Katalog

C İmtiyaz Sahibi: CUMHURİYET VAKFI adına ORHAN ERİNÇ Genel Yayın Yönetmeni: İBRAHİM YILDIZ İstihbarat: Cengiz Yıldırım Ekonomi: Hasan Eriş Yazıişleri Müdürleri: Güray Öz (Sorumlu) Dış Haberler: Özgür UluMurat Ataş Miyase İlknur (Ek Yayınlar) soy Kültür: Celal Üster Spor: Arif Kızılyalın Haber Merkezi Müdürü: Hakan Kara BilgiBelge: Edibe Buğra Yayın Kurulu: Orhan Erinç (Başkan), İbrahim Yıldız (Başkan Yardımcısı), Cüneyt Arcayürek, Ali Sirmen, Hikmet Çetinkaya, Şükran Soner, Emre Kongar, Orhan Bursalı, Mustafa Balbay, Hakan Kara. Ankara Temsilcisi: Utku Çakırözer Ahmet Rasim Sok. No: 14 Çankaya 06550 Ankara Tel: (0312) 4423050 Faks: (0312) 4423010 İzmir Temsilcisi: Serdar Kızık, H. Ziya Blv. 1352 S. 2/3 Tel: (0232) 4411220, Faks: (0232) 4418745 Adana Temsilcisi: Çetin Yiğenoğlu, İnönü Cd. 5 S. Aksoğan İş H. Kat 1 Tel: (0322) 3631211, Faks: (0322) 3631215 Antalya Temsilcisi: Ahmet Oruçoğlu Cumhuriyet Meydanı Yıldız Ap. B Blok No: 80/5 Tel: (0242) 2480057 Faks: (0242) 2430509 İdare Müdürü: Hüseyin Gürer Mali İşler: Bülent Yener Satış: Fazilet Kuza Cumhuriyet Reklam: Genel Müdür: Özlem Ayden Genel Müdür Yardımcısı: Nazende Pal Tel: (0212) 251 98 74 75 /251 98 81 82 Faks: (0212)251 98 68 Rezervasyon: (0212) 343 72 74 Faks: 212 343 72 53 İmsak: 3.57 Güneş: 5.47 Öğle: 13.18 İkindi: 17.12 Akşam: 20.36 Yatsı: 22.17 Yayımlayan ve Yönetim Yeri: Yeni Gün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık A.Ş, Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sk. No: 2. 34381 Şişli/İstanbul Tel: (0212) 343 72 74 (20 hat) Faks: (0212) 343 72 64 eposta@cumhuriyet.com.tr Yaygın süreli yayın Baskı: DPC Doğan Medya Tesisleri Hoşdere Yolu 34850 Esenyurt İstanbul Dağıtım: YAYSAT Doğan Medya Tesisleri Hoşdere 34850 Esenyurt İstanbul 26 TEMMUZ 2011 Bilim insanları 60 “Tanrı parçacığı” adayını elde etmek için 180 trilyon protonu çarpıştırdı. Uzmanlar, elde edilen parçacıkların daha da geliştirilmesi gerektiğini düşünüyor. Beyaz esinti Miami’de sona eren MercedesBenz Moda Haftası’na A.Z. Araujo’nun mayo defilesi damga vurdu. Beyaz ve kemik renginin hâkim olduğu bikini ve mayoları sarı metallerle süsleyen modacı, gelecek yaz için sipariş almaya başladı bile. (EPA) Berlin’den bugün stanbul’a gelecek sfenks, ikizi ile Çorum’da sergilenecek Büyük patlamanın sırrı için 180 trilyon proton çarpıştı ‘Tanrı parçacığı’ bulundu Haber Merkezi Dünyanın oluşumuna neden olan büyük patlamanın sırrını araştıran bilim insanları, çarpışma deneyiyle 60 adet “Tanrı parçacığı” adayı keşfetti. İsviçre’deki Avrupa Nükleer Araştırma Merkezi’nde (CERN) yerin 100 metre altına inşa edilen Büyük Hadron Çarpıştırıcısı ile gerçekleştirilen deneylerin sonuçları Fransa’nın Grenoble kentindeki konferansa sunuldu. Çarpışma deneyinde, kütleyi maddeye dönüştürdüğü düşünülen, Tanrı parçacığı olarak da tanınan “higgs bozonu” adlı atom bileşeninin varlığına ulaşıldı. 