Katalog

SAYFA CUMHUR YET 27 HAZ RAN 2011 PAZARTES ekonomi@cumhuriyet.com.tr 12 SEKTÖRDEN EKONOMİ Tuşsuz Nokia kışa doğru geliyor Nokia’nın akıllı telefon pazarındaki en ilginç girişimlerinden olan MeeGo işletim sistemli ve tuşsuz N9 kışa doğru raflarda yerini alacak. N9, yakın alan iletişim teknolojisi ve 4G bağlantı becerisine sahip. Makinede çizilmez ve kırılmaz (Gorilla Glass) kaplamalı 3.9 inç Amoled ekran, 8MP çözünürlüklü Zeiss lensli, otomatik odaklamalı flaşlı fotoğraf makinesi ve 720p HD video gösterme özelliklerine sahip. Resmen açıklanmasa da fiyatların 600 ile 900 dolar fiyatı arasında olacağı belirtiliyor. Fujitsu bilgisayarda gaza bastı Fujitsu’nun Gelişmiş Hesaplama Bilimleri Enstitüsü RIKEN ile birlikte geliştirdiği ‘K Computer’ isimli bilgisayar 37. TOP500 listesinde ilk sıraya yerleşti. K Computer, bir saniye içerisinde 8.2 katrilyon hesaplama yapabiliyor. Sistem kartlarıyla dolu 672 adet dolaptan oluşan bilgisayarın şu anda toplam 68.544 ana işlem birimi bulunuyor. Bilgisayarın 2012’de tamamlanması hedefleniyor. Telekom’a ödül Türk Telekom, Uluslararası Halkla İlişkiler Birliği’nin (IPRA) Altın Küre 2011 Ödülleri’nde (Golden World Awards 2011), ‘Ev Gibisi Yok’ konsepti ve ‘Ev Avantaj Tarifeleri’ için yapılan iletişim çalışmalarıyla üç ödül birden aldı. Türk Telekom Üst Yöneticisi (CEO) Gökhan Bozkurt müşterilere katma değerli ürün ve hizmetler sunduklarını, bu hizmetleri tanıtmak için yaptıkları iletişim çalışmalarıyla ödüllendirildiklerini söyledi. Türkiye’deki cep telefonu kullanıcılarının yüzde 61’i bugüne kadar sadece tek bir marka cihaz kullanmış Yorgocum, Hangi Türkler, Neyi Başardı? Komşu Yunanistan, Türkiye’nin 2001 krizi koşullarına benzer bir iklimden geçiyor. Tıpkı o dönemin Türkiye’si gibi devasa bütçe açıkları, devasa kamu borç yükü, milli gelirin yüzde 12’sine vurmuş bir cari açık ve çevrilemeyen borçlar… Piyasadan sağlanamayan krediyi IMF’den temin ihtiyacı ve IMF’nin dayattığı acı reçeteler… Komşunun Başbakanı Yorgo Papandreu demiş ki, “Türkler başardı, biz de yapabiliriz”… Hangi Türkler, neyi başarmış ayırdında mı Yorgo? Bir başarı öyküsü var ama hangi sınıfın zaferi bu? 2001 krizinin kime, neye mal olduğu, hangi Türklerin başarıp hangilerinin ezildiğini Yorgo’ya birileri doğru dürüst anlatsa da, o da başına gelecekleri görebilse… Hatırlayalım; 2000’de Türkiye, IMF’nin “kuru sabitleyin” öğüdüne iman edince kısa sürede cari açıkları devasa boyutlara çıktı ve 2001 başında çürük finans sistemi, kaçan sıcak paranın depremiyle çöktü. Yirmi dolayındaki banka enkazını kaldırmak için, Türkiye’nin başına belayı açan IMF, Türkiye’nin yine hayâsızca kapısını aşındırdığı kurum oldu. Ecevit hükümeti, IMF ile ilişkileri yürütmek üzere Kemal Derviş’i ekonominin başına geçirdi. IMFDerviş işbirliği, sonuç verdi. IMF, 30 milyar doları bulan krediyi kullandırmanın karşılığı olarak Türkiye’ye bütün istediklerini yaptırdı. Sıkı bir mali disiplin ile kamu harcamaları kısılırken özelleştirme yasaları tehditlerle çıkarıldı. İpi eline geçiren IMF, Derviş üstünden dönemin hükümetine bütün neoliberal dönüşümleri yaptırdı. Eksikleri de AKP iktidarları döneminde militanca tamamlandı. “Türkler başardı” diyen Yorgo, bütün bunları biliyor mu acaba? Birileri Yorgo Bey’e bir de ödenen siyasal bedeli hatırlatmalı. 