Katalog

23 AĞUSTOS 2010 PAZARTESİ CUMHURİYET SAYFA KÜLTÜR 17kultur@cumhuriyet.com.tr CMYB C M Y B ARI DÜŞÜNCE HULKİ AKTUNÇ Sevgili Endemik… Öyle kavramlar var ki, öğrendiğinizde aydınlanırsınız. Kolaya kaçmayanlar, “Öğrendim nasılsa” demeyip o kavramın tarihte de günlük yaşamda da karşılıklarını arayıp bulmayı, aydınlanmayı sürdürürler. Hemen somut konuşalım: Diyalektik, eytişim. Herakleitos’tan beri bizi de ırmakları da aydınlatmaktadır. Dur durak bilmeden, her an yenilenerek yenilemektedir. “Eski kafalı!” diye mırıldananlar var mı? Olabilir. Bir çocuk lafıyla “kendime kendime” söyleyeyim ki, 1963’te ben 10’lu yaşlarımdayken, diyalektik’in Türkçesini “cedel” diye veren kaynaklar vardı! Günlük dilde cedelleşmek, mücadele sözcükleri de var, anladık yani! “Zıtların birliği” içinde yaşıyorsun da bilmez bilemezsin işte… Ey meraklı ufaklık, elma seviyorsun, hele olgunlaşıp ayaklarının dibine düşerse, oh kekâ… İyi de, elma ağacı gölgesinde dinlenen bir adam çıkmış, Yerçekimi Yasası’nı yazmış… Sen ortaokulda öğreneceksin. Dünyan da değişecek, elmaların da. O ara da mis gibi, narin Amasya’ların Starking’e dönüştürülecek. Uyansana. Domates, mandalina kokmuyor eskisi gibi. Uyansana. Bu kez küt diye endemi kavramı düşüyor başına… Sanat yapıtı, gücünü biricik olmasından alıyor ya, bizim kelebeklerimize ne diyorsunuz? Anadolu Gelinciği (Tomeres nogelii) Bolu, Ankara ve Nevşehir’de yaşıyor. Mayıs sonundan temmuz sonuna uçup kayboluyor. Ya Anadolu Yırtık Pırtığı’na (Poligonia egea) ne buyrulur? İnci kefali, dünyada yalnızca Van Gölü’nde yaşıyor! Balıkbaykuşu Avrupa’da yok oldu diyorlar, hop, Toroslar’a sığınmış 10 çift bulunuyor. Anadolu parsı, yok olmuş ya da yok etmişiz. Özel, kendisine özgü, özgün, yerel, yörel endemik canlılar açısından Türkiye (hâlâ!) tüm Avrupa’dan zengin. Su bitkilerine takmıştım bir zamanlar. Suteresi’ni Karsak Irmağı kıyılarında (Gemlik yakını) keşfettim. Tarla tarla. Üzerine masalar sandalyeler atılmış, kendin pişir kendin ye! Ot diyor lokantacı. Farkında değil. Suteresi salatası, Paris’in en lüks lokantalarında en pahalı salata. Suteresi, insanı kan kanserinden de koruyabiliyor. Ot ha! Onu yok ederken kendin de yok olmuyor musun zavallı! Peki, endemik sanatçılarımız, yazarlarımız var mı? Olmaz mı? Yüksel Arslan endemik. Ece Ayhan endemik. Endemik bir politikacı düşünebiliyor musunuz? En zor soru! Yıllardır düşünmeliydik, yıllarca düşünebiliriz. Hâlâ çok geç değil. Endemik’in karşıtı epidemik (bol bulunan, yaygın, salgın) diyelim de yazıya şimdilik yekûn çekelim. haktunc1949@yahoo.com Kültür Servisi - 2009 yõlõnda, İstanbul Kadõköy Altõyol’da açõlan ve ilk yõlõnõ geride bõrakan Nazõm Hikmet Akademisi, yeni döneminde öğ- rencilerini bekliyor. Herhangi bir kâr amacõ gözetmeyen kurum, dayanõşma ve gönüllülük esaslarõna dayanõyor. Sinema, müzik, edebiyat ve sosyal bilimler bölümlerini barõndõran Aka- demi’de öğretim süresi 2 yõl olan kurumda tez ve projelerle üçüncü yõla da uzanmasõ hedefle- niyor. İnternet sitesinden (www.nazimhikme- takademesi.org) ya da doğrudan Akademi’ye gidilerek başvuru koşullarõ ve bölümlere iliş- kin ayrõntõlõ bilgilerin edinileceği mümkün olan Akademi’nin başvuru tarihi 3 Eylül’de sona erecek. Öğretim üyelerinin, öğrencilerin ve NHA destekçilerinin katõlõmõyla 3 Ekim’de açõlõş etkinliği ile gerçekleştirecek olan ku- rumda dersler ise 4 Ekim’de başlayacak. Kültür Servisi - Kültür Sanat Girişimleri Derneği’nin bu yõl ilk kez düzenlediği “International Teen Shorts Film Festival” (ITS’FF) adlõ festival, 