Katalog

SAYFA CUMHUR YET 30 EYLÜL 2011 CUMA ekonomi@cumhuriyet.com.tr 10 EKONOMİ Batı Hattı’nda fiyat inmezse sözleşmeyi bitireceğini açıklayan Yıldız’a Gazprom’dan cevap: Muhtabımız BOTAŞ Enerji restine jet yanıt Doğalgaza 29 ayda yüzde 39 zam geldiğini söylerek indirim isteyen Yıldız’a, görüşmelerin bakanlık ile değil, BOTAŞ ile yürütüldüğü açıklaması geldi. Ekonomi Servisi Enerji ve Tabii Kaynaklar BaDağıtımda kanı Taner Yıldız, Rusya ile Türkiye arasındaki iki süre uzadı doğalgaz hattından biri olan Batı Hattı’nın 6 milÖzelleştirme İdaresi, yar metreküp kontratının, Türkiye’nin gerekli fiBoğaziçi ve Trakya Elektrik yat indirimini görmediği takdirde sonlandıradağıtım ihalelerinde teklif cağını açıkladı. Yıldız, “29 ayda doğalgaza sahiplerinin talebiyle, ek geyüzde 39 zam geldi. Bunun kaldırabileceçici teminatın 31 Ekim’e kadar ğimiz bir kısmının olması lazım. O yüzden kontratı bitenlerin hepsini tek tek elden ge yatırılması şartıyla 30 Aralık’a çireceğiz. Fiyat indirimini görmediğimiz kadar ek süre verdi. Uzatma talebi gelmeyen Gediz, Toroslar takdirde kontratı sonlandırırız” dedi. Gazprom’un Almanya gibi ülkelere yap ve İstanbul Anadolu Yakası tığı indirimi Türkiye’ye de yapması isteniyor. Elektrik Dağıtım AŞ ihaleleGelişmeler üzerine Rusya doğalgaz te rinde üçüncü sıradaki teklif keli Gazprom’dan yapılan açıklamada, sahiplerine Hisse Satış Sözleşmesi imzalamak için çağ“Gazprom Export, Türk ortağı BOrıda bulunulacak. Gediz TAŞ’tan kontratın uzatılması yönünde Elektrik Dağıtımda üçünherhangi bir bilgi almamıştı. Kontrata imcü en iyi teklif bulunza atan ortak (Enerji) bakanlık değil, BOmadığı için ihale TAŞ’tır. Gazprom Export, BOTAŞ ile göiptal edilebilir. rüşme yürütmektedir” ifadesi yer aldı. ANKARA (Cumhuriyet) Elektrik fiyatlarına 1 Ekim’den itibaren geçerli olmak üzere meskende yüzde 9.57, sanayide yüzde 9.26 zam yapıldı. Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu (EPDK), ticarethanelerde yüzde 0.55, Türkiye Elektrik Ticaret ve Taahhüt AŞ (TETAŞ) toptan satış fiyatlarında ise yüzde 19.41 zam yapılmasına 2025 BİN TL OLACAK IMF’ye Göre Türkiye Topun Ağzında Eskiden IMF’nin raporlarına pek itibar eden sermaye çevreleri, bugünlerde dudak büküyorlar. Mesela IMF, bu yıl büyümeniz yüzde 6.6, gelecek yıl da ancak 2.2 olabilir diyor. Başta TÜSİAD, irili ufaklı, “laikşer’i” tüm sermaye kesimleri, IMF’yi Türkiye’yi anlamamakla eleştiriyor, “ayrıştıklarını” iddia ediyorlar. IMF yine de uyarıyor ve daha ileri gidip Türkiye’nin G20 ülkeleri içinde krize en yakın ülke olduğunu ifade ediyor. Nerede mi? Bu ay yayımladığı “Dünyanın Ekonomik Görünümü Raporu: Büyümede Yavaşlama, Riskte Yükselme, Eylül 2011” başlıklı raporunda. Yerli otomobil için ilk adım 24 milyon liralık yatırımla tamamlanan Çanakkale Fabrikası Atık Isı Geri Kazanım Tesisi düzenlenen törenle devreye girdi. Akçansa’dan yenilenebilir enerji yatırımı Akçansa Çimento Sanayi, sürdürülebilir büyüme odaklı yatırım zincirinin önemli halkalarından biri Çanakkale Fabrikası Atık Isı Geri Kazanım Tesisi düzenlenen bir törenle devreye girdi. Türkiye’nin ve yakın coğrafyanın ilk, Avrupa’nın en büyük kapasiteli tesisi olduğu belirtilen Akçansa Atık Isı Geri Kazanım Tesisi, klinker üretim sürecinde proses fazlası olarak açığa çıkan ısıdan yıllık 105 milyon kWh enerji üretecek. Akçansa Genel Müdürü Hakan Gürdal, 24 milyon dolar yatırımla kurdukları tesisle Türkiye’de bir ilke daha imza attıklarını belirtti. Sabancı Holding Üst Yöneticisi Zafer Kurtul, yakın coğrafyamızın çimento sektöründe cazip yatırım fırsatları sunduğunu