Katalog

ELİF BEREKETLİ DİYARBAKIR - Bu yõl ilk kez düzenlenen Diyarbakõr Kitap Fuarõ, son gününe girerken, Avesta, Lis, Ava, Belki, Peri gibi Kürtçe yayõn yapan yayõnevleri satõşlar ve ortamdan hayli memnun, Türkçe kitap yayõmlayan yayõnevlerinin çoğu ise fuarõn maddi açõdan doyurucu olmadõğõnõ, ancak kültürel bir etkinlik olarak gördükleri bu fuara her zaman katõlacaklarõnõ söylüyor. Ziyaretçi sayõsõ diğer fuarlarõn kalabalõğõna alõşkõn olanlara göre az, ancak gerek TÜYAP yöneticisi, gerek yayõnevleri veya ziyaretçiler bu sayõnõn kentin nüfusu ve alõm gücüyle orantõlanmasõ gerektiği görüşünde. Çoğunluğu genç olan ziyaretçilerin büyük bölümü ise etkinliği coğrafyalarõna yapõlan bir jest olarak gördüğünü, sorunlarõn yalnõzca bir fuarla çözüm yoluna giremeyeceğini ancak böylesi bir gelişmenin gönül okşayõcõ ve umut verici olduğunu söylüyor. Türkçe yayõn yapan çok sayõda yayõnevi Kürtçe okurlara seslenen kitaplarõnõ stantlarõnõn en görünür yerlerine koyarken; kimi yayõnevlerinde ise Kürtçe sloganlar görmek mümkün. Fuarda bir standõ olan idefix.com ise ilk Kürtçe e-kitap olan “Meme Alan”õ (Avesta Yayõnlarõ) Diyarbakõr Kitap Fuarõ’yla birlikte satõşa sunuyor. Çoğu Kürtçe yapõlan ve eşzamanlõ çeviriyle Türkçeye aktarõlan etkinliklerin katõlõmcõ sayõsõ ise diğer kitap fuarlarõnõn hayli üstünde. Bu durum, Diyarbakõrlõ yayõncõlarõn her fõrsatta övündüğü Diyarbakõrlõ bilinçli okur kitlesinin varlõğõnõ kanõtlar nitelikte. Cesur bir proje TÜYAP Kültür Fuarlarõ Genel Müdürü Deniz Kavukçuoğlu bu fuarõn, TÜYAP’õn sosyal sorumluluk projesi olduğunu, maddi beklentinin ikinci planda olduğunu söylüyor. Diyarbakõr’da böyle cesur bir projenin hayata geçmesini “İnsanlar ilk İstanbul Kitap Fuarı’na nasıl hayret ettilerse, burası da aşağı yukarı benzer yankı buldu” sözleriyle açõklayan Kavukçuoğlu, “Bilinen nedenlerden dolayı, burası pek çok şeyden mahrum bırakılmış. Bu yüzden alım gücü kısıtlı” diyor ve kent nüfusunu da göz önünde bulundurulduğunda ziyaretçi sayõsõnõn beklenenin ancak biraz altõnda olduğunu söylüyor. Ne ki, Kavukçuoğlu’na göre bu gelişmeler daha sonraki yõllar için umut verici, nitekim bir fuarõn oturmasõ için 3-4 yõl gerekiyor. Kavukçuoğlu, bu sürecin “tökezlediği görünen” demokratik açõlõm sürecinin ardõndan geldiğinin düşünülmemesi gerektiğini, bu fikirin zaten 3-4 yõldõr akõllarõnda olduğunu söylüyor. Kavukçuoğlu’nun söylediklerine bakõlõrsa, TÜYAP, gelen tepkilerden Diyarbakõrlõlarõn böyle bir fuara gereksinimleri olduğunu anlamõş ve dolayõsõyla bu girişimin çok yerinde olduğunu düşünüyorlar. Tepkilerden, ziyaretçi sayõsõna, etkinliklerden, ticari kazanca kadar her şey TÜYAP’õn daha önce beklediği gibi gerçekleşmiş. Kürtçe yayõn yapan yayõnevleri ise bunun normalleşmeyi yakalamak için iyi bir şans olduğunu ve okur- yayõncõ buluşmasõ açõsõndan bulunmaz bir fõrsat olduğu görüşünde. Diyarbakõr’õn bilinçli okur kitlesinden büyük bir gururla söz eden yayõnevleri, fuarõn bu yüzden gelecek vaat