Katalog

29 AĞUSTOS 2011 PAZARTES CUMHUR YET SAYFA dishab@cumhuriyet.com.tr DIŞ HABERLER Nijerya’da ölü sayısı arttı Dış Haberler Servisi Nijerya’nın başkenti Abuja’daki BM binasına geçen cuma günü düzenlenen saldırıda ölenlerin sayısının 23’e yükseldiği bildirildi. BM sözcüsü Martin Dawes yaptığı açıklamada, yaralı sayısının da 81 olduğunu duyurdu. Nijerya’ya giden BM Genel Sekreteri Yardımcısı AshaRose Migiro da olay yerine beyaz ve kırmızı güllerden oluşan bir buket bıraktı. El Kaide bağlantılı Boko Haram örgütü saldırıyı üstlenmişti. 9 Libya lideri Muammer Kaddafi’den geldiği bildirilen görüşme teklifini reddettiler Muhalifler kulak asmadı Dış Haberler Servisi Libya lideri Muammer Kaddafi’nin, iktidarı bir geçiş hükümetine devretmek için muhaliflerle görüşmeye hazır olduğu bildirildi. Kaddafi’nin sözcüsü Musa İbrahim, görüşmelerin Libya liderinin oğullarından Saadi tarafından yürütüleceğini de söyledi. Amerikan Associated Press ajansı, İbrahim’den telefon aldıklarını ve sözcünün Kaddafi’nin hâlâ Libya’da olduğunu söylediğini ancak tam olarak nerede bulunduğunu belirtmediğini bildirdi. Muhalifler ise Kaddafi’nin görüşme önerisini reddetti. Libyalı muhaliflerin kurduğu Ulusal Geçiş Konseyi’nin Enformasyon Bakanı Mahmud Şamam, “Açıkça ifade etmek isterim ki onları tanımıyoruz” dedi. Şamam, Kaddafi ve ailesini suçlu olarak gördüklerini ve yakında yakalayacaklarını söyledi. Muhalifler, daha önce de Kaddafi teslim olmadığı sürece görüşme masasına oturmayacaklarını durini ancak el bombaları atarak üzerlerine ateş açtıklarını belirtti. İnsan Hakları İzleme Örgütü de Kaddafi yanlısı güçlerin, muhalifler Trablus’a girerken 17 tutsağı öldürdüğüne ve onlarca sivili keyfi olarak katlettiğine ilişkin deliller bulunduğunu bildirdi. Libyalı muhalif güçlerin, doğudaki sahil kasabası Bin Cevad’ı Kaddafi’ye bağlı güçlerden aldığı da gelen haberler arasında. Muhaliflerin sözcüsü Muhammed el Recali, Kaddafi güçlerinin batıya doğru kaçtığını, muhtemelen Sirte kentindeki Kaddafi yanlılarına katılacaklarını söyledi. Muhalif kuvvetlerin Kaddafi’nin doğum yeri Sirte’ye yaklaştıkları bildirilirken, muhaliflerin komutanlarından Albay Salim Müfta el Rifeydi, Sirte’yi almalarının 10 gün süreceğini belirtti. El Rifeydi, muhaliflerin kente doğu ve batıdan ilerlediğini, kentin teslim olması için müzakere yapmaya çalıştıklarını, ancak gerektiğinde çatışmaya hazır olduklarını duyurdu. Yeni Küresel Düzen, Firma ve Devlet 1990 sonrasında hızını arttıran küreselleşme farklı bir dünya düzeni getirdi; Teknolojinin, yeni iktisadi kurumların ve araçların hızla gelişmesi, “kendi sistemini” üretmeye başladı. “Firmalar ve onun oluşturduğu piyasalar” yeni düzenin odak noktasına yerleştiler. Bölgesel piyasaların bütünleşerek her alanda küresel piyasalar haline gelmeleri küreselleşmeyi tetikledi. Para piyasalarından borsalara, otomotivden pamuk ve fındık piyasalarına kadar küresel kurumlaşmalar derinleşti. Hizmetler, sanayi ve tarımda yerel piyasalar kaybolmaya başladılar. Ulusal piyasalar ortadan kalktı ve bunlar küresel düzenin bağlı değişkenleri oldular. Silah, petrol ve doğalgaz sanayileri (sektörleri) şimdilik bir istisna durumundalar. Bunlar hâlâ ulusal ve bölgesel özelliklere sahipler. Hizmetler, sanayi ve tarımda eskiye oranla daha