belirterek “Ortağımızla birlikte bu fırsatları titizlikle değerlendiriyoruz” dedi. Sabancı Holding Çimento Grubu Başkanı Mehmet Göçmen de “Türkiye gibi büyüyen bir ekonomide, çimento sektörünün rekabetçi yapısını koruyabilmesi için bu tarz yatırımların hayata geçirilmesi büyük önem taşıyor” dedi. HeidelbergCement Yönetim Kurulu Başkanı Dr. Bernd Scheifele de Sabancı Grubu ile 15 yıldır devam eden işbirliklerini geliştirmek niyetinde olduklarını söyledi. Elektriğe zam geldi karar verdi. EPDK’den yapılan açıklamaya göre, 21 elektrik dağıtım şirketi tarafından, kilovatsaat bazında, vergi ve fonlar dahil olmak üzere tek zamanlı elektrik satış fiyatları; meskende 29.578 kuruşa, sanayi orta gerilim seviyesinde 24.479 kuruşa, ticarethanelerde 30.816 kuruşa yükseltildi. TETAŞ’ın toptan satış fiyatları 16.55 kuruşa çıktı. Otomotiv Sanayii Derneği (OSD) Başkanı Kudret Önen, yerli otomobilin tasarımı, ArGe’si, üretimi, pazarlaması ve satışı konularında stratejik görüşleri içeren bir raporu Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Nihat Ergün’e sundu. Önen, otomotiv sanayisinde Türkiye’nin ileriye dönük stratejisini ilgilendirdiği gerekçesiyle raporun içeriğini açıklamadı. Buna karşılık projeyi “gerçekleştirilebilir” olarak algıladıklarını belirten Bakan Ergün şunları söyledi: OSD 8 ay hazırlandı. Bu, bir fizibilite değil ‘nasıl yapılabilir’ çalışması. Raporu çok iyi değerlendireceğiz. Bu, A’dan Z’ye her şeyinin Türkiye’de üretileceği bir model olacak. Başka ülkelerden de parça alabiliriz. B ve C segmentinde, maliyeti yaklaşık 2025 bin TL olacak. Japonya veya Çin gibi 810 milyon otomobil üretme noktasında değiliz. 4 yılda 200 bin adet üretim planlanıyor. Bir çalışma grubu oluşturacak ve bundan sonraki süreci onunla götüreceğiz. Böyle raporları medyanın, yazık ki, muhalefet partilerinin okumaya, kurcalamaya ne zamanı ne kapasitesi var. Anadolu Ajansı da işine gelen kısımlarını servis eder. Ama bu raporda Türkiye için önemli öngörüler içeren bir araştırma var. Yakından bakalım(*). IMF raporunun “Dış Yükümlülükler ve Krizlerin Tetiklenme Noktaları” başlığını taşıyan bölümünde (5. kutu, s. 6165,) ülkelerin “net dış yükümlülüklerinin” (Siz bunu boyunduruk diye okuyun.) bir borç krizinin patlak vermesindeki rolü tartışılıyor. Yabancıların Türkiye’deki varlıkları (sıcak para, mevduatlar, dış kredileri, doğrudan yabancı sermaye yatırımlarının borsa değeri) ile “bizimkilerin”in dış dünyadaki varlıkları (dış yatırımları, mevduatları, varsa dış kredileri) arasındaki farka “net dış yükümlülükler” denir. Bizde Merkez Bankası, her ay bu varlıkyükümlülük dengesini, “Uluslararası Yatırım Pozisyonu” başlığıyla yayımlar. IMF, 1970 ile 2010 arasında 74 ülkede meydana gelen 62 krizi inceledikten sonra şu bulguya ulaşmış bulunuyor: Bir ülkenin net dış yükümlülükleri, ülke milli gelirinin yüzde 40’ını aşmışsa alarm zilleri çalıyor. Bizde durum ne? Merkez Bankası, 2010 sonu için net dış yükümlülüğü 378 milyar dolar, milli gelirinin yüzde 49’u olarak açıkladı. Yani eşik aşıldı. Haziran 2011 düzeyi ise 371 milyar dolar. Hâlâ tehlikeli alanda Türkiye. Dış borç stoku bakılan bir diğer önemli gösterge. Ülkelerin dış borç stoklarının milli gelire oranı büyüyorsa tehlike yaklaşıyor demektir. Türkiye’nin dış borçları, küresel krizden etkilenmeye başladığı 2008’deki düzeyinin 30 milyar dolar üstünde ve 2011 ortasında 310 milyar dolar dolayına ulaştığı tahmin ediliyor. Bu, milli gelirin yüzde 40’ını aştığı için kritik eşiği de aşmış sayılıyor. Ülkenin uluslararası rezervinin büyüklüğü bakılan bir diğer önemli gösterge. Kısa vadeli borçlarınızı göğüslemeye döviz rezervleriniz ne kadar yetebiliyor? Türkiye’nin Merkez Bankası rezervlerinin kısa vadeli dış borçlarına oranı 2002’de yüzde 163 iken, 2010’da yüzde 102’ye indi, yani zayıfladı... Dış borç stokunda kısa vadelilerin payı dörtte bire çıkmış durumda. Bakılan önemli bir gösterge de cari açığın milli gelire oranı. 