Katalog

SAYFA CUMHURİYET 2 KASIM 2012 CUMA ekonomi@cumhuriyet.com.tr 10 EKONOMİ Konut fiyatları yükselirken tüketicilerin talebi 100 bin TL altındaki konutlara kaydı Yurttaş ucuza yöneldi Konut satıcılarının talep ettiği fiyatlar son bir yılda yüzde 16 yükselirken, alıcıların talep ettiği ortalama konut fiyatları son dönemde düştü. Haziran, temmuz, ağustos ve eylülde 100 bin TL altındaki konutlara olan talep arttı. K onutkredisi.com.tr’nin verilerine göre, Merkez Bankası’nın faizleri indirmesi konut kredisi maliyet oranlarını yılbaşından bu yana yüzde 30 düşürdü. Bu dönemde konut fiyatları yükselirken tüketici talebi 100 bin TL altındaki konutlara kaydı. Sitenin konut kredisi kullandırım ve talep verileri ile Merkez Bankası’nın verilerini analiz ederek hazırladığı “Konut Kredisi Piyasasına Bakış Ekim 2012” raporuna göre, tüketici talebindeki değişiklikler şöyle: ? Türkiye’de oldukça yavaş büyüyen konut kredilerinin GSYH’ye oranı AB ülkelerinin 10’da biri seviyesinde. Konut kredisi hacmi son 6 aydır yıllık bazda yüzde 10 civarında büyüyor. Bu artış TCMB’nin belirlediği yıllık yüzde 25 seviyesinin hâlâ çok altında. Konut kredilerinin GSYH’ye oranı AB ülkeleri ortalamasının yaklaşık 10’da biri oranında seyretti. ? Konut kredilerinin takibe dönüşüm oranı diğer bireysel kredi türlerinin 5’te biri civarında ve hâlâ düşüyor. İh Çevreci binalar yapmalıyız tiyaç kredilerindeki takibe döMinimalist alanlarda çözümler nüşüm oranları ise son 3 çeyreksunduğu için pek çok konut markatir artıyor. sında tercih edilen Tago Mimarlık, ? Güneydoğu ve Doğu AnaNew York ve Tokyo modelini arsa madolu bölgelerinin konut krediliyetinin oldukça yüksek olduğu İstanbul’a leri içerisindeki payı 2010’dan getirdi. Tago Mimarlık kurucusu Gökhan bu yana yüzde 20 arttı. GüAktan Altuğ, binaları inşa ederken çevreci neydoğu ve Doğu Anadolu olmasına ve görsel açıdan şehrin siluetini Bölgeleri’nin konut krebozmamasına dikkat etmek gerektiğini bedileri içerisindeki payı lirterek “Yağmur sularını toplayıp bahçe su2010’dan bu yana artış lamasında kullanmakla çevreci bina olunmutrendini sürdürüyor. Güyor” diye konuştu. Isıtma, soğutma, havalandırma ve elektrik ihtiyaçlarının karşılanması için neydoğu ve Doğu Anasürdürülebilir enerji kaynaklarından yararlanıldolu Bölgeleri’nin konut ması gerektiğinin altını çizen Altuğ, bina tasakredisi içerisindeki parımlarında, doğal ışıktan maksimum derecede yayı 2010 başından bu yararlanmaya da özen gösterdiklerini belirtti. na yüzde 20 arttı. Kullandırılan konut kredilerinin yaklaşık 3’te birini oluşturan İstanbul’un payındaki düşüş trendi sürüyor. Ekonomide Başarı(!) AKP’nin en başarılı yönü algılandırma yönetimini iyi uygulaması. Bu yönetim tarzında olayın ne olduğu, nasıl geliştiği önemli değil, nasıl gösterildiği, kamuoyuna nasıl sunulduğu önemlidir. Nitekim otoriter, oligarşik bir yönetime gidiş, baskı, partizanlık, ötekileştirme, bu yönelişin