Katalog

CMYB C M Y B SAYFA CUMHURİYET 22 MART 2010 PAZARTESİ 10 DIŞ BASIN dishab@cumhuriyet.com.tr DEĞİŞEN DÜNYADAN HÜSEYİN BAŞ Başkan Sarkozy’nin Seçimi... Fransa’da dün bölge seçimlerinin ikinci turunda 44 milyon seçmen yeniden sandık başına gitti. Geçen pazar gerçekleşen 1. tur seçimleri hatırlanacağı gibi Başkan Sarkozy’nin “Halk Hareketi İçin Birlik” partisi için başarılı olmadı. Katılımın yüzde 53.64 gibi rekor düzeyde düşük olduğu seçimlerde başkanın partisi, genel kanıya bakılırsa Sosyalist Parti karşısında esaslı bir tokat yedi. İktidar partisinin düşük katılımı öne sürerek yenilgiyi hafifletme çabalarının ise pek işe yaramadığını söylemek mümkün. Düşük katılım konusunda ise rivayet muhtelif. Ama neresinden bakılırsa bakılsın, oy vermeye gelmeyen seçmenlerin çoğunun başkanın partisine oy vermesi muhtemel seçmenlerden oluştuğunu ileri sürmek, fazla hayale kapılmakla eşanlamlı görünmektedir. Düşük katılımın nedenleri çok olduğu kadar karmaşık. Ama önde gelen nedenleri arasında seçmenin; iktidarın zengini kollamasına karşın, işsizlik ve ekonomik çaresizlik içinde kıvranan geniş halk kitlelerinin dertlerini hiçe sayan antisosyal politikalarını cezalandırmasının yanı sıra, siyasetten soğumuş olmasının bulunduğunu söylemek mümkün. 14 Mart Pazar günü gerçekleşen seçimlerin birinci turunda Sosyalist Parti’nin ulusal ortalamada aldığı yüzde 29.54 oya karşılık, başkanın partisi yüzde 26.28 oyla yarışı ikinci sırada bitirmiştir. Genel olarak yaklaşıldığında Sol’un birinci turdan başarıyla çıktığı anlaşılmaktadır. Dün yapılan 2. turda başarı, beklendiği gibi yinelenirse bu Sarkozy iktidarının, başkanın son kamuoyu araştırmalarında ‘tılsımlı deri gibi’ giderek küçülen halk desteğine koşut olarak, partisinin hezimetini bir bakıma tescil etmiş olacaktır. İktidar partisinin 2. turda ibreyi kendi lehine çevirmesi için elinde fazla bir koz bulunmuyor. Finansal kriz, Fransa’yı, ne yazık ki bizde olduğu gibi ‘teğet’ geçmemiştir. Bu yüzden antisosyal politikalarına krizin ödenmesi gereken faturası da eklendiğinde başkanın partisinin yapılacak ilk seçimlerde ayağının tökezlemesi kimse için sürpriz olmamıştır. On bir yıldan bu yana işsizlik, benzeri görülmeyen yüzde 10’luk oranı geçmiştir. 2.7 milyon işsizin iş bulma umudu neredeyse sıfırdır. Emekçiler ve orta sınıfın geçim sıkıntısı had düzeylerdedir. Ulusal İstatistik ve Ekonomik Araştırmalar Enstitüsü’nün verilerine göre (lnsee) 2002’den bu yana Fransa’da yoksulluk giderilemiyor. Yoksulların, evsiz barksızların sayıları sekiz milyona dayanmış durumda. En zengin yüzde 20, gelirler toplamının yüzde 40’ını alırken nüfusun yüzde 20’si toplam gelirin sadece yüzde 9’uyla yetiniyor. Zenginleri kollayan ‘vergi kalkanlarına’ karşın emekçilerin sosyal kazanımları birer ikişer ellerinden kayıp gidiyor, Avrupa Birliği’nin serbest piyasa düzenine demir atmasıyla da ünlü sosyal dayanışmanın tarihe