rekabetçi bir düzen oluştu. ABD ve Avrupa ülkeleri gibi eski kapitalist ülkelerden, Çin gibi sosyalist devletlere kadar “küresel rekabet mücadelesi” yoğunlaştı. Yeni düzende BRIC (Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin) öne çıkarken ABD ve AB gibi geleneksel kapitalist ve piyasacı ülkelerin son yıllar içinde büyük krizlerle karşılaştıklarını görüyoruz. Bu sonuçlar kapitalizmin kendine özgü zaafları yanında, Avrupa’nın eski sosyal ağırlık yapısının yansımalarıdır. Yeni küresel düzen firmayı öne çıkarırken sistem de “yeni kapitalizmi” inşa etmeye başladı. Yeni kapitalizmin temel özellikleri neler? 1) Firma (şirket) kutsallaştırılıyor ve sistemin odak noktasına yerleştiriliyor. Makromikro maksimizasyonların örtüştürülmesi yerine şirketin çıkarı (kâr maksimizasyonu) her şeyin önüne geçiyor. ABD’de CEO’ların para piyasalarındaki egemenliği ve sonuçta büyük kriz yaratmaları bunun kanıtıdır. Avrupa’da ise sosyal devlet yapısının bulunması yüzünden firmaların küresel piyasalarla rekabeti aleyhte çalışmaya başladı. Hem iç hem dış piyasada gerilediler. AB ülkelerinin ve ABD’nin BRIC karşısında küresel iktisadi ağırlığının zayıflaması, bu ülkelerin şirketleri yüzünden oldu. 20 yıl önce Japon, ABD ve Alman firmaları en büyük 30 firma içinde ön sıralarda yer alıyorlardı. Bugün ise Çin, Hint ve Rus (gaz) firmaları ileri çıkmaya başladılar. 2) Yeni kapitalizmde “firmasistem bütünleşmeleri” bir ağ gibi örülmektedir. Firmalar sistemin hücreleri olarak, onu oluşturan organik bağlar kuruyorlar. Bu bağlar, “karşılıklı etkileşim” biçiminde gelişiyor. 3) Kuşkusuz bu organik oluşumun “yan öğeleri” de var; ABD, Çin, AB, Rus ya da Hint yönetimleri sistemi etkileyen aktif ulusal öğelerdir. Ya da Dünya Ticaret Örgütü (WTO) ve NATO gibi kuruluşlar. Eskiden Batı tekelinde olan bu tür kurumlarda artık BRIC de etkili olmaya başladı. ‘ srail’in hiç şansı yok’ TEL AVİV (AA) İsrail’in BM’deki Daimi Temsilcisi Büyükelçi Ron Prosor, Filistin devletinin eylül ayında BM Genel Kurulu’nda tanınmasını önleme konusunda, İsrail’in hiç şansı olmadığını bildirdi. İsrail’de yayımlanan Haaretz gazetesi, Prosor’un görüşlerini, geçen hafta Dışişleri Bakanlığı’na gönderdiği bir kriptoda dile getirdiğini bildirdi. Haberde, ülkenin “en tecrübeli ve üst düzey diplomatlarından biri” olarak nitelendirilen Prosor’un, açıkça vurgulamamasına rağmen, ülkesinin diplomatik bir yenilgiye maruz kalacağına işaret ettiği kaydedildi. Libya’nın başkenti Trablus’ta bir depoda yanmış 53 ceset bulundu. (EPA) yurmuşlardı. Yanmış cesetler Libya’nın başkenti Trablus’ta bir ambarda yanmış 53 ceset bulundu. Cesetlerin görüntüleri yayımlanırken, olaya şahit olan ancak kaç mayı başaran Mebruk Abdullah, Kaddafi yanlısı güçlerin 2324 Ağustos tarihlerinde 150 sivili öldürdüğünü, yaklaşık 10 kişinin kaçmayı başardığını söyledi. Abdullah, Kaddafi yandaşlarının kendilerini serbest bırakacaklarını söyledikle TÜRK YE’YE TEŞEKKÜR ETT Ömer Muhtar’ın oğlu muhaliflerin yanında BİNGAZİ (AA) Libyalıların İtalyanlara karşı verdiği özgürlük mücadelesinin lideri olan Ömer Muhtar’ın tek oğlu Muhammed Ömer el Muhtar, Türkiye’nin muhaliflere verdiği desteğe minnettar olduklarını söyledi. 