Katalog

27 HAZ RAN 2011 PAZARTES CUMHUR YET SAYFA dishab@cumhuriyet.com.tr DIŞ HABERLER ‘Kaddafi’den öneri gelecek’ Dış Haberler Servisi Libyalı muhalifler, Libya lideri Muammer Kaddafi’den “çok yakında” çatışmalara son verebilecek bir öneri gelmesini bekliyor. Muhaliflerin kurduğu Ulusal Geçiş Konseyi’nin (CNT) başkan yardımcısı Abdül Hafız Goga, Kaddafi’nin “artık nefes alamayacak durumda” olduğunu anladıklarına göre Fransa ve Güney Afrika ile yapılan temaslar yoluyla bir öneri hazırlandığını söyledi. Goga, Kaddafi ve yakın çevresinin iktidarda kalmayacağı garantisi verilmesi şartıyla sunulacak her öneriyi ciddi olarak inceleyeceklerini de belirtti. 11 Çocuk yaşta evlendirme konusunda dünyada Gürcistan’dan sonra ikinciyiz Türkiye küçük gelin dolu Dış Haberler Servisi İngiltere’de yayımlanan bir raporda, dünyada 18 yaşın altında 10 milyon kız çocuğunun gelin olduğu açıklandı. “Plan UK” adlı kuruluşun yayımladığı rapora göre, yüzde 17’lik oranla Gürcistan çocuk gelinlerin en çok görüldüğü ülke iken, Türkiye yüzde 14’lük oranla ikinci sırada bulunuyor. Tanınmış İngiliz gazetesi The Guardian’da yer alan raporda erken ve zorla evlendirme oranının Avrupa’da da yüksek olduğu belirtilerek Güney Amerika, Kuzey Afrika ve ngiltere’de yapılan bir araştırmaya göre, çocuk gelinlerin en çok görüldüğü ülke yüzde 17’lik oranla Gürcistan. Türkiye yüzde 14’lük oranla ikinci sırada bulunuyor. Asya’nın bazı kısımlarındaki gelişmekte olan ülkelerde, 18 yaş altı çocukların üçte birinin ve 15 yaş altı kızların yedide birinin evlendirildiği ifade ediliyor. 10’unun 18 yaşının altında evlendiği belirtilerek erken evliliğin küresel bir endişe olduğuna vurgu yapılıyor. 18 yaş altı evliliğe izin verilmesine Birleşmiş Milletler toplantılarında karşı çıkıldığı ve uygulamanın birçok ülkede yasadışı olduğu da kaydedilen raporda, “Ancak diğerleri özellikle fakir toplumlar, bu durumu görmezlikten geliyor” ifadelerine yer veriliyor. Çocuk suiistimali Genç annelerin çocuklarının da büyük risk altında olduğuna dikkat çekilen raporda, 18 yaşının altında olan bir annenin bebeğinin ilk doğum gününden önce yüzde 60 oranında ölebileceği de ileri süren rapora yer veren gazete, “Plan UK”nin İngiltere yöneticisi Marie Staunton’un çocuk evliliğini çocuk suiistimali olarak değerlendirdiğine vurgu yapıyor. ‘Seçim Başarısı’ ve Girilen Yeni Süreç AKP’nin seçimlerde iki kişiden birinin oyunu alması karşısında çeşitli nedenler sıralanageldi. Seçim yardımlarından bireysel desteklere kadar pek çok şey ortaya kondu. Bunlarda doğruluk payı olmakla birlikte, “en önemli neden” ihmal edildi. AKP’nin başarılı sonuç almasında en etkili faktör, 2002’den beri partinin (ve yönetimin), Türkiye’deki iktisadi, siyasi ve sosyal düzene yavaş yavaş egemen olmasındandır. AKP, “sistemin asli öğesi” olarak algılanmaya başlanmıştır. Bu anlamda, yarı bilinçli ya da bilinçli olarak, önemli bir kesim tarafından, alternatifi bulunmayan bir olgu gibi algılanıyor. 