hukuki altyapısının hazırlanması, “ileri demokrasi, demokratikleşme, askeri vesayetten kurtulma, özgürleşme” gibi sunulabilmekte, kamuoyunda böyle bir izlenim yaratılmaya çalışılmaktadır. Hangi açıdan bakarsanız bakın, ekonomik başarısızlık olarak yorumlanacak sonuçları da AKP’nin en büyük başarısı olarak kamuoyuna duyurulmaktadır. Yandaş diye nitelendirilen, çeşitli kaynaklarla beslenen medyanın yanı sıra her dönem iktidarla iyi geçinerek iş yürüten işadamları, belli mevkilere kişisel nitelikleriyle değil, partinin, cemaatin itelemesiyle gelmiş bürokratlar, ekonomist diye sunulan, en azından ne ölçüde ekonomi bildikleri kuşkulu program yapımcıları, tarafsız yaftası altında örtülü destekçiler, sesyayar olarak kullanılan bilim adamları, Sayın RTE gözünde boş yere kötü kişi olmayayım diye düşünen yöneticiler, konuları pek bilmeyen malumatfuruş yazarlar AKP’nin algılandırma yönetimini başarılı yürütmesinde araç olmakta, uygun ortam yaratmaktadırlar. Kamuoyunun yeterli bilgi sahibi olmaması, kandırılmaya yatkın oluşu, kamuoyunu uyaranların, uyaracak olanların çeşitli şekillerde dışlanmaları da algılandırma yönetiminde başarı sağlayan diğer bir etken olmaktadır. Düşünceyi açıklamanın suç olarak nitelendirilmesi, dış çevrelerden gelen bazı uyarılar, uzun süren tutuklamalar, siyasal amaçlı olduğu izlenimi uyandıran ve bir türlü sonlandırılamayan davalar, yüz kızartıcı uluslararası istatistikler, Sayın RTE’nin kişisel yol haritasına uygun yasal düzenlemeler, yargı kararları, hatta sivil(!) anayasa hazırlıkları, tüm bunlar, demokratikleşme yaygarasının geçerliliği konusunda ciddi kuşkular uyandırmaya, algılandırma yönetiminin başarısına gölge düşürmeye başlamıştır. Türkiye’de 1950’li yıllardan itibaren ekonomik başarı edebiyatı yapılmış; görülmemiş kalkınma, hızlı büyüme, dünyaya örnek olma, güçlü ekonomiler sınıfına atlama aşamaları birbirini izlemiştir. Şehirlerde çoğalan gökdelenler, AVM’ler, motorlu araç sayısı, iç tüketimde artış, yapılan çevre yolları, toplumda böyle bir izlenimin güçlenmesine yol açmıştır. Dünyanın ekonomik en güçlü, 17’nci ya da 18’inci ülkesi olarak övündüğümüz AKP döneminde alınan sonuçlar nesnel ölçülere vurulduğunda, başarı değil göreceli bir başarısızlık tablosu ortaya çıkar. Yavaş büyüme, azalan iç tasarruflar, artan dış borçlar, büyüyen cari açıklar, montaj ağırlıklı sanayi, sınaileşmede yapısal bozulma, kamunun mülksüzleştirilmesi, kamu kaynaklarının kurutulması, geleceğin tüketilmesi, uzun süreli bir durgunluğa girişin başlangıcı... Verilen görüntüye, propagandaya karşın fiilen alınan sonuçlar böyle özetlenebilir. 