24 Eylül-1 Ekim tarihleri arasõnda Beyoğlu Sinemasõ’nda gerçekleştirilecek. Festival kapsamõnda sayõlarõ altmõ- şa yakõn, 13-19 yaş arasõ genç sinemacõ İstan- bul’da buluşacak. Genç yönetmenlerin filmleri- nin; “Go Slow”, “The Smallest Girl Ate the Biggest Apple”, ve “Welldone” olmak üze- re yarõştõklarõ üç katego- ri arasõnda seçilen bir filme Altõn Elma; kategori birinci- lerine ise Kõrmõzõ Elma yani elma şekeri verilecek. Ayrõmcõlõk, çev- recilik ve engellilik açõsõndan ba- şarõlõ bulunan üç film mor, kõrmõzõ ve beyaz elma ile ödüllendirilecek. Yarõşma dõşõ bölümde ise çeşitli yönetmenlerin gençlik dönemle- rinde çektikleri kõsa filmler gösterilecek. Konuk yönetmenlerin eşliğinde düzenlenen atölye çalõşmalarõ her- kesin katõlõmõna açõk olacak. Yarõşma dõşõ kalan eserler de gene bu bölümde gösterim şansõ bulacak. Ödül ‘elma şekeri’ SARAYBOSNA (AA) - Angelina Jolie, Bosna savaşında bir Sırp’ın tecavüzüne uğrayan bir kadının hikâyesinin anlatılacağı filmin yönetmenliğini ve başrol oyunculu- ğunu üstleniyor. Jolie, konuyla ilgili bilgi almak ama- cıyla Bosna-Hersek Üçlü Devlet Başkanlığı Konseyi Baş- kanı Haris Silayciç ve Konsey Üyesi Jelyko Komşiç’le Devlet Başkanlığı binasında ayrı ayrı görüştü. Haris Si- layciç’in Jolie ile buluşmasında savaş göçmenlerinin ev- lerine dönmesini düzenleyen maddenin görüşüldüğü kay- dedildi. Silayciç, görüşmede ayrıca Angelina Jolie’yi, Sa- raybosna’da ekim ayında yapılması planlanan “Kül- türlerarası Diyalog Konferansı”na davet etti. Angelina Jolie, yaklaşık dört ay önce de Bosna-Hersek’e gelmiş ve BM Yüksek Komiserliği’nin iyi niyet elçisi olarak Go- rajde kentindeki mülteci kamplarını ziyaret etmişti. Jolie, Bosnalı kadının filmini çekiyor KIYMET GİRAY B odrum’da sanat et- kinlikleri birbirini izliyor. Ortakent’te, Garaguy’da Müskebi düğün sofralarõnõn geleneklerini saklõ tutmaya kararlõ. Gara- guy’da yapõlan yerel kahv- altõ sonrasõnda hedef As- pat’a gitmektir. Akyarlar’a doğru kõvrõ- larak ilerleyen yolun denizle birleştiği koy, Aspat, şimdi bir Heykel Parkõ. Konik da- ğõn eteklerinde çağlayan kaynaktan çõkan tatlõ sularõ denize kavuşturan derenin sol tarafõnda antik yerleşke ve sağ tarafõnda Aspat Hey- kel Parkõ yer alõyor. Türkiye’nin ilk heykel parkõ özelliğini taşõyan ve resim sergileme alanlarõnõ da kapsamõna alacak progra- mõ her geçen yõl özenle ge- liştiren Aspat, sanat projele- riyle dünya örnekleri arasõn- da gözde bir konuma ulaş- tõrmayõ amaçlamakta. Bu planõn asal yapõsõnõ oluştu- ran Uluslararasõ Resim ve Heykel Sempozyumu 2010 yõlõnda da sa- nat ve sanatseverleri bir kez daha bir ara- ya getiriyor. 84 SANATÇI, 84 ESER... Geçmiş ve gelecek arasõnda bir köprü Aspat. Roma, Karya’nõn sanata doygun görkemli tarihinin verileri bu mekânda çağdaş sanatçõlarõn yapõtlarõyla buluşarak 21. yüzyõla göndermeler yapõyor. Geçen 7 yõl, 84 sanatçõ 84 eser anlamõnõ taşõyor Aspat’ta. Türk ressam ve heykeltõraşlarõnõn, fark- lõ ülkelerden gelen sanatçõlarla aynõ atöl- yede, aynõ tarihi ve doğayõ duyumsayarak ürettikleri sanat eserleri oluşturmakta As- pat Heykel Parkõ’nõ ve resim koleksiyonunu. 