karıştığı görülüyor. Durum yukarıda da değinildiği gibi herkes için kötü değil. Emekçilerin, dar gelirlilerin ekonomik sıkıntılarına karşın borsanın CAC 40 arasında yer alan dev kuruluşlarının kârları da keyifleri de Sarkozy iktidarının yakın ve etkin koruması altında. CAC’da yer alan 40 dev kuruluşun geçen yılki kârları 47 milyar Avro gibi ürkünç düzeylerde. Bu sosyal sigortanın bu yılki açığının neredeyse iki katına eşit. Buna karşılık iktidar korumalı büyük gruplar onca kazanca karşın iş ülkede istihdam yaratmaya gelince yan çizip, kuşkusuz daha fazla kâr amacıyla Çin’in, Brezilya’nın ya da Hindistan’ın yolunu tutuyorlar. Nitekim ünlü Lafarge’ın yatırım projelerinin yüzde 90’ı, Air Liquide’in yüzde 80’i gelişmekte olan ülkelere yönelik. CAC 40’ın ülkenin en rantabl şirketi unvanını Total’den kapan ilaç devi Sanofi-Aventis CEO’su, şirketi zirveye oturttuğu için yıllık ücretini bonus ve primlerle destekleyerek 7.1 milyon Avro’ya yükseltmiştir. Ünlü Sendikalar Birliği’nden Thierry Bodin, Le Parisien gazetesine yaptığı açıklamada (13.03) söz konusu ilaç devi şu sıralarda 3000 işçiyi kapının önüne koyarken sıkılmadan ‘Onlar gönüllü olarak, kendi istekleriyle işten ayrıldılar’ diyebilmiştir. Geliyorum diyen hezimet konusunda Başkan Sarkozy’yi yanıltan çok güvendiği ünlü araştırma grubu Opinion Way olmuştur. O kadar ki başkan birinci tur seçimleri akşamına kadar partisinin yarışı Sosyalistlerin önünde bitireceğinden emindi. Ancak anlaşılan başkan yukarıdaki performansından sonra böylesi bir sonuca nasıl inandığını sorgulamayı düşünmemiş ve fena halde yanılmıştı. Başkanın ve partisinin bir haftada deniz ötesi bölgelerde, güvenlik sorununun öne çıkarılması ya da ekoloji taraftarlarına ve merkeze yanaşma taktikleriyle durumu ikinci turda tersine çevirmesi zor. Buna karşılık Sosyalistlerin ve genel olarak Sol’un 1. tur başarısının itilimiyle 2. turdan da başarıyla çıkması kimse için şaşırtıcı olmayacak. Böylesi bir sonuç, ayrıca Sarkozy ve partisinin seçim sonrası yaşamının eskisi kadar kolay olmayacağı anlamına da gelmektedir. Gerçek şu ki Sarkozy ve partisi önlenmesi olanaksız bir biçimde inişe geçmiştir ve gün saymaktadır. 2020 stratejisinde ekonomik krizin yol açtõğõ kayõplarõ geri kazanmak hedefleniyor AB’yi rayına oturtmak SIMON TAYLOR Avrupa Komisyonu Başkanõ Jose Manuel Barroso, geçen hafta Avrupa 2020 stratejisini sunarken planõn “Avrupa’yı tekrar rayına oturtmak için bugün ve yarın ne yapmamız gerektiğini” ortaya koyduğunu söyledi. “Üye ülkeler bu stratejinin önerdiklerini gerçek bir aciliyet duygusu ile uygulamaya geçmezlerse, AB’deki son 10 yıllık büyüme, kamu finansının iyileştirilmesi ve işsiz sayısının düşürülmesi adına kaydedilen gelişmelerde ekonomik krizin yol açtığı kayıpları geri kazanmak mümkün olmayacak” diye konuştu. Avrupa 2020 stratejisi Barroso’nun sözünü ettiği “birbirini tamamlayan, üç sağlamlaştırıcı