Katalog

SAYFA CUMHURİYET 8 KASIM 2011 SALI ekonomi@cumhuriyet.com.tr 10 EKONOMİ Sahte ve güvenlikten yoksun yazılımlar nedeniyle internet üzerinden en fazla maddi hırsızlık Türkiye’de yapılıyor Türkiye hırsızlıkta lider Bakkal hesabıyla ilerleyemeyiz: Microsoft Pazarlama ve Ürün Grupları Genel Müdür Yardımcısı Mustafa Çağan’a göre Türkiye bilgi toplumuna geçmek istiyorsa bakkal hesabından kurtulup bilgi hesabına geçmeli. Microsoft Pazarlama ve Ürün Grupları Genel Müdür Yardımcısı Mustafa Çağan, Türkiye dünyanın 16. büyük ekonomisi olmasına rağmen Microsoft ülkeleri arasında bilgi teknolojileri yatırımları itibarıyla geride olduğunu, Microsoft içinde bu anlamda 26. sırada olduğunu söyledi. “Türkiye bilgi teknolojileri alanında gelişmek istiyorsa artık bakkal hesabından bilgi hasabına geçmeli” diyen Çağan, “Ancak bilgi çağının estrümanlarını kullanabilirsek ilerleme sağlayabiliriz” açıklamasını yaptı. Türkiye’de korsan yazılım kullanım oranının yüzde 60’lar civarında olduğuna, Türkiye’nin artık burada düzlüğe çıkması gerektiğine işaret eden Çağan, Microsoft’un Güvenlik İstihbarat Raporu’na göre Türkiye’nin son birkaç senedir dünyada 1000 bilgisayar başına düşen kötücül yazılım enfeksiyonu oranına göre liderliği elinde bulunduruyor. Korsan yazılımlar nedeniyle en fazla bilgisayar hesabının ve bilgisinin Türkiye’de çalındığına dikkat çeken Çağan, “Sahte ve güvenlikten yoksun yazılımlar nedeniyle en fazla internet üzerinden maddi hırsızlık Türkiye’de Mustafa yapılmış. Bu anlamda en fazla yolsuzluk Çağan, önümüzdeki Türkiye’de. dönemde hem kurumsal hem de Türkiye bu tüketici ürünlerinde büyümek konuyu önemsiz istediklerini “Ama tüketici görüyor. Ama çok ciddi ürünlerine daha az ilgi gösterdiğimiz bir dönem oldu. zararlar görüyor. Rakiplerle aynı düzeyde Türkiye’de 1000 gözükmedik. Şimdi bilgisayara 36.6 tüketici tarafında daha enfekte cihaz fazla olmak oranı ile bizi lider istiyoruz” diye yapmış durumda, bizi İspanya (35.7), konuştu. Kore (34.4), Taiwan (33.5) ve Brezilya (25.8) Korsan yazılım kullanımı yüzde 60: Türkiye’de korsan yazılım kullanım oranı yüzde 60’lar civarında. İnternet saldırılarından zafiyet taşıyan ‘.tr’ uzantılı sayfa adedi 88.378 ve burada da açık ara dünya lideriyiz. Fransa’dan 100 milyar Avro’luk tasarruf planı Ekonomi Servisi AB’nin Almanya’dan sonra ikinci büyük ekonomisi Fransa, yeni kemer sıkma politikaları çerçevesinde 2016’ya kadar 100 milyar Avro’luk bir tasarruf planını devreye sokacak. Başbakan Francois Fillon, “Önümüzde çaba göstermemiz gereken birkaç yıl daha var. Borç krizin ışığında, artık iflas soyut bir kelime olmaktan çıktı” dedi. Yeni tasarruf planı çerçevesinde büyük şirketler için vergiler yüzde 5 oranında arttırılıyor. Ayrıca birçok ürün ve hizmet için de KDV oranı arttırılacak. Fillon, emeklilik yaşının yükseltilmesini öngören yasanın uygulamasının da bir yıl öne çekilerek 2017’de başlanacağını duyurdu. Geçen yıl yoğun tartışmalara neden olan yasa, işçi sendikalarının sert tepkisine yol açmıştı. Fransa’da 2011 yılı için bütçe açığının 95 milyar Avro olması bekleniyor. Bu rakam, gayri safi milli hasılanın yüzde 5.7’sine karşılık geliyor. izlemekte. Buna ilaveten SQL Enjeksiyon olarak tabir edilen saldırı