Katalog

SAYFA CUMHURİYET 1 KASIM 2012 PERŞEMBE ekonomi@cumhuriyet.com.tr 10 EKONOMİ TÜİK’in verilerine göre Türkiye geçen eylül ayında da Dubai’ye 1.14 milyar dolarlık altın ihrac etmiş Dış açığa altın hormonu Ekonomi Servisi Son ayların sürpriz ihracat ürünü “altın” sayesinde eylül ayında Türkiye’nin dış ticaret açığı yüzde 34.7’lik bir daralma oranı ile 6.83 milyar dolara geriledi. Altın ihracatının pembeleştirdiği dış ticaret verilerini içeren tablo, ekonomideki yavaşlamayı bu ay da perdeledi. Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) açıkladığı verilere göre eylülde bir önceki yıla göre yüzde 21 artan ihracat 13.01 milyar dolar, yüzde 6.4 azalan ithalat 19.84 milyar dolar olarak gerçekleşti. Dış ticaret açığı da yüzde 34.7’lik bir daralmayla 6.83 milyar dolara geriledi. Yılın ilk 9 ayı toplamında ise ihracat yüzde 13.7’lik artışla 113 milyar 22 milyon dolara çıkarken, ithalat yüzde 2.9 düşüşle 176.5 milyar dolara, dış ticaret açığı ise yüzde 22.8 azalarak 63.5 milyar dolara geriledi. İhracatın ithalatı karşılama oranı yüzde 54.7’den yüzde 64’e yükseldi. Eylül ayında da toplam ihracatta normal ihracat kalemlerinin dışında artış sağlayan en önemli kalem yine “altın”ı da içeren kıymetli madenler ve mücevherat ihracatıydı. ? Altın ihracatının pembeleştirdiği dış ticaret verilerini içeren tablo, ekonomideki yavaşlamayı bu ay da perdeledi. Altın ihracatı çıkarıldığında ilk dokuz aylık ihracattaki yüzde 13.7’lik artışın yerine yüzde 3.2’lik bir daralma görünüyor. Eylül ayında fasıllar düzeyinde en büyük ihracat kalemi, 1.62 milyar dolar ile kıymetli taşlar ve metaller kalemi oldu. Öte yandan, altın hormonlu ihracat tablosunu karartan bir dizi veri de, ileri bakışta daha karamsar olunmasına yol açıyor. Örneğin, altın ihracatı çıkarıldığında ilk dokuz aylık ihracatta yüzde 13.7’lik artış yerine yüzde 3.2’lik bir gerileme görünüyor. Ayrıca ara ve sermaye malları ithalatındaki yavaşlamanın sürmesi, ekonomideki canlanma beklentilerinin hâlâ çok zayıf olduğunu gösteriyor. Bu durumda büyümenin tekrar belirebilmesi için iç talep artışından başka umut görünmüyor. Dubai’den Tahran’a Eylül ayında yapılan ihracatın 1.14 milyar dolarını Birleşik Arap Emirlikleri’ne (BAE) yapılan altın ihracatı oluşturdu. Bu durum, daha önce İran’a yönelik olarak gerçekleşen altın ihracatının, son iki aydır paravan görevi üstlenen Dubai üzerinden devam ettiğini gösteriyor. Piyasa gözlemcilerine göre İran’a yönelik Amerikan ambargosu nedeniyle ortaya çıkan bu durumun önümüzdeki aylarda ne kadar süreceği, bu durumda ihracatta ortaya çıkan olağandışı tablonun ne kadar devam edeceği soru işaretleri taşıyor. Kaldı ki, Türkiye’nin kıymetli maden ithalatında son iki aydır dikkate değer bir daralma görünüyor. Makine ihracatı dikkat çekiyor Altından sonra en fazla ihracat yapılan fasıllar ise 1.15 milyar dolar ile motorlu kara taşıtları ve aksam parçaları, 1 milyar dolar ile kazanlar, makineler, mekanik cihazlar ve aletler, bunların aksam ve parçaları, 878 milyon dolar ile demir ve çelik ve 770 mil yon dolar ile elektrikli makine ve cihazlar oldu. Öte yandan Avrupa Birliği’nin (AB) ihracattaki payı da hızla azalıyor. AB’nin payı geçen yılın eylül ayındaki yüzde 44.6’dan yüzEylül ayı ihracat verileri, Kuzey Irak’a yönelik ihrade 39.2’ye gerilercatın da “altın” kadar dikkate değer artış gösterken, AB’ye yapılan meye devam ettiğini doğruluyor. Eylül ayında bir ihracat, 2011 