Katalog

SAYFA CUMHURİYET 20 ŞUBAT 2012 PAZARTESİ ekonomi@cumhuriyet.com.tr 10 EKONOMİ Mobil cihazlar dünyaya her geçen gün egemen oluyor. 2016’da cep telefonu sayısı nüfusu geçecek Cep, insanı sollayacak Apple’den ‘Dağ Aslanı’ Apple, bu yaz sunacağı yeni Mac işletim sistemi OS X Mountain Lion’ı tanıttı. Mountain Lion (Dağ Aslanı), iPad, iPhone ve iPodTouch’ın sahip olduğu özellikleri Apple diz üstü bilgisayar ve masaüstü bilgisayarlarına taşıyacak. Twitter uygulamasıyla daha iyi bütünleşecek olan Mountain Lion, eski versiyonuna kıyasla iCloud uygulamasına daha bağımlı olacak. Apple, 100 milyondan fazla kullanıcısının iCloud hesabı olduğuna dikkat çekerek, Apple ID’lerine bağlı olan bu hesapların, Calendar, Contacts, Mail, Messages, FaceTime ve Find My Mac uygulamalarını otomatik olarak yerine getireceğini belirtti. Fil Tepişmesinde Milyar Dolarlar… AKP Cemaat kapışması yatıştı mı? Çankaya’nın jet onayı ile sadece MİT’e hamle önlendi. Tarafların medyadaki “özel kalemleri”nin açıklamalarına bakılırsa, en azından bir süre için ateşkes ilan edildi. “Durun siz kardeşsiniz!..” uyarısına uyuldu, sağduyu şimdilik galip geldi. Ama şimdilik… Bu tepişmenin burada duracağını sanan yanılır. Tepişmenin elbette ki dış uzantıları var. ABD’nin, Suriye, İran, İsrail meselelerinde Türkiye’den beklentilerinin ne kadarına karşılık bulduğunu ve iki koalisyon ortağının bu beklentiler karşısında aynı telden çalıp çalmadıklarını bilmiyoruz. Tepişmenin şiddetini belirleyecek etkenlerden biri bu. Orduda, yargıda, vesayeti sona erdiren operasyonların benzerinin MİT için geçerli olması gerektiğini savunan Cemaatçiler, şimdi etrafına RTE çelik kalkanı geçirilen MİT ile hesaplaşmalarından vaz mı geçtiler? Sanmam. Bu hesaplaşma burada kalmaz. Üstelik, savcılarını, polis şeflerini kızağa çektiler. Bunu sineye mi çekecekler? Hülasa, ringde yeni rauntları izlemeye, nefeslerimizi tutarak devam edeceğiz. ??? Kapışmanın bir de akçalı tarafı var, fazla öne çıkarılmayan. Koalisyonun organik burjuvaları aynı çatı altında değiller. Bu malum. AKP tarafı MÜSİAD’da, “The Cemaat” tarafı TUSKON’da örgütlü. Kuruluş tarihleri birbirine yakın. Milli Görüş zamanında Erbakan eliyle kurdurulan MÜSİAD, 1990 doğumlu; Cemaatin TUSKON’u ise 1993. Bu tarihten önce nerelerdeydiler? Turgut Özal, kurucusu olduğu ANAP ile 1983 sonrasında, TÜSİAD çatısı altındaki büyük burjuvaziyle İslamcı sermayeyi, birincinin hâkimiyetinde aynı hatta toparlamak istedi ve bu doğrultuda belli mesafeler kat edildi. Özal, iki kesimle de flört eden ve iki kesimde de temsil imkânı bulan bir siyasi liderdi. Özal’ın ANAP’ı, her ne kadar dört eğilimi birleştirdiğini söylese de temelde sözü edilen sınıfsal ittifaka uygun olarak, liberallerle dini muhafazakârların başta Nakşibendi tarikatı üyeleri olmak üzere bir ittifakıydı. Özal’ın da mensupları arasında yer aldığı bu tarikata bağlı İsmailağa Cemaati, MNP ve MSP’nin kuruluş süreçlerinde de etkili olmuştu. Daha sonraki iki dindar muhafazakâr başbakan da (Necmettin Erbakan ve RTE) aynı tarikatın aynı cemaatinin üyeleri. 12 Eylül’ün sola karşı dalgakıran olarak kullandığı ve yüreklendirdiği İslamcımuhafazakâr çevreleri, Özal, kamusal alana davet ederek devlettoplum ilişkilerini yeniden düzenledi. Camilerin ve imamhatip liselerinin sayısı arttı. Üniversiteler, Milli Eğitim ve İçişleri bakanlıkları başta olmak üzere devlet kurumlarında muhafazakâr kadrolaşma hızlandı. Özellikle Gülen Cemaati, eğitimden başlayarak on yıllara uzanan bir program dahilinde kadro yetiştirdi. Bu kadrolar, sonradan işadamı olarak çeşitli sektörlerde, eğitimci, yazar, gazeteci olarak kültürel kurumlarda, sivilasker bürokrat olarak devlet kademelerinde boy gösterdi. ??? 