Katalog

SAYFA CUMHURİYET 2 KASIM 2011 ÇARŞAMBA 12 DIŞ HABERLER dishab@cumhuriyet.com.tr Eroğlu ile Hristofyas’ın 3 başlık üzerinde anlaşmaya varması BM’yi umutlandırdı Ada askersizleştirilecek REŞAT AKAR LEFKOŞA Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) Cumhurbaşkanı Derviş Eroğlu ile Rum lideri Dimitris Hristofyas’ın, New YorkLong Island’da iki gün devam eden görüşme sırasında üç madde üzerinde uzlaştıkları bildirildi. Lefkoşa’daki müzakerelerde önemli mesafe kaydeden liderlerin, “Ekonomi”, “Avrupa Birliği” ve “İç Güvenlik” konularında uzlaşıya varması, Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Ban Kimun’u da umutlandırdı. Görüşmelerin sonunda Ban Kimun, Eroğlu ve Hristofyas ile birlikte kameraların karşısına geçti ve ilerlemeler sağlandığını açıkladı. Görüşmelerin olumlu, üretken ve azimli geçtiğini belirten Genel Sekreter, henüz “toprak, mülkiyet ve vatandaşlık” gibi ana konularda anlaşmaya varılamadığını kaydetti. Cumhuriyet’in elde ettiği bilgilere göre, “ekonomi” başlığı altında Merkez Bankası, Kamu Hizmeti Komisyonu, Federal Fonlar ve para birimi gibi önemli detaylar yer alıyor. Buna göre, kurulacak federal devletin Merkez Bankası Başkanı ile Kamu Hizmeti Komisyonu başkanlığı dönüşümlü olacak. Geçerli para birimi Avro olacaksa da ? KKTC ve Rum liderleri arasında varılan uzlaşıya göre, Kıbrıs’ın tamamen askersizleştirileceği ve silahlardan arındırılacağı prensibinden hareketle, Rum kurucu devletinde polis sayısı 5 bin, Türk kurucu devletinde ise 3 bin 100 olacak. Federal poliste ve Ortak Soruşturma Otoritesi’nde, her seviyede eşit temsiliyet olacak. ğer konu ise iç güvenlikle ilgili. Buna göre, federal seviyede 2 kurum oluşturulacak. Biri federal polis, diğeri ortak soruşturma otoritesi. İki kurumdan birinin başında Türk, diğerinde Rum olacak. Ayrıca Başkan Türk ise yardımcısı Rum, Başkan Rum ise yardımcısı Türk olacak. Federal polis sayısının 1500, Ortak Soruşturma Otoritesi’nde görev yapacakların ise 300 olması konusunda uzlaşı sağlandı. Adanın tamamen askersizleştirileceği ve silahlardan arındırılacağı prensibinden hareketle, Rum kurucu devletinde polis sayısı 5 bin, Türk Kurucu Devletinde ise 3 bin 100 olacak. İki kurumda da her seviyede eşit temsiliyet olacak. Liderler, AB konusunda “Birincil Hukuk” hariç tamamen anlaşmış durumda. Buna göre, kuzeyin ihtiyaç duyacağı 6 aylık bir geçiş dönemi olacak. Özellikle sa Türk Lirası bir yıl daha tedavülde kalacak. Merkez Bankası, transferlerde kullanılmak üzere rezervlerinde Türk Lirası bulunduracak. Avrupa Birliği (AB) fonları, iki kurucu devletin “kendi bölgeleri” için kullanılabilecek. Hesaplamalar ise nüfus temelinde yapılacak. AB yapısal fonlarından ayrı olarak, kurucu Türk devletinin altyapı sorunlarının çözümü için federal bütçeden ayrı bir pay verilecek ve bu uygulama 13 yıl süreyle devam edecek. Liderler arasında uzlaşıya varılan bir di nayi bölgeleri ve limanlar 6 ay içinde AB standartlarına getirilmezse kapatılacak. Sütten tutun, sebze meyve üretiminde kullanılan ilaçlara kadar her şey AB standartlarına getirilecek. AB karar mekanizmalarında federal