öncelik” üzerine inşa edilmiş. Bunlar “akıllı büyüme”, yani “bilgi ve buluş/inovasyon” temelli bir ekonomi; “sürdürülebilir ekonomi”, yani kaynaklarõn daha etkili kullanõmõna doğru kayan, daha yeşil ve daha rekabetçi bir ekonomi ve “kapsayıcı büyüme”, yani yüksek istihdam oranõnõ hedefleyen, kazançlarõnõ topluma ve farklõ bölgelere uzanan bir sosyal ağa aktaran bir ekonomi. Buluş/inovasyon Barroso, “AB’nin inovasyon/buluş performansının teşvik edilmesi hi-tech endüstrilerde yeni iş olanakları yaratırken, düşük karbon teknolojileri AB’yi yarının endüstrilerinde bir lider haline getirecek” diyor. Eğitim ve öğretim standartlarõnõ yükseltmekse insanlarõn istihdam edilme beklentilerine olumlu yansõrken ve yoksulluktan kurtulmak için onlara olanak sunarken işverenlere ve iş dünyasõna da küreselleşmiş bir ekonomide rekabet etmeleri için gereksinim duyduklarõ türden bir işgücü sağlayacak. Enerjinin etkin kullanõmõnõn geliştirilmesi üretim maliyetlerini düşürecek ve AB’nin ithal enerjiye olan bağõmlõlõğõnõ azaltacak. Komisyon istihdam, inovasyon/buluş, eğitim, yoksulluğun azaltõlmasõ ve iklim- enerji, olmak üzere beş başlõğõ hedef olarak sundu. Bu hedeflere göre nüfusun 20-64 yaş arasõnda olan yüzde 75’i bir işte çalõşõyor olmalõ, AB’nin gayri safi yurtiçi hasõlasõnõn yüzde 3’ü araştõrma ve geliştirmeye ayrõlmalõ, sera gazõ salõmõ 2020’ye kadar yüzde 20 azaltõlmalõ, 2020’ye kadar enerjinin yüzde 20’si yenilenebilir kaynaklardan sağlanmalõ ve yoksullarõn sayõsõ 20 milyon kişi daha azaltõlmalõ. Küreselleşme için endüstri politikası Sorun: Ekonomik krizin endüstri ve küçük ve orta ölçekli firmalarõn üzerindeki etkisine yanõt verebilmek. Amaç modern endüstri politikasõ için bir çerçeve oluşturabilmek. Girişimciliği desteklemek, endüstrinin yeni sorunlara adapte olabilmesine yardõm edebilmek, Avrupa’daki temel sanayi, imalat sanayii ve hizmet sektöründeki rekabetçiliğini teşvik etmek ve bu endüstrilerin küreselleşme ve yeşil ekonominin ortaya koyduğu yeni fõrsatlardan yararlanmalarõna yardõm etmek. Kaynakların etkili kullanımı Sorun: Üretkenliği arttõrmak, Avrupa’nõn yeşil teknolojideki liderliğini korumak ve ekonomide yaygõn olarak enerjinin etkili kullanõmõnõ teşvik etmek ve sera gazõ salõmõnõ azaltmak. AB enerji ve iklim hedeflerine ulaşarak 2020 yõlõna kadar gaz ve petrol ithalatõnõ 60 milyar Avro düşürebileceğini hesaplõyor. Enerji portföyündeki yenilenebilir enerji payõnõn 2020’ye kadar yüzde 20 arttõrõlmasõ ile 600 binden fazla kişiye, enerjinin daha etkin kullanõmõ ile 1 milyon kişiye iş olanağõ sağlanabilecek. Dijital gelişme Sorun: Avrupa firmalarõ dünyadaki informasyon ve iletişim teknolojileri pazarõnõn sadece yõlda 2 bin milyar Avro tutarõndaki dörtte birini elinde tutuyor. Avrupa ayrõca hõzlõ internet konusunda da geri kaldõ. 