1990’da kurulurken söylem ve pratiğiyle kendisini TÜSİAD’da örgütlü büyük sermayeden ayrı bir yerde konumlandıran MÜSİAD, 28 Şubat darbesinin ardından 2000’lerin başlarında gömlek değiştiren “GülErdoğan” ikilisi ile birlikte hareket ederek AKP’nin doğumuna da ebelik yaptı. MÜSİAD’ın kurulduğu yıllarda, yani 1990’larda, Gülen Cemaatinin burjuvaları, özellikle küreselleşme, neoliberalizm konularında Milli Görüşçülerden farklı yerlerde duruyor, onları millici, ortodoks ve kısır buluyorlardı. 1990 başlarında MÜSİAD çatısı altına girmek yerine, 1993’te İş Hayatı Dayanışma Derneği (İŞHAD) ve Hür Sanayici ve İşadamları Derneği (HÜRSİAD) şemsiyesi altında örgütlendiler. Cemaat sermayesinin dernekleri, ileri tarihlerde, yurdun çeşitli yerlerinde kurulan ve federasyonlaşan yeni derneklerle kısa adı TUSKON olan Türkiye Sanayicileri Konfederasyonu isimli konfederal yapılanmaya gittiler. AKP koalisyonu kurulurken, bu farklı sermaye fraksiyonları da kendi çatıları altında faaliyetlerini genişlettiler. ??? AKP iktidarı öncesi belediyelerde işbaşına gelen İslamcı politik hareket, irili ufaklı İslamcı sermayeler için küçümsenmeyecek birikim imkânları sunmaya başlamıştı zaten. RP iktidarı, ama özellikle 2003 sonrası AKP rejimi, “yürü ya kulum” dönemi oldu. Özellikle AKP iktidarı döneminin kamu yatırım ve cari harcamaları ile bu organik burjuvaların sermaye birikimlerine payandalar, kaldıraçlar sağlamada olağanüstü bir imkân çıktı ortaya. Türkiye’de genel devlet harcamalarının milli gelire oranı yüzde 36 dolayındadır. Bu da yılda ortalama 250260 milyar dolarlık bir devlet harcaması anlamına gelmektedir. Her tür denetimden uzak RTE çiftliği TOKİ’nin yatırımları, belediyelerin kentsel yatırımları, duble yol ağırlıklı karayolu yatırımları ve diğer yatırımlar ile devletin milyarlarca dolarlık cari harcamalarının “yandaş” kesime nasıl ballı börekli bir kurt sofrası sunduğunu düşünebiliyor musunuz? Son yılların dış kaynaklı büyüme temposu, İslami koalisyonun burjuvalarını palazlandırmak için muazzam imkânlar sundu. Dahası, enerji lisanslarının dağıtımında, elde kalan kamu işletmelerinin, rantı yüksek kent arazilerinin, binalarının satışında da öncelik, “yandaş”ların olacaktı. Ne var ki, bu yağma Hasan’ın böreğinin paylaşımında günün birinde hır çıkacağı da sır değildi ve nitekim çıktı işte… Kamu İhale Kurumu’nu izleyin. Filler tepişmesini izlerken biraz da parapul optiğinden bakınca, yakında ne rüşvet dedikoduları, ne İsviçre banka hesapları iddiaları ortaya dökülecek, kim bilir... isco dünyada yakın gelecekte var olacak cep telefonu sayısını tespit etmek için bir araştırma yaptı. Araştırma sonucunda dünyada 2016’da 10 milyardan fazla cep telefonu olacağı sonucuna varıldı, bu rakam kişi başına 1.4 mobil cihaz anlamına geliyor. Aynı yılda dünya nüfusunun 7.3 milyar civarında olması beklenirken dünyada insandan çok cep telefonu olacak. Bu gelişme ışığında küresel mobil veri trafiği ve küresel sabit veri trafiği büyüme oranları açısından 2011’i üçe katlayacak. Bunun yanı sıra C Durmadan yenilenen modeller ile kullanıcılar cep telefonlarını