devletin vereceği kararlar ortak komiteden geçecek. Dört kişilik komitede ikişer temsiliyet olacak. Özellikle Dışişleri ve AB Bakanı’nın ortak imzası olacak. Birleşik Kıbrıs’ın Brüksel’de bulunacak Daimi Temsilcisi Rum, yardımcısı Türk olacak. Büyükelçi seviyesinde olacak temsilcilerin yetkileri eşitlenecek. AB Daimi Temsilciler Komitesi (Coreper) toplantılarında eşitlik olacak. Türk tarafının, müzakere süresince kazandığı en önemli başarılardan biri de yargıyla ilgili. Buna göre, taraflar federal yargıda eşit şekilde temsil edilecek. BM Genel Sekreteri Ban Kimun, dün yaptığı açıklamada, Eroğlu ve Hristofyas’ı ocak ayında üçlü görüşme yapmaya davet etti. Ban Kimun, liderlerin adaya dönüşte müzakerelere devam edeceğini, ocak ayındaki üçlü zirveyle iç meseleleri sonlandırmayı hedeflediğini vurguladı. Ocak ayından sonra uluslararası konferansla, anlaşmaya son şeklinin verilmesi hedefleniyor. El Hasakah kentinde nükleer silah üretimi için tasarlanmış ama şimdi bu amaçla kullanılmayan bir tesisin ortaya çıkarıldığı öne sürülüyor. (AP) ABD ile İran Şam’ı konuştu Dış Haberler Servisi İran ve ABD yönetimi yetkililerinin, Suriye’de Devlet Başkanı Beşşar Esad rejiminin yıkılması halinde, ülkenin kanlı bir kaos ortamına sürüklenmesini engellemenin yollarını görüştüğü bildirildi. El Arabiya televizyonunun, Fransa’da yayımlanan Le Figaro gazetesinden alarak yayımladığı haberde, sürgündeki bir Suriyeli muhalife dayanarak Amerikalı ve İranlı yetkililerin perde arkasında iki kez bir araya geldiği, bu görüşmelerden birinin geçen ağustos sonunda, diğerinin de eylül başında yapıldığı belirtildi, ancak görüşmelerin nerede gerçekleştirildiği hakkında bilgi verilmedi. Haberde, yetkililerin, Suriye’de Mısır örneğindeki gibi bir yüksek askeri konsey oluşturulması fikrini görüştüğü de kaydedildi. Bir Fransız diplomat da İranlı yetkililerin Suriye’de yeni bir hükümet kurulması, “hatta rejimin başında da değişiklik” fikrini benimsediğini söyledi. Fransız diplomat, İran’ın, sınır ötesine yayılabileceği için Suriye’de iç savaştan kaçınmaya kararlı olduğunu da belirtti. mesini talep ettiği kaydedildi. Suriyeli görgü tanıkları, Şam yönetiminin, Lübnan sınırına mayın yerleştirdiğini duyurdu. Suriyeli bir yetkili Esad’ın, sınırdan silah kaçakçılığını önlemeyi amaçladığını söyledi. Ocakta görüşme daveti Avrupa Birliği ükleer tesis bulundu’ Suriye’nin kuzeybatısında nükleer silah üretimi için tasarlanmış yeni bir tesis ortaya çıkarıldığı, uydudan çekilen görüntülerle, El Hasakah kentindeki daha önce varlığı bilinmeyen tesisin belirlendiği bildirildi. Uluslararası Atom Enerji Kurumu’nun (UAEK) çalışmaları hakkında bilgi sahibi üst düzey bir diplomat ile eski bir BM müfettişi kimliklerini saklı tutarak yaptıkları açıklamada, tesisin nükleer silah üretimi için tasarlanmış olduğunu söyledi. Son gelişmeyle, Suriye’nin nükleer silah üretimi konusunda Pakistan’ın atom bombasının babası olarak bilinen Pakistanlı bilim insanı Abdül Kadir Han ile birlikte çalıştığı yolundaki şüpheleri güçlendirdiği belirtiliyor. Tesisin tasarımının, Libya’nın öldürülen devrik lideri Muammer Kaddafi’nin, Libya’da