2001’de yüzde 6’ya yakın küçülen Türkiye ekonomisi, radikal IMF reçetelerinin ardından 2002’de yüksek devalüasyonun rüzgârıyla ve geriletilen reel ücretlerin avantajı ve dünya konjonktürünün likidite bolluğunun ehven iklimiyle, yeniden büyüdü ama geride, 2001 krizi ile alt ve orta sınıfa yoğun işsizlik ve yoksulluk bırakarak… Bunun da bir bedeli olacaktı ve bedel 2002 Kasım’ında ödetildi. Bütün tepki oyları AKP’ye aktı. “Başaran” koalisyonun bütün partileri baraj altında kalırken yağmurdan kaçışın akıbeti AKP dolusu oldu... Bir şeyi unutmamalı; Yunan toplumu, bizim gibi, 12 Eylül ile depolitize, atomize edilmiş bir toplum değil. Daha örgütlü ve dirençliler. Yapılan kabine değişikliği güvenoyu aldı ama Papandreu iktidarı için en zor ikinci adım henüz atılamadı. AB, Avrupa Merkez Bankası ve IMF troykası, 12 Milyar Avro’luk beşinci yardım paketinin serbest bırakılmasında önkoşul olarak orta vadeli ekonomik önlem paketinin meclisten geçirilmesini şart koşmuş durumda. Yeni kabinede ekonomiden sorumlu başbakan yardımcılığı görevini üstlenen Evangelos Venizelos, troykanın istediği orta vadeli planın meclisten geçebilmesi için ana muhalefet YDP ve Milliyetçi LAOS partileri ile mutabakat sağlandığını açıklıyor ve ekonomik kemer sıkma politikalarını içeren planın 30 Haziran’a kadar meclisten onay alması bekleniyor. Yasa tasarısı, yoğun özelleştirmeleri, maaş ve ikramiyelerin kısılmasını, kamu çalışan sayısının azaltılmasını ve devlet arazilerinin satışını, sosyal yardımların, sağlıkeğitim harcamalarının kısılmasını getirecek tasarrufları öngörüyor. Peki, bu tasarıya sokak, Bıkkınlar Hareketi olarak tanımlanan emekçi halk kesimi ne diyor? Yüzde 12 işsizlik, 3 yıldır büyümeden uzak ekonominin kıskacındaki toplum oldukça tepkili. Arkadaşımız Pelin Ünker’in Atina’dan bildirdiğine bakılırsa, yüz binlerce Yunanlının katıldığı gösteriler öncesinde önümüzdeki hafta meclisin tamamen çember altına alınması, grev ve genel grevlere bir haftalık süre ile yoğunluk kazandırılarak devam edilmesi bekleniyor. Başta Yunanistan elektrik kurumu DEİ olmak üzere birçok kuruluş aralıklı grev eylemi içinde. Sintagma (anayasa) meydanına sandıklar koyan protestocular orta vadeli planın meclis tarafından değil, kendileri tarafından oylanacağını, hükümetin de bunu dikkate almak zorunda olduğunun altını çiziyorlar. 2001’deki IMF ile büyük burjuvazinin ortak ürünü olan insafsız, adaletsiz operasyon, tarihimize, “Türkler başardı” diye geçti. En alttaki Türk ve Kürtlerin ödedikleri unutturularak… Bakalım Yunan halkı olacaklara izin verecek mi… Bizim gücümüzün yetmediğine onların gücü yetecek mi, onlar başaracak mı? Cebimize sadığız Cep telefonunda teknolojiyi yakından takip eden kullanıcılar ağırlıklı olarak aynı markanın daha gelişmiş modelini alıyor. MOB SAD’a göre kullanıcılar statü göstergesi olsun diye birden fazla cihaz da alıyor. obil İletişim Araçları ve Bilgi Teknolojileri İş Adamları Derneği’nin (MOBİSAD) yaptığı Mobil İletişim Tüketici Algı Araştırması’na göre, bugüne kadar tek bir marka kullananların oranı yüzde 61.1, iki marka kullananların oranı yüzde 27.5, üç marka kullananların oranı yüzde 8.7, dört ve üzeri marka