ettiğine gönülden inanõyor. TÜYAP yöneticisi Kavukçuoğlu, bu fuarõn bir sosyal sorumluluk projesi olduğunu vurguladõ. idefix.com, ilk Kürtçe e-kitap ‘Meme Alan’õ satõşa sundu. Peri Yayõnlarõ yöneticisi Ahmet Önal, şimdiye kadar 27 kitabõyla yargõlandõğõnõ söyledi. CMYB C M Y B 23 MAYIS 2010 PAZAR CUMHURİYET SAYFA KÜLTÜR 21 Diyarbakır’dan döndüğümden beri, aklım ve yüreğim orada kaldı! Görülecek, öğrenilecek, yapılacak, yaşanacak öyle çok, öyle çok şey var ki orada! 70’li yıllardan beri Diyarbakır’a gider gelirim; yanılmıyorsam son gidişim üç ya da dört yıl önceydi… Kenti hiç bu denli aydınlık, bakımlı, temiz ve en önemlisi güler yüzlü görmemiştim… Sorup konuştuğum herkes, bu değişimi “Osman Baydemir farkı” diye tanımladı… (Herkes dedim; şu ya da bu kökenli, o ya da şu partili, o ya da bu etnik kökenli demedim…) TÜYAP ve Türkiye Yayıncılar Birliği işbirliğiyle gerçekleşen Birinci Diyarbakır Kitap Fuarı Fuarı’ndaydım. Heyecan vericiydi. Yüzü aşkın yayınevi ve sivil toplum kuruluşunun katılımı, on binlerce ziyaretçi, sayısız tartışma, buluşma… Bütün bunlar arasında dikkati çeken, insanların kitaba açlığı… Ancak bu açlığı giderecek maddi gücün olmaması… Onu mu yoksa bunu mu alsam diye elde avuçta olanı bölüştürme çabası… İsteklerle olanakları denk getirememe… ‘Hemu Soneyen’ Fuarda en popüler stantlar Kürtçe kitap yayınlayanlar. Çok da doğal böyle olması. Eğer yıllarca bir dilin kullanımını yasaklarsanız, o dile yok derseniz, anadilini konuşanın dilini koparırsanız… Dili, kitabı, edebiyatı, şiiri, türküyü yasaklayarak politikanıza alet ederseniz, işte asıl o zaman, sanat, yaratıcılık, düş gücü kapsadığı alanın bin katı daha politik kesilir! Dönelim Kitap Fuarı’na: Kürtçe yayın yapanlar içinde ayrı bir yeri var Lis Yayınları’nın… Yayınevinin Genel Yayın Yönetmeni Lal Laleş’le oturup konuşuyoruz. Yeni çıkardıkları kitabı gösteriyor. Adı “Hemu Soneyen” yani “Bütün Soneler.” Shakespeare’in tüm soneleri elimin altında. Bir sayfası orijinal dil yani İngilizce, bir sayfası Kürtçe. Bundan sonra sırada Beaudlaire’in “Les Fleurs deu Mal” (Kötülük Çiçekleri) var. Bir sayfası Fransızca, bir sayfası Kürtçe olacak… 2004’te kurulan yayınevi bugüne dek 90 kadar kitap yayınlamış. Kürt edebiyatının temel eserleri, iki dilli Kürtçe- Türkçe, Arapça-Kürtçe kitapları var. Kimi Türk yazarları Kürtçe basmışlar. Lal Laleş, üçlü bir vizyon özetliyor: Dünyaya dağılmış Kürt edebiyatının temel eserlerini yayınlamak; modern telif eserlerin önünü açmak ve dünya edebiyatını Kürtçeye çevirip aradaki bağı güçlendirmek… Bunları bana anlatırken edebiyat tadını öne çıkarmaktan, estetik değerlere verdiği önemi vurgulamaktan geri kalmıyor. Aynı topraklarda konuşulan dilleri buluşturmak başlı başına bir değer bence. Dünya dillerini de buluşturmak artı değer. Her köye kitap kampanyası Konuşmalar, tartışmalar birbirini izlerken Adnan Binyazar, Mıgırdiç Margosyan, Şeyhmus Diken, Özcan Karabulut’un katıldığı “Kenti Yazmak” başlıklı