inşa ettirdiği tesisle büyük benzerlik gösterdiği de bildiriliyor. Yetkililer, şu an bir pamuk eğirme fabrikası görünümünde olan tesisin, nükleer üretim için kullanıldığına ilişkin bir işarete rastlamadıklarını, tesisin uranyum üretimi için kurulmuş olsa da bu plandan daha sonra vazgeçildiğinin anlaşıldığını söyledi. ‘N ESKİ CIA İSTASYON ŞEFİ FULLER ‘Türkiye karmakarışık durumda’ MUSTAFA K. ERDEMOL umhurbaşkanı Gül Çırağan’dan, C Zerdari ve Karzai onuruna verdiği yemeğe kendi arabasını kullanarak Dış Haberler Servisi Stratejik İletişim Merkezi’nce düzenlenen iki gün süreli, Ortadoğu konulu İstanbul Forumu’nun dünkü ilk oturumunda konuşan eski CIA Ortadoğu istasyon şeflerinden Graham Fuller, Türkiye’nin Suriye konusunda içinde bulunduğu durumu “zor ve karmakarışık” olarak değerlendirdi. Toplantıda Cumhuriyet muhabirinin “Türkiye’nin Suriye’deki rolünü abartılı buluyor musunuz” sorusunu yanıtlarken Türkiye’nin Suriye’de Esad’sız bir rejim istediğini ancak Batı’nın askeri müdahalesine karşı olduğunu belirterek “Türkiye orada halkın sesine kulak verilmesini istiyor ama bunun Suriye’nin dinamikleriyle gelişmesini de arzuluyor. Ancak gelişmeler Türkiye’nin beklediği gibi değil ve bu Türkiye açısından durumun zor ve karmaşık olduğunu gösteriyor” dedi. Fuller, kendisinin Suriye’ye yapılacak bir dış müdahaleye kesinlikle karşı olduğunu da kaydetti. gitti. Makam aracının direksiyonuna geçen ve emniyet kemerini takan Gül, konuk cumhurbaşkanlarını yemeğin verildiği otele götürdü. Araçta ön koltuğa Zerdari, arka koltuğa ise Karzai ve Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu oturdu. Four Seasons Otel’deki çalışma yemeğinin ardından, üç lider otelin bahçesinde aile fotoğrafı çektirdi. (AA/ MUSTAFA ÖZTARTAN) übnan sınırına mayın Amerikalı diplomatların, İran’dan, Amerikalı askerlerin bu yılın sonuna kadar tamamen çekilmesinden önce Irak’ın istikrarını bozmamasını ve Hamas ile Hizbullah örgütlerine desteği kesmesini istediği, Tahran’ın da Washington’dan, Esad sonrasında İran’a düşman bir rejimi destekleme L Boğaz’da buluşan iki komşu ülkenin gündeminde güvenlik var Direksiyon Türkiye’de MİNE ESEN Halk eylemlerinin yanındayım Graham Fuller, Cumhuriyet muhabirinin “Arap Baharı’nı desteklediğinizi biliyorum, peki Wall Street işgalcileri ile Londra’daki St. Paul Kadetrali direnişcilerini de destekliyor musunuz” sorusuna “Halkın sesinin gür çıktığı her eylemi destekliyorum ve sözünü ettiğiniz eylemlerin de sonuna kadar yanındayım” dedi. Konuşmasında İran’ın birçok Arap ülkesinden daha demokratik olduğunu da ileri süren Fuller, Arap Baharı’nın en büyük kaybedenlerinin de İsrail ile ABD olduğunu vurguladı. Uzun yıllar Türkiye’de görev yapan Fuller, bir dönem CIA’nın Ulusal İstihbarat Kurulu Başkan Yardımcılığı’nda da bulunmuştu. Toplantının açılış konuşmasını yapan İslam İşbirliği Teşkilatı Genel Sekreteri Ekmeleddin İhsanoğlu da “Arap Baharı” olarak adlandırılan süreci yaşayan ülkelerle ilgili olarak yaptığı değerlendirmede, özellikle Tunus’taki gelişmelerin Türkiye ile paralellik gösterdiğini ileri sürdü. İhsanoğlu, Tunus’ta yapılan