8 yõlõnõ tamamlayan çalõşmalar, bu etkinliğin hedefine yaklaştõğõnõ kanõtlamakta. Kaynak’la başlayan ve Karya’nõn tarihini adõm adõm izleyen çalõşmalarõn 8’incisi 9 - 28 Ağustos 2010 tarihleri arasõnda gerçekle- şiyor. Bu yõl yapõlacak olan çalõşmalarõn, Mausoleus’un kültürel mirasõna saygõ için düzenlenmesi hedefleniyor Resim ve Heykel Sempozyumu’nun. 2010 yõlõ Aspat’ta Leoc- hares, Bryaxis, Skopas ve Timotheus’un anõsõna adanõyor. Kraliçe Artemis tarafõndan kocasõ Karia Kralõ Mausoleus için yaptõrõlan Mausole- us’un başkentidir Bodrum. O dönemdeki adõyla Halikarnassos. Pythea adlõ bir mimarõn eseri Mausoleus. Ne yazõk ki depremde yõkõlmõş, 150 yõl önce kabartmalarõ da İngiltere’ye taşõnmõş, şimdi British Museum’da. Ancak, tarihçi Plinius’un anlattõklarõna göre Mausoleus’un dönemini belgeleyen bir resmi var. Karya krallõğõndan kalma bazõ sikkelerin üzerinde de kabartmalarõ yer alõyor. Mausoleus, MÖ 353’te ölünce Halikarnas- sos kentinin ortasõnda, limanõ oluşturan ko- ya bakan bir yamaçta 33x39 metre ölçüle- rinde dikdörtgen bir kaidenin üstünde yük- selir mezar anõtõ. Romalõ tarihçi Plinius’a göre pteron kare şeklindedir ve çevre- sinde 36 tane ion stili sütun yer alõr. Sütun aralarõnda heykeller. Pteronda- ki kabartmalar Amazonlarla Yunanlõ- larõn savaşõnõ betimler. Pteron üzerini yirmi basamaklõ beyaz paros merme- rinden piramit örter. En üstte quadri- ka/dört atlõ araba, bunun üzerinde ise Mausolos ve Artemisia’nõn heykel- leri sonsuza yol alõr. Vitrivius’un satõrlarõndan okuyoruz: “Farklı cephelerin süslemeleri ve mükemmelliği birbirini taklit eden farklı sanatçılar tarafından ele alın- dı. Leochares, Bryaxis, Skopas ve bazılarının düşündükleri gibi Ti- motheus’un sanatlarının seçkin mü- kemmelliği o yapıya dünyanın yedi hari- kası arasında ün kazandırdı.” Kavramsal düzenlemesiyle Handan Börü- teçene; heykelleriyle Radaslav Sultov, Bü- lent Çınar, Mustafa Akkaya, Erdal Du- man; resimleriyle Adnan Turanî, Devrim Erbil, Cemil Eren, Tülin Onat, Adem Genç, Alev Mavitan ve Devabil Kara Bod- rum’un kültür ve sanatõn merkezi olan kimli- ğine çağdaş boyutlar katmaktadõr. 28 Ağustos saat 19.00’da Aspat’ta, sem- pozyum kapsamõnda halka açõk olarak ger- çekleşen eserlerin tanõtõmõnõ da içeren ka- panõş törenine Bodrumlular ve Bodrum sevdalõlarõ davetlidir. Bodrum Aspat’taki heykel ve resim atölyesi geçmişle gelecek arasõnda bir köprü Aspat Heykel Parkı’na doğru Uluslararasõ Resim ve Heykel Sempozyumu kapsamõnda düzenlenen çalõşmalar, Türkiye’nin ilk heykel parkõna doğru ilerliyor. Resim sergileme alanlarõnõ da içerecek programõn bu yõlki bölümü 28 Ağustos’ta sona eriyor. Kültür Servisi - Devlet Opera ve Balesi Genel Müdürlüğü’nün Bodrum Belediyesi’nin katkõla- rõyla hayata geçirdiği 8. Ulus- lararası Bodrum Bale Festi- vali, seyircilerin yoğun ilgisiyle devam ediyor. Bu yõl zorlu bir ye- nileme ve güçlendirme çalõşma- sõnõn ardõndan yeniden tarihi Bodrum Kalesi’nin ev sahipliği- ni yaptõğõ festival temsilleri, açõ- lõş gecesinden itibaren seyirci- lerden büyük ilgi görerek yüzde yüz doluluk oranõyla sanatse- verlerle buluşuyor. Dünyaca ünlü topluluklarõn ve ko- reograflarõn katõldõğõ festivalin yarõn geceki konuğu Kore Ulu- sal Balesi olacak. Sadece 1 tem- sil için 45 kişilik bir ekiple Tür- kiye’ye gelecek olan topluluğun Bodrum’da sahneleyeceği “Bach’tan Günümüze Bale Adımları” adlõ eser, günümüzün ünlü koreograflarõndan Heinz Spoerli, William Forsythe ve Thom Willems’in imzasõnõ ta- şõyan 3 ayrõ eserden, müzikleri ise Bach’tan günümüze çok geniş bir yelpazeden oluşuyor. Koreli dansçõlarõn bu yõl Varna Ulus- lararasõ Bale Yarõşmasõ’nda bü- tün kategorilerin birinciliklerini kazanarak kanõtladõklarõ ustalõk- larõnõ sahnede izlemek isteyen- lerin yarõk akşamki adresi Bod- rum Bale Festivali olacak. Bodrum Bale Festivali ‘tam kapasite’ devam ediyor AlevMavitan HandanBörüteçene NâzımHikmetAkademisi YeniDönemeHazır GENÇ SİNEMACILAR İSTANBUL’DA