kategorisinde zafiyet taşıyan ‘.tr’ uzantılı sayfa adedi 88.378 ve burada da açık ara dünya lideriyiz. Tüm ‘.com’ uzantılı alanda 43.144 adet bu zafiyeti taşıyan sayfa var (Türkiye bunun iki katı). Burada güvenliği firmalarımızın, kurumların ve de kişisel kullanıcıların daha ön plana alması gerekiyor” diye konuştu. Kimliğimiz çalınacak diye korkuyoruz Türkiye’de Kart Koruma Planı ürünü ile tanınan İngiltere merkezli yaşam destek şirketi CPP, yakında piyasaya sunacağı “Kimlik Koruma Planı” ürününün lansmanı öncesinde GfK’ya yaptırdığı araştırmaya göre Türk halkının yüzde 86’sı kimlik hırsızlığına maruz kalmaktan korkuyor. Araştırmaya göre kadınlar bu konuda erkeklerden daha fazla endişe duyuyor. Araştırmaya katılanların yüzde 46’sı günlük hayatlarında en çok kimlik hırsızlığı suçlarının başlarına gelmesinden korkuyor. Katılımcıların yüzde 20’si işlemedikleri suçlardan dolayı gözaltına alınmaktan, yüzde 6’sı dolandırılmaktan, kalan yüzde 20’si ise itibar kaybına uğramaktan büyük endişe duyuyor. Ayrıca yüzde 60’lık bir kesim de kimlik hırsızlığı konusunda alanında uzman olan bir kuruluşun desteğine ihtiyaç duyduğunu ifade ediyor. Araştırmaya katılanlara kimlik hırsızlığı denilince akla gelen belgelerde yüzde 42’lik bir kesimin aklına ilk olarak nüfus cüzdanı geliyor. Bunu yüzde 26 ile TC kimlik numarası takip ediyor. Kredi kartları, banka hesapları, cep telefonları ve sosyal medya hesaplarındaki kişisel bilgiler de suçluların hedeflerinde yer alıyor. KOBİ’ler bilgisayarı fark etti Microsoft Türkiye’nin, 2011 mali yılında en hızlı büyümeyi yüzde 39 ile orta ölçekli şirketler kategorisinde yakaladığını, bu kategorideki şirketler, sunucu ve yazılım araçlarına yaptıkları yatırımlarla sunucu pazarını yüzde 29 büyüttüklerini anlatan Çağan, Türkiye’de özellikle KOBİ’lerin bilgisayarı artık daha kurumsal ve verimli kullanılandığını ifade etti. Çağan, Microsoft Teknoloji Deneyim Merkezi ile bu anlamda şirketleri bilgilendirdiklerini “Bunlar sayasinde insanlar teknolojiyi nasıl alacaklarını nasıl kullanacaklarını ve nasıl fayda sağlayacaklarını daha iyi gördüler. Aynı şekilde iş ortaklarımızı da iyi yönlendirdik” dedi. Metro’dan Kayseri’ye 20 milyon Avro yatırım Ekonomi Servisi Metro Toptancı Market 2011’de 6 yeni mağaza açma hedefini hayata geçirirken üçüncü mağazasını Kayseri’de açtı. Metro, Ankara Batıkent ve Mersin açılışlarından sonra Kayseri’deki yeni mağazasıyla Anadolu’daki hızlı büyümesine devam etti. 15 ile 20 milyon Avro arasında yatırım değeri olan Metro Kayseri mağazası, 230 kişiye iş imkanı sağlıyor. 17.000 m2 toplam alan üzerinde kurulu olan Metro Kayseri mağazası, 7.000 m2 satış alanına sahip. Bu alanın 4.000 m2’si gıda satış alanından oluşurken, 3.000 m2’lik alan gıda dışı ürün satış alanı olarak kullanılıyor. 