Katalog

7 NİSAN 2012 CUMARTESİ CUMHURİYET SAYFA ekonomi@cumhuriyet.com.tr EKONOMİ 11 Doğuya yatırım için sadece teşvik yetmez ? Yeni teşvik sisteminde uygulama, denetleme konusunda eksikleri de beraberinde getirdi. Uzmanlara göre siyasi irade sadece ben yaptım demek için bu teşvik paketini çıkardıysa zaten başarılı olamaz. İşadamlarının doğuya yatırım atağına geçmesi konusunda umut yok. ŞEHRİBAN KIRAÇ Ekonomistlere göre doğuya yatırım yapılması için teşvikin yanı sıra hükümetin işadamlarını, doğuya gitme konusunda ikna etmesi de şart KİM DENETLEYECEK? Doç. Dr. Mehmet Şişman’a yeni teşvik paketinde uygulama, denetim, planlama konusunda boşluklar var. Sadece stratejik sektörler var onları biliyoruz ama kim, nasıl, ne iş yapacak, bunlar belli değil. Teşviklerin uygulaması, denetimi, geri dönüşümü nasıl olacak, devlet olayın neresinde yer alacak? Giden işadamı gerçekten yatırımı yapacak mı, yatırımı kim denetleyecek? Hayır Oyları AKP’nin 12 Eylülü’ne Başbakan Erdoğan seçmeninin biyat kültürüne güvenli, AKP’nin 12 Eylül’ün referandumunda hayır oyu verenleri, 12 Eylül askeri darbesine karşı duruşlarında çelişki varmış gibi yüzsüzlükle suçlamaya kalkışıyor. Ayıplı, çelişkili konumu yaratan sorumlu taraf, iktidar olduğunu yok sayarak... AKP iktidarı, yargının iktidar eliyle kuşatılmasına, bağımsız yargı, hukuk devleti düzeninin ortadan kalkmasına, demokrasinin en olmazsa olmaz ilkesinin ayaklar altına alınmasına yol açan anayasal değişikliğini, iktidar gücünü kullanarak Meclis’ten geçirip referandum konusu yaptığı içindir ki... İktidarın bu icraatına karşı hayır oyu verenler güçlerinin yettiğince dertlerini anlatmaya çalıştı... AKP’nin yargılanması kararlarında karşıoy kullanmış Anayasa Mahkemesi Başkanı’na bile “Dün yargının siyaseti kuşatma gayretine karşı çıktığımız gibi, bugün de siyasetin yargıyı kuşatmasına izin vermeyeceğiz...” sözünü detirten kaçınılmaz sonuca ilişkin hayırcıların gerekçelerine, “demokrasilerde insan hakları, hukuk devleti, bağımsız yargı düzenine aykırı anayasal, yasal düzenlemeler referandum konusu yapılamaz” uyarışları, haykırışlarına kulaklar tıkandı. Dahası Türkiye’deki uygulama sonuçlarını dışardan algılayamayacak AB ülkelerini siyaseten kandırma, Türkiye’de “yetmez ama evetçillerin” kendilerini aklama, aldatmalarına yaramak, kafa karıştırmak üzere, siyaseten çok parlak bir şov atraksiyonu gündeme sokuldu. AKP’nin 12 Eylülü’nün önünü açmak üzere, askeri derbenin 12 Eylülü ile hesaplaşmanın önünü açmış gibi gösteren ekler de aynı referandum kapsamı içine alındı. AKP’nin 12 Eylülü, bal gibi de sivil darbe hukukunun önünü açan referandum düzenlemesine karşı çıkanlar, askeri darbenin 12 Eylülü ile hesaplaşmak istememekle suçlandılar... Tabii ki hayırcıların AKP’nin 12 Eylül askeri darbesi ile hesaplaşmak gibi bir niyeti olmadığı itirazlarına kulaklar tıkandı... Şimdi de 12 Eylül askeri darbesinin öncesi, sonrası, gerçek amacı, işlevi, çok ağır insanlık suçlarının işlenmiş olmasındaki gerçek ittifakları, ideolojik ayağı... dahası