2002’de iktidara gelen “Yeni AKP”, içeride iktisadi, sosyal ve siyasi olarak kendi düzenini ve “sistemini” yaratırken, “küresel düzen değişikliği ve talepleri ile de örtüşmüştür”. Bu durum 20022011 döneminde “iç ve dış dinamiklerin örtüşmesi” olarak da algılanabilir. AKP bir yandan, içeride kendi yeniden yapılanmasını oluştururken, Diğer yandan da bölgeye yönelik küresel rüzgârları arkasına aldı. Bunun Türkiye’ye getirdiği eksiler ve artılar ayrı bir meseledir; ancak artı ve eksi puanlar ne olursa olsun AKP’nin 12 Haziran’a kadar yükselişine katkı sağlamıştır. Sıralayalım; 1) Özelleştirmeler Türkiye’ye büyük para girişine yol açtı. 50 milyar dolar dolayındaki satış dışında, “kısa vadeli dolaylı etkiler de göz önüne alınırsa” rakam daha da büyüktür. 2) Borsaya sıcak para yağmıştır; bunların “kısa vadede getirdiği rahatlatıcı etkileri” oldu. Özelleştirmelerin de, sıcak paranın da uzun vadede ticari ve mali dengeler üzerinde çok olumsuz etkilerine karşın, kısa ve orta vadede yapay bir refah artışı görüldü. 3) Ortadoğu ile siyasi ve sosyal yakınlaşmalar Körfez’den büyük paraların gelmesine neden oldu. Hatta aynı akış KafkasyaRusya hattında da görüldü. Liberal, açık, piyasacı ve özelleştirmeci uygulamalar, yabancılara vergi avantajları ve düşük kur politikası ile birleşince, Türkiye ekonomisi onlar açısından bir cennet gibi algılanmaya başlandı. Ayrıca AB ile imzalanan tek yanlı Gümrük Birliği anlaşması yeni ortamda, üçüncü ülkeler için ek bir güvence oluşturdu. Türkiye’ye dışardan para ve şirket yağdı. Olumsuz sonuçları uzun vadede görülecek değişim, kısa ve orta vadede rahatlatıcı etki sağladı. 2011’in başında Türkiye genelinde on milyon, sadece İstanbul’da üç milyon arabanın varlığı bunun kanıtı değil mi? Sağlık ve konutu da ekleyince, iki anahtar hedefi üçe çıktı. Siyasi ve sosyal olarak da AKP üst yönetiminin sistem üzerindeki denetimi, hukuki ve idari alanlarda yapılan değişiklikler, halkın gözünde yeni yapılanmanın, “kalıcı ve değiştirilemez olarak” algılanmaya başlamasına yol açtı. Bunlar AKP iktidarına sağlanan psikolojik, sosyal ve siyasal dışsallıklar (dolaylı etkiler) olarak seçim sonuçlarına yansıdı. AKP’ye olumsuz bakanlar bile, kendilerini yeni düzenin bir parçası olarak görmeye başladılar. Buna, tabandaki mevcut örgütlenmeyi de eklemek gerekir. Tabandaki örgütlenmeler açısından, AKP en ileri düzeyde oldu. Parti disiplini ve örgütlenmesi yanında İslama dayalı doğal ve tarihsel örgütler, en fazla AKP’ye yarar sağladı. ABD ve AB’nin 2002 seçimlerinden başlayarak AKP’ye destek verdiğini gördük. Son seçimlerde, “aba altından sopa gösterme sinyalleri” görülmeye başlasa da Batı’nın ana çizgisi değişmedi. ABD ve özellikle de Avrupa, “CHP’nin fazla geri plana itilmemesi, etkili bir muhalefet olması yolunda”, son dönemde bazı destekler vermeye başladılar. Tabii bunun temel bir önkoşulu vardı; “CHP, Batı ile çatışmadan, uyumlu ve ılımlı bir sosyal demokrat parti olmalıydı”. Bu konuda hem CHP’de hem de Batı’da bazı adımlar atıldı, barış çubukları yakıldı. Son seçimler öncesinde AKP’yi kaygılandıran bu gelişmeler, seçim sırasında ve sonrasında bazı ince ayarlar yapmasına neden oldu; İsrail ile yumuşamanın başlatılması, Arap uyanışı (ya da iç çatışmaları) konusunda ABD ve AB politikalarına uyum sağlaması, bunun en önemli göstergeleri oldu. AKP seçimlerde başarı kazanmasına rağmen, “partinin üst yönetimi en zor dönemine