kullananların oranı yüzde 2.7 oldu. Araştırmaya göre birden fazla cep telefonu bulunan kullanıcıların yüzde 52.1’i statü göstergesi, yüzde 27.1’i birden fazla cep telefonu hattı olduğu için kullanım amaçlarının farklı olduğunu, yüzde 17.1’i farklı cep telefonu hatlarıyla ekonomik görüşme, yüzde 3.1’i hediye olması gibi nedenlerle birden çok cep telefonu kullandığını ifade etti. Araştırmanın göze çarpan sonuçları şöyle: Kullanıcılar arasında şu anda kullandığı cep telefonu markasını değiştirenlerin oranı yüzde 38.9’dur. Kullanıcıları yüzde 29.2’si 3G teknolojisiyle uyumlu bir cep telefonuna sahip olduğunu belirtiyor. Cep telefonu 3G teknolojisiyle Gnçtrkcll yaza sponsor Gnçtrkcll, gençlerin yaz aylarında artan masraflarını, iletişim, tatil, eğlence, giyim ve gıda başta olmak üzere pek çok alanda sunduğu hediye ve avantajlarla karşılıyor. Turkcell’den yapılan açıklamaya göre, bumubumu.com üzerinden gençlere ne istediklerini soran ve onlara sahip olacakları fırsatları seçme hakkı tanıyan gnçtrkcll, bu kez ‘Bu yaz hangisi gnçtrkcll’liyi bozmasın?’ sorusuyla gençler için yazın sponsorluğunu üstlendi. M Blair geliyor Eski İngiltere Başbakanı Tony Blair’in eşi ve kadın girişimciliği konularında küresel fikir liderlerinden biri olan Cherie Blair, bugün Türkiye Vodafone Vakfı’nın düzenlediği geceye katılacak. Blair, Dünya GSM Birliği ile birlikte kadının cep telefonu sahibi yapılarak, bu alanda kadınlar aleyhine var olan eşitsizliği ortadan kaldırmayı hedefleyen mWomen Programı’nın dünya çapında hamiliğini yapıyor. uyumlu olmayan cep telefonu kullanıcılarının yüzde 26.5’i 3G ile uyumlu bir cep telefonu almayı düşündüğünü açıklıyor. Cep telefonu satın alırken tüketici kararını en çok etkileyen faktörlerlerin başında finansal faktörler geliyor. Kullanıcıların telefonu kullanma amaçlarında ilk sırayı yüzde 68.1 ile sesli görüntülü görüşme yer alırken yüzde 15.2 ile kısa mesaj ikinci, yüzde 3 ile multimedya mesaj gönderme üçüncü sırada yer aldı. Erkekler kadınlara göre cep telefonunu daha kısa aralıklarla değiştirme eğiliminde, erkeklerin yüzde 10.1’i, kadınların da yüzde 7.5’i yılda bir kez veya daha çok değişim yaptığını bildirdi. Kullanıcıların yüzde 55.1’i telefonunu cep telefonu mağazalarından, yüzde 39.9’u teknomarketlerden, yüzde 3.2’si seyyar satıcıdan aldığını kaydetti. Okuryazar olmayanların cep telefonunu değiştirme eğilimi eğitimlilere göre daha fazla. Yılda 1 kez değiştirmek isteyenlerin oranı yüzde 18’in üzerinde. Sorun yaşadığımızda değiştiriyoruz Cep telefonu kullanımında marka ve model değişiminde katılımcıların yüzde 52’si aynı marka ancak farklı modeli tercih ettiğini, yüzde 19.2’si kullandığı aynı marka ve modeli, yüzde 18’i daha önce kullanılmayan marka ve modeli, yüzde 10.8’i ise daha önce kullanılan marka ve modeli seçtiğini ifade etti. Telefonun değişim sıklığında kullanıcıların yüzde 53.4’ü sorun yaşandığında değiştirmeyi tercih ediyor. En büyük tehdit USB’ler Avea’lıya ücretsiz otopark iPhone 4 tarifesindeki Avea’lılar, yıl sonuna kadar geçerli olacak kampanya ile İstanbul Büyükşehir Belediyesi iştiraki İSPARK açık ve katlı otoparklarından ücretsiz yararlanacaklar. Ayrıcalık, yol üstü park alanlarında 02 saat, katlı ve açık otoparklarda ise 03 saat arası geçerli olacak. Messenger’a Türk imzası Uşak’ta bir grup yazılım mühendisinin imzasını taşıyan ‘MSP Messenger’ isimli program, 161 dilde çeviri yaparken, kullanıcılarına online alışveriş yapma, TV izleme ve radyo dinleme gibi imkânlar da sunuyor. 