10 milyar dolar harcanan deneyde “higss bozonu”na oldukça yakın 60 adet parçacık keşfedildi. Keşif, merkezdeki “Büyük Hadron Çarpıştırıcısı”nda, protonların dünyanın oluşumunda ortaya çıkan sıcaklık derecesine kadar ısıtılması ve birbirlerine ışık hızında çarpıştırılmasıyla gerçekleştirildi. Hatuşaş Sfenksi 99 yıl sonra evine dönüyor ÖZGEN ACAR ANKARA Çorum’da Hititlerin başkenti Hatuşaş’tan (Boğazkale) 99 yıl önce Berlin’e götürülen “sfenks”, bir aksilik olmazsa, bugün uçakla stanbul’a gelecek ve ikizi ile buluşma özlemi sona erecek. Alman arkeologlar 19061912 yılları arasında Hatuşaş’ta Hititlerin “devlet arşivini” de gün ışığına çıkarmışlardı. Parçalanmış tabletler, onarıldıktan sonra geri verilme koşulu ile 33 sandık içinde 19151917 yıllarında Berlin’e gönderilmişti. Ayrıca, Ö 13. yüzyılda kireçtaşından yapılmış, Boğazköy’de parçalar halinde bulunanan iki sfenks de aynı koşulla Berlin’e yollanmıştı. 1. Dünya Savaşı’nın ardından 19241943 yıllarında 2 bin 940 tablet ve bir sfenks 9 aşamada stanbul’a geri geldi. 2. Dünya Savaşı’ndan sonra Almanya bölününce tabletler ve 2. sfenks Doğu Berlin’de kaldı. Türkiye, 1972’de tanıdığı Doğu Almanya’dan, 7 bin 400 tablet ile sfenksin ikizini de istedi. Nedense sonra izlenmedi. 1986’da Milliyet gazetesinde, Hitit Devlet Arşivi’nin çivi yazılı tabletleri ile sfenksin de geri getirilmesi için bir kampanya başlattım. Bu yayın üzerine 1987’de Berlin’de heyetler arasındaki görüşmelerden sonra tabletler döndü. Hitit mparatorluk ( .Ö. 1650 –1200) döneminden olan tabletlerde antlaşmalar, yasalar, yıllıklar, fermanlar, mahkeme kararları, dualar, destanlar, iki dilli belgeler, sözlükler, öyküler, şiirler, tıp, astronomi metinleri, fallar, cinsel gücü arttırıcı reçeteler de yer almaktaydı. HintAvrupa kökenli Hititçeye; Sümerce, Akatça, Palaca, Luvice ve Hurriceden giren sözcükler de içeriyorlardı. Bazıları yalnızca bu dillerde yazılmışlardı, yarım binyıllık tarihi kapsıyorlardı. Karşılıklı ziyaretlerden sonuç alınamayınca Kültürel Varlıklar ve Müzeler Genel Müdürü O. Murat Süslü, Berlin turizm fuarını ziyaretinde Kültür ve Turizm Bakanı Ertuğrul Günay da bazı Alman kazılarına izin verilmeyeceğini açıkladılar. Almanya Başbakanı Angela Merkel’in, mart sonunda Ankara ziyaretinde de gündem oluşturdu. 18 Nisan’da Ankara’da heyetlerin görüşmesinde sfenksin ülkemize iadesine ilişkin teknik konularda da anlaşmaya varıldı. stanbul Restorasyon ve Konservasyon Merkezi uzmanları Berlin’e gönderildi. Sfenks gömülü olduğu duvardan tümüyle söküldü. Kampanya başlatıldı 1990’da iki Almanya birleşince Berlin Müzesi, “duvara gömülmüş sfenksin çıkarılamayacağı” gerekçesi ile heykeli geri vermedi. 