sohbetin tadına doyamadım. İçlerinden birinin, daha doğrusu hepsinin vurguladığı gibi Türkiye’nin duygu tarihine ve coğrafyasına adeta bir yolculuk yaptık… Benim “Bu Cennet, Bu Cehennem” başlıklı konuşmamda ise bol bol gözyaşı döküp birbirimize sarılıp ağladık… Diyarbakır Yerel Gündem 21 Kent Konseyi Gençlik Meclisi tarafından yürütülmekte olan bir kampanyayı destekleyeceğime ve okurlarımla paylaşacağıma dair fuardaki gençlere söz verdim. (Cumhuriyet Kitap Standı’na gelen gençlerin birçoğu, gazetemize sitem etmekten geri kalmadı... Diyarbakır haberlerine hiç ya da çok az yer verdiğimizden bol bol yakındılar… Bunu da belirtmek boynumun borcu.) Gelelim kampanyaya: Adı: “Her Köye bir Kütüphane.” 2007 yılından beri canla başla çalışıp yedi ilçenin köylerine kütüphane yapmış bu gençler. Önlerinde 42 ilçenin köyleri duruyor!.. Hedefi yüksek koymuşlar, ama güçleri, azimleri, barışcıl aydınlık sevdaları, dayanışmaları da öyle. “Göndereceğiniz tek bir kitaba bile köylerimizin ihtiyacı var!” diyorlar. Haydi işe koyulun. “Sümerpark Yenişehir. Diyarbakır veya www.herkoyebirkutuphane.com / www.genclikvedegisim.org ya da 0412 226 66 73 No’lu telefondan” ulaşın onlara!.. zeynep@zeyneporal.com ESİNTİLER ZEYNEP ORAL Diyarbakır Dönüşü… kultur@cumhuriyet.com.tr İlk kez düzenlenen TÜYAP Diyarbakõr Kitap Fuarõ’nda Kürtçe yayõnlar ve etkinlikler ön planda Umutvericibirbaşlangõç Kültür Servisi - Piyanist, besteci Fazıl Say 25 - 29 Ma- yõs tarihleri arasõnda Almanya’nõn Hamburg kentinde dü- zenlenecek “Fazıl Say-Türk Geceleri”nde sanatseverlerle buluşacak. Hamburg Eyaleti Kültür Bakanlõğõ tarafõndan düzenlenen etkinliğin açõlõş konseri Fazõl Say’õn “Haremde 1001 Gece” adlõ keman konçertosu ile yapõlacak. 26 Ma- yõs’ta Kudsi Ergüner Ensemble konserinin ardõndan Say, 27 Mayõs’ta solo resital verecek, 28 Mayõs’ta ise halk müzi- ğinin usta ismi Arif Sağ ile doğaçlama yapacak. Aynõ ak- şam “Baba Zula” konserinin ardõndan etkinlik, 29 Mayõs’ta Mercan Dede & Secret Tribe konseri ile sona erecek. Kültür Servisi - Alif Art Anti- kacõlõk AŞ tarafõndan bugün Esma Sultan Yalõsõ’nda düzenlenecek “Bahar Müzayedesi”nde, Osman- lõ’nõn izleri sürülecek. Mehmet Keskiner’in yöneti- minde “Modern ve Çağdaş Sanat Eserleri” ile “Osmanlı ve Karma Sanat Eserleri” başlõklarõ altõnda düzenlenecek müzayedelere ek ola- rak Cumhuriyetin kuruluş yõllarõna ait Osmanlõca 18 adet diplomatik belgeden oluşan “Yetki Belgesi Koleksiyo- nu” ilk kez bir müza- yedede satõşa sunula- cak. Atatürk’ün Dõşiş- leri Bakanlõğõ’na ver- diği, Atatürk’ün ve dönemin Dõşişleri ba- kanõnõn im- zasõ ile Cum- hurbaşkanlõğõ mührünü ta- ş õ y a n belge- l e r i n de yer aldõğõ ko- leksiyonun yaklaşõk 240 bin liradan açõk arttõrmaya sunul- masõ bekleniyor. “Osmanlı ve Karma Sanat Eserleri” bölü- münde, Şeker Ahmed Pa- şa’nõn “Sadberk Gülleri” 600 bin, Hoca Ali Rıza’nõn “Sapanca Gö- lü” 575 bin, Sâmi Yetik’in “Gök- su”su 480 bin, Leonardo De Man- go’nun, Fenerbahçe Koyu “Fana- raki”si 150 bin, İbrahim Çallı’nõn ‘Hamam Sonrası’ ise 70 bin liradan satõşa sunulacak. Özel bir koloksiyonere ait Os- manlõ hat sanatõ koleksiyonun 2 milyon liradan açõk arttõrmaya çõ- kacağõ müzayedede, hattat Hasan Rıza Efendi’nin “Hilye-i Şerife”si 850 bin, Kanuni Sultan Süley- man’õn saray hattatlarõndan Ah- med Karahisari ketebeli 20 sayfa- lõk “Davat-ı Sebâ (Yedi Gün Dua- sı)” 350 bin liradan satõşa sunulacak. Müzayedenin “Modern ve Çağ- daş Sanat Eserleri” bölümünde ise Bedri Rahmi Eyüboğlu, Âbidin Dino, Avni Arbaş, Selim Turan, Fikret Muallâ, Ergin İnan, Nejad Devrim, Yüksel Arslan, Burhan Uygur, Komet, Mustafa Ata gibi sanatçõlarõn yapõtlarõ ayrõca Salva- dor Dali imzalõ bronz heykel 15 bin lira, Zühtü Müridoğlu’nun bronz iki eseri toplam 26 bin liradan satõ- şa sunulacak. Bahar Müzayedesi’nde Osmanlı izleri İbrahim Çallı’nın ‘Hamam Sonrası’ 70 bin liradan sa- tışa çıkıyor (üstte). Atatürk’ün Dışişleri Bakanlığı’na ver- diği “Yetki Belgesi Koleksiyonu”ndan (solda). Okurlar bilinçli LAL LALEŞ (Lis Yayınları) Bu, normalleşme zemini yakalamak için iyi bir şans. Diyarbakõr’da çok sayõda bilinçli okur var; bu fuar devam ederse en güçlü fuarlardan biri olacaktõr. Satõşlarõmõz gayet iyi. Kürtçe okurlarõ Kürtçe yayõnlarõ böyle bir arada gördüğünde ufku genişliyor. Öte yandan Yayõncõlar Birliği ile burada bir araya gelip fikir alõşverişi yapabildik. Birçok Türkçe yayõnevi kitaplarõmõza ilgi gösterdi. Bu kaynaşma ortamõnõn yakalanmasõ çok önemli. Bu fuarla birlikte tekrar dile getirmek isterim ki, edebiyat yõllanmõş sorunlarõmõzõn üzerinde hümanist bir etki yaratsõn, sokaktaki insanõn da algõsõ değişsin. Beklentinin üstünde SONGÜL KESKİN (Avesta Yayınları) Bu fuardan maddi anlamda pek fazla şey beklemiyorduk, ama satõşlarõmõz çok iyi durumda, beklentimizin hayli üzerinde. Henüz fuarõn ilk senesi, zamanla her şey yoluna girecektir. Diyarbakõr’õn sadõk, bilinçli, sorgulayan bir okur kitlesi var. Bu fuarõn şansõnõn yüksek olduğunu gösteriyor. İlkokulu bile olmayan bir dille roman yazmak ve satmak kolay iş değil. Üstelik birçok Kürtçe yayõncõ dağõtõm konusunda sõkõntõ çekiyor. Üstüne üstlük bir de siyasi boyutu işin içine girince Kürtçe yayõncõlar çaresiz kalõyor. Böyle buluşmalar daha çok okur, daha çok yazar yaratacaktõr. 27 kitabım yargılandı PERİ YAYINLARI (Ahmet Önal) Bu fuarõn özlemini hep çekmiştim. Fuar buranõn tarihine, edebiyatõna, birikimine hizmet ediyor. Ve bize gösteriyor ki yavaş yavaş perde yõrtõlõyor. Artõk bu yola girildi. Bu iş “olmak” zorunda. Eskiden Kürtler ya korkulacak bir durum ya da turistik bir malzemeydi. Yayõncõlar da güçlük içindeydi. Nitekim, burada üretilmiş bir yapõtõ İstanbul’a yollamaya kalksak da kargolara el koyuluyordu, kitapçõlar kabul etmiyordu. Kitaplarõn silahlarla bir tutulduğu bir dönemdi. Bu fuarõ umut verici buluyorum, ama yine de çözüme yaklaşmõş değiliz. Şimdiye kadard 27 kitabõm yargõlandõ, hâlâ yargõlanan kitaplarõm var. FazılSayHamburg’da