çoğu zaman tam olarak faydalanamadıkları ileri teknolojiden geri kalmamak için yenileme ihtiyacı duyuyor. önümüzdeki 5 yıl içinde video içeriklerine olan taleplerin artması da beklentiler arasında. Artacak mobil bağlantı hızıyla birlikte, 5 yıl içinde mobil veri trafiğinin üçte ikisi videolardan ve görsel içeriklerden oluşacak. Rapora göre küresel veri transferinde en hızlı büyüme yüzde 104 ile Ortadoğu ve Afrika’da olacak. Bu rakamı yüzde 84 ile Asya Pasifik bölgesi takip edecek. Mobil cihazlar gittikçe daha güçlü hale gelecek ve bu yüzden Veri trafiği artacak Cisco’nun araştırmasına göre toplam mobil veri trafiği ise 2016’da aylık 10.8 exabyte veya yıllık 130 exabyte olarak tahmin ediliyor. daha çok veri trafiği Bu rakam 2011 trafiğinin 18 katı. üretecek. Tabletlerin 130 exabyte büyüklük olarak 33 milneden olduğu veri yar DVD veya 4.3 katrilyon MP3 dosyatrafiği 20112016 sına eşit. Mobil veri trafiğindeki keskin arasında 62 kat artış artışın en büyük sebebi 2016’ya kadar ingösterecek. ternete bağlanabilen cihazların sayısında 2016’da tabletler yaşanacak artış. 5 yıl içerisinde global tarafından mobil veri trafiği, global sabit veri üretilecek mobil trafiğini büyüme oranları açısından üçe katlayacak. Sadece 20152016 veri trafiği aylık arasındaki mobil internet trafiği 1 exabyte 2012’deki mobil internet trafiğini 3’e olurken katlayacak. 5 yıllık dönemde Ortado2010’daki ğu ve Afrika, mobil veri trafiği anlamınaylık 237 da 36 kat ile en hızlı büyüyen bölgeler petabyte olacak. Asya/Pasifik bölgesi 21 kat, Orta oranından 4 ve Doğu Avrupa 21 kat, Latin Amerika 18 kat daha fazla. kat, Kuzey Amerika 17 kat, Batı Avrupa da 14 kat artış yakalayacak. Tabletle balayı Kullanıcılar için tabletle yaşanan ilk bir yıl balayı dönemi gibi geçiyor. Bu dönemde bu cihazlar daha çok kullanılıyor ve evin içinde ve dışında birçok yere götürülüyor. Rosetta’nın 900 tablet kullanıcısı araştırmasında “Her ilişkide olduğu gibi, ilk süreçten sonra, ki biz buna balayı süreci diyoruz. Oturma odası, mutfak gibi yerlerde bu cihazların kullanılmasını algılayabiliyoruz, ancak yatak odası ve tuvalet gibi mekanlarda bu cihazın kullanılmasını ilk satın alma anındaki bağlılık hissine bağlıyoruz” denildi. Kullanıcıların yüzde 68’i yatak odasına yüzde 25’i tuvalete götürüyor. ‘Baza engel olmayın’ Yaydığı elektromanyetik dalgalarla insan sağlığına zararlı olduğu belirtilen baz istasyonları hakkında Ulaştırma Bakanı Binali Yıldırım bir genelge yayımladı. Yıldırım, pek çoğu mahkeme kararıyla ya da halkın tepkisiyle sökülen baz istasyonlarına yönelik 81 ilin valiliğine gönderdiği genelgeyle, kurulması ve işletilmesi konusunda valiliklerden her türlü kolaylığın sağlanmasını istedi. Genelgede, mobil haberleşmenin tüm kesimlere ulaşabilmesi için kurulum ve işletilmesi konusunda sorun çıkarılmaması vurgulandı. Baz istasyonlarının yer seçimi dahil olmak üzere kurulumu, işletilmesi ve benzeri konularda yerel yönetimler tarafından çeşitli nedenlerle sık sık müdahalelerde bulunulduğu belirtilen genelgede, baz istasyonlarının gerek kurulum ve gerekse işletme aşamasında faaliyetlerinin enerjileri kesilerek veya sistemleri yıkılarak durdurulduğu konusunda bakanlığa çeşitli bilgiler geldiği kaydedildi. Transteknik Konica Minolta’nın Konica Minolta Türkiye distribütörü ‘Transteknik Teknoloji AŞ’nin satın alındığını duyurdu. Şirket’in ilgili mevzuat sürecinin tamamlanmasının ardından ‘Konica Minolta Business Teknoloji Turkey AŞ’ ticari ünvanı ile faaliyetlerini sürdürmesinin tasarlandığı belirtildi. Galaxy Tab 2 görücüye çıktı Samsung, en yeni tablet bilgisayarı Galaxy Tab 2’yi (7.0) görücüye çıkardı. 