2020’ye kadar herkes internete daha hõzlõ ulaşabilmeli. Avrupa’daki evlerin yüzde 50 veya daha fazlasõ internete 100 Mbps’den daha hõzlõ ulaşabilmeli. Ulusal düzeyde hükümetler yüksek hõzlõ internet stratejileri benimsemeli, yeni çõkan iletişim ağlarõnõn maliyetlerini düşürmek Avrupa 2020 stratejisinin üç temel ayağõ bulunuyor: Akõllõ büyüme, sürdürülebilir ekonomi ve kapsayõcõ büyüme. Kunduz’dameydanagelenkatliam,AlmanSavunmaBakanõ’nõfenasarstõ,tepkibüyüyor Şanõolmayanbirlikler ANDREAS SCHWARZKOPF Bir çamur savaşõnda herkes kaybeder, kazananõ olmaz. Bunu, Kunduz olayõnõn araştõrõlmasõyla ilgili çalõşmalar da gösteriyor. Önceki Genelkurmay Başmüfettişi Wolfgang Schneiderhan ile yine önceki dönemin Savunma Bakanlõğõ Müsteşarõ Peter Wichert, sadece işlerini kaybetmiş olmadõlar, “kirsiz beyaz yeleklerini” de kaybettiler. Federal Savunma Bakanõ Karl-Theodor zu Guttenberg de doğrusu bu yolla pek öyle şan ve şeref toplamõş değildir. Şimdi herkes karşõ tarafõ suçlayõp kendi tutumunu haklõ göstermeye çalõşarak postu kurtarma çabasõnda. Ama yine de bazõ kazananlar var. Kamuoyu örneğin, karar vericilerin işler ciddiye bindiğinde her şeyin açõğa çõkmasõnõ sağlamaktansa, ortalõğa nasõl sis bombasõ atõverdiğini, bu uygunsuz davranõşlarõyla pek ileri gidemediklerini görüyor. Böyle yanlõş bir yönetimle, zaten tartõşmalõ Afganistan operasyonunun itibarõ daha da bir düşmüştür. Bu ise özellikle, sözcüğün tam anlamõyla, her gün bu yola kafasõnõ koymak zorunda kalan askerlerin canõnõ çok sõkmõştõr. Ordu ruhuna darbe Bütün bunlar gerçekten çok can sõkõcõ, çünkü böyle bir çamur savaşõnõ önlemek mümkündü. Genelkurmay Başmüfettişi Wolfgang Schneiderhan ile Savunma Bakanlõğõ Müsteşarõ Peter Wichert’in hiç öyle üç kâğõtlara yönelmesi gerekmezdi, Guttenberg çok daha temkinli bir tavõr gösterebilir ve önce bu olayõn aydõnlõğa kavuşturulmasõnõ sağlayabilirdi. Bunlar yapõlsa daha iyi olurdu. İşin temeline yönelmek, hemen tepki göstermekten önce gelir, özellikle böyle iyice karmaşõklaşmõş durumlarda. Bu, olaylarõn üstünün kapatõlmasõnõ isteyen bir ifade olarak alõnmasõn; değildir. Bakan Guttenberg ordu ruhuna darbe indirmez ve böylelikle birlikleri de karşõsõna almazdõ. Bütün bunlardan sonra, geriye, Guttenberg’in dersini öğrendiği yolunda bir umut kalõyor. Aksi halde, bundan böyle Savunma Bakanõ olarak yaşamasõ güçleşecektir. Bunun altõndan kalkmasõ gerekirdi. Ama her şeyden önce, öyle bir durumda, ülkeye zarar vermesi mümkün olabilir. Almancadan çeviren: Osman Çutsay (Frankfurter Rundschau gazetesi, 19 Mart 2010) için kamuyu koordine etmeli ve internet üzerinden yapõlan hizmetleri teşvik etmeli. Bağlantılar güçlendirilecek Sorun: ABD gayri safi milli hasõlasõnõn yüzde 2.6, Japonya ise yüzde 3.4’ünü harcarken AB yüzde 2’sini harcõyor. Amaç Ar-Ge ve inovasyonun karşõ karşõya kaldõğõ iklim değişikliği, kaynaklarõn etkili kullanõmõ, sağlõk ve domografik değişiklik gibi sorunlara tekrar odaklanmak. AB yapõsal fonlama, araştõrma ve geliştirme fonlama enstrümanlarõnõ güçlendirecek, idari uygulamalarõ kolaylaştõracak ve eğitimle iş dünyasõ içindeki araştõrma geliştirme birimleri arasõndaki bağlarõ güçlendirecek. Gençliği harekete geçirmek Sorun: Öğrencilerin dörtte birinin okuma becerileri yetersiz. Yedi gençten biri okulu fazla erken bir yaşta terk ediyor. 