girmiştir”. ABD ve AB şimdi Güneydoğu ve Kürdistan konusunda somut (ve büyük) ödünler istemektedirler. Bu talepler, ne oranda karşılanabilecektir? AKP açılımlarının, daha somut gelişmelere doğru yönlenmesi ile, “bazı iç ve dış dinamiklerin zorladığı bir sürece girmiş bulunuyor”. Batı bu konuda, “yalnız ılımlı ve uyumlu bir AKP iktidarı değil, uyumlu bir muhalefet de görmek istiyor”. Dolayısıyla en zor sürece giren yalnız AKP yönetimi değildir; CHP de bu süreç içinde yeni politikalara doğru zorlanacaktır. Demokrasi ise bu küresel baskılar ve hesaplar sonucunda, bir amaç olmaktan çıkmış, araç haline dönüşmüştür. Hem iç hem dış dinamikler açısından... Bugün yaşamakta olduğumuz hukuki sorunlar, bunun yansımalarıdır... Görmezden geliniyor “Plan UK” raporunda İngiltere ve Fransa’da yetişkinlerin en az yüzde Bomba taşıyan çocuk öldü Dış Haberler Servisi Afganistan’ın Uruzgan vilayetinde, Taliban militanlarının verdiği patlayıcı dolu çantayı taşıyan 8 yaşındaki bir kız çocuğunun bombanın patlamasıyla hayatını kaybettiği bildirildi. İçişleri Bakanlığı’nın yaptığı açıklamada, militanların ev yapımı bomba dolu bir çantayı kıza vererek polis noktasına götürmesini tembihledikleri belirtildi. Olayda ölen veya yaralanan polis bulunmadığı duyuruldu. Eski istihbaratçı MOSSAD’ı suçladı Dış Haberler Servisi Rusya’da önceki gün meydana gelen ve 45 kişinin ölümüyle sonuçlanan uçak kazası, daha önce meydana gelen benzeri kazalara ilişkin komplo teorilerini yeniden gündeme getirdi. ABD’li eski istihbaratçı Wayne Madsen, Rusya’daki uçak kazasında hayatını kaybedenler arasında İran’da çalışan beş nükleer fizikçinin de bulunduğunu belirterek uçağın önce havada patladığını, sonra düştüğünü iddia etti. Madsen, 2007 yılında Isparta’da düşen ve içinde Türk fizikçilerin de bulunduğu uçak da dahil olmak üzere benzeri kazaların arkasında İsrail gizli servisi MOSSAD’ın bulunduğunu ileri sürdü. Madsen, 30 Kasım 2007 günü İstanbul’dan Isparta’ya giden uçağın inişten önce havada parçalara ayrılarak düştüğünü ifade ederek kurtarma ekiplerinin uçağa sorunsuz girerek bazı çantaları rahatça aldıklarını öğrendiğini belirtti. Uçaktaki nükleer bilimciler Isparta’da bilimsel bir konferansa gidiyordu. Gazze’de, Birleşmiş Milletler (BM) Ortadoğu Barış Süreci Koordinatörü’nün ofisinin yakınlarında önceki gece, mayın patlaması meydana geldi. Yoldan geçen bir Filistinlinin yaralanmasına neden olan patlama, BM ofisinin çevresindeki duvarda ve yakındaki bir camide hasara yol açtı. BM ofisi Hamas güvenlik güçleri karargâhının hemen yanında bulunuyor. (Fotoğraf: EPA) srail, gazetecileri tehdit etti 1. 2. 3 3. içinde yayımDış Haberler Servisi Gazze’ye yardım filosuna iki haftabeklenen rapolanması İsrail, ambargoyu delmek için Gazze’ye gide katılacak yabancı gazeteciler rundaki “sert eleştiricek yardım filosuna ka 10 yıl srail’e giremeyecek. ler”den çok kaygılı olduğunu, raporun Türkitılacak yabancı gazetecileri, ülkede görev yapmalarına yıllarca ye’de “siyasi fırtına yaratabilecek kısımlarının yumuşatılmasını istediğini” izin vermemekle tehdit etti. İsrail hükümetinin basın merkezinden iddia etti. Aynı yetkili, Ankara’nın taledün yapılan açıklamada, gelecek hafta