seçimleri kazanan İslamcı Nahda partisinin kendisine AKP’yi örnek aldığını, bunu kendilerinin dile getirdiğini hatırlatarak “Sosyal ve siyasal olarak iki ülke son dönemde birbirlerine paralel gelişmeler yaşamıştır. Tunus muhalefeti Türkiye’den etkilenmiştir” dedi. Ekmeleddin İhsanoğlu, toplantı sırasında basın mensuplarının Suriye’ye ilişkin sorularını da yanıtladı. Suriye’de mevcut durumun üzücü bir noktaya geldiğini ve bu ülkedeki istikrarın tüm bölge için önemli olduğunu kaydeden İhsanoğlu, “Bizim temennimiz, Libya’daki örneğin Suriye’de olmamasıdır. Çünkü Libya’daki askeri müdahale çok pahalıya mal olmuştur, ülkenin altyapısı harap olmuştur. Böyle bir örneğin Suriye’de tekrarlanmamasını diliyorum” dedi. Nahda AKP’yi örnek aldı on dönemde bir kez daha inişli ve çıkışlı ilişkileriyle dünya gündemine oturan iki komşu ülke Afganistan ve Pakistan, aralarında esen sert rüzgârları Boğaz’da Türkiye’nin arabuluculuğunda dindirmeye çalışıyor. TürkiyeAfganistanPakistan 6. Üçlü Zirvesi dün İstanbul’da Çırağan Sarayı’nda üst düzey katılımla gerçekleşti. Bugün yapılacak Afganistan için İstanbul Konferansı öncesinde düzenlenen zirve çerçevesinde Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, Afganistan Devlet Başkanı Hamid Karzai ve Pakistanlı mevkidaşı Asıf Ali Zerdari ile bir araya geldi. Zirve çerçevesinde yapılan görüşmelerde Afganistan’ın, Pakistan’ı iki ülke için de tehdit oluşturan İslamcı militanlar konusunda harekete geçmeye çağırdığı belirtiliyor. Zirvenin sonunda düzenlenen ortak basın toplantısında Cumhurbaşkanı S ORGENERAL ÖZEL İLE FİDAN’DAN MİNİ ZİRVE İstanbul Haber Servisi “TürkiyeAfganistanPakistan 6. Üçlü Zirvesi” Çırağan Sarayı’nda yapıldı. Cumhurbaşkanı Gül, zirvenin ardından davetlilere Four Seasons Otel’de çalışma yemeği verdi. Yemeğe Genelkurmay Başkanı Orgeneral Necdet Özel, İçişleri Bakanı İdris Naim Şahin ve MİT Müsteşarı Hakan Fidan da katıldı. “PKKMİT görüşmesine ait kayıtları basından öğrendim” diyen Orgeneral Özel’in, MİT Müsteşarı Fidan ve İçişleri Bakanı Şahin’le bir süre sohbet ettiği görüldü. Arap BirliğiSuriye anlaşması DUBAİ (AA) Arap Birliği, Suriye devlet televizyonun, Suriye’nin Arap Birliği ile nihai anlaşmaya vardığını açıklamasının ardından, plana ilişkin Şam yönetiminden cevap beklendiğini bildirdi. Arap Birliği Genel Sekreteri Yardımcısı Ahmed bin Helli, El Arabiya televizyonuna yaptığı açıklamada genel sekreterin, Suriye’ye sunulan çözüm planına ilişkin henüz resmi bir cevap almadığını belirtti. Helli, edindiği bilgiye göre Suriye heyetinin resmi cevabını bugün Kahire’de Arap Birliği Konseyi’nin olağanüstü toplantısı sırasında vereceğini söyledi. Suriye devlet televizyonu, Suriye’deki durumla ilgili olarak Arap Birliği ile Suriye arasında nihai anlaşmaya varıldığını, resmi açıklamanın bugün Arap Birliği’nin merkezinin bulunduğu Kahire’de yapılacağını duyurmuştu. Gül, görüşmelerde güvenlik ve terörle mücadeleden, istikrar, ekonomi, eğitim konularına birçok meselenin ele alındığını dile getirdi. Gül, üç ülkenin dışişleri bakanlıkları arasında ortak komisyon kurulacağını da bildirdi. Zirvede, istihbarat