90 yaşındaki El Muhtar, Muhammed “Devrimcilerimizi cesaÖmer el Muhtar retlendirmek için Türk yöneticilere söyledikleri her cümle için teşekkür ederiz. Destek sözlerini ve gönderilen yardımları asla unutmayacağız” dedi. Yürüme ve işitme sorunu yaşayan El Muhtar, 1940’lı yıllarda bir süre orduda görev aldıktan sonra ticaretle uğraşmış. Muhaliflerle beraber olduklarını belirten El Muhtar, “Onların destekçisiyiz. Devrim sayesinde Libya’nın geleceği çok daha parlak olacak” diye konuştu. El Muhtar, “Libyalılara bugün ne tavsiye edersiniz?” sorusuna, “Libya halkı ve gençliği Tunus sınırından Mısır sınırına kadar el ele vererek birlik olsun” diye cevap verdi. Ömer Muhtar’ın kızının torunu Abdülkadir el Muhtar da, başta Başbakan Recep Tayyip Erdoğan olmak üzere Türk halkına verdiği destekten dolayı teşekkür etti. Erdoğan’ın, olayların başında Libya’nın kan gölüne dönmesini engellemek için muhaliflere destek vermekte tereddüt ettiğini, ancak sonraki dönemde her açıdan desteklediğini belirtti. ‘Yeni kapitalizm’ Fotoğraf: AFP Hindistan’da yolsuzlukla mücadele amacıyla reform yapılması talebiyle açlık grevi yapan Anna Hazare, dün eylemine son verdi. Hazare, parlamentodan yapılan açıklamayla, taleplerinden bazılarının kabul edildiği duyurulduktan sonra, 5 yaşında bir kız çocuğunun getirdiği meyve suyunu içti. Başbakandan en düşük seviyeli bürokrata kadar denetleme yetkisine sahip Saldırı önlendi Dış Haberler Servisi Yemen donanması patlayıcı yüklü olduğundan şüphelenilen bir sürat teknesini batırdı. Donanma Komutanı Tümgeneral Ruveyis Mucavar, Savunma Bakanlığı’nın resmi internet sitesinde yayımlanan açıklamasında, gün Aden Körfezi’nde devriye görevi yapan donanma gemilerine yaklaşmakta olan sürat teknesinin uyarılara aldırmaması üzerine batırıldığını duyurdu. El Kaide geçmişte düzenlediği saldırılarda denizdeki hedefler için tekneler kullanmıştı. Söz aldı, eylemi bitirdi güçlü bir yolsuzlukla mücadele ombudsmanlığı oluşturulmasını talep eden Hazare, bazı taleplerinin prensipte kabul edildiğini ilan eden ancak bağlayıcılığı olmayan parlamento açıklamasını yeterli görerek açlık grevini sona erdirme kararı aldığını açıkladı. Hazare, açlık grevine 16 Ağustos’ta başlamıştı. Geçen hafta tutuklanan Hazare, daha sonra serbest bırakılmıştı. BASKI ALTINDAK SUR YE DEVLET BAŞKANI SÖZ VERD Esad’dan basın reformu hamlesi Dış Haberler Servisi Uluslararası baskı altında bulunan Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esad’ın basın kanununda değişiklik yapacağı açıklandı. Suriye resmi SANA ajansı, çıkarılacak yeni basın kanunuyla gazetecilerin hapse atılmasının yasaklanacağını, basın mensuplarına bilgiye erişim sağlanmasında engel çıkarılmayacağını bildirdi. Suriye Gazeteciler Birliği Başkanı Elias Murad, yeni kanunla gazetecilerin hapse girmesine neden olan gerekçelerin yumuşatıldığını söyledi. Murad, artık sivillerin de gazete veya televizyon kurabileceğini, hükümet yetkilileri ve kamu kurumlarının gazetecilere bilgi sağlayacağını da belirtti. Ancak iyileştirmelere rağmen gazetecilerin 21 bin dolara varan para cezalarına çarptırılabilecekleri öğrenildi. Suriye’de geçen mart ayında patlak veren hükümet karşıtı protestolar sıraFotoğraf: EPA Arap Birliği Mısır’ın başkenti Kahire’de Libya’yı görüşürken dışarda Kaddafi karşıtlarının protestoları vardı. Beşşar Esad sında bugüne kadar 2 binden fazla kişi hayatını