bugünkü iktidarlarını borçlu oldukları cephe işlevi... yok sayılarak, şov yönü ağır basan, siyaseten kulanabilecekleri bir yargılama ile karşımıza çıkıyorlar... AKP’nin bir sivil, demokratik iktidar için çok ağır sorumluluğunun söz konusu olduğu, özel yargı, sivil darbe hukukunda işlenen insan haklarını gölgeleyecek bir tablo bu... AKP’nin birbirinden daha yaşamsal iç ve dış siyasetteki sıkışıklıklarında kamuoyu 12 Eylül ile hesaplaşma şovu ile bir kez daha uyutulacak... Akla kara tersyüz edilecek... ??? Malum yandaşı, cemaati, teslim alınmışı büyük medya desteği, iktidarda büyümüş olmanın baskı gücü, “yetmez ama evetçilerin”de desteğinde, karşı çıkanların ne demek istediklerini seçmen ya anlamadı ya da anlamazlıktan geldi. Sonrasında özel yargı, teslim alınmış YHK sayesinde hallaç pamuğu gibi güvenceleri kırılan yargıçlar eliyle, ortaya çıkan özel yargı uygulamalarında yaşanan yeni boyutlarda kimileri daha bir cesur, “yargı bağımsızlığı katledildi” diyebilseler, kimileri içlerinden verdikleri evet oylarından pişmanlık duysalar da olan oldu... Sivil iktidar sürecinde, 12 Eylül askeri darbe koşullarını aratmayan insan hakları, hukuk ihlallerinin ardı arkası kesilecek gibi değil... 12 Mart 12 Eylül süreçlerinde, askeri darbecilerin karşısında, bedel ödeyenler cephesinde, insanların işkencelerden geçirildiği, on binlerle pisipisine tutuklu kaldıkları, işlerinden edildikleri, çok boyutlu çok ağır insan hakları ihlallerine hedef oldukları icraatlara haberci gazeteci olarak çok yakından tanıklık ettim... Çok acımasız fiili işkencelerin yapılabilmiş olmasını, özellikle sol, demokratik örgütlülüğü hedef almış kırımı unutmak, bu ülkenin 12 Eylül ile hesaplaşmasını ciddiye almamak söz konusu bile olamaz... Gelin görün ki iktidarın, yandaş cephenin tek derdi, bu davayı TSK ile hesaplaşma, en çok da kendi iktidarlarında, iradelerinde gündeme gelen, sivil darbe hukukunun acımasız sonuçlarını, kamuoyu gündemini değiştirerek, gölgelemek... 12 Eylül 1980 süreci, eşyanın tabiatına uygun çok vahşiydi... Baskı, sindirme yöntemleri gözle görünen birbirinden acımasız örneklerinde pervasız, sınır tanımıyordu... Bugünün insan hakları, hukuk devleti ihlallerinde, vitrinde sivil, hem de ileri demokratik iktidar söz konusu olduğundan, baskı, toplumu sindirme, cepheleştirme, teslim alma yöntemleri, çok ustalıklı, bir o kadar da medyatik, yanıltıcı... Kaba işkencelerin izleri, belgeleri yok. Askeri darbecilerin akıl etmedikleri, bizim kültürümüzde belki de ondan ağır sonuçları olan tecrit geçerli. Yaşananların medyatik yok sayılmaları, medyatik infazlar, savunmaların yapılamaması... sivil darbe hukuku yöntemleri... Yaşanan 12 Eylül ile hesaplaşmadan, 32 yıl öncesinin 12 Eylülü ile hesaplaşma inandırıcı olmaktan uzak, çok ucuz bir siyasi oyun, şov değil mi? Yeni teşvik paketini değerlendiren uzmanlar, hükümetin işadamlarının doğuya gitmesi konusunda ikna etmesi gerektiğini belirtirken, bölgedeki çatışmaların bitirilmesi, güvenlik ortamının oluşturulması ve Kürt sorunuyla ilgili