17.8 santimetre genişliğindeki tablet, Android 4.0 (Dondurmalı Sandviç) işletim sistemiyle çalışıyor ve 1GHz çift çekirdekli işlemciye sahip. Samsung’un yeni tablet bilgisayarı, hem 3G hem de kablosuz bağlantı (WiFi) özelliğine sahip. Samsung’un Hub hizmetleriyle piyasaya sürülecek olan yeni tablet, 17 milyondan fazla parçaya erişim sağlanabilecek Music Hub ve kitap okumak isteyeceklerin tercih edeceği Readers Hub’ı içerecek. Hazır giyimde büyük buluşma Cem Negrin TGSD’nin düzenlediği 4. İstanbul Moda Hazır Giyim Konferansı’na aralarında Poulo Zegna, Loro Piana, Don Baum gibi dünya devleri katılacak. Toplantıda 2500 yüz yüze görüşme de yapılacak. Ekonomi Servisi Türkiye Giyim Sanayicileri Derneği (TGSD) 56 Mayıs 2011 tarihleri arasında Haliç Kongre Merkezi’nde düzenlenecek 4. İstanbul Moda Hazır Giyim Konferansı’nda dünyanın en büyük markalarının tepe yöneticilerini bir araya getirmeye hazırlanıyor. Ermenegildo Zegna Grup Başkanı Paolo Zegna, ‘yün avcısı’ olarak bilinen Loro Piana’nın Üst Yöneticisi (CEO) Pier Luigi Loro Piana, Polo Ralph Lauren’in üretim ve tedarikten sorumlu başkanı Don Baum, Zara’nın da içinde yer aldığı Inditex Grup Tedarik Zinciri Tepe Yöneticisi Abel Lopez Cernadas konferansta hazır bulunacak. Konferansta alım grupları ve tedarikçiler arasında 2 bin 500’ün üzerinde ikili görüşme yapılacak. Geçen yıl 9 ülkeden alım grubunun katıldığı etkinliğe bu yıl katılan ülke sayısı 41’e çıkacak. TGSD Başkanı Cem Negrin, yönetim kurulu üyeleri Hadi Karasu, Sami Kariyo ve Suzan Toplusoy’un da katılımıyla düzenlediği toplantıda, 8 Şubat’ta Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ı ziyaret ederek hem konferansa katılım çağrısı yaptıklarını hem de sektör sorunlarını ilettiklerini açıkladı. TGSD yöneticileri özetle şunları vurguladı: ? Dünya modasının hayal takımı olarak nitelendirilen liderleri ilk kez aynı çatı altında buluşturacağız. Bu Türkiye’de bir ilk olacak ve son zamanlarda sürekli artan ülkemize yönelik yatırımcı ilgisini somutlaştıracak. ? Konferansa 1000’in üzerinde sektör temsilcisinin katılımı bekleniyor. Global marka yaratma sırası Türkiye’ye geldi. Hazır giyim ve moda konferansı ile bunun altyapısını oluşturmaya çalışıyoruz. ? Türkiye’de ofisi olan ve olmayan, Almanya, Amerika, Belçika, Bulgaristan, Fas, Japonya, İngiltere, İspanya, İtalya, Romanya, Suudi Arabistan, Tunus, Ürdün, Venezüella gibi ülkelerden alım heyetleri de konferansa gelecek. Hazırlayan: PELİN ÜNKER H A F T A N I N NE OLDU? Geçen hafta piyasalara yine Yunanistan ve Avrupa borç kriziyle ilgili gelişmeler hâkimdi. Yunanistan’da yeni kemer sıkma tedbirlerinin kabul edilmesi piyasaların haftaya olumlu başlamasına neden oldu. Moody’s’in aralarında Portekiz, İspanya ve İtalya’nın da olduğu altı Avro ülkesinin notunu indirmesi satışlara neden olsa da piyasaların imdadına Çin yetişti. Avro bölgesi tahvillerine yatırım yapacağını açıklayan Çin’in kararı, yükseliş sağladı. ABD’den gelen veriler de olumlu havayı destekledi. Ülkede işsizlik maaş başvuruları beş haftada dördüncü kez düştü. Hafta sonuna doğru Yunanistan’a yardım anlaşmasının sağlanacağına dair umutlar iyice arttı. İtalya