2010’u yüzde 6.6 ile kapatan Türkiye’nin 2011 ortalaması yüzde 10’a ulaşacak ve yıllık tutarı 75 milyar dolar gibi dudak uçuklatıcı bir boyuta ulaşacak. Bunu, hükümet de kabullenmiş durumda. Yerli para ne kadar değerlenmişse, krize yakalanma olasılığı o kadar artıyor. Türkiye, biraz gönüllü, biraz iradesi dışında, 2011’in özellikle ikinci yarısında aşırı değerlenmeden uzaklaşarak riskini azalttı denebilir. Bizim pek güvendiğimiz bütçe açığının düşüklüğü ve kamu borç stokunun milli gelire oranının görece düşüklüğünü ise IMF araştırmacıları fazla dikkate almıyorlar. Yani bu göstergelerinizin görece iyi olması, sizi krizden uzak tutmaya yetmiyor. Bu parametreler belki çıkacak kriz yangınına karşı kullanılacak su tankı gibi görülüyor. IMF, bu göstergelerden hareketle ülkeleri analiz ederek G20 ülkelerinden 16’sının krize uzaklıkyakınlık mesafelerini ölçüyor ve kritik eşik katsayısı 3 olarak belirlenirken tehlikeli bölgede 4 ülke dikkat çekiyor ve Türkiye 7.6 ile listenin başındadır. İkinci sırada 4.8 ile Endonezya var. G.Afrika ve Brezilya ise birbirine yakın risk oranına sahipler. (*) IMF raporundaki bu bölüme Korkut Boratav Hoca, soL portalda 25 Eylül’deki yazısında yer verdi ama gafilleri uyandırmak için tekrarda yarar var. GÜNÜN İÇİNDEN Başbakan Yardımcısı Ali Babacan, kredi büyümesine banka bazında bakmadıklarını ve yıllık yüzde 25 olarak belirlenen kredi büyüme hedefini aşanları sorgulamayacaklarını belirtti. Babacan, kredi büyümesinin yıl sonunda yüzde 25 civarında kalacağını, bunun da makro dengeler açısından sorun olmadığını söyledi. Araştırma ve danışmanlık grubu Frost & Sullivan’ın Küresel Başkanı Aroop Zutshi, yükselişe geçen ekonomilerin patlama yapacakları döneme hazırlıklı olmaları için şirketleri uyarırken girmek için doğru zaman uyarısı yaptığı ülkeler arasında Türkiye’yi de saydı. Zutshi, yatırım fırsatlarının olduğunu belirtti. Financial Times gazetesi, ABD’de sermaye piyasalarını denetimi altında tutan Securities and Exchange Commission’ın Royal Bank of Scotland, Credit Suisse ve diğer bazı finansal kurumlar hakkında sorunlu mortgage kredileriyle ilgili uygulamaları nedeniyle inceleme başlattığını duyurdu. Nokia, 3 bin 500 çalışanını daha işten çıkaracak, Romanya’daki bir tesisini kapatacak. Şirket 2011 yılı sonuna kadar Romanya’nın Cluj bölgesindeki üretim tesisini kapatacağını bildirirken Finlandiya, Macaristan ve Meksika’daki tesislerini de gözden geçiriyor. Girişimciye fırsatlar fuarı MURAT GÜLDEREN Girişimcilere fırsatlar sunan “Bayim Olur Musun 9. Franchise Bayilik Fuarı” küçük yatırımcılara fırsat seçeneklerine sahne oluyor. İstanbul Fuar Merkezi CNR Expo’da İstanbul Sanayi Odası Başkanı Tanıl Küçük’ün katılımıyla açılan fuarda, bayilik bedellerinde indirim kampanyaları öne çıkıyor. Fuarda 250 marka yer alıyor. Yatırımcıya seçenek sunan markalardan bazıları şöyle:  Seyidoğlu, kahvaltı konseptiyle bayilik bedelinde fuara özel 5 bin dolar indirim kampanyası düzenliyor.  Fornetti 20 devlet okuluyla anlaştı. Ayda 1.5 bin TL ciro garanti ediyor.  Komagene benzin istasyonlarına girmek için karavan konsepti geliştirdi.  Pizza Pizza’nın franchise ve anahtar teslim bedeli 200250 bin TL. C MY B C MY B