anayasal düzenlemelerin acilen yapılmasıyla teşviğin daha başarılı olacağına dikkat çekti. AKP hükümeti bölgeler arası gelişmişlik farkını ortadan kaldırmak için 3. teşvik paketini açıkladı. İlk iki teşvik paketinde istenilen başarıyı elde edemeyen hükümet, iş dünyasının da taleplerini göz önüne alarak Doğu ve Güneydoğu Anadolu’daki 15 ili 6. bölge olarak tanımlayarak yatırımların yapılması halinde, yatırımcıların sigorta primi işveren hissesinin asgari ücrete denk gelen tutarının 10 yıl devlet tarafından karşılanacağını açıkladı. Doç. Dr. Mehmet Şişman’a göre, yeni teşvik paketinde işleyişi görmek gerekiyor. Devletin bütçeden pay ayırarak doğuda yatırımı arttırmak istediğine işaret eden Şişman, “Bunun nasıl olacağı ve ne kadar olacağı iş çevrelerine bağlı. Siyasi irade sadece ben yaptım demek için bu teşvik paketini çıkardıysa, zaten başarılı olamaz. Ben işadamlarının oraya gitmesi konusunda çok umutlu değilim ama hükümet işadamlarını doğuya gitme konusunda ikna etme yollarını bulmalı. O bölgelerde bir sorun var, çatışmalar var; bu sorunu aşmak ülkenin sorunlarının yarısını çözmek demektir. Bu konuda zorlayıcı olmak gerekiyor. Artık devletin sadece silaha para harcamak yerine eğitime, o bölgeye yatırım yapsın. Kalkınmacı politika bunu gerektiriyor” dedi. CIDA IM IR T A Y A IR S İ D İM ÇAĞLAYAN: Ş Ekonomi Bakanı Zafer Çağlayan, yeni teşvik sistemi sayesinde yatırımlarla birlikte Doğu ve Güneydoğu’ya iş ve aş gitmesinin yolunun açılmış olacağını belirterek, böylece terörle ilgili sorunun da kendiliğinden çözüleceğini savundu. Çağlayan, yeni teşvik sisteminin detaylarını, uygulama usul ve esaslarını İstanbul’da açıkladı. Çağlayan paket için 800 talebi incelediklerini şimdi sıranın yatırımcılar ve babayiğitlerde olduğunu belirtti. Çağlayan’ın açıklamasının satır başları şöyle: ? 1. ve 2. bölge dışında tüm bölgelerde yatırım yapacaklar, kullandıkları TL türünden kredilerin senelik faiz oranlarının 3 ila 7 puanı, döviz türü kredilerin ise 1 veya 2 puanı 500900 bin TL aralığında Ekonomi Bakanlığı tarafından karşılanacak. ? Bölgesel teşvik verdiğimiz bir projede 5 milyon TL yatırım yapılıyor ve 40 eleman istihdam ediliyor. 1. bölgede yapılırsa 1.3 milyon TL, 2. bölgede yapılırsa 1.7 milyon TL, 3. bölgede yapılırsa 2.6 milyon TL, 4. bölgede 3 milyon TL, 5. bölgede 3.7 milyon TL destek sunulacak. Yatırım 6. bölgede hayata geçirildiği takdirde bu rakam nominal yatırım büyüklüğünü aşarak 5.2 milyon TL’ye varıyor. Yani yatırımlara yatırım tutarının yüzde 100’üne kadar değişen oranlarda katkı sunuyoruz. ? Stratejik sektörlere yönelik yatırımlar dahilinde alüminyum, bakır fabrikalarına yönelik enerji yatırımlarına destek vereceğiz. Desteklerimiz, enerji üretim miktarına bağlı olacaktır. Diğer yandan stratejik yatırımlarda bölge önemli değil. Firmalar dilediği yerde yatırım yapabilir, alacakları desteklerin miktar ve yoğunluğu aynı olacaktır. ? Teşvik sistemi ile yatırım yeri tahsisi yaparak yatırımcının parası cebinde kalacak. Finansman destekleri sayesinde