Başbakanı Mario Monti, ma Ç İ Z E L G E S İ Piyasaya Çin dopingi li yardım konusunda bugün bir karar çıkacağına inandıklarını açıkladı. Avro bölgesi ülkelerinin ulusal merkez bankalarının da yatırım portföylerinde bulunan Yunan tahvillerinin özel sektör ile aynı oranda değer düşüklüğüne tabi tutulacağı beklentisiyle piyasalar haftayı iyimser tamamladı. NE OLACAK? Avro bölgesi ekonomi ve maliye bakanları Yunanistan’a 130 milyar Avro’luk ikinci kurtarma paketini onaylamak için bugün Brüksel’de toplanacak. Yunanistan’a yardımın onaylanması piyasalara biraz rahat nefes aldırabilir. Ancak piyasalar bugünlerde olumlu haberleri fiyatlamayı tercih etse de küresel ekonomiye yönelik riskler devam ediyor. Geçen hafta Moody’s 17 küresel finans kurumunun notlarını düşürebileceğini açıklamıştı. Japon ekonomisindeki veriler daralmaya işaret ederken Çin’den gelen yavaşlama sinyalleri de artıyor. Bununla ilgili gelişmeler izlenecek. Gözler yine AB’de Faiz kararı Salı günü Merkez Bankası faiz kararını duyuracak. Faiz oranlarında herhangi bir değişiklik beklenmiyor, ancak toplantı sonrasında yapılacak açıklamalar önemli. Öte yandan sanayi üreteminin öncü göstergesi kapasite kullanım oranı da bu hafta gelecek veriler arasında. Kapasite, perşembe duyurulacak. Küresel risk iştahının sürmesi halinde dolar/TL’de düşüş trendi sürebilir. Bu noktada AB Zirvesi önemli. İran ve Batı ülkeleri arasında süren gerginlik de takip edilecekler arasında. Cari açık rekoru İçeride ise 2011 cari açık verileri bir sürpriz yaratmadı ve Türkiye geçen yılı cari açıkta yeni bir rekorla tamamladı. İmalatın ithalata bağımlılığı 2011’de üç puan yüzde 43’e ulaştı. Para piyasaları daha çok küresel piyasaları ve Yunanistan ile ilgili gelişmeleri takip etti. BORSADA İYİMSER HAVA Önceki hafta Yunan hükümetinin küçük ortağının iflas etmesinin yarattığı endişeyle yüzde 1.4 düşen İMKB, geçen hafta yüzde 3 artışla 61 bin 111 puandan kapandı. İMKB, hafta boyunca yurtdışı kaynaklı gelişmelere parelel bir seyir izlerken Yunanistan’a ilişkin olumlu beklentiler ve ABD’de açıklanan veriler pozitif yönde etkili oldu. DOLARDA DÜŞÜŞ SINIRLI Hafta ortasında Yunanistan endişeleriyle yükselen dolar/TL, cuma yardım anlaşması sağlanacak umuduyla 1.76’nın altına indi. İstanbul serbest piyasada ABD Doları, TL karşısında yüzde 0.79 oranında gerileyerek 1.7540 liradan kapandı. Uluslararası piyasalarda altın, Yunanistan iyimserliği ve Avro’daki yükselişe paralel 1734 dolara kadar çıktı. İç piyasada ise 24 ayar külçe altının gram satış fiyatı ve Cumhuriyet altınının satış fiyatı yüzde 0.46 oranında azaldı. Külçe altının gramı 97.20 lira, Cumhuriyet altını da 652 lira oldu. Avro inişli çıkışlı: Avro/dolar paritesi Yunanistan ile ilgili gelişmelere paralel dalgalı bir seyir izledi. Pazartesi 1.3235’e kadar çıkan parite, 1.3175 civarından haftayı tamamladı. İçeride Avro, yüzde 0.77 düşüşle 2.3130 liraya geriledi. Petrol yükseldi: ABD ham petrolünün varil fiyatı 102.32 dolara çıktı. Londra Brent tipi ham petrolün mart ayı teslimi varil fiyatı da 120 doları gördü. İran’ın nükleer programının askeri çatışmaya yol açacağı ve bu ülkenin Hürmüz Boğazı’ndan petrol geçişini zorlaştıracağı endişeleri ham petrol fiyatlarındaki yükselişi destekledi. Faiz geriledi: Kurdaki hareketlere paralel hafta içi yüzde 9.44’e kadar çıkan gösterge tahvilin bileşik faizi yüzde 9.30’un altından kapandı. C MY B C MY B