını kaydetti.