yatırımcının, vergi vermek yerine, o vergiyi yatırıma yönlendirecek. ? Benim görevim, Ahmet’in, Mehmed’in istihdamını, işini sağlamaktır. Hans’ın, Geoge ve Lui’nin değil. O nedenle, bu anlamda 6. bölge, 15 ilimiz çok önemli yatırımlara alan bulacaktır. Güvenlik konusunda, hükümetimizin, devletimizin aldığı tedbirler ile birlikte bunun sorun olmayacağı kanaatindeyim. ? Döviz kazandırıcı hizmetler bakımından çok yakında sağlıkeğitimdizi film ve sinema ile yazılıma yönelik yeni bir destek paketini de açıklayacağız. 2011’de 40 milyar dolara ulaşan hizmet ihracatı, Türkiye ekonomisinin yeni bir yüzü olacak. asıl uygulanacak, kim denetleyecek? Yeni teşvik paketinde uygulama, denetim, planlama konusunda boşlukların ve bilinmezliklerin olduğunu aktaran Şişman’a göre teşvikten yararlanırken batıdaki işadamları oğu’ya gidiyoruz diye başka işler mi yapacak? Devlet her atılan adımı izlemeli. Burada müthiş bir planlama gerekiyor. Yatırımcı orada aldığı parayı ne yapacak? Eğer Batı’ya getirirse yine bir işe yaramayacak. Bunun devamı gelecek mi, birbirinin devamı yatırımlar olacak mı, buralarda problemler var. Bunun alyapısı oluşmuş mu, işadamlarıyla bu konuşulmuş mu, bunu bilmiyoruz. Böyle bir kalkınma hamlesinde birbirine bağlı bir endüstri kurulacağı belirtiliyor. Ama bunun nasıl örgütleneceği, bu konuda nasıl çalışılacağı belli değil. Sadece stratejik sektörler var, onları biliyoruz ama kim, nasıl, ne iş yapacak, bunlar belli değil. Teşviklerin uygulaması, denetimi, geri dönüşümü nasıl olacak, devlet olayın neresinde yer alacak? Bunları bilemiyoruz. Giden işadamı gerçekten yatırımı yapacak mı, yatırımı kim denetleyecek? İyi bir vergi dairesine, kalkınma uzmanlarına ihtiyaç olacak. Kalkınma ajansları işin içine girecek mi? Dış kaynak kullanılacak mı? Bunların hepsini koordine edecek sistemi kim sağlayacak? Hükümet bunların hiçbirini açıklamadı. N Karar siyasi, cezalandırıldık Yusuf Cengiz illerin yer aldığı 6. bölge yerine 5. bölgeye alınması tepki çekti. Tunceli Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Yusuf Cengiz “cezalandırıldıklarını” belirtirken, CHP Tunceli Milletvekili Kamer Genç de bu kararda AKP’nin Tunceli’de seçimi kazanamamış olmasının etkili olduğunu söyledi. Tunceli Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Yusuf Cengiz, Tunceli’nin gelişmişlik sıralamasında doğunun en geri illerinden birisi olduğunu, 36 yıl önce 165 bin olan nüfusunun bugün 350 binlerde olması gerekirken, 80 bine düştüğünü söyledi. “Göç veren, çok ciddi işsizlik olan, köylerin boşaltıldığı, organize sa ? Tunceli’nin 6. bölge yerine 5. olması isyan ettirdi. Yusuf Cengiz, “Diyarbakır, Şanlıurfa, ANKARA Teşvik paketinde, Tunceli’nin Van bizden daha mı geri?”, “Tam, OSB’yi daha fazla destek görecek faaliyete geçirecektik. Buraya kim gelir?” dedi. MUSTAFA ÇAKIR nayinin olmadığı bir il nasıl 6. bölgeye alınmıyor?” diye soran Cengiz, kentlerinde modern sanayi, havaalanı, demiryolu da bulunmadığına dikkat çekti. Cengiz, “Buna rağmen Diyarbakır, Şanlıurfa, Van gibi