3 gün içinde 11 ülkeden, 30 binden fazla kişi tarafından kullanılmaya başlanan programın uluslararası dijital imza sertifikası da bulunuyor. MSP Messerger’ı hayata geçiren ekipten Yazılım Mühendisi Necmettin Özalp, amaçlarının 6 ay içinde kullanıcı sayısını 10 milyonun üzerine çıkarmak olduğunu söyledi. Eset’in Mayıs ayı tehdit raporuna göre kötü Avrupa Birliği Genel Seamaçlı yazılımların dağılmasını kolaylaştıran kreterliği (ABGS), iPhone ve en büyük tehdit USB. Birçok kötü amaçlı yaiPad cihazları için geliştirilen uyzılım bellekler ile dağılıyor. Rapora göre gulama ile AB’ye ilişkin gelişmegeçtiğimiz aya damgasını vuran olay leri duyuracak. ABGS’den yapılan PlayStation ağına sızılması oldu. Mayısta açıklamada, ABGS’nin Türkiye’deki ayında en çok Playstation saldırısı ko reform sürecinin öncülüğünü yapnuşuldu ama Eset istatistiklerine göre makla kalmadığı, AB ile Türkiye araMayıs ayının tehdit birincisi yüzde 6.58 sında, eksik bilgilerden kaynaklanan ön ile yine INF/Autorun. INF/Autorun, yargıları aşmak amacıyla pek çok USB ya da Flash Disk gibi çıkarılabifarklı yöntem kullanarak, iletişim alalir medyalar aracılığıyla yayılan zararnında da rol üstlendiği belirtildi. lı yazılımları tanımlıyor. İkinci sırada Açıklamada, “İşi gereği sürekli yüzde 3.61 ile Win32/Confichareket halinde olan vatandaşker ve üçüncü sırada ise yüzlarımız, AB ile ilgili gelişmelede 1.92 ile Win32/PSW.Onri takip edebilecek ve artık lineGames geliyor. ‘AB’yi cebimize indirdik’ diyebileceklerdir” denildi. AB cebe iniyor H A FTA N I N NE OLDU? Ç İ ZELG ES İ Yavaşlama işaretleri layarak kötümser bir tablo çizdi. Açıklanan makro verilerin önemli bölümü de küresel ekonomide yavaşlama olabileceğine işaret etti. ABD’de mevcut konut satışları tahminlerin altında kalırken, işsizlik maaşı başvuruları da istihdam piyasasında son iki ayda görülen bozulmanın sürebileceğine işaret etti. İmalat sanayii beklenti endeksleri (PMI) de Avro Bölgesi’nde 53.6 ile Ekim 2009’dan beri görülen en düşük seviyeye ve Çin’de 50.1 ile 11 ayın en düşük düzeyine geriledi. Yurtiçinde ise liranın değer kaybı öne çıktı. TCMB’nin faiz ve munzam karşılıklarında değişikliğe gitmemesi banka hisselerine yükseliş getirse de, cari açık sorununun çözümü için hâlâ harekete geçilmemesi tedirginlik yarattı. Hazırlayan: PEL N ÜNKER NE OLACAK? Yunanistan’da yeni hükümet güvenoyu alırken, bu hafta, bütçe kısıntısı ve özelleştirmelerden oluşan paket Yunanistan Parlamentosu’nda oylanacak. IMF ve AB, temmuzda 12 milyar Avro’luk kredi diliminin serbest bırakılması için tasarruf önlemleri paketinin parlamentoda onaylanmasını talep etmişti. Bu açıdan bu hafta yardım düğümünün çözülmesi bekleniyor. Bunun dışında geçen hafta karamsarlık yaratan küresel ekonomik veriler bu hafta da izlenmeye devam edecek. ABD’de bugün kişisel gelirler ve çekirdek PCE, yarın tüketici güven endeksi, çarşamba bekleyen konut satışları, Gözler Yunanistan’da perşembe işsizlik maaş başvuruları, cuma ISM imalat endeksi