Katalog

4 TEMMUZ 2012 ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA ekonomi@cumhuriyet.com.tr EKONOMİ 11 GlaxoSmithKline milyonlarca kişinin kullandığı 10 ilacın tanıtımında usulsuzlük yaptı, 3 milyar dolar ceza ödeyecek GSK hapı yutturmuş ABD Adalet Bakanlığı GSK’nin tanıtımlarında, Paxil, Wellbutrin adlı ilaçların reklamını yapmak, yanlış bilgi vererek sağlık sistemini dolandırmak suçunu kabul ettiğini duyurdu. Avandia kullanımıyla ilintili olarak 50 ile 100 bin arasında diyabet hastasında, kalp krizi vakası olduğu sanılıyor. İlaçlar Türkiye’de de satılıyor. Yazarımız yoğun iş programı nedeniyle yazılarına bir süre ara vermiştir. Sistemi dolandırdı TÜSİAD’ın raporuna göre, Türkiye’de tüm ölümlerin yüzde 71’i, dünyada yüzde 60’ı kronik hastalıklardan kaynaklanıyor. Maliyetlere bakıldığında diyabet ve yol açtığı hastalıkların tedavisi için ABD’de 2007’de 174 milyar, OECD üyesi ülkelerde 2011’de 345 milyar dolar harcandı. Üç kişiden biri kronik hastalıktan ölüyor GSK Türkiye: 10 yıllık hikâye Ekonomi Servisi Hakkında dava açılan İngiliz GlaxoSmithKline adlı ilaç şirketi uzlaşmaya giderek milyonlarca kişinin kullandığı 10 ilacın tanıtımındaki usulsüzlük ve hukuk ihlalleri nedeniyle 3 milyar dolar ceza ödemeyi kabul etti. ABD Adalet Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, İngiliz şirketinin yaptığı ilaç tanıtımlarında, Paxil, Wellbutrin adlı antidepresanların onaylanmamış kullanımlarının reklamını yapmak, yanlış bilgi vererek sağlık sistemini dolandırmak suçunu kabul edeceği duyuruldu. Şirket, ayrıca kalp krizi ve kalp yetmezliği riskini büyük oranda artırdığının saptandığı için 2007’den itibaren Avrupa’da yasaklanan ve ABD’de kullanımına kısıtlama getirilen diyabet ilacı Avandia’nın güvenliğine ilişkin raporu 7 yıl boyunca hükümetten gizleme suçunu da üstlenecek. İngiliz şirketinin, para cezasının yanı sıra Paxil, Wellbutrin, astım ilacı Advair ile 2 daha az bilinen ilacın onaylanmamış kullanımlarının tanıtımını yapmaktan doğan kanuni sorumluluğunu çözüme kavuşturmayı ve devlet desteğindeki Medicaid programına, bazı ilaçları gerçek fiyatlarından daha yüksek bedelle fatura etmeyi içeren suçlamaları da üstlenmeyi kabul ettiği kaydedildi. Şirketin sorumluluğunu üstlendiği suçlamalar arasında, astım ilacı Flovent ile herpes ilacı Valtrex de dahil olmak üzer bazı ilaçları reçete etmelerini sağlamak amacıyla doktorlara komisyon vermek de var. Şirket, 1 milyar dolarlık kısmı para cezası ve hak mahrumiyeti, 2 milyar dolarlık kısmı da açılan hukuk davalarını sona erdirmek için ödeyeceği toplam 3 milyar dolarlık cezanın yanı sıra pazarlama ve diğer şartnamelere uymasının garanti altına alınmasına olanak sağlamak amacıyla hükümet tarafından 5 yıl boyunca izlenecek. Öte yandan şirket, ciddi yan etkilerine rağmen doktarlara bu ilaçları reçetelerine yazması için rüşvet teklif etmekten suçlu bulundu. Uzman yorumları, insan hayatının nasıl hiçe sayıldığını ortaya koydu: “Avandia kullanımıyla ilintili 50 bin ile 100 bin arasında diyabet hastasında, kalp krizi vakasına rastlandı.” Kronik hastalıklar ürkütüyor İstanbul Haber Servisi Türkiye’de tüm ölümlerin yüzde 71’i, dünyada da yüzde 60’ı kronik hastalıklardan kaynaklanıyor. OECD ve Dünya Bankası bu rakamın 2020’de dünyada yüzde 80’e çıkacağını öngörüyor. Maliyetlere bakıldığında diyabet ve yol açtığı hastalıkların tedavisi için, ABD’de 2007 yılında 174 milyar dolar, OECD üyesi ülkelerde 2011’de 345 milyar dolar harcandı. Kronik hastalıkların ülkeler için büyük sorun olacağını öngören iş dünyası alarma geçti. Konuya ilişkin Türkiye’de TÜSİAD “Sürdürülebilir Sağlık Sistemi İçin Kronik Hastalık Yönetiminde Elektronik Sağlık Kayıtlarının Rolü” başlıklı bir rapor hazırladı. Raporun tanıtımı için TÜSİAD’ın Beyoğlu’ndaki merkezinde düzenlenen toplantıda GSK Türkiye tarafından konuyla ilgili ya pılan açıklamada, soruş turma konusu olan uy gu maların önemli bir kıs lamı 10 yıl öncesi veya daha nın ki dönemlerde meydan öncea geldiği belirtildi. Yürütülen so ruşturkonuşan TÜSİAD Yönetim Kurulu Başkanı manın kapsadığı faaliy etl erin Ümit Boyner, sürdürülebilir bir sağlık hastalara zarar verdiği sistemi için önerilerini daha önce de raherhangi bir suçlama yönünde ya da kaydedilen açıklam pılmadığı porlarla sunduklarını belirterek 21. yüzyılın ad delere yer verildi: “Varı a şu ifaen önemli sağlık sorunu olarak kronik haslan anlaşma GSK’nin kendisine talıkların dikkat çektiğini ifade etti. Boyyö bütün suçlamaları kabu neltilen ner, Türkiye’de halihazırda var olan elekl mına gelmemektedir. ettiği anlatronik sağlık altyapısında yapılacak düSon yıllarda şirket politikalarında ya zenlemeler ile kronik hastalıkların yönepılan değişikliklerle, bu alandak timinde çok önemli ilerlemeler sağlanai uy ların sıkı bir kontrol ve gulamade bileceğine inandıklarını kaydetti. tında, paydaşların bekle netim alnti Boyner, “Verimlilik artışı ve mali yüuygun bir şekilde yürüt lerine ülmesi kün azaltılmasının yanı sıra kronik hassağlanmıştır. Yaşam ka lite sini talığın, hekimi tarafından takip edileyükselten yenilikçi ila ç ve tedabilmesi hastanın yaşam kalitesine de viler üreterek insanlığ a hiz olumlu etki edecek. Elbette altı çizilmeeden GSK bugün ABD’d met e lidir ki kişisel sağlık verilerinin hekimin tüm dünyada ürün tan ve ıtım kullanımına sunulmasında güvenli bir altve pazarlama alanların da yapının sağlanması, hasta mahremiyeti açıen yüksek etik stansından hassas bir konu. Kişisel sağlık kadartlar ve yasalar çerçevesinde faaliyıtlarının tutulmasında veri paylaşımı ve yetini sürdürgüvenliği ile ilgili standartların çok iyi bemektedir.” lirlenmesi gerekiyor” dedi. TİGEM’in beş işletmesi 30 yıllığına kiraya veriliyor ? Tarımİş Başkanı Kaykaç, işletmelerin birilerine verileceğini, alanların da ekmeseler dahi doğrudan gelir desteğinden yararlanacaklarını dile getirerek dava açacaklarını söyledi. MUSTAFA ÇAKIR Yurtiçi turlar zam şampiyonu Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, geçen ay yüzde 48.83’lük fiyat artışıyla ‘yurtiçi bir hafta ve daha fazla süreli turlar’ zam şampiyonu olurken bunu fiyatı yüzde 23.46 artış gösteren limon, yüzde 7.13 artış gösteren şehir içi telefon görüşme ücreti izledi. Haziranda en yüksek artış gösteren diğer ürünler arasında yüzde 5.81 ile sabit telefon görüşme ücreti yer alıyor. Türkiye dünyanın en değerli 19. ülkesi Ekonomi Servisi Marka değerlendirme kuruluşu Brand Finance’in yaptığı “Marka Ülkeler” araştırmasının sonuçlarına göre Türkiye, 487 milyar dolar marka değeri ile dünyanın en değerli 19. ülke markası oldu. Geçen yıla göre marka değerini 114 milyar dolar artıran Türkiye; Polonya, Avusturya, Belçika, Yunanistan gibi Avrupa Birliği (AB) üyesi birçok ülkeyi geride bıraktı. ABD’nin yaklaşık 15 trilyon dolar marka değeri ile yine birinci olduğu listede Çin, Almanya’nın önüne geçti ve yaklaşık 5 trilyon dolar marka değeri ile dünyanın en değerli ikinci ülke markası oldu. Gürcistan ile Kamerun ise 9’ar milyar dolarlık marka değerleriyle listenin sonunda yer buldu. En önemli gelişmelerden birini iki basamak yükselerek 8. sıraya yükselen Brezilya gösterdi. Yunanistan 20 basamak birden düştü. ANKARA Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğü (TİGEM), Atatürk (Yalova), Hatay, Karaköy (Samsun), Sakarya ve Tahirova (Balıkesir) Tarım İşletmeleri’ni 30 yıllığına kiraya veriyor. Özel sektöre açılacak olan işletmelerin kiralama ihalelerinde, Kamu İhale Kanunu hükümleri de uygulanmayacak. TİGEM, ihaleyi yapıp yapmamakta, ihaleyi kazanan firma ile sözleşme imzalayıp imzalamamakta serbest olacak. Tarımİş Sendikası Genel Başkanı Bedrettin Kaykaç, özel sektörün araziyi ekmese dahi doğrudan gelir desteği ve teşviklerden yararlanacağına işaret ederek dava açacaklarını söyledi. Kiralama ihale ilanına göre, işletmeler, tarımsal amaç ve faaliyet konuları içerisinde kalmak şartıyla üretim yapmak, konuyla ilgili tesisler kurmak ve pazarlama faaliyetlerinde bulunmak üzere gerçek veya tüzelkişilere kiraya verilecek. Kira ihalesine katılmak isteyenler 31 Temmuz’a kadar projelerini ve önyeterlilik için istenilen diğer belgeleri TİGEM’e verecek. Kiralanacak işletmeler için tespit edilen 1 yıllık muhammen kira bedelleri de şöyle: Atatürk (Yalova) 860 bin TL, Hatay 1 milyon 465 bin TL, Karaköy (Samsun) 1 milyon 445 bin TL, Sakarya 250 bin TL, Tahirova (Balıkesir) 2 milyon 750 bin TL. Gıda enflasyona fren yaptırdı Ekonomi Servisi Enflasyonda düşüş sürüyor. Haziranda tüketici fiyatlarında (TÜFE) bir önceki aya göre yüzde 0.9, üretici fiyatlarında (ÜFE) yüzde 1.49 oranında gerileme yaşandı. Haziran itibarıyla yıllık enflasyon TÜFE’de bir önceki aya göre 0.59 puan artışla yüzde 8.87’ye yükselirken ÜFE’de 1.62 puan azalışla yüzde 6.44 düzeyine geriledi. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), haziran ayı enflasyon rakamlarını açıkladı. Haziran enflasyonunda gıda ve ulaştırma grubu temel belirleyici oldu. Gıda fiyatları enflasyona 0.9 puan düşüş yönünde katkı yaparken ulaştırma aylık bazda yüzde 1.4 düşüşle enflasyonu 0.2 puan aşağı çekti. Gıda ve alkolsüz içecekler yüzde 3.42 oranındaki düşüşle fiyatı en fazla azalan ana harcama grubu oldu. Geçen ayın zam şampiyonu ise yurtiçi bir hafta ve daha fazla süreli turlar oldu. Yurtiçi turların fiyatı haziranda yüzde 48.83 oranında arttı. Haziranda endekste yer alan 444 maddeden 84’ünün ortalama fiyatlarında değişim olmadı, 232 Enflasyonun haziranda Mermaddenin ortalama fiyatlarınkez Bankası’nın da işaret ettiği da artış, 128 maddenin ortaüzere beklentilerin üzerinde dülama fiyatlarında ise düşüş şüş kaydetmesinin ardından gösgerçekleşti. terge faiz hızlı bir şekilde gerilerken Enflasyon verilerinin arönümüzdeki dönemde Merkez Bandından ekonomistler yıl sokası’nın faiz koridorunun üst bandını aşağı çekme olasılığının arttığına nu enflasyon beklentileri dikkat çeken bankacılar, gösterge faaşağı yönlü revize etmeye izde hedefin yüzde 8 seviyesinin altı ya da bu yönde sinyal verolduğunu belirtiyor. Beklentilerden iyi meye başladı. JP Morgan gelen haziran enflasyon verilerinin arbeklentisini yüzde 7’den dından gösterge tahvilin bileşik faizi yüzde 6.2’ye, Morgan Stanveri öncesindeki yüzde 8.41 seviyeley yüzde 7.3’ten yüzde sinden ilk tepki olarak yüzde 8.27’ye 6.6’e, TEB ise yüzde kadar gerileyerek Ekim 2011’den bu 6.8’den yüzde 6.4’e çekti. yana en düşük düzeyini gördü. ‘Dava açacağız’ Türkİş’e bağlı Tarımİş Sendikası Genel Başkanı Bedrettin Kaykaç, işletmelerin özel sektöre kiraya verilmesinin yanlış bir uygulama olduğunu, süreci takip ettiklerini, dava açacaklarını söyledi. Faiz geriledi Emekli aylığına 17 TL zam Ekonomi Servisi Türkiye Emekliler Derneği (TÜED), 2012 ikinci altı ayında emekli aylıklarına yapılacak artışları hesapladı. Buna göre, en düşük işçi emeklisi aylığı 17 TL artışla 886 TL’ye, en düşük BağKur esnaf emeklisi aylığı 13 TL artışla 688 TL’ye, en düşük BağKur tarım emeklisi aylığı 10 TL artışla 509 TL’ye yükseldi. En düşük memur emeklisi aylığı da, temmuzdan itibaren geçerli olacak yüzde 4 artışla bin 13 TL’den 1053 TL’ye yükseldi. TÜED Genel Başkanı Kâzım Ergün, bu artışların emeklinin derdine derman olmaktan çok uzak olduğunu ifade etti. Bir işçi emeklisinin aylığına yapılan zamla, kilosu 30 TL olan dana etinden 570 gram alınabildiğine dikkat çekti. Ergün, “BağKur tarım emeklisine yapılan zamla 330 gram et alınabiliyor. Yani emekli ramazana etsiz girmektedir” dedi. Bazen ‘sözün bittiği noktada’ susmak verilebilecek en iyi yanıttır. Daha fazla ilgi çeker. TBMM Genel Kurulu’nda dün 3. yargı paketi görüşmelerinde CHP Milletvekili Süleyman Çelebi’nin “Sayın Başkan, şimdi size AKP dönemindeki ileri demokrasi uygulamalarını anlatmaya başlayacağım” diyerek 5 dakikalık konuşma hakkını susarak kullanmasında olduğu gibi… Salondaki tüm milletvekilleri istisnasız pür dikkat kesildi, uyuklayanlar gözünü açtı. Espriler patlatıldı. Çelebi’nin susması bile AKP’yi sinirlendirdi… Şöyle bir düşünün; Çelebi 5 dakikalık konuşma hakkında, tam o güne denk gelen Sivas katliamında yobazlarca yakılarak katledilen 35 canın, 19 yıldan beri işletilmeyen adaletin hesabını sorup davanın zamanaşımına uğratılmaya çalışıldığını gündeme getirseydi… Ya da ileri demokrasi adı altında yargıda gerçekleştirdiklerini, öyle ki Demokrasi ve Özgürlük İçin Çelebi ‘Sustu’... Ya Konuşsaydı?.. Avrupalı Yargıçlar Birliği’nin (MEDEL) bile hazırladığı raporda “İktidar yandaşları yargıdan muaf tutuluyor” diyerek Deniz Feneri ve şike davalarında hâkim ve savcı atamalarını sorgulamasını… 18 ay ve çoğu tek başına hücrede geçen bir tutukluluktan sonra serbest bırakılan ancak diğer arkadaşları (aynı suçtan yargılandıkları Barış Terkoğlu, Barış Pehlivan ve diğerleri) içerdeyken kendisinin bırakılma nedenini anlayamadığını söyleyen Müyesser Yıldız’ın haklı olarak sorduğu “Ben 471 gün niçin tutuklu kaldım, neden serbest bırakıldım?” sözlerini… “YÖK’e hayır”, “Parasız eğitim, ücretsiz ulaşım istiyoruz” diye pankart açtıkları için aylarca tutuklu kalan yüzlerce öğrencinin sınavlara giremedikleri için okullarının uzamasını ve ellerinden alınan geleceklerinin hesabını… 1216 gün yani 3 yıl 3 aydan beri tutuklu olan Mustafa Balbay’ı ve diğer gazetecileri… İleri demokrasi adı altında insanların sürekli dinlendiğini, korkutulup susturulduğunu… 5 dakikalık konuşma süresince tüm bunları gündeme getirmiş olsaydı eğer Süleyman Çelebi, emin olun Türkiye’nin gündeminde en küçük bir yer bulamayacaktı kendine. TBMM salonundakilerin kimileri uyuklayacak, kimileri sessizce dinleyecek, AKP’li bir iki milletvekili sataşarak birkaç laf edecek ve 5 dakika öylece bitecekti. ‘Kral Abdullah’a ait Sevda Tepesi’ne imar izni çıkarılması, Çevre ve Şehircilik Bakanı Erdoğan Bayraktar tarafından savunuldu. İktidara yakın Star gazetesinden (23 Haziran) aynen nakledelim: “Adam 20 küsur yıl önce satın almış, yazıktır. İmarı da çok verilmedi. Arazisi 57 dönüm, imar 3400 metrekareye verildi. Kral ailesi Türkiye’ye yardımcı oluyor. 10 milyar dolar tutarında bir yardımı oldu. Dünya piyasaları krizde ve nakit darlığı var. Şimdi Suudi devleti yeni bir yardım yapabilecek.” “Esrarengiz Döviz Girişleri” başlıklı yazısında bu konuyu gündeme getiren Prof. Korkut Boratav, “Suudi Kralı’nın Türkiye’ye yaptığı ‘10 milyar dolarlık yardım’ ilgi çekmelidir” diyerek soruyor: Bu dolarlar ne zaman geldi? Nereye, kime gitti? Hangi hesaba kaydedildi? Ve ekliyor: Ben bu parayı ödemeler dengesi hesapları içinde aramayı yeğliyorum. Yardım tanımına en uygun döviz girişleri, ödemeler dengesi tablolarının, cari transferler başlığı altında yer alır. Ne var ki, Suudi Kralı’nın 10 milyar dolarını bu kalemlerde bulamıyoruz. Çeşitli uluslararası kurumlardan, devletlerden, devletdışı kuruluşlardan TC hükümetine veya özel şirketlere, derneklere, bireylere yapılan transferlerin (ödemeler dengesi tablolarının D.1 ve D.2.2 kalemlerinde yer alan) toplamı, AKP’li yıllar boyunca 6 milyar doları biraz aşmıştır. O halde kralın 10 milyar dolarlık Suudi Kralı’nın 10 Milyar Dolar Yardımı “yardımını” kayıt dışı sermaye hareketlerinde aramak gerekir. 2008 krizinin patlak vermesiyle Türkiye ekonomisi, adeta “gökten zembille inen” bol kepçe kayıt dışı döviz girişleriyle önce “kefeni yırtmış”, sonra da “ihya” olmuştur. Yabancı sermaye çıkışları döviz piyasalarını sarsmaya başlarken milli gelirin yüzde 1.8’ine ulaşan “esrarengiz” kaynak girişi, 20082009 krizinin bir finansal çöküntüye uğramasını önlemiştir. Sonraki otuz ay içinde, kayıt dışı girişler dörtnala devam etmiştir. Ekim 2008Nisan 2012 dönemi boyunca AKP iktidarına bir anlamda “armağan” edilen 28.8 milyar dolarlık “bu esrarengiz akış nereden, kimlerden kaynaklanıyor” sorusunu da yönelten Korkut Hoca devam ediyor: Yanıtlayamıyoruz; ancak iki saptama yapabiliyoruz: Birinci olarak, AKP’nin varlık barışı uygulamaları, kayıt dışı para girişlerine yol açmaz; zira dış dünyadan getirilen dövizlere tanınan ayrıcalıktan yararlanmak için, kayıt içi, banka transferleri gerekmektedir. İkinci olarak, Suudi Kralı’nın 10 milyar dolarlık “yardımı” doğruysa, 28.8 milyar dolarlık kayıt dışı sermaye girişleri içinde (ve muhtemelen yerlilere ait döviz hesaplarına yansımış olarak) yer almaktadır. Bakalım AKP cephesinden bu sorulara bir yanıt gelecek mi? Yıldız: Yaz saati Bakanlar Kurulu’nda Ekonomi Servisi Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız, gün ışığından daha fazla yararlanabilmek için yaz saati uygulamasının kalıcı olmasını, Bakanlar Kurulu’na sundu. Yıldız, böylece mesai saatlerinin konuşulduğunu belirterek “Mesai saatlerinde herhangi bir değişiklik olmayacak” dedi. Yıldız, Ekonomi Muhabirleri Derneği üyeleriyle yaptığı toplantıda şu bilgileri verdi: L Doğalgazda indirim olmaz. Doğalgaz fiyatları hâlâ yüksek. Gaz ihtiyacını makul fiyattan karşılamaya çalışacağız. L Dağıtım özelleştirmeleriyle ilgili Mehmet Şimşek’le yol haritası çizdik. Bu arada Doğubeyazıt’ta boru hatlarına PKK tarafından yapılan saldırı nedeniyle kesilen İran’dan doğalgaz akışı yeniden başladı. İranlı yetkililer, Türkiye’yi bu süreçte kendilerine bilgi vermemekle suçladı. C MY B C MY B İran’dan gaz akışı başladı