büyükşehirler 6. bölgeye alındığı halde Tunceli alınmamıştır. Oysa Tunceli bu illerin çok gerisinde. Hem ekonomik olarak, hem altyapı olarak daha kötü durumda. Esnaf sıkıntı yaşıyor. Herhangi bir yatırım yok. Bingöl’ün durumu bizden daha iyi ama Bingöl 6. bölgeye alındığı halde Tunceli alınmadı” dedi. Tunceli’de güvenlik nedeniyle çok sayıda po lis ve askerin görev yaptığını, onlara gelen ödenekler nedeniyle “çok para harcayan il” konumuna sokulduklarını ve 5. bölgeye alındıklarını anlatan Cengiz, kendilerine büyük haksızlık yapıldığını söyledi. Cengiz, polis ve askerin kendi kantinlerinden alışveriş yaptığını, bunun esnafa bir yararı olmadığını belirtti. CHP Tunceli Milletvekili Kamer Genç de, hükümetin zaten Tunceli’ye yatırım yapmak istemediğini söyledi. Tunceli’nin terör nedeniyle yatırım alamadığına dikkat çeken Genç, “Yatırım olması için öteki bölgelere göre daha cezbedici teşvikler uygulanması lazım. Uygulamıyorlar ki. Şimdi de 6. bölgeye değil 5. bölgeye alıyorlar. Tunceli’de seçimi kazanamamalarının kendilerinde doğurduğu kin ve nefret duygularının sonucunda yapılan bir uygulama” dedi. Seçimin etkisi var nayasal düzenlemelerle desteklenmeli Van Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Mirza Nadiroğlu, il bazında teşviklerin olmasını olumlu karşıladıklarını belirterek daha önceki teşvik paketlerinin Doğu ve Güneydoğu Anadolu’ya istenilen katkıyı sağlamadığını ifade etti. Nadiroğlu, yeni paketin başarılı olması için bölgedeki sorunların çözümü ve anayasal düzenlemelerin de acilen yapılması gerektiğine işaret etti. A Ümit Boyner Ekonomi Servisi İstanbul Sanayi Odası (İSO) Yönetim Kurulu Başkanı Tanıl Küçük, yeni teşvik paketine ilişkin, “İl bazlı bölgesel teşvik sisEkonomi Servisi Türk Sanayicileri ve İşadamları Derneği temine geçiş ve stratejik yatırım kavramları önemli yenilik(TÜSİAD), yeni teşvik sistemine ilişkin, “Küçükten ortaya ve ortaler olarak göze çarpıyor” dedi. dan büyük ölçeğe geçiş başta olmak üzere ölçek ekonomisi ve küYeni teşvik paketine ilişkin yazılı açıklama yapan Küçük, melenmeyi teşvik etmesi açısından Yeni Teşvik Sistemi çok olumlu bir adımdır” değerlendirmesi yaptı. TÜSİAD yaptığı açıklamada, Yeni paketin henüz ayrıntılarına hâkim olmamakla birlikte, cari açıTeşvik Sistemi’nin, ülke ekonomisinin sürdürülebilir büyüme patikasına ğın makul seviyelere çekilmesi, bölgesel farklılıkların giderilmesi, teknolojik dönüşümün gerçekleştirilmesi gibi girmesinin önündeki yapısal sorunları gidermeye yönelik stratejik bir ekonomideki temel yapısal meselelere çözüm üretmeyi yaklaşım getirdiği belirtildi. Açıklamada “Sürdürülebilir büyüme hedefleyen bir paket olarak göründüğünü dile getirdi. patikasına ulaşılmasının önündeki yapısal sorunları bertaraf etKüçük, “İl bazlı bölgesel teşvik sistemine geçiş ve meye katkı sağlayacağına inandığımız yeni teşvik sistemini, stratejik yatırım kavramları önemli yenilikler olaözellikle dört açıdan olumlu buluyoruz” ifadeleri kullanılırken, rak göze çarpıyor. Sigorta primi işveren payına