açıklanacak. Avro Bölgesi’nden ise perşembe enflasyon, cuma işsizlik ve imalat PMI endeksi verileri gelecek. İçeride ise haftanın en önemli verisi dış ticaret dengesi olarak görülüyor. Dış ticaret rakamları perşembe günü duyurulacak. Bunun dışında GYSH büyümesi ve cuma günü TİM ihracat verileri belli olacak. Piyasaların henüz fiyatlamadığı seçim sonrası siyasi gerilimler de piyasaların takibinde olacak. Tutuklu vekillerin durumunun belirsizliğini koruması ve iktidar partisinin uzlaşmaya dönük adım atmaması halinde piyasaların olumsuz etkilenmesi bekleniyor. Geçen hafta Yunanistan’a yardım ve Fed’in açıklamalarıyla birlikte küresel ekonomideki yavaşlama işaretleri dünya piyasaları üzerinde etkili oldu. AB liderlerinin perşembe ve cuma yaptığı görüşmelerde Yunanistan’a içinde bulunduğu borç krizini aşması için yardım sağlanacağı yönündeki taahhütleri teyit etmeleriyle piyasalar bir miktar rahatladı. Ancak İtalya’da bazı banka hisselerinde yaşanan sert düşüşler sebebiyle işlemlerin durdurulması Avrupa borç krizine dair endişeleri yeniden öne çıkardı. Fed de faizleri değiştirmediği toplantısının ardından ABD ekonomisi için büyüme tahminlerini aşağı çekti. Başkan Bernanke, ekonomideki yavaşlamanın bir bölümünün daha uzun süreli olabileceğini vurgu Kıbrıslı Rumlar da krizin eşiğinde Ekonomi Servisi Yunanistan ekonomisindeki kriz, Kıbrıs Rum Kesimi’nin ekonomisini de etkiliyor. Rum Fileleftheros gazetesinin haberine göre, Rum ekonomisinin 2012’ye kadar 3.5 milyar Avro krediye ihtiyacı var. Gazete, Rum hükümetinin hazırladığı ekonomik önlemlerin, Yunanistan’ın Kıbrıs Rum yönetimiyle olan bağlantısı nedeniyle, reyting kuruluşlarını ikna etmediğini yazdı. Gazeteye göre, reyting kuruluşlarının değerlendirmelerini takip eden ülkeler, Kıbrıs Rum yönetimine borç vermeye gönüllü değil. Simerini gazetesi de Rumların IMF’nin eşiğinde olduğunu yazdı. BORSADA TED RG N HAVA İMKB geçen hafta ortalama yüzde 0.58 oranında artışla 62 bin 073 puandan kapandı. Haftanın ilk günü BDDK’nin bankaların tüketici kredileri için ayırdığı karşılıkları yükseltmesi haberiyle 60 bin 311 seviyesine kadar gerileyen endeks, petrol fiyatlarındaki düşüşün büyük oranlı enerji kaynaklı olan cari açığı olumlu etkileyeceği beklentisiyle az da olsa yükseldi. DOLAR/TL K YILIN Z RVES NDE TL’deki satışlar sürerken, döviz sepeti 1.98 ile son 26 ayın en yüksek seviyelerini test etti. Dolar/TL de 1.63’ün üzerine çıkarak iki yılın zirvesini yaptı. İstanbul serbest piyasada ABD Doları’nın TL satış fiyatı yüzde 1.94 artışla 1.6310 liradan kapandı. Gösterge faiz ise yüzde 9.20’nin üzerinden gelen satışlarla yüzde 9.13’ten haftayı tamamladı. Doların Avro karşısında değer kazanması emtia fiyatlarını olumsuz etkiledi. Altın haftalık yüzde 2.51 düşüşle 1.500 dolardan haftayı tamamladı. Avro 1.42’nin altında Avro, dolar karşısında yüzde 1 değer kaybetti. Yunanistan endişeleriyle 1.4127 seviyesine kadar gerileyen Avro/dolar paritesi, uzlaşma haberinden sonra bir miktar toparlandı ve 1.4188’den kapandı. İçeride Avro yüzde 1.40 artışla 2.3180 liraya çıktı. Petrol düşüşe geçti IEA’nın petrol rezervlerinden 60 milyon varili serbest bırakma kararının etkisiyle uluslararası petrol fiyatları yüzde 7 geriledi. C MY B C MY B