25- 34 yaş arasõ üç kişiden birinde üniversite diplomasõ var. Bu oran ABD’de yüzde 40, Japonya’da yüzde 50. Dünyadaki en iyi 20 üniversite arasõna girebilen üniversite sayõsõ AB’de sadece 2. Amaç yükseköğrenim kurumlarõnõn performansõnõ geliştirmek ve eğitim kalitesini arttõrmak. Öğrencileri eğitim kurumlarõ arasõnda değişime teşvik ederek ve istihdam beklentilerini geliştirerek her düzeyde eğitim vermek. Yeni beceriler, yeni işler Sorun: AB’nin işgücü azalõyor ve çalõşma yaşõnda olan nüfusun sadece üçte ikisi çalõşõyor. ABD ve Japonya’da bu oran yüzde 70’in üstünde. Gençler arasõndaki işsizlik oranõ yüzde 21.80 milyon kişi düşük veya sadece temel becerilere sahip. 2020 yõlõna kadar 16 milyon daha fazla iş için kalifiye eleman gerekecek. Düşük düzeyde becerilere gereksinim duyulan işler için ise istihdam sayõsõ 12 milyon azalacak. Amaç istihdam oranlarõnõ arttõrmak için istihdam piyasalarõnõ modernize etmek. İnsanlar meslek değiştirmelerine ve yeni işlere uyum sağlamalarõna yarayacak beceriler edinmeliler. Yoksulluğa karşı platform Sorun: Krizden önce 8 milyon kişi yoksulluk riski altõndaydõ. Bugün nüfusun yüzde 8’inin çalõştõklarõ işler kendilerini yoksulluk sõnõrõnõn üstüne çõkarmaya yetecek kadar para kazanmalarõnõ sağlamõyor. Komisyon işbirliğini teşvik etmek için çalõşacak, sosyal dõşlamayõ azaltma ve sosyal korumayõ arttõrmaya yönelik programlarla ilgili bilgi alõşverişinde bulunulacak. İngilizceden çeviren: Çimen Turunç Baturalp (European Voice, 11-17 Mart 2010) Afganistan’õn kuzeyindeki Kunduz’da geçen yõl NATO uçaklarõnõn Taliban’õn kaçõrdõğõ iki tankeri vurmak için düzenlediği hava saldõrõsõnda onlarca sivilin ölmesiyle Almanya’da başlayan tartõşma bitmek bilmiyor. Fotoğraf:AFP Fotoğraf: AP REŞAT AKAR LEFKOŞA - Güney Kõbrõs’ta, eski Rum lide- ri Tasos Papadopulos’tan sonra, eski 3 başpis- koposun da mezarlarõ açõldõ. Rum radyosunun ha- berine göre Kõbrõs Rum Ortodoks Kilisesi eski baş- piskoposlarõndan 2. Kirillos, 3. Kirillos ve 3. Sof- roniu’nun Aya Sipiridona mezarlõğõnda bulunan mezarlarõ yağmalandõ. Her üç mezarõn da mezar taşlarõnõn yerlerinden alõndõğõ, ikisindeki tabutlarõn başka yere götürüldüğü anlaşõldõ. Olay, dün sabah 03.30’da Aya Spiridona Kilisesi avlusunda yan- gõn çõkmasõyla ortaya çõktõ. Bölgedeki polis ka- rakolunda görevli polislerin müdahalesiyle sön- dürülen yangõnõn avludaki bir çöplükte çõktõğõ be- lirtildi. Rum polisi olayla ilgili olarak dün sabah 11.00 sõralarõnda 34 yaşõnda bir AB vatandaşõnõ tutukladõ. Polis sözcüsü, tutuklanan AB vatanda- şõnõn suçunu itiraf ettiğini duyurdu. Rum kesiminde yeni skandal