bu maddeler “Küçükten ortaya ve ortadan büyük ölçeğe uzun vadeli indirimler getirilmesi, vergi indirimigeçiş başta olmak üzere ölçek ekonomisi ve kümenin yatırımcının tüm faaliyetlerinden elde ettiği kalenmeyi teşvik etmesi”, “Bölgesel kalkınma ve zançlara uygulanması dikkati çekici. Organize sagelişme açısından daha ayrımlı ve esnek nayi bölgelerine yapılacak yatırımların daha fazbir yapıya dayalı olması” olarak la desteklenmesini de önemli bulmaktayız.” sıralandı. Tanıl Küçük TÜSİAD: OLUMLU BİR ADIM İSO: Yenilik içeriyor TURKCELL, 4G’YLE SOKAKTA TEST YAPTI 4G ilk kez sokakta test edildi. Turkcell, iş ortağı Ericsson ile İstanbul’un Kartal ve Maltepe arasındaki 3.3 kilometrelik bir alanda LTE şebekesi üzerinden verilebilecek servisleri test etti. Turkcell Şebeke Operasyonlarından Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı İlter Terzioğlu, 4G/LTE teknolojisinin “gerçek hayatta” denenmesine ilişkin “Ericsson’un 53 ülkede 639 farklı 3G santralında yaptığı ölçümlere göre data indirme hızımız ile dünyanın en hızlı operatörüyüz. Türkiye’de 168 Mbps data hızına ulaşabilecek tek operatörüz. Yüksek data hızlarına ulaşmak için fiber altyapı ihtiyacı önem kazanıyor. Turkcell şebekesinin yüzde 85’i Turkcell Superonline üzerinden geçiyor” dedi. TOSHIBA TÜRKİYE’DE 20. YILINI KUTLADI Sony Xperia™ mark tanımlayan Sony M asıyla akıllı telefon anlayışını yeniden ob stratejisiyle Türkiye ile Communications, bir numara olma ’de, 2012’de 250 bi n satışla geçen sene oranla yüzde 100 bü Toshiba, Türkiye’deki 20. yıye yümeyi hedefliyo lını kutladı. Etkinlikte gözlük zında akıllı telefonlarda yüzde 10 pazar. Bu hedef ciro bar kullanmayı gerektirmeyen 3 bo ulaşmak anlamına geliyor. Sony Mobile payına nications Akdeniz Bö Commulg yutlu ve Quad Full HD teknonas; “Entegrasyon e Başkanı Antonios Barousü lojisi ile bir ilk olan Toshiba Xperia akıllı telefonl reci tamamlandı ve Sony arımız ile birlikte ar 55ZL2 Quad Full HD televiz ekosistem tık Sony i tamamlanmış oldu . TV yon, 7.7 mm kalınlığındaki son Xperia akıllı telefon ile 4 ek , PC, tablet ve en ran deneyimi başlıdünyanın en ince ve en hafif yor. Türkiye’n in strateji AT200 tablet bilgisayarı gibi ye’ye yatırımlarımızı k önemi çok büyük. Türkisürdüreceğiz” dedi. ürünleri de tanıtıldı. SONY XPERIA İLE İLK ÜÇÜ HEDEFLİYOR Apple Google’ı geçti Apple’ın Nasdaq’da işlem gören hisse senetleri dün 633.68 dolara çıkarak 632.32 dolar düzeyindeki Google’ı geride bıraktı. Otomobil markası anı he’nin Onursal Başk Porscer Ferdinand Alexand Salzn nı a’ ry stu vu A in he’n Porsche e, ch rs Alexander Po burg kentinde öldü. tüm dünyada tanınıyordu. 911’in mucidi olarak Ü PORSCHE ÖLD Porsc Akıllı telefon sa , geçen sene aynı dönemde da 2012’nin ilk üç ayın tlamayı beklediğini açıkladı. ka ye iki rı kâ i iğ ett e eld dan 3.5 milı telefon satışların Şirket, bu yıl akıll üç aylık toplam kârın 5.1 milyar dolar kâr etti. İlk tahmin ediliyor. ı yar dolar olacağın C MY B C MY B dı nı ikiye katla Samsung kârı Samsung, tışları hızla artan