Katalog

SAYFA CUMHUR YET 4 EYLÜL 2010 CUMARTES 14 KÜLTÜR kultur@cumhuriyet.com.tr CMYB C M Y B ‘Nihonga’ resminin çağdaş ustasõ İkuo Hirayama’nõn resimleri 3 Ekim’e kadar Pera Müzesi’nde Ortadoğu’ya Uzakdoğulu bakõşõ KAYA ÖZSEZGİN T ürkiye’deki Japon Yõlõ nedeniyle bu ara çeşitli sanat etkinliklerine yer veriliyor. Dostluk ve iyi ilişkiler bağlamõnda, iki ülke arasõndaki yakõnlaşmaya katkõda bulunan olumlu bu tür etkinliklerden biri de Pera Müzesi’nin üç katõna yayõlan çağdaş Japon sanatõna ve medya teknolojisine ilişkin bir sergi; açõmlayõcõ ve tanõtõcõ yönüyle de daha çok bir gösteri. Bu kapsamda İkuo Hirayama’nõn “Batı ile Doğu Arasında Bir Kültür Kavşağı” başlõğõ altõnda topladõğõ Türkiye izlenimleri, bu gösterinin bir bölümünü oluşturuyor. Bu türe girebilecek izlenimlerin Türk yaşamõnõ ve doğasõnõ konu alan ve gerilere uzanan pek çok örneği var bilindiği gibi. Ancak Hirayama’nõn resimleri, hem içerdikleri teknik uygulama açõsõndan hem de bu resimlere özgü gözlemselliği salt birer belgeye indirgeme sõğlõğõnõn ötesinde yöre gerçeğine duyarlõ bir gözle yaklaşmasõ açõsõndan farklõ boyutlar taşõmakta. Japon resim sanatõnõn “Nihonga” olarak isimlendirilen çağdaş temsilcilerinden biri Hirayama. 1988’de ilk Japon iyi niyet elçisi sõfatõyla Ortadoğu ülkelerinde, bu arada Türkiye’de başlattõğõ incelemeler kapsamõnda gezip dolaştõğõ ülkelere ilişkin izlenimleriyle öne çõkmõş. Geçen yõl aramõzdan ayrõlmõş. Kendi ifadesiyle “yazgısı” olarak nitelediği İpek Yolu’nu izleyerek bu gizemli yolun keşfine adamõş sanatçõ varlõğõnõ. Tang Hanedanõ döneminde (7. yüzyõl) Hindistan’daki Budist inancõ incelemek üzere yola çõkan ve 17 yõl boyunca bu incelemeyi sürdürmüş olan Xuanzang’õn izinden gitmiş. 40 seferden fazla yolculuk yaptõğõ bu iz üzerinde İpek Yolu’nun gizemli sõrrõnõ yakalamaya çalõşmõş olduğu halde bu tarihsel yolun misyonunu tam olarak keşfedemediğini dile getiriyor eşi. Ona özellikle çöl manzarasõnõn ilham verdiğini belirtiyor ve “zamansız sarı dünya”nõn peşi sõra gitmiş olmasõna vurgu yapõyor. İpek Yolu’nun bir başõnõ tutmuş olan Japon kültür geleneği açõsõndan anlaşõlmayacak bir şey değil bu. İlk kez 1996’da bizim Kapadokya bölgesini incelemek üzere oluşturulan heyetle gelmiş ülkemize Hirayama. Daha önceki tarihlerde de Afganistan’a, İran, Suriye ve Mõsõr’a seyahatler yapmõş. Bir ara Türkiye’den oluşturduğu resimleriyle İstanbul’da ilk sergisini açmõş. Antik dönem yerleşimleri ve genel anlamda tarih izleri, onu hep çekmiş; resimlerine bu izlerin görsel efektlerini koyarak zengin bir arşiv oluşturmuş. Bir iyi niyet elçisi... Hirayama’nõn Anadolu izlenimlerini kuşkusuz kendi bakõşõyla -bir Uzakdoğulu bakõşõdõr bu- yansõttõğõ resimleri, bir dönemde oryantalist yaklaşõma konu olmuş izlenimler düzeyinde. Ancak bu yaklaşõma özgü resimlerin, daha çok Batõlõ sanatçõlar tarafõndan üretilmiş olduğu göz önüne alõnõrsa, Uzakdoğu’dan gelmiş bu iyi niyet elçisinin resimlerine başka bir gözle yaklaşmak gerektiği ortaya çõkar. Bir Uzakdoğulu sanatçõnõn Doğu izlenimlerini içeriyor bu resimler. Dolayõsõyla burada “uzak” bir bakõş o kadar da geçerli olmamalõ. Duru ve õssõz bir doğa görünümü, en fazla Doğu kültüründen gelen birinin duygu tellerini titreştirebilir. Ayrõca arka planda kalsa da resimleri uygulamakta kullanõlan Japon kültürüne özgü teknik de bu resimleri ayõrõcõ kõlabiliyor. (kayaozsezgin@yahoo.com.tr) Kültür Servisi - Geçen yõl Almanya’da ünlü heykeltõraş Alberto Giacometti’nin 