2001 krizi sonrası olması nedeniyle bir ölçüde baz etkisi taşıyan TÜİK’in de katkısı olduğu düşünülen 20022012 on yıllık dönemde yıllık ortalama büyüme hızı yüzde 5.1’dir. Bu hız, Türkiye’nin 19331938 döneminde uyguladığı I’inci Sınaileşme Planı’nda ve 1960 sonrası uyguladığı I ve II’nci Beş Yıllık Kalkınma Planı dönemlerinde ulaştığı ortalama büyüme hızlarının gerisindedir. Kaldı ki Türkiye anılan dönemlerde çok sınırlı bir dış borçlanma, I’inci Sınaileşme Planı döneminde cari işlemler açığı vermeden gerçekleştirirken, AKP’nin iktidar döneminde 2002 yıl sonunda 130 milyar USD olan dış borç stoku 2012 yılı ortalarında 318 milyar USD’ye çıkmış, yine ekonomi 2002 yılı sonrası 10 yıllık dönemde (2012 yılında 60 milyar USD açık verileceği varsayımı ile) 359 milyar USD açık vermiştir. İhracat artışı büyük bir başarı göstergesi olarak sunulurken, 2002 yılında 15 milyar USD olan dış ticaret açığı, 2011 yılında 106 milyar USD’ye yükselmiş, ihracatın ithalatı karşılama oranı 2002 yılında yüzde 70 dolayında iken, 2011 yılında yüzde 56’ya değin gerilemiştir. Bütçe açıklarının GSYH’ye oranının azalmasına karşın sürmesi, iç borç stokunda da sürekli artışa yol açmış, 2002 yılı sonunda 150 milyar TL olan iç borç stoku, 2012 yılı ortalarında 383 milyar TL’ye yükselmiş olup borçlanma süreci sürmektedir. İç tasarruf oranı ciddi biçimde düşmüş, 2002 yılında yüzde19 olan iç tasarruf/GSYH oranı, 2011 yılında yüzde 13.3’e değin gerilemiştir. Toplum üreten, tasarruf eden toplum olmak yerine borçlanarak tüketen toplum haline gelmiş, bunun etiketi de refah artışı olmuştur. Dumankaya online satışa başladı TOKİ arsaları da 120 ay vade ile satıyor Başbakanlık Toplu Konut İdaresi Başkanlığı (TOKİ), konut gibi arsa satışlarında da peşinatı düşürüp vadeyi uzattı. Yüzde 15 peşin 60 ay vadeli ve yüzde 25 peşin 36 ay vadeli satan TOKİ, şimdi yüzde 10 peşin 120 ay vade ile arsa satışına çıkıyor. İdare, açık artırma yöntemiyle aralarında Ankara’nın cazibe merkezleri Çukurambar, Gölbaşı ve Dikmen ve Etlik ile Antalya, İzmir, Mersin, Adana, Balıkesir, Şanlıurfa, Mersin ve Gaziantep gibi illerde bulunan 257 arsayı satışa sunuyor. Arsalar 15 Kasım 2012’de yapılacak açık artırmayla satışa sunulacak. İnşaat ilkyarıda yüzde 1.5 büyüdü Dumankaya İnşaat, tüketicinin evden çıkmadan projeler ile ilgili görüşme ve satın alma yapmasına olanak tanıyan online satış platformunu hayata geçirdi. Teknolojik gelişmeleri yakından takip ederek projelerinde uygulamaya geçiren şirket, akıllı ev teknolojilerinden sonra yaptığı bu yenilik ile görüntülü yüz yüze görüşme, 360 derece Türkiye Müteahhitler Birliği’nin ‘Büyük sanal tur ile örnek daire gezdiriyor. İlk Durgunluktan Büyük Belirsizliğe Dünya etapta Dumankaya’nın Ritim İstanbul, Türkiye İnşaat Sektörü’ başlığı ile yayımlaFlex Kurtköy, Konsept Halkalı ve dığı ekim ayı sektör analizine göre inşaat sekModern Vadi projelerinin dahil oltörü bu yılın ilkyarısından geçen yılın dönemine duğu online satışın, ilerleyen göre yüzde 1.5 büyüdü. Rapora göre özel sektör dönemlerde tüm projelerde yatırımları yüzde 2.5 artarken, kamu yatırımları geçen mümkün olması hedefyılın aynı dönemine göre yüzde 3.6 geriledi. Belediyeler leniyor. tarafından yapı ruhsatı