yılının önceki yıla göre BAE’ye yapılan ihracatta yüzde aynı ayına göre yüzde 452.3’lük anormal bir artış göze çarpıyor. Önce6.4 artarak 5.1 milyar ki ay BAE’ye 1.14 milyar doları altın ihracatı doları bulmuş durumda. olmak üzere 1.39 milyar dolarlık ihracat yaEylül ayında gerçeklepılmış gözüküyor. Bu elemine edildiğinde şen 13 milyar 13 milyon Türkiye’nin en büyük alıcıları sırasıyla dolarlık ihracatın yüzde 1.12 milyar dolar ile Almanya, 981 mil94.4’ü imalat sanayi ürünleyon dolar ile Irak, 788 milyon dolar ile İngiltere ve 603 milyon dolar rinden oluştu. 2011 yılının eylül ile Rusya olarak sıralanıyor. ayında 10 milyar 65 milyon dolar Irak’a ihracatın büyük ağırolan imalat sanayi ürünleri ihracatı, bu lığının Erbil’e yönelik yılın aynı ayında yüzde 22 oranında artaolduğu açık. rak 12 milyar 282 milyon dolara ulaştı. Kuzey Irak ihracatın yıldızı TMSF’nin eski yöneticisine ‘prenses’ cezası Ekonomi Servisi TMSF Eski Başkan Yardımcısı Fethi Çalık, Toprak Grubu’na ait yatın satışında kurumu zarara uğrattığı gerekçesi ile yargılandığı davada 6 ay hapis cezası aldı. TMSF’de müşavir olan Çalık’ın kurum ile ilişiğinin kesilmesi bekleniyor. Hürriyet’ten Dinçer Gökçe’nin haberine göre, TMSF, zararı için eski yöneticisine alacak davası açtı. Çalık ve TMSF’de Grup Başkanı olarak çalışan Taner Yalçın hakkında ‘görevi kötüye kullanmak’ suçlaması ile iki yıl kadar önce dava açıldı. İstanbul 36 Asliye Ceza Mahkemesi’ndeki davada karar dün çıktı. Çalık’a hapis cezası verilirken, Yalçın beraat etti. Dava, Toprak Grubu’na ait “Princess T” isimli yatın satışında haksız komisyon ödemesi ile başladı. Yatın 3 milyon 105 bin dolarlık satış bedeli için Levent Yatçılık’a 217 bin 350 dolar ödenmişti. Atina buz kesti Atina’da tasarruf tedbirlerini ve yüksek ısınma giderlerini protesto eden Yunanlılar, dün meydanları adeta buzla doldurdular. Yunanistan’ın kuzeyinde yaşayan insanlar, artan ısınma giderleri nedeniyle kaloriferleri söktüklerini belirtirken ülkede hükümetçe açıklanan yeni kemer sıkma önlemlerine karşı yeni protesto dalgasının büyümesi bekleniyor. Garanti’nin 9 aylık kârı 2.6 milyar TL Ekonomi Servisi Garanti Bankası’nın 9 aylık net kârı 2.6 milyar TL olarak gerçekleşti. Bankanın aktif büyüklüğü 173.1 milyar TL’ye ulaştı. Garanti Bankası, 30 Eylül 2012 tarihli konsolide finansal tablolarını açıkladı. Bankanın özsermaye kârlılığı yüzde 18, aktif kârlılığı ise yüzde 2.1 seviyesinde gerçekleşti. Garanti Bankası Genel Müdürü Ergun Özen, ilk 9 ada bankanın özkaynaklarını yüzde 15.3’lük artışla 20.6 milyar seviyesine çıkardıklarını kaydederek bir önceki çeyrekte yüzde 15.3 seviyesinde olan sermaye yeterlilik rasyosunun, Basel II kurallarının ilk defa uygulanmaya başlandığı yılın üçüncü çeyreğinde yüzde 16.4’e yükseldiğini söyledi. Özen “Üzerinde yoğunlaştığımız konuların başında mobil bankacılık geliyor. Sektör lideri olduğumuz mobil bankacılıktaki kullanım oranımız, 2012 başından bugüne yüzde 141 artış gösterdi. Müşterilerimizi dinlemeye ve bankacılık deneyimlerini bu doğrultuda şekillendirmeye d e vam edeceğiz” dedi. Kemer sıkmaya destek arttı Ekonomi Servisi Yunanistan’da koalisyon ortağı Sosyalist PASOK partisinin yetkilileri, milletvekillerinin önemli bir çoğunluğunun tasarruflara ilişkin reformlardan yana oy kullanmaya karar verdiklerini söylediler. Bu durumda hükümetin kemer sıkma önlemlerine ilişkin yasaları parlamentodan geçirmesi kolaylaşacak. İflasın eşiğindeki Yunanistan’ın, AB ve IMF’yi tatmin ederek yardım paketinden yeni bir dilim alabilmesi için, 13.5 milyar Avro’luk harcama kesintisi ve vergi önlemi konusunda ilerleme kaydetmesi gerekiyor. Aksi halde ülkenin nakit rezervleri bu ay tükenecek. Yunanistan, 2015’e kadar ulaşması gereken 19 milyar Avro’luk özelleştirme geliri hedefini, 2016 sonuna kadar 11 milyar Avro’ya düşürdü. 