yetkililerinin de katıldığı toplantılarda, eski Devlet Başkanı Rabbani’ye yönelik suikastın aydınlatılması için AfganistanPakistan arasında işbirliği mekanizmasının kurulması kararı alındı. El Kaide lideri Usame bin Ladin’in ABD güçlerince düzenlenen EL KAİDE BAYRAĞI DALGALANIYOR Dış Haberler Servisi Libya’da, muhaliflerin denetimi ele geçirmesinden beri şeriat yasalarının uygulandığı Bingazi kentinde El Kaide bayrağı dalgalanmaya başladı. NATO’nun Libya operasyonunu sona erdirdiği dün, Bingazi’deki mahkeme binasına El Kaide bayrağı çekildi. Mahkeme binası, ülkenin yeni hâkimi olan Ulusal Geçiş Konseyi (UGK) tarafından yerel yönetim ve medya merkezi olarak kullanılıyor. UGK yetkilileri ise El Kaide bayrağını binaya kendilerinin çekmediğini savundu. Önceki gece üzerinde “Allah’tan başka ilah yoktur” yazılı El Kaide bayrağıyla dolaşan gruplar görüldüğü, “İslam, İslam! Ne Doğu ne Batı” diye slogan attıkları da gelen haberler arasında. UGK dün az tanınan bir ismi, ABD’de eğitim görmüş Profesör Abdülrahim el Keeb’i geçici hükümetin başbakanlığına getirdi. Elektrik mühendisi olan El Keeb’in siyasi tecrübesinin de az olduğu belirtiliyor. bir operasyonla Pakistan’da geçen mayısta öldürülmesi sonrasında İslamabad’a terör gruplarına destek verdiğine yönelik başta Washington ve Kâbil olmak üzere pek çok kesimden eleştiriler artıyor. Afganistan’da Karzai’nin yakın çevresine yönelik suikastlar ve son olarak Rabbani suikastının ardından bir kez daha dikkatler saldırılardan sorumlu tutulan militanların Pakistan gizli servisi ve Hakkani örgütü ile olduğu iddia edilen derin ilişkilerine çevrilmiş durumda. Kâbil Pakistan gizli servisini Taliban’a yardım etmekle suçluyor. İslamabad iddiaları reddediyor ancak NATO güçlerinin 2014’e kadar Afganistan’dan kademeli çekilme planları ile ülkede süren şiddet, suçlamaların hedefi olan Pakistan’a yönelik baskıları arttıracak gibi görünüyor. Zirvede ayrıca Türkiye ve Pakistan merkez bankaları arasında ikili döviz takas protokolü imzalandı. Afganistan ve Pakistan arasında ise eğitim işbirliği protokolü kabul edilirken üç ülke arasında askeri ve eğitim konularında da anlaşma imzalandı. ‘Amerika Manas’taki üssü terk etsin’ DENİZ BERKTAY Annesinin hastalığı nedeniyle toplantıya katılamayacağı belirtilen ABD Dışişleri Bakanı Hillary Clinton’ın annesinin dün vefat ettiği bildirildi. C MY B C MY B Clinton annesini kaybetti KİEV Kırgızistan’da geçen pazar günü düzenlenen devlet başkanlığı seçimlerinin galibi Başbakan Almazbek Atambayev, ülkedeki ABD askeri üssünün varlığına son verilmesi gerektiğini söyledi. Kırgızistan’daki Manas Askeri Üssü’nden ABD askerlerinin yararlanması uygulamasına son verilmesi gerektiğini söyleyen Atambayev, Manas’taki ABD askerlerinin Kırgızistan’ın güvenliğine katkıda bulunduğunu düşünmediğini, aksine, başka ülkelerin, ABD askeri varlığına tepki olarak Kırgızistan’a saldırı düzenleyebileceğini ifade etti. Kendilerinin mevcut anlaşmaların iptalini savunmadıklarını kaydeden Atambayev, bununla birlikte, üs anlaşmasının sona ereceği 2014 tarihinden sonra, anlaşmanın uzatılmaması gerektiğini dile getirdi.