40.000’den fazla ürün sunulan yeni mağazada yine diğer tüm Metro mağazalarında olduğu gibi ISO22000 kalite standartları ile hizmet veriliyor. Metro Toptancı Market Genel Müdürü Kubilay Özerkan, “Yatırımlarımıza ara vermeden devam ediyoruz. Yıl sonuna kadar 3 mağaza daha açacağız” dedi. Yargıtay’dan ‘sınırsız tarife’ dersi Yargıtay 13. Hukuk Dairesi, İstanbul 1. Tüketici Mahkemesinin, bir ayda 25 bin dakika konuştuğu ‘Her yöne sınırsız’ tarifeli telefon hattına 7 Cisco’nun yayımladığı ulusbin 500 TL’lik fatura gelen ve hattı lararası çalışmaya göre, genç çakapatılan tüketici lehine verdiği lışanların ve üniversite öğren‘sadece tarife tutarı olan 66.70 lira cilerinin işyerlerinde sosyal ödemesi’ kararını onadı. Yargıtay medyayı, mobil cihazları ve in13. Hukuk Dairesi, Oktay Karaaslan terneti daha özgürce kullanma ile GSM şirketi arasındaki İstanbul 1. isteği, gelecekteki iş tercihleTüketici Mahkemesinde görülen iptal rini etkileyebilecek kadar güçdavasında yapılan yargılama lü; hatta kimi zaman maaştan sonunda, mahkemenin davanın bile daha önemli. kabulüne yönelik olarak karar 30 yaş altı genç çalışanlar ve verdiğini ve bu kararın süresi içinde üniversite öğrencileriyle gerdavalı avukatınca temyiz edildiğini çekleştirilen araştırma, her üç belirterek, temyiz başvurusuyla ilgili katılımcıdan birinin (yüzde 33) dosyanın incelendiğini bildirdi. bir iş teklifini değerlendirirken Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun sosyal medya özgürlüğü, cihaz esgerektirici nedenlere ve özellikle nekliği ve mobil çalışma koşulladelillerin takdirinde bir rını maaştan daha önemli bulduisabetsizlik bulunmamasına göre ğunu ortaya koydu, ki bu da yeni neyerinde olmayan bütün temyiz sil işgücünün beklenti ve öncelikleitirazlarının reddine oybirliğiyle rinin sadece paraya bağlı olmadığını karar veren Yargıtay 13. gösteriyor. Üniversite öğrencileri (yüzHukuk Dairesi, usul ve de 40) ve genç çalışanlardan (yüzde 45) yasaya uygun olan beş kişide ikiden fazlası, cihaz seçimi, sosİstanbul 1. Tüketici yal medya erişimi ve mobilite koşullarında daMahkemesi hükmünün ha fazla esneklik sağlayan ama daha az maaşlı onanmasını bir işi, daha az esneklik sunan daha yüksek makararlaştırdı. Yeter ki Facebook’a gireyim Twitter da konuşturacak Facebook’tan sonra en çok ilgi gören sosyal ağ Twitter’da ‘sohbet’ yapılması için kollar sıvandı. Bundan böyle Twitter üzerinde aynı Facebook chat gibiarkadaşlarla sohbet edilebilecek. Özel mesajlaşmayı chat’e dönüştüren bu servis, Bonfire adındaki eklentiyle mümkün oluyor. Sosyal ağlar için uygulama geliştiren Bonfire ekibi bu sefer Twitter için özel bir çalışma yaptı. Tanıtılan tarayıcı eklentisi sayesinde mikro blog hesabınız chat özelliğine kavuşuyor. Technolabs’in haberine göre şu sıralar beta sürecinde olan eklentiyi ilk kullananlardan olmak için ön kayıt yaptırmak gerekiyor. İTO’dan leasing’de KDV indirimine destek Ekonomi Servisi İstanbul Ticaret Odası (İTO) Yönetim Kurulu Başkanı Murat Yalçıntaş, leasing sektöründe KDV indiriminin, KOBİ’lere uzun vadeli makine yatırımlarının yolunu yeniden açacağını belirterek, Maliye Bakanlığı’nın yüzde 1’lik KDV teşvikini yeniden uygulama planına destek verdi. Uygulamanın kaldırıldığı 2008’den bu yana, indirimin yeniden hayata geçirilmesi için pek çok girişimde bulunduklarını hatırlatan Yalçıntaş, “Biz uygulama kaldırılırken itiraz ettik. Finansman zorluğu çeken ve henüz KDV üretmemiş yeni girişimcilerin yatırım maliyetlerine yüzde 17 oranında yük getiriyor diye uyarılarda bulunduk. Nitekim, uyarılarımızın doğruluğu geride kalan yıllarda ortaya çıktı” dedi. Üretim sektöründe kullanılan ithal ve yerli makinelerin yüzde 