2010’dan bu yana yardım alan ülke henüz sadece 1.6 milyar Avro’luk özelleştirme yaptı. Bu arada, Avro bölgesi maliye bakanları bir telekonferans düzenleyerek Yunanistan’a sağlanan yardım konusundaki görüşmelerde kaydedilen ilerlemeyi ele aldı. Türkiye vergide ‘şampiyonluğa’ oynuyor MUSTAFA ÇAKIR Bomonti kongre merkezi oluyor merkezini Hilton Worldwide işletecek. IC Yatırım Holding iştiraki Bomonti Uluslararası Kongre Turizm Yatırımları Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Serhat Çeçen, İstanbul’un en büyük Ekonomi Servisi IC Yatırım oteli ve konaklamalı kongre Holding, eski Bomonti Bira merkezi olan tesisin, Avrupa’nın Fabrikası arazisine, fabrikayı da en büyük şehir otelinden biaslına uygun restore ettirerek bü ri olacağını ifade etti. İnşaatı tayük bir otel ve kongre merkezi mamlanmak üzere olan otel kuinşa ediyor. 250 milyon Avro lesi 35 katlı. Projenin kongre yatırımla 2014 Mayıs’ta bitiril merkezi kısmında ise 2 bin 500 mesi planlanan tu ve 800 kişi kapasiteli 2 balo sarizm, otel ve kongre lonu ve 32 adet toplantı salonu var. IC Yatırım Holding, 2007’de 60 milyon lirayla alanın Sem49 yıllık irtifak hakkı verilen te ismini veren 120 ihaleyi kazanmıştı. yıllık tarihi Bomonti BiBu arada enerji, ulaştırmara Fabrikası’nın restore altyapı, gayrimenkul ve tuedilerek kültürsanat ve eğlence merkezi olması plan rizmde faaliyet gösteren IC lanıyor. Fabrika otel ile Yatırım Holding’in Londra’da otel yatırımı planladıaynı kampus içinde ğını aktaran Serhat Çeçen, şu kalıyor. anda 2 bin 500 olan yatak kapasitesini de 5 yıl içinde 6 bine ulaştıracaklarını söyledi. ANKARA Türkiye, Katma değer vergisi, damga vergisi, harçlar, gümrük vergisi, akaryakıttan alınan vergiler, özel iletişim vergisi, özel tüketim vergisi gibi dolaylı vergilerde “şampiyonluğa” oynuyor. Yurttaşın belini büken dolaylı vergiler sıralamasında Türkiye yüzde 47.7’lik oranla, yüzde 34.7 olan OECD ortalamasının da üzerine çıkarken birçok ülkeyi de geride bırakıyor. OECD’ye göre, Türkiye’de dolaylı vergilerin toplam vergiler içindeki payı yüzde 47.7. Dolaysız vergilerin payı ise yüzde 52.3. Türkiye 34 ülke içerisinde dolaylı vergilerin yüksekliği sıralamasında 3. sırada yer alıyor. 34 ülke içerisinde dolaylı vergilerin toplam vergiler içerisindeki payı bakımından sadece iki ülke Türkiye’nin üzerinde yer alıyor. Bunlar yüzde 50.8 ile Şili ve yüzde 54.2 ile Meksika. Maliye Bakanı Mehmet Şimşek de, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda bütçeyi sunuş konuşmasında “Türkiye’de vergi yapısına dair bir eleştiriyi kabul etmek gerekirse o da dolaylı vergilerin toplam vergi gelirleri içindeki payının yüksek olduğudur” dedi. ? IC Yatırım Holding, 250 milyon Avro’luk yatırımla, otel ve kongre merkezini işletmek için Hilton Worldwide ile anlaşma imzaladı. Kredi kartına rakip geldi İş Bankası, cep telefonları ile hem internet üzerinden hiçbir kart bilgisi girmeden, hem de mağaza alışverişlerinde kredi kartı bulundurmadan istenilen ürün veya hizmetin satın alınmasını sağlayan QR kod (Quick