binin, Dışişleri Müsteşarı Feridun Siyola çıkması beklenen filonun “tehlikeli nirlioğlu’nun geçen hafta Cenevre’de İsbir provokasyon” yaptığı ileri sürüle rail Başbakan Yardımcısı Moşe Yaalon rek, bunun “İsrail yasalarının ulus ile yaptığı gizli görüşmelerde iletildiğilararası alanda ihlali” olduğu belirtil ni söyledi. Habere göre, İsrail ve Türkidi. Açıklamada, filoya katılmanın, “ka ye’ye verildiği bildirilen BM raporunda, tılımcıların İsrail’e girişine 10 yıl izin İsrail’in Gazze’ye uyguladığı deniz abverilmemesine” ve başka yaptırımlara lukasının uluslararası hukuka uygun, bu nedenle de filoyu durdurmaya yönelik yol açacağı uyarısında bulunuldu. İsrail’de yayımlanan Haaretz gazete eylemlerinin yasal olduğu belirtiliyor. Rasi ise üst düzey bir İsrailli yetkiliye da porda, “Türk hükümeti ile filoyu düyanarak Türk hükümetinin, Mavi Mar zenleyen İHH arasındaki ilişkiye vurmara baskınını soruşturan BM Paneli’nin gu yapıldığı” da bildiriliyor. Ya siyasi ve sosyal olarak? 5 5. HAARETZ’E GÖRE ANKARA END ŞEL 6 6. ‘Kamplar vurulabilir’ Dış Haberler Servisi Ankara’nın, Suriye’nin Türkiye’deki mülteci kamplarını vurmasından kaygılandığı öne sürüldü. İsrail’de yayımlanan Haaretz gazetesi, “üst düzeyde bir Türk kaynağa” dayandırdığı haberinde, “Suriye’nin Türk topraklarına girmesi ihtimaliyle ilgili olarak Erdoğan hükümeti üst düzey yetkilileri, Türk ordusu ve istihbarat yetkilileriyle toplandı” diye yazdı. Üst düzeyde bir kaynağa dayanılarak, geçen perşembe günü bir toplantı yapıldığı, geçen hafta sonu için de bir toplantı planı oluşturulduğunu belirtti. Haberde, Türkiye’nin, Suriye’deki Kürtlerin baskı sonucunda kitlesel olarak Türkiye’ye kaçmasından kaygı duyduğunu da ileri sürüldü. Öte yandan, Suriye üzerinden yük taşıyan Türk kamyoncular, ülkede çıkan olaylardan sonra Türkiye’ye sığınmaların başlamasıyla birlikte Suriyeli yetkiMülteci sayısı 11 bini geçti. (Fotoğraf: REUTERS) Ortadoğu ve dış destek 10. 11. 11. 12. lilerin ve halkın tutumunun olumsuz yönde değiştiğini söylediler. Fransız Haber Ajansı (AFP)’nın, Cilvegözü sınır kapısından geçen Türk kamyoncuların görüşlerinden derlediği habere göre, Türk kamyoncular, Suriye’de düşmanca karşılandıklarından yakınarak, “Türkiye’nin ‘hainlere’ kucak açmış” gibi algılandığını, Suriye polisi ve diğer devlet görevlilerinin kendilerine karşı “saldırganlaştığını” savundular. ‘Chavez hasta’ iddiası Dış Haberler Servisi Venezüella Devlet Başkanı Hugo Chavez’in sağlık durumunun “kritik” olduğu iddia edildi ancak haber Venezüella hükümeti tarafından yalanlandı. ABD’de yayımlanan “El Nuevo Herald” gazetesinin Amerikan istihbarat kaynaklarına dayanarak verdiği haberde, Chavez’in “durumunun kritik olduğu ancak kendisinin ölüm döşeğinde bulunmadığı” belirtildi. Venezüella Devlet Başkanı Yardımcısı Elias Jaua ise haberi yalanlayarak “Ulusal ve uluslararası sağ çılgın gibi. Chavez’in ölümünden bahsederek ellerini ovuşturuyorlar” diye konuştu. Avrupa’dan Sorumlu Dışişleri Bakan Yardımcısı Temir Porras ve Enformasyon Bakanı Andres Izarra da Chavez’in iyileşmekte olduğunu söyledi. Chavez geçen ay dizinden yaralandığı için Brezilya, Ekvador ve Küba gezilerini ertelemişti. C MY B C MY B