3 bin 500 yaşında, 2.58 metre yüksekliğinde, kadın başlı olan sfenks, Hatuşaş’ın Güney Kapısı’nda ikizi ile (solda) kentin koruyucusu konumundaydı. Genel Müdürlük, THY ile bundan böyle yurtdışından geri gelecek tüm eserlerin ücretsiz taşınması konusunda bir anlaşma imzaladı. Bir aksilik olmazsa sfenks bugün Berlin Müzesi’nden alınarak Frankfurt Havaalanı’na getirilecek, bugün kargo uçağı ile stanbul’da olacak. stanbul’daki ikizinin de sökülerek Çorum ya da Boğazkale Müzeleri’nin birinde, Hatuşaş’ın Dünya Tarihi Mirası ilanının 25. yıldönümü 28 Kasım’da sergilenmesine başlanacak. Karşılıklı görüşmeler O Çocuklar Bizim Van’da, Adıyaman’da, Hakkâri’de, Batman’da, Diyarbakır’da her üç adımda bir mendil, kalem, pil hatta tek tek sigara satan çocuklar yanınıza gelir ve kendisinden bir şey almanız için size adeta yalvarırlar. Oralarda nüfusa kıyasladığınızda sokakta çalışan çocuk sayısı büyük kentlerden fazladır. Bu çocukların büyük bölümü, sürgün çocuklarıdır; yani köylerinden kente zorunlu göç nedeniyle gelmişlerdir. Köylerinde tek göz de olsa kendilerine ait bir çatının altında yaşamışlardır. Aile genelde hayvancılıkla geçindiği için çok çocuklu olmaları hep bir avantaj olmuştur, bütün kardeşlerin işleri vardır. Kaynayan bir kazan vardır. İnsanın içini ısıtan tarhana çorbası vardır. Halay çekmek için dört gözle beklenen düğünler vardır. Komşular, arkadaşlar vardır. Sonra bir gün, zorunlu göç gelip çatar. Nereye gideceklerdir? Akla ilk gelen, en yakın kentlerde oturan akrabalardır. Utanarak, sıkılarak onların yanına sığınılır. Dağ dağ üstüne olur ama ev ev üstüne olmaz. Artık aile kendine bir mekân bulmak zorundadır. Satılan hayvanlardan gelen para; ev kirası, taşınma masrafları, birkaç parça eşya derken eriyip gider... Babanın bildiği tek iş hayvancılıktır. Zaten işsizi çok bol olan kentte, umutsuzca, yapabileceği yeni işler aramaya başlar. İnşaatlarda taşıyıcılık ya da hamallık. Ama bu iki ekmek kapısında da birer aslan beklemektedir ve aslan mutlaka yüzdesini ister. Baba aileye karşı mahcuptur, babanın bu durumuna en çok çocuklar üzülür. Köylerinde bir kahraman olan baba, bu şehir yerinde artık çocuklarını bile doyuramayan bir adamdır. Anne çaresizlik içinde kıvranır. Çocukların dördü okula başlayacaktır. Hiçbir şeyleri yoktur, ne önlük, ne kitap, ne ayakkabı... Çaresiz, önce okula gitmeyecek çocuklar sokağa salınır. Ellerinde mendiller, insanların peşinden koşmaya başlarlar. Çalışan üç çocuk, bütün bir gün sonunda ancak ekmek parasını biriktirebilirler... Diğerleri için hiçbir olur yoktur. Ev sahibi kapıya dayanır. Çocuklar babanın ev sahibinin karşısında nasıl Arkası 8. Sayfada C MY B C MY B