60’ının leasing yöntemiyle satın alındığını belirten Yalçıntaş, “Üreticilerin KDV’yi devletten mahsup edebilmesi yönünde işlemler de mutlaka hızlandırılmalı” diye konuştu. olladı s u n o y iz v le e T Cep de son 6 yılda kete göre Türkiye’ aşlı bir işe tercih edeceğini belirtti. Su ı an Nielsen’in yaptığ elektrikli ürün, su ısıtıcıları oldu. n ı re al gi H i. biler izled evlere en fazla makinesi ve kom ısıtıcılarını bulaşık e ilgi çok azaldı. Cep telefonu, in yıkama makineler açısından televizyonu yakaladı. k rlu 36’sını evlerde bulunu mallarının yüzde tim ke tü ı kl nı ya Evlerdeki da tururken, yüzde 30 beyaz eşyalar oluşbulunuyor. Elektronik eti oranında da ev al e yüzde 27 düzeyinde is ı an or rın ünler cihazla en az bulunan ür nan e rd le Ev . or iy ed seyr bulu ürünleri. Evlerde ise kişisel bakım cihazdan biri birçok her 2 elektronik alardan a satıldığı mağaz markanın bir arad den 53’ünde bilgisayarın ev alınıyor. Her 100 iye’de artık her 4 evden rk Tü u uğ nd lu bu alıyor. tü bilgisayar yer üs z di birinde plandaki hedeflere 1938’de ulaşıldığı çoğu kişi tarafından kabul edilmektedir. 1939 yılına gelindiğinde sanayileşmede önemli mesafe alınmıştı. 1923’te un, şeker ve giysi gibi temel malları ithal eden Türkiye artık bunları ülkesinin fabrikalarında üretir duruma gelmişti. Bu dönemin devletin sermaye birikimi yaratmada aktif rol oynadığı bir dönem olduğunu rahatlıkla söyleyebiliriz. Bu ekonomik gelişme modelini “Kemalist Gelişme Modeli” olarak adlandırmak mümkündür. Savaştan çıkmış, devlet olmak için bir sürü iş yapmaya başlamış bir Türkiye’de 1929 büyük buhranını da dikkate alırsak ekonomide ‘Kemalist Model’in başarılı olduğunu, savaş kazanan ülkenin ekonomik savaşı kaybetmediğini öngörmek yanlış olmayacaktır. Ancak son yıllarda bu kadar iş yapmış büyük insana görülen reva ne dine, ne bilime, ne mantığa ne de HİSSE SENEDİ İŞLEMLERİ Atatürk’ün kurduğu Türkiye Cumhuriyeti’nin yıllarca süren bağımsızlık savaşından sonra ekonomisinin nasıl bir durumda olduğunu ve nasıl geliştiğini geçen hafta anlatmıştık. Bu hafta ise 19301938 dönemini inceleyeceğiz. 1930 yılına kadar ekonomide toparlanma, sermaye birikimi sağlama, özel sektörü destekleme politikaları öne çıkmaktadır. İkinci dönemde (19301932) özel sanayi ilkeldi ve koruma rantı denetlenemiyordu. Ayrıca özel birikim devlet tarafından yeni burjuvazi yaratmak nedeniyle desteklenince iç ticaret hadleri sanayi lehine dönmüştü. Tarım ürünlerinin fiyatlarında kötüleşme karşısında sabit giderlerini karşılayamayan orta ve yoksul köylüler ekonomik çöküntüye uğradılar. Öte yandan ücretler de düşmüştü. Bu durum koruma rantına sadece sanayinin el koyduğunu gösteriyordu. Bu olumsuz gelişmeler siyasette büyük etki yaptı. Atatürk bunun üzerine Serbest Cumhuriyet Fırkası’nı kurdurdu. Amaç işçi ve köylüden gelen tepkileri azaltmak idi. Ancak Atatük’ün dava arkadaşları olan partinin yöneticileri bunu başaramadılar ve bu nedenle parti 1930 sonunda kapatıldı. Atatürk 192930 döneminde iktisadi krize karşı alınan savunma önlemlerinin yetersiz ve bunun sonuçlarının yeni rejimin temellerini giderek zayıflatmakta olduğunu güçlü gerçekçiliği ve eleştirel kavrayışıyla fark etmişti. Bu nedenle ekonomide radikal kararların alınması gerekirdi. Yapılan gözlemlerden sonra “devletçilik” ülkeyi düzlüğe çıkartacak bir politika olabilir anlayışı egemen olmaya ve 1932’de devletçilik modeli somut olarak hayata geçirilmeye başladı. 