kaybetti. ran’dan çağrı İran Dışişleri Bakanı Eli Ekber Salihi, Suriye hükümetine halkın “meşru taleplerine” kulak verme çağrısı yaptı. Salihi, “Yemen, Suriye ve diğer ülkelerde halkların taleplerinin haklı olduğunu ve hükümetlerin bir an önce bu taleplere cevap vermesi gerektiğini” belirtti. Ancak Salihi, Suriye’de oluşabilecek iktidar boşluğunun daha önce eşi gö rülmemiş bir bölgesel krize yol açabileceği uyarısında da bulundu. Suriye güvenlik güçlerinin ülkenin kuzeybatısındaki İdlib kentinde 2 kişiyi öldürdüğü, 9 kişiyi de yaraladığı bildirildi. Suriye İnsan Hakları İzleme Örgütü, güvenlik güçleri ve askerlerin İdlib’de baskınlar düzenlediğini ve halka ateş açtıklarını duyurdu. Esad’a bağlı güçlerle yönetim karşıtı protestolar düzenleyenlere ateş açmayı reddeden askerler arasında çatışma çıktığı da gelen haberler arasında. irmanın güç ve kâr maksimizasyonu Yeni kapitalizmde şirketlerin kâr ve güç maksimizasyonları, sistemin yeniden yapılandırılmasında ön plana çıktı. Bu durum, büyük devletler dışındaki ülkelerde, “ulusal boyutu” iyice zayıflattı. Bugün dünya sıralamasında ilk 20’ye giren Çin firmaları ülke yönetimi bakımından hem araç hem de amaç konumundalar. Sistemdeki etkinliğini arttırmak için bir araç olarak kullanırken aynı zamanda, şirketlerin güç (ve kâr) maksimizasyonları da kaçınılmaz olarak bir amaç haline gelmektedir. O halde “yeni kapitalizm”de BRIC cephesinde mikromakro örtüşmesi sağlanabiliyor dersek yanlış olmaz. Kapitalizmin ve sosyalizmin kendine özgü zaafları, bu çelişkili sonucu fiilen yaratmaktadır. Yeni küresel düzende (yeni kapitalizmde), geleneksel kapitalist cephe kaybetmeye başlamış bulunuyor. Bunun gerisinde, geleneksel kapitalizmin mikromakro çatışması esasına ve felsefesine dayanması olgusu yatar. F Şam yönetiminden Türkiye’ye suçlama AKIN BODUR İSKENDERUN Ülkesindeki terör olaylarında akan kanda komşularından muhaliflere gelen desteklerin de etkisinin bulunduğunu belirten Suriye yönetimi, Türkiye’yi de ülkesindeki terör gruplarına “para ve silah” göndermekle suçladı. Suriye’nin başkenti Şam’da, Suriye Dışişleri Bakan Yardımcısı Dr. Faysal Miktat’la görüşme yaptığını belirten CHP Hatay Milletvekili, eski Sanayi ve Ticaret Bakanı Fuat Çay, Miktat’ın, “Türkiye’den bazı ke simler, devletin bilgisi dışında Suriye’de olayları yaratanlara silah ve para aktardı” dediğini aktardı. Çay, Türkiye’den gittiği belirtilen para ve silahların, AKP hükümetinin bilgisi dışında olamayacağını görüşünü taşıdığını belirtti. Çay, “Komşu ülkede daha önce herhangi bir olay yokken, terör olayları mümkün değilken, birden bire terör patlatılmış. El Kaide örgütü Irak’tan girmiş, Hama’da güçlü olan Müslüman Kardeşler örgütü de ABD’nin düğmeye basmasıyla harekete geçmiş” diye konuştu. Maocu lider başbakan oldu Dış Haberler Servisi Nepal parlamentosu, eski Maocu ideolog ve gerilla liderlerinden Baburam Bhattarai’yi başbakan seçti. 601 sandalyeli parlamentoda yapılan oylamada eski Maocuların kurduğu Nepal Komünist Partisi’nden 57 yaşındaki Bhattarai 340 oy alırken, Bhattarai’nin Nepal Kongre Partisi’nden rakibi Ram Çandra Poudel 235 oy alabildi. Bhattarai’nin seçilmesiyle, Nepal’de eski Başbakan Jhalnath Hanal’ın 14 Ağustos’ta istifa etmesiyle tırmanan siyasi kriz sona ermiş oldu. C MY B C MY B