Katalog

ÖZLEM YÜZAK Küresel liderlik basamaklarõnõ adõm adõm tõrmanan bir kadõn Üm- ran Beba. 2001 yõlõnda PepsiCo Türkiye’nin genel müdürlüğü gör- evine geldikten 4 yõl sonra, önce Doğu Akdeniz Bölgesi, ardõndan 14 ülkeyi şemsiyesi altõnda topla- yan Güneydoğu Avrupa Bölge Başkanlõğõ’na getirildi. Şimdi ise yeni görev yeri Asya Pasifik Böl- gesi Başkanlõğõ. 18 ülkede 37’yi aşkõn firma ve 6 bin çalõşan artõk Ümran Beba’nõn yönetiminde. Türk yöneticileri küresel şirketlerin üst yönetimlerinde görmek ne ka- dar gurur verse de bu yöneticilerin kadõn olmasõ çok daha büyük bir anlam kazandõrõyor. Üstelik Ümran Beba 2 çocuklu bir anne. Üstelik Beba, kadõn yönetici sayõsõnõn art- masõ için kafa yoran, strateji geliş- tiren bir kişi. PepsiCo Türkiye’de kadõn yönetici sayõsõnõn yüzde 53 olmasõ da başarõsõnõ kanõtlõyor. Bu yüzden yöneticilik deneyim- leri kadar bir kadõn olarak söyleye- ceği