19321938 dönemi Bu dönemde dış ticareti denetleyen korumacı önlemler arttırılmıştır. Bu yıllar yabancı sermayenin sınırlandığı ve denetlendiği bir dönem olmuştur. Millileştirmeler bu dönemde yapıldı. Belediye hizmetleri, maden, demiryolları gibi yabancı sermayeli yatırımlar devletleştirildi. Rusya ve Britanya bu yatırımlar için kredi sağladı. Bu dönem yabancı sermayeye az Cumhuriyet Dönemi Ekonomisi (2) başvurulan, dış ticaret hesaplarının dengelenebildiği dönemdir. Devlet üretici ve yatırımcı olarak önemli ekonomik oyuncudur... Deniz ulaşımı (kabotaj hakkı) devlet tekeline geçti. Türkiye dünyadaki ilk ulusal planlamayı bu dönemde gerçekleştirmiştir. İlk beş yıllık kalkınma planı 1932 sonlarında Sovyet uzmanların yardımı ile başlatıldı ve 1934 yılında kabul edildi. Bu plandan çok projelerin, yatırımların neler olacağını gösteren ve yatırım kararlarına rehberlik eden önemli bir ekonomi belgesi idi. Bu ahlaka sığmaktadır. Şimdilerde Atatürk diktatördü, değildi tartışmaları moda oldu. Üç beş kitap okuyarak gazeteci, tarihçi, stratejist, ekonomist olduğunu sananlar hayatlarında hiç zorluk çekmemiş, çetin kış şartlarında yaşamamış, aç kalmamış, defalarca ölümle burun buruna gelmemiş oldukları halde oturdukları yerden yıllarını cephelerde savaşarak, sonra da ülkesinin devlet olması için olağanüstü çaba harcayan Atatürk ve diğer kahramanların hakkında fikir yürütürken hadlerini çok fazla aşıyorlar. O dönemin kendine özel muazzam koşullarını hiç kale almadan teknoloji çağının pembe gözlüğüyle eleştiriyorlar. Bugünün demokratik diktatörlerine bir şey diyemiyorlar, ama kısacık ömrünü ulusuna adamış adamı yerden yere vuruyorlar. Evren bir denge ise yapılan haksızlıkların yarattığı dengesizlikler de yeni bir denge yaratacak; vicdansız ve zalim toplumların ve kişilerin hesapları şaşıracak ve bunlar haksızlıklarının ve ihanetlerinin altında kalacaklardır. Bunun için yaratılan dengesizlik dengesine bir dokunmak ve uykudan uyanmak yetecektir... Piyasanın yüzde 66’sı 20 aracı kurumda Ekonomi Servisi Türkiye Sermaye Piyasası Aracı Kuruluşları Birliği (TSPAKB), 85 aracı kurumun 2011 yılının ilk yarısına ait performanslarını ele alan raporunu yayımladı. Rapora göre, sektör genelinde varlık büyüklüğü, işlem hacmi, net kâr ve komisyon gelirlerinde en büyük payı ilk 20 aracı kurum alıyor. Aracı kurumlar varlık büyüklüklerine göre sıralandığında, ilk sıradaki aracı kurumun tek başına sektörün yüzde 31’ine, ilk 20 aracı kurumun ise yüzde 85’ine sahip olduğu görüldü. Aracı kurumların işlem hacmi sıralamasına bakıldığında ise ilk 20 aracı kurum hisse senedinde yüzde 66, vadeli işlemlerde ise yüzde 77 paya sahip. Türkiye’de sermaye piyasasının, fırsatları ve büyüme potansiyelini beraberinde getiren yeni bir dönemden geçtiğine dikkat çeken TSPAKB Başkanı Attila Köksal, bu fırsatları yakalayabilmek için piyasanın güçlü ve zayıf yönlerini iyi tahlil ederek, uygun adımlar atılması gerektiğini vurguladı. Köksal bu sorumluluğu yerine getirdiklerini kaydetti. C MY B C MY B