1000’in üzerinde sahte heykelini satmaya çalõştõklarõ iddiasõyla tutuklanan beş kişilik çetenin duruşmasõ dün yapõldõ. Duruşmada sanõklardan biri, Giacometti’nin kardeşi Diego Giacometti’ye ait gizli bir koleksiyona sahip olduğunu ileri sürdü. Çetenin lideri olduğu düşünülen, 62 yaşõndaki sanat koleksiyoneri ise 2000 ve 2001 yõllarõnda yaptõğõ sahtecilikten geçen şubat ayõnda suçlu bulunarak hüküm giymişti. Alman mahkemesi tarafõndan Stuttgart’taki savcõlõğa sevk edilen davada, beş şüpheli 10 yõla kadar hapis cezasõyla yargõlanacak. Savcõlõktan yapõlan açõklamaya göre heykellerin hem Almanya’da hem de farklõ ülkelerde 11.5 milyon dolarõ (yaklaşõk 17.3 milyon TL) aşan bir fiyata satõlmasõ bekleniyordu. Geçen şubat ayõnda Londra’da yapõlan müzayedede, Giacometti’nin “Yürüyen Adam 1” adlõ yapõtõ rekor bir fiyatla 104.3 milyon dolara (157 milyon TL) satõlmõştõ. Cammie King Conlon ‘Rüzgâr Gibi Geçti’ Merih Çimenciler’in ünlü balesi Çin ve Almanya’da sahnelenecek ‘Harem’ dünyaya açılıyor SELDA GÜNEYSU ANKARA - Ankara Devlet Ope- ra ve Balesi’nce (ADOB) yurttaş- larõn beğenisine sunulan, reji ve koreografisi Merih Çimen- ciler’e ait ‘Harem’ balesi, 9-10 Eylül ta- rihlerinde Çin’in en büyük kentlerinden Şanghay’da düzenlenen Expo 2010 kapsamõnda sahnelene- cek. ‘Harem’, ekim ayõnda da Almanya’nõn Dortmund eyaletinde sanatseverlerin beğeni- sine sunulacak. Topka- põ Sarayõ’nõn görkem ve gizemini etnik Türk sazlarõ ve usul müziğiyle seyirciyle buluşturan yapõtta yaklaşõk 50 sanatçõ görev alõyor. Osmanlõ İmparatorlu- ğu’nun en parlak dönem- lerinden bir kesiti baleye uyarlayan ve bu konu- daki tek Türk balesi olma özelliğini ta- şõyan yapõtõn de- kor ve kostüm- leri ünlü ta- sarõmcõ Alexandre Vasilliev imzasõnõ taşõ- yor. Eserde, Osmanlõ usul müziği ve klasik Türk müziğinin seçkin ör- nekleri yer alõyor. Başlõca rolleri; Oliver Spence, Özge Başaran, Sanem Ergüler, Elif Aktar, Emre Güler, Kadir Okurer, Hakan Oda- başı, Mine İzgi Örsçe- kiç, Eren Keleş, Ku- zey Kıyıcan pay- laşõyor. I ş õ k düzeni Tahsin Çetin’e ait eser, “kendi yazgılarını belirleyen ca- riyelerin harem içindeki yaşantı- larını, Kösem Sultan’ın iktidar hırsı için oğlunu bile gözden çı- karmasını ve istemediği bir cari- yeye duyduğu aşktan dolayı İs- tanbul’u ihmal ettiği için onu ce- zalandırmasını” konu ediniyor. ADOB Müdürü Erdoğan Dav- ran, eserin daha önce Ankara’da 5 sezon, Antalya’da da 2 sezon kapalõ gişe oynadõğõnõn altõnõ çizerek, ese- re özellikle yabancõlarõn çok büyük ilgi gösterdiğini kaydetti. Davran, “Ya- bancılar, özel- likle Harem balesini kendi ülke- lerine davet etmek istiyorlar. Çünkü eserde kullanılan otantik sazlar, ese- rin konusu, ya- bancıların çok ilgi- sini çekiyor. Eser, bugün tüm dünyada Ha- rem olarak biliniyor” dedi. Sanat Limanı’nda kent ve gençlik Kültür Servisi - 1. Uluslararasõ İstanbul Trienali için tasarlanan “Şehrin Gizli Dili” ve İstanbul’daki genç kuşağõn kimlik arayõşõnõ ele alan “Gençtopia S, M, L, XL” isimli sergiler Sanat Limanõ’nda ziyarete açõldõ. Farklõ kültür alaşõmlarõnõn ve çatõşmalarõnõn yaşandõğõ İstanbul’da, bir ayrõlõş gerekçesi ve buluşma vesilesi olarak, ‘yalnõzlaşma – yabancõlaşma – kimliksizleşme – dilsizleşme’ kavramlarõnõn etrafõnda üretilmiş eserlerden oluşan “Şehrin Gizli Dili” isimli sergide resim, fotoğraf, düzenleme, heykel, video türlerinde yapõtlar sergileniyor. Gül Cağõn ve Arzu Arda Koşar tarafõndan ‘Coming of Age/ Kendini Bulma’ projesinin son ayağõ olan “Gençtopia: S, M, L, XL” sergisi ise İstanbul’daki genç kuşağõn kimlik arayõşõnõ konu alõyor. Sergiler 19 Eylül’e kadar görülebilecek. Laura Marling’in istikrarlı başarısı Kültür Servisi - 20 yaşõndaki yetenek Laura Marling, ünlü müzik dergisi NME’nin kapak yõldõzõ olmasõnõn yanõnda, 2010 yõlõnda çõkardõğõ albüm: “I Speak Because I Can ” ile ikinci kez İngiltere’nin müzik alanõnda en prestijli ödülü olan “Mercury Müzik Ödülü”ne aday gösterilmenin heyecanõnõ yaşõyor. İngiliz yeni nesil halk müziğinin öncü ismi olan genç söz yazarõ ve şarkõcõ, adõnõ ilk kez 2007 yõlõnda art arda yayõnladõğõ “EP” kayõtlarõyla duyurmuş, ilk albümü “Alas, I Cannot Swim” ile de, daha önce Franz Ferdinand, Arctic Monkeys gibi genç müzisyenlere layõk görülen Mercury ödülüne bir kez daha aday gösterilmişti. Bu seneki ödüle en yakõn adaysa The XX grubu olarak görülüyor. Galaksi turu İstanbul’da başlıyor Kültür Servisi - “Yõldõz Savaşlarõ Yeni Bir Umut”, “İmparatorun Dönüşü”, “Jedi’õn Dönüşü” filmlerinde Darth Vader’õ canlandõrarak dünya çapõnda üne kavuşan İngiliz aktör Dave Prowse, JBC Yayõncõlõk’õn davetlisi olarak dünyada ilk defa yayõmlanacak Darth Vader Özel Çizgi Romanõ için 3 Eylül’de Lo&Loud Store, 4 ve 5 Eylül’de ise D&R mağazalarõnda düzenlenecek imza günlerine geliyor. Lucas Film ve Dark Horse’un en gözde çizerleri ve yazar ekibi tarafõndan hazõrlanan ve dünya tanõtõmõ Türkiye’de başlayacak çizgi roman 7 hikâyeyi barõndõrõyor. ‘Kar Beyaz’ Chicago yolcusu Kültür Servisi - Fotoğrafçõ ve yönetmen Selim Güneş’in Sabahattin Ali’nin “Ayran” adlõ öyküsünden uyarladõğõ ve yönettiği “Kar Beyaz” filmi, dünyanõn en önemli ve prestijli film festivallerinden biri sayõlan ve bu sene 7-21 Ekim tarihleri arasõnda düzenlenecek olan Chicago Festivali’ne kabul edildi. Başrollerini Hakan Korkmaz, Sinem İslamoğlu, Gürsan Piri Onurlu, Kaya Akkaya, Ziver Armağan Açõl, Ruhan Odabaş ve Sinan Koçal’õn paylaştõğõ, müziklerini Mircan Kaya’nõn hazõrladõğõ “Kar Beyaz”, festivalin “Dünya Sinemasõ” bölümünde gösterilecek. İFSAK Ulusal Kısa Film Yarışması Kültür Servisi - İstanbul Fotoğraf ve Sinema Amatörleri Derneği (İFSAK) tarafõndan düzenlenen ve ilki 1978 yõlõnda gerçekleşen Ulusal Kõsa Film Yarõşmasõ 2010 için başvurular başladõ. Başlatõldõğõ günden beri “ulusal” düzeyde düzenlenen ve bu nedenle de birçok kõsa film yarõşmasõna örnek teşkil eden yarõşmada bu sene kurmaca, belgesel ve deneysel kategorileri yer alacak. “Animasyon ve Canlandõrma” dalõndaki filmler “Deneysel” kategorisinde değerlendirilecek. Yarõşma için son başvuru tarihi ise 31 Aralõk 2010 olarak belirlendi. Hirayama, kendi ifadesiyle ‘yazgõsõ’ olarak nitelediği İpek Yolu’nu izleyerek bu gizemli yolun keşfine adamõş sanatçõ varlõğõnõ. Anadolu izlenimlerini de resimlerine bir Uzakdoğulu bakõşõyla yansõtmõş. Roma döneminde Jerash Harabeleri, Ürdün 2009 (üstte) İkuo Hirayama 1992’de Hiroşima’da (yanda). Kültür Servisi - “Rüzgâr Gibi Geçti” adlõ filmde Scarlett O’Hara ve Rhett Butler’õn çocuğu rolünde oynayan Cammie King Conlon, 1 Eylül’de akciğer kanseri sonucu 76 yaşõnda hayata veda etti. 1939 yapõmõ filmde ölümü Scarlett ve Rhett’in evliliğine büyük zarar veren çocuk oyuncuyu canlandõran sanatçõ, bu rolden 3 yõl sonra da Walt Disney’in “Bambi” adlõ çizgi filminde genç geyik Doe’yi seslendirdi. Conlon, hayatõna müze müdürlüğü ve bir ticaret zincirinin reklamcõsõ olarak devam ediyordu. Sahte Giacometti tacirleri sorguda “Şehrin Gizli Dili” sergisinden