response kodCep telefonu kameralarından okutulabilen bir barkod) teknolojisi geliştirdi. ‘Parakod’ olarak isimlendirilen ve şu anda andorid ve İOS işletim sistemine sahip cep telefonlarında çalışabilen sistem, bankanın üye işyerlerine ait POS cihazları üzerinde ve eticarette üye işyerlerinde kullanılabilecek. Eskişehir’e çikolata fabrikası Ekonomi Servisi Kakao ve çikolata ürünleri üreticisi Barry Callebaut, Türkiye çikolata pazarının büyüme potansiyelini değerlendirmek ve bölge pazarındaki fırsatlardan yararlanmak amacıyla Eskişehir’de çikolata ve kokolin fabrikası kurmak için harekete geçti. Yatırım toplamı yaklaşık 15 milyon İsviçre Frangı (12 milyon Avro/16 milyon dolar) olan yeni fabrikanın başlangıç kapasitesi 15 bin ton olacak ve 50 kişiye iş imkânı sağlayacak. Barry Callebaut’un Türkiye’deki yeni tesisinin 2013’ün ortalarında açılması planlanıyor. Barry Callebaut’un Başkanı Juergen Steinemann, “Bu yatırımla hedeflediğimiz pazarlara doğru genişleyeceğiz” dedi. Skoda, Asya’ya Türkiye’den açılacak Skoda Yönetim Kurulu Başkanı Winfried Vahland, “Biz Avrupa’dan Asya’ya Türkiye üzerinden açılmak istiyoruz. Konumumuzu güçlendireceğiz” dedi. Vahland “OcakEylül’de teslimatlarımız yüzde 30.4 arttı. Bu yıl sonuna kadar satışlarımızda 10 bin adet sınırını aşmayı hedefliyoruz” diye konuştu. Vahland, Yüce Au ‘Mahkemeye gitmeden aidatlarınızı geri alın’ Ekonomi Servisi Türkiye’de bazı bankaların telefonla kendilerine ulaşarak kredi kartlarını iptal ettirmek isteyen müşterilerine ya kart aidatlarını iade ettiği ya da çeşitli avantajlar sağladığı belirtildi. Tüketiciler Birliği Genel Başkan Yardımcısı Mustafa Dinç, kredi kartı aidatı tartışmalarına Yargıtay 13. Hukuk Dairesi’nin son noktayı koyduğunu, bu aidatların haksız olarak alındığını söyledi. Dinç, “Bazı bankalar kart iptalini engelleyebilmek için müşterilerini kaybetmemek adına telefonla yapılan başvurulara olumlu yanıt veriyor. Kredi kartı aidatını iptal ediyor. Bankalar, hakem heyetlerine başvurulduğunda davayı kaybedeceklerini bildikleri için avukat ve diğer masrafları ödememek adına çoğu vatandaşı dava yoluna gitmeden ikna edip, aidat ücretlerini geri ödüyor” dedi. MERKEZ BANKASI KURLARI DÖVİZ CİNSİ 1 ABD DOLARI ALIŞ 1.7853 SATIŞ 1.7939 1.8635 1 KASIM 2012 EFEKTİF ALIŞ SATIŞ 1.7841 1.7966 1.8429 1.8747 1ABD Doları: 0.9627 5.7383 0.9292 6.6135 79.82 0.9981 5.6913 3.7503 Avustralya Doları Danimarka Kronu İsviçre Frangı İsveç Kronu Japon Yeni Kanada Doları Norveç Kronu Suudi Arabistan Riyali SERBEST PİYASA ALIŞ SATIŞ ABD Doları 1.7930 1.7970 Avro 2.3260 2.3290 İngiliz Sterlini 2.8700 2.9200 İsviçre Frangı 1.9150 1.9450 24 Ayar Altın 98.95 99.30 Cum. Altını 665.00 668.00 1 AVUSTRALYA DOLARI 1.8514 1 DANİMARKA KRONU 1 EURO 1 İNGİLİZ STERLİNİ 1 İSVİÇRE FRANGI 1 İSVEÇ KRONU 1 KANADA DOLARI 1 KUVEYT DİNARI 1 NORVEÇ KRONU 0.31109 0.31262 0.31087 0.31334 2.3210 2.8759 1.9182 2.3322 2.8909 1.9306 2.3194 2.3357 2.8739 2.8952 1.9153 1.9335 0.26846 0.27125 0.26827 0.27187 1.7892 6.2987 1.7973 6.3817 1.7826 1.8041 6.2042 6.4774 to Başkanı Ahmet Yüce ile fuarda katılacakları Rapid ve Citigo’yu tanıtırken bu modellerle beraber Türkiye’de tüm ürün gamı ile yer alacaklarını kaydetti. 1 Avro: 1.3001 ABD Doları 1 İng. S: 1.6115 ABD Doları 1 Kuveyt D.: 3.5574 ABD Doları 0.31309 0.31520 0.31287 0.31592 1 S. ARABİSTAN RİYALİ 0.47748 0.47834 0.47390 0.48193 100 JAPON YENİ 2.2325 2.2473 2.2242 2.2558 fonbul.com