verilen yapıların bina sayısında yüzde 8.4, yüzölçümünde yüzde 37, değerinde yüzde 48.9, daire sayısında da yüzde 26.4 artış görüldü. Siyasi gerilimi yüksek ülkenin notu zor artar JCR bölge yöneticisi Ökmen, not izleme sürecinin değişim aşamasına gelebilmesi için artan tansiyonun düşmesi gerektiğine dikkat çekti. Ekonomi Servisi JCR Eurasia Rating Başkanı Orhan Ökmen, Türkiye’deki pozitif ayrışmanın not izleme sürecini not değişim aşamasına getirebilmesi için, “yükselen siyasi kutuplaşma ve artan tansiyonun düşmesi, ekonomik alanda ise küresel pozisyonlar ile mali disiplini bozacak yapısal risklerin, tasarruf açığının ve cari açığın azalması gerektiğini” söyledi. Ökmen, Reuters’ta yer alan haberde özetle şunları kaydetti: ? Kalıcı mali disiplinini bozacak yapısal riskler hâlâ bertaraf edilemedi. Enerjide dışa bağımlılık azaltılmadan, sosyal güvenlik açıkları için kalıcı fon yapısı kurulmadan, kayıt dışılık azaltılmadan mali disiplinin kalıcı hale gelmesini önleyen riskler ortadan kaldırılamaz. Bozulan bütçe dengeleri ciddi boyuta ulaşırsa kamu borç stoku göstergelerindeki iyileşme eğilimi kesintiye uğrar. ? Tasarruf açığını azaltacak yapısal reformların güçlendirilmesi gecikiyor. Mevduat faizlerinin düşürülmeye çalışılması ve artacağı beklenen enflasyon endişesi, reel faizleri çok düşük bir seviyeye getirebilir. Bu, tasarrufları caydırır. Parasal yatırımlara güvensizlik ve tasarrufların yastık altı altın gibi atıl yatırımlara gitmesi, hâlâ varlığını sürdürüyor. ? Küresel risk iştahının ekonomik ve siyasi gelişmelere karşı artan yüksek duyarlılığı, sermaye akımlarının tahribat potansiyelini de olağanüstü artırdı. Cari açık riski bulunan Türkiye gibi ülkelerin dış kırılganlıkları yüksek seviyede devam ediyor. Türkiye’de how 2012’d ilk defa Autoskan 1001 b e görücüye çıVeyron 16.4 eygirlik Bugatti anahtar tesGrand Sport’un lim s 4.3 milyon atış fiyatı Avro. İstanbul’da şov başlıyor ğenisine sunuluyor. Otomotiv Distribütörleri Derneği 40’tan fazla markanın 500 modelini Ferrari, 599 GTB Fiorano mode(ODD) ve TÜYAP Tüm Fuarcılık linin yerini alan en yeni modelini 2012 Yapım AŞ işbirliği ile 211 Kasım sergiliyeceği fuarda İstanbul Autoshow Fuarı’nda tanıttı. 2012 tarihleri arasında TÜYAP’ta dü4 dünya, 31 Türkiye tanıtımı 660 bin Avro’dan başlayan anahtar teszenlenen İstanbul Autoshow 2012, Bilim yapılıyor. lim satış fiyatıyla Türkiye’de satışa sunuSanayi ve Teknoloji Bakanı Nihat Ergün, lan Ferrari F12berlinatta’ya ise ilk etapta 6 siEkonomi Bakanı Zafer Çağlayan, ODD Yöpariş geldi. netim Kurulu Başkanı Mustafa Bayraktar, OICA Fiat Grubu’nun Chevrolet Grubu’yla yaptığı ortaklığın simBaşkanı Patrick Blain ve TÜYAP Tüm Fuarcılık Yapım Anonim Şirketi Autoshow Başkanı İlhan Ersözlü’nün ka gesi haline gelen yeni modellerin Fiat markası açısından ilk tılımıyla özel konuklar ve basın için 1 Kasım’da düzenlenen meyvesi olan Fiat Freemont Fiat standının en önemli modeli olarak dikkat çekti. 5 yılda global anlamda satışları 800 etkinlikle ziyarete açıldı. Kia fuarda bu yıl Türk tüketicisiyle ilk kez buluşan 2 fark bin adeti geçerek büyük bir ticari başarı kazanan Fiat’ın eflı model tanıtıyor. Bu modelleri ünlü manken Irina Spayk sane modeli 500’ün tasarım öğelerini taşıyan yeni modeli Fiile tanıtan Kia yenilenen Kia cee’d ailesinin en son üyesi olan at 500L, 2013 yılı itibarıyla ülkemizde de satışa sunulma3 kapılı pro cee’d modelini de Türk otomobil severlerin be dan önce Türkiye’de görücüye çıkan modeller arasında. Turkcell’in notu arttı MERKEZ BANKASI KURLARI 2 KASIM 2012 DÖVİZ ALIŞ SATIŞ EFEKTİF ALIŞ SATIŞ 1.7830 1.8400 1.7955 1.8718 1.7928 1.8606 1ABD Doları: 0.9636 5.7594 0.9323 6.6644 80.02 1.0002 5.6940 3.7502 Avustralya Doları Danimarka Kronu İsviçre Frangı İsveç Kronu Japon Yeni Kanada Doları Norveç Kronu Suudi Arabistan Riyali SERBEST PİYASA ALIŞ SATIŞ ABD Doları 1.7980 1.7920 Avro 2.3180 2.3220 İngiliz Sterlini 2.8700 2.9200 İsviçre Frangı 1.9100 1.9350 24 Ayar Altın 98.55 98.90 Cum. Altını 662.50 665.50 Giyim harcamaları yüzde 30 arttı artışları, gıda maddeleri grubunda mevsimsel özelliklere bağlı olarak yaşkuru sebze ve meyve grubundaki fiyat artışları ile petrol ürünlerine yapılan yukarı yönlü fiyat ayarlamaları etkili oldu. Giyim harcamalarında yüzde 29.86, gıdada yüzde 1.26, konutta yüzde 0.92, kültüreğitim ve eğlencede yüzde 0,68, ulaştırma ve haberleşmede yüzde 0.62, sağlık ve kişisel bakım harcamalarında ise yüzde 0.10 oranında artış kaydedilirken, ev eşyası harcamalarında yüzde 3.30 oranında azalış görüldü. CİNSİ 1 ABD DOLARI 1.7842 Ekonomi Servisi Kredi derecelendirme kuruluşu İstanbul’da ekimde Moody’s Turkcell’in yerel ve perakende fiyatlar bir yabancı para cinsinden kredi notunu önceki aya göre yüzde Ba2’den Ba1’e yükseltti. 2.67, toptan eşya fiyatları Turkcell’in görünümünü ‘durağan’ ise yüzde 0.48 artış olarak belirleyen Moody’s, not gösterdi. Ekimde artışının gerekçesini, “Turkcell’in perakende fiyatlarda 2012’nin ilk dokuz ayındaki güçlü yaşanan artışta giyim operasyonel performansı ile birlikte güçlenen likiditesi ve sektöründe kış sezonu sağlam finansal yapısını ürünlerinin piyasaya koruması” olarak sürülmesi, konut ve ulaştırma açıkladı. harcamaları grubunda yer alan maddelerde maliyet kaynaklı fiyat 1 AVUSTRALYA DOLARI 1.8485 1 DANİMARKA KRONU 1 EURO 1 İNGİLİZ STERLİNİ 1 İSVİÇRE FRANGI 1 İSVEÇ KRONU 1 KANADA DOLARI 1 KUVEYT DİNARI 1 NORVEÇ KRONU 0.30975 0.31128 2.3113 2.8821 1.9107 2.3224 2.8972 1.9230 0.30953 0.31200 2.3097 2.8801 1.9078 2.3259 2.9015 1.9259 0.26624 0.26901 1.7843 6.2949 1.7924 6.3778 0.26605 0.26963 1.7777 6.2005 1.7992 6.4735 1 Avro: 1.2954 ABD Doları 1 İng. S: 1.6160 ABD Doları 1 Kuveyt D.: 3.5575 ABD Doları 0.31275 0.31486 0.31253 0.31558 0.47361 0.48164 2.2175 2.2490 1 S. ARABİSTAN RİYALİ 0.47719 0.47805 100 JAPON YENİ 2.2257 2.2405 fonbul.com