Katalog

SAYFA CUMHURİYET 29 HAZİRAN 2012 CUMA kultur@cumhuriyet.com.tr 14 KÜLTÜR ‘Ceset burada, ruhu nerede?’ Aleksandr Sokurov’un Venedik Festivali’nde Altın Aslan alan ‘Faust’u Beyoğlu Sineması’nda ç organlarla bağırsakların, ölü bir erkek bedeninin yarılan göğüs boşluğundan döküldüğü, etlerikemikleri kesip biçerken kanter içinde kalmış doktor Faust’la (Johannes Zeiler) çırağı Wagner’in (Georg Friedrich) “Ceset burada ama ruhu nerede usta?” muhabbeti yaptığı, ruhun yerinin meçhul olduğuna da vurgu yapılan, dehşet verici bir anatomi dersini görüntülercesine irkiltici bir sekansla açılan “Faust”, hemen sessiz sinema döneminin siyah beyaz, gölgelerin uzayıp kısaldığı o ekspresyonist Alman filmlerini çağrıştırıyor başlar başlamaz. Çağdaş Rus sinemasının, kurmaca filmi “cerrahi bir operasyon”, belgeseli ise “terapi gibi” gören, belgeselden yetişmiş, özgün ve önemli yönetmenlerinden Aleksandr Sokurov’un, Goethe’nin ölümsüz eseriyle Thomas Mann’ın “Doktor Faustus”undan yola çıkarak yaptığı ve 2011 Venedik Festivali’nde en iyi filme verilen Altın Aslan ödülünü kazanan son filmi bugün gösterime giriyor. 1999’da Hitler hakkındaki “Moloch”la başlayıp Lenin’e ilişkin “TeletsBoğa” (2001) ve Hirohito üstüne “SoltnseGüneş” ile (2005) sürdürdüğü, iktidarın doğasına kamera tuttuğu, güç temalı filmlerine şimdi de bilgiyi amacından saptırmanın simgesine dönüşmüş, hırsın ve karanlık güçlerin çekimine kapılmış Faust’u katıyor üstat Sokurov. 1951 Sibirya doğumlu bir asker çocuğu olan, 1974’te tamamladığı tarih eğitiminin ardından dünyanın en eski sinema okulu olup, 1986’da adı Rusya Sergey Gerasimov Devlet Sinematografi Enstitüsü’ne çevrilen VGIK’ye girmiş, sıkı dostluk ettiği Tarkovski’nin “Ayna” filmine katkıda bulunmuş Sokurov, kariyerinin başlangıcında belgesele yoğunlaşmış. 1997’de “Ana ve Oğlu”yla başlayan uluslararası ünü, sonradan tek planlı, yarı belgesel “Rus Hazine Sandığı”, “Baba ve Oğlu”, “Alexandra” gibi filmleriyle büyümüş, 2008’de İstanbul Festivali’ne de katılmış olan Sokurov, bizce izlenmesi gereken, günümüzün en önemli sinemacılarından biri kesinlikle. Sokurov’un, insanla şeytanın ezeli ve ebedi mücadelesinde iyi ile kötü arasındaki ebedi çatışmaya odaklanan “Faust” filmi, doktorumuzun güce erişmesini, güce sahip oldukça kötüleşmesini, yükseliş sürecini anlatıyor baştan özetlemek gerekirse. Goethe’nin, yazılışı yıllarca sürüp 1808’de bastırdığı ve çağlar boyunca sayısız edebiyat, görsel sanat ve Theo Angelopoulos’un Anısına ‘Öteki Deniz’in açılış sahnesini İstanbul’da çekmeyi planlayan sinemanın şairini çok erken yitirdik ASLI SELÇUK İ azar, ? Nice y en ve besteciye z Rus önetm bu ke ressam, y ğı olmuş “Faust”, alışılmamış bir a esin kayn Sokurov’un elinde el’in sıra dışı yönetmen ürünüyor. Delbonn zikleriyle ü b anlatıma ri ve Akido’nun m le o tü y görün ı bekli r. meraklısın müzik eserine ilham vermiş, nice yazarı (Marlowe, Lessing), ressamı (Rembrandt, Delacroix), besteciyi (Wagner, Schumann, Liszt) ve operacıyı (Berlioz, Gounod) etkilemiş, efsanevi ünlü trajik dramı, Murnau’nun 1926 yapımı “FaustBir Alman Halk Efsanesi” klasiğinden günümüze kadar birçok kez sinemaya da aktarılmıştı bilindiği gibi. “Tanrı’ya inanmayıp bilimden ve dünya nimetlerinden çokça yararlandırılması karşılığında ruhunu şeytana satan adam” efsanesi, Sokurov’un elinde, meraklısına 2 saati aşkın, zorlu bir seyir deneyimi yaşatan, hazmı güç bir film haline gelmiş. Sanki dış dünyadan tecrit edilmiş bir Alman kasabası dekorunda, insan olmanın, hayatın manasını araştırarak dolanan, sürekli acıkmasının nedenini de merak eden Faust, genelde hiç tatmin olmayan insanoğlunun varoluşunun anlamına takmış kafayı. Ağabeyini öldürdüğü, Margarete adındaki masum bir genç kıza (Isolda Dychauk) duyduğu yoğun cinsel arzusu, paraya, statüye ve güce olan büyük hırsıyla iyice katlanan, bilgiye aç kahramanımız, sonunda kötü kokan, deldiği duvardan toprağın kanını (şarap) akıtan, gizemli tefeci iblisin (Anton Adasinsky) tutsağına dönüşüyor imzayı basınca. Alışılmış hikâye anlatımından farklı, oturaklı diyaloglarla örülü, tiyatrovari bir yapıda seyreden, Sokurov’un alışıldığı gibi, tek bir rengin farklı tonlarını kullanan monokromatik üslubunun yine ağır bastığı, görsel efektlerle de destekli, sıra dışı görselliğiyle öne çıkan bu Altın Aslan’lı filmi, genelde herkesin bildiği, 19. yüzyılın efsaneleşmiş bir metninin oldukça serbest yorumlanmış, yorucubezdirici ama kesinlikle kaçırılmayacak bir uyarlaması olarak seyrettik, kaydettik belleğimize. Faust’un zihinsel bedensel tatminsizliğinin davetiye çıkardığı, gizemli, ürkütücü bir tefeci Mefisto halinde algılanan iblis hazretlerini, çıplak, boğum boğum, çarpık çurpuk bedeni ve kuyruk yerine kuyruk sokumundaki penisiyle tam bir ucube olarak betimliyor Sokurov. Artık iyice tonton bir nineye dönüşmüş Hanna Schygulla’nın da tefecinin karısı rolünde kısacık göründüğü filmde Faust’la iblisi oynayan Johannes Zeiler’le Anton Adasinksy sivrilirken genç Rus oyuncu Isolda Dychauk da masalsı güzelliğiyle kasvetli konuya renk katıyor. Usta Fransız görüntü yönetmeni Bruno Delbonnel’in kameradaki lens deformasyonu sonucunda ortaya çıkmış, sanrı gibi dışavurumcu görüntülerinin ağır bastığı, sıra dışı görselliğiyle öne çıkan, Akido’nun müziklediği “Faust” bugünden başlayarak meraklısını bekliyor Beyoğlu Sineması’nda. 21.00 (Cuma, C.tesi 23.30); Kozyatağı Avşar Kozzy, 11.45 13.45 15.45 17.45 19.45 21.30; Cinemaximum Kanyon, 11.45 14.15 16.45 19.15 21.45; Cinemaximum Cevahir, 11.15 13.45 16.15 18.45 21.15; Nişantaşı Citylife Citys AVM, 11.15 13.15 15.15 17.15 19.15 21.15 (Cuma, C.tesi 23.15); Cinemaximum Meydan, 11.15 13.45 16.15 18.45 21.15 (Cuma, C.tesi 23.45). ? ÇERNOBİL’İN SIRLARI / Chernobly Diarries: Altunizade Capitol Spectrum, 11.20 13.20 15.20 17.20 19.20 21.30 (Cuma, C.tesi 23.30); Ataköy Galeria Prestige, 11.45 13.45 15.45 17.45 19.45 21.45 (Cuma, C.tesi 23.45); Bahçelievler Metroport Cine Vip, 11.00 12.45 14.30 16.15 18.00 19.45 21.30 (Cuma, C.tesi 23.15); Bahçeşehir Cinemaximum (Akbatı), 11.30 12.30 13.30 14.30 15.30 16.30 17.30 18.30 19.30 20.30 21.30 (Cuma, C.tesi 23.30); Bakırköy Cinemaximum (Capacity), 12.00 14.00 16.00 18.00 20.00 22.00 (Cuma, C.tesi 23.15); Bakırköy Cinemaximum (Marmara Forum), 11.15 13.15 15.15 17.15 19.15 21.15 (Cuma, C.tesi 23.15); Bayrampaşa Cinemaximum (Forum İstanbul), 11.15 13.15 15.15 17.15 19.15 21.15; Beyoğlu Atlas, 12.00 14.15 16.30 19.00 21.30; Beyoğlu Cinemaximum (Fitaş), 11.00 13.00 15.15 17.30 19.30 21.30 (Cuma, C.tesi 23.45); Caddebostan Cinemaximum (Budak), 11.20 13.20 15.20 17.20 19.20 21.20 (Cuma, C.tesi 23.20); Fatih Cinemaximum (Historia), 11.15 13.15 15.15 17.15 19.15 21.15; Haramidere Cinetech Torium, 11.15 13.15 15.15 17.15 19.15 21.15; İstinye Cinemaximum (İstinye Park), 11.00 13.00 15.00 17.15 19.30 21.45 (Cuma, C.tesi 24.00); Kadıköy Cinemaximum (Nautilus), 11.45 13.45 15.45 17.45 19.45 21.45 (Cuma, C.tesi 23.45); Kadıköy Rexx, 11.15 13.15 15.15 17.15 19.15 21.15; Kozyatağı Cinemaximum (Palladium), 11.15 13.15 15.15 17.15 19.15 21.15 (Cuma, C.tesi 23.15); Levent Cinemaximum (Kanyon), 11.00 13.15 15.30 17.45 20.00 22.15 (Cuma, C.tesi 24.30); Maltepe Cinemaximum (Carrefour Maltepe Park), 11.45 13.45 15.45 17.45 19.45 21.45; Mecidiyeköy Cinemaximum (Cevahir), 11.30 13.30 15.30 17.30 19.30 21.30; Ümraniye Cinemaximum (Meydan), 11.45 13.45 15.45 17.45 19.45 21.45 (Cuma, C.tesi 24.00); Zeytinburnu Cinecity Olivium, 11.45 13.45 15.45 17.45 19.45 21.45 (Cuma, C.tesi 23.45). ? DAHA İYİ BİR HAYAT / A Better Life: Caddebostan Cinemaximum (Budak), 11.30 14.00 16.30 19.00 21.30 (Cuma, C.tesi 24.00); Esentepe Cinemaximum (Astoria), 11.30 14.00 16.30 19.00 21.30; Levent Cinemaximum (Kanyon), 11.45 14.15 16.45 19.15 21.45 (Cuma, C.tesi 24.15); Nişantaşı Citylife (City’s), 11.00 13.30 16.30 19.00 21.30 (Cuma, C.tesi 24.00). HAFTANIN ? BUZ DEVRİ 4: KITALAR AYRILIYOR / Ice Age: Continental Drift: (3D ORİJİNAL ALT YAZILI) Altunizade Capitol Spectrum, 22.15; Cinemaximum Ataköy Plus, 11.00 21.00; Cinemaximum Akbatı, 19.45 22.00 (Cuma, C.tesi 23.30); Cinemaximum Capacity, 19.00; Cinemaximum Marmara Forum, 16.30 21.00; Cinemaximum Forum İstanbul, 20.00 22.00; Beyoğlu Atlas, 17.30 19.30 21.30; Beyoğlu CineMajestic, 21.30; Cinemaximum Fitaş, 17.30 19.45 22.00; Cinemaximum Budak, 11.30 16.10 21.00 (Cuma, C.tesi 23.20); Cinemaximum Astoria, 21.45 (Cuma, C.tesi 23.45); Mars Sinema Akmerkez, 21.10; Etiler Alkent Wings Cinecity, 15.30 19.30 21.30 (Cuma, C.tesi 23.45); Cinemaximum Historia, 11.00 15.00 19.00; Göztepe Avşar Optimum, 21.30; Cinemaximum İstinyepark, 19.45 22.00 (Cuma, C.tesi 24.15); Cinemaximum Nautilus, 19.45 22.00 (Cuma, C.tesi 24.00); Kadıköy Rexx, 19.00 21.00; Kozyatağı Avşar Kozzy, 21.30; Kozyatağı Wings Cinecity Trio, 21.30 (Cuma, C.tesi 23.45); Cinemaximum Kanyon, 19.30 22.00 (Cuma, C.tesi 24.30); Mars Sinema Gmall, 14.15 18.45 21.00; Cinemaximum Carrefour Maltepe Park, 20.00 22.00 (Cuma, C.tesi 24.30); Mars Sinema Profilo, 21.00; Cinemaximum Cevahir, 13.30 17.30 21.30; Cinemaximum Pendik Pendorya, 19.00 21.15; Suadiye Movieplex, 19.45 22.00 (Cuma, C.tesi 24.15); Cinemaximum Trump Towers, 21.00; Mars Sinema Carrefour Ümraniye, 18.30 20.45 (Cuma, C.tesi 23.00); Cinemaximum Meydan, 22.00 (Cuma, C.tesi 23.45); (3D TÜRKÇE DUBLAJ) Altunizade Capitol Spectrum, 11.00 13.15 15.30 17.45 19.00 21.15 (C&Ctesi 23.30), 12.15 14.30 16.45 20.00; Cinemaximum Ataköy Plus, 12.00 14.00 16.00, 13.00 15.00 17.00 19.00; Bağcılar 212 AVM Cinemarine, 11.15 13.15 15.15 17.15 19.15 21.15; Bağcılar Site, 11.30 13.30 15.30 17.30 19.30 21.15 22.00; Bahçelievler Metroport Cine Vip, 12.00 14.00 16.00 18.00 20.00 22.00, 11.00 13.00 15.00 17.00 19.00 21.00 (Cuma, C.tesi 23.00); Cinemaximum Akbatı, 11.00 13.00 15.15 17.30; Bakırköy Carousel Cinema Pink, 12.00 14.00 16.00 18.00 20.00 22.00; Cinemaximum Capacity, 11.00 13.00 15.00 17.00 21.00 (Cuma, C.tesi 23.00), 13.30 17.30 19.30; Cinemaximum Marmara Forum, 11.00 13.00 15.00, 12.30 14.30 19.00 (Cuma, C.tesi 23.00); Cinemaximum Forum İstanbul, 11.00 13.00 15.10 17.20, 11.20 13.30 15.40 17.50; Beyoğlu Atlas, 11.30 13.30 15.30; Beyoğlu CineMajestic, 11.30 13.30 15.30 17.30 19.30; Cinemaximum Fitaş, 11.00 13.00 15.15; Cinemaximum Budak, 11.00 13.20 15.40, 13.50 18.30; Cinemaximum Astoria, 11.00 13.00 15.10 17.20 19.30; Mars Sinema Akmerkez, 11.00 13.20 15.40, 12.00 14.20 16.40 18.50; Etiler Alkent Wings Cinecity, 11.30 13.30 17.30; Cinemaximum Historia, 13.00 17.00 21.00, 11.45 13.45 15.45; Göztepe Avşar Optimum, 11.30 13.30 15.30 17.30 19.30; Cinemaximum İstinyepark, 10.45 13.00 15.15 17.30, 11.45 14.00 16.30; Cinemaximum Nautilus, 11.30 13.30 15.45, 11.00 13.00 15.15 17.30; Kadıköy Rexx, 11.00 13.00 15.00 17.00; Cinemaximum Palladium, 11.00 13.00 17.00 19.00, 11.30 13.30 15.30; SİNEMA ÇİZELGESİ Kozyatağı Avşar Kozzy, 11.30 13.30 15.30 17.30 19.30; Kozyatağı Wings Cinecity Trio, 11.30 13.30 15.30 17.30 19.30; Cinemaximum Kanyon, 11.30 14.00, 12.00 14.30 17.00 (Cuma, C.tesi 24.00); Mars Sinema Gmall, 12.00 16.30; Cinemaximum Carrefour Maltepe Park, 11.00 13.00 15.15 17.30, 11.15 13.15 15.30 17.45; Mars Sinema Profilo, 11.00 13.15 15.30, 11.45 14.00 16.15 18.30; Cinemaximum Cevahir, 11.30 15.30 19.30; Nişantaşı Citylife Citys AVM, 11.00 13.00 15.00 17.00 19.00; Suadiye Movieplex, 11.00 13.00 15.15 17.30; Cinemaximum Trump Towers, 11.00 13.15 15.30, 12.00 14.15 16.30 18.45; Mars Sinema Carrefour Ümraniye, 11.00 13.15 15.30, 11.40 14.00 16.15; Cinemaximum Meydan, 11.00 13.00 15.15 17.30 19.45, 11.30 13.30 15.45; Zeytinburnu Olivium Cinecity, 11.30 13.30 15.30 17.30 19.30 21.30 (Cuma, C.tesi 23.45). ? FAUST: Beyoğlu Beyoğlu, 12.00 15.00 18.00 21.00. ? YA AŞK OLMASAYDI / The Opposite Of Love: Altunizade Capitol Spectrum, 11.00 13.10 15.20 17.30 19.45 22.15; Cinemaximum Ataköy Plus, 11.00 13.30 16.00 18.30 21.00, 12.15 14.45 17.15 19.45 21.15; Ataköy Galleria Prestige, 11.15 13.15 15.15 17.15 19.15 21.15 (Cuma, C.tesi 23.15); Bahçelievler Metroport Cine Vip, 12.00 14.00 16.00 18.00 20.00 22.00; Bakırköy Carousel Cinema Pink, 11.45 13.45 15.45 17.45 19.45 21.45; Cinemaximum Capacity, 11.00 13.00 15.15 17.30 19.45 22.00 (Cuma, C.tesi 24.00); Cinemaximum Marmara Forum, 11.00 13.00 15.15 17.30 19.45 22.00 (Cuma, C.tesi 24.00); Beylikdüzü Perla Vista Cinema Pink, 11.45 13.45 15.45 17.45 19.45 21.45; Cinemaximum Fitaş, 11.00 13.30 16.00 18.30 21.00 (Cuma, C.tesi 23.30); Beyoğlu CineMajestic, 11.30 13.30 17.30 19.30 21.30; Cinemaximum Budak, 11.20 13.50 16.20 18.40 21.20 (Cuma, C.tesi 23.50); Cinemaximum Astoria, 11.45 14.15 16.45 19.15 21.45; Cinemaximum İstinyepark, 11.15 13.45 16.15 18.45 21.15 (Cuma, C.tesi 23.45); Cinemaximum Nautilus, 11.45 14.15 16.45 19.15 21.30 (Cuma, C.tesi 23.45); Cinemaximum Palladium, 11.00 13.30 16.00 18.30 Trabzon Sanatevi’nin haziran ayında gerçekleştirdiği 4. Sanat Günleri’nde 24 Ocak’ta aramızdan ayrılan Yunanlı usta Theo Angelopoulos saygıyla anıldı. Beklenmedik trajik bir sonla yaşamını yitiren Theo Angelopoulos, Ağlayan Çayır (2004), Zamanın Tozu (2009), Öteki Deniz’den (2012) oluşan üçlemesinin son bölümünü ne yazık ki gerçekleştiremedi. nan yoğunluğuna dalmak. SöylenUstanın görüntü yönetmeni An memişe yönelik tam bir saldırı. dreas Sinanos etkinlik kapsamında Yitirileni bulmak, yeniden bulTheo Angelopoulos’un benzersiz mak, sürekli yitirmek. Yeniden görüntülerinden onu en çok uğraş bulmak. Sonum benim başlangıtıran plansekanslardan bir seçki ya cımdır.” parak bunları sanatseverlerle payAngelopoulos’la ilk kez Kumpanlaştı. Sinanos önce Theo ustanın ya’da (1975) çalışan Sinanos, onun Nanterre Üniversitesi’nce ona veri Leyleğin Geciken Adımı (1991), len doktora töreninde (1999) yaptı Ulis’in Bakışı (1995), Sonsuzluk ğı konuşmayı izleyiciye aktardı: ve Bir Gün (1998), Ağlayan Çayır, “Sinemaya girdiğimden beri aynı Zamanın Tozu’nun görüntü yönetekiple beraberim. Onlar beni ta menliğini üstlenmiş. “Çalıştığım yönıyorlar, ben de onları tanıyorum. netmenler içerisinde beni en çok etYıllar geçtikçe ailem gibi oldular. kiyen Theo oldu. Henüz bir sinema Çekimde onlara sık sık bağırıp ça öğrencisiyken onunla sinemaya ğırıyorum. Oysa görmediğim za adım attım” diyen kameramanı dikmanlarda hepsini yürekten özlü ta döneminde çekilen Kumpanya çok yorum. Ekibe yeni bir teknisyen etkilemiş. Theo sansür kuruluna asıl katılınca hemen ensenaryoyu vermedişeleniyorum, sanmiş, ekip öyküyü ki her şey ona bağçekimde öğrendiklıymış gibi. Onlarla ? Trabzon çe filme daha çok projelerimi, kuşkulabağlanmış. Sanatevi’nin haziran rımı paylaşıyorum. “Çekimlerin giayında gerçekleştirdiği Bunca yıl geçmesine zemli bir yönü 4. Sanat Günleri’nde karşın aynı kaygı, ayvardır. Theo bu nı coşku. Yolculukfilme o denli inan24 Ocak’ta aramızdan lar, ayrılıklar, sürdı ki, çekimin büayrılan Yunanlı usta günler... Yol, yollar yüsüne öylesine Theo Angelopoulos benim çoğunlukla tek kapıldı ki biz de yuvam. Görüntülerse onun duygularısaygıyla anıldı. işte tam bu yolculuknı paylaştık. Solarda doğarlar. Notnunda ortaya lar almanın anlamı unutulmaz bir çayok. Çizgileriyle, renkleriyle, bi lışma çıktı” diyen Sinanos Theo’nun çemleriyle, devinimleriyle, estetik mükemmeliyetçi yanını tüm yaşamına dengeleriyle, ışıklarıyla belirirler. yaydığını, tükenmez bir çalışma enerYüzlerce fotoğraf salt bellek ka jisi olduğunu, bir filmi bitirince yeyıtlarıdır. Çekim öncesi hiçbir şey nisini düşündüğünü, oyuncuların, sona ermez. Çekimdeyse her şey ye mekânların kafasında belirdiğini irni bir gerçekliğe göre biçimlenir. deliyor: “Mekânlar için sonsuz yolOyuncular, mutlu ya da mutsuz ön culuklara çıkardı. Her şeyi kafagörüler, fışkıran düşünceler. Buna sında kurmasına karşın yaratım sükarşın başlangıç bende gerçekle reci filmin sonuna dek bitmezdi. Saşecek olanı doğurur. Uzun süren o bit planları sevmediği için plansehiçlikten film düşüncesi doğar. İlk kansları, kaydırmaları, vinci, zofilmin üstünden nerdeyse kırk yıl om’u yeğlerdi.” Sinanos, Leyleğin geçti. T. S. Eliot’u serbestçe yo Geciken Adımı’nda gölün ortasına 60 rumlayıp şunları diyebilirim: İşte metrelik ray döşediklerini, Ulis’in Bauzakta ben, yolun yarısından öte kış’ında açık geniş bir alanda yapay de tarihin öfkeleriyle harcadığım sis yaptıklarını, tek bir plan için bir yıllarım, görüntüleri hâlâ yetkin hafta çalıştıklarını, sisli plan için likle kullanmaya öğrenmeye zor Theo’nun sonuna dek uğraştığını, luyorlar beni. Her uğraşım hem ye yılmadığını, Sonsuzluk ve Bir ni bir başlangıç hem de bir başa Gün’de final sahnesi için 100 metre rısızlık gibi çünkü kendimizi tam ray koyduklarını, Ağlayan Çayır’da anlatmadığımız zaman aslında tam gölün üstüne gerçek bir köy kurduko anda öğrenebiliyoruz. Böylelikle larını anlattı. her gözü pek girişim duyguların beÖteki Deniz’in açılış sahnesini İslirsizliğine yapılan yeni bir baş tanbul’da çekmeyi planlayan sinelangıç. Tutkuların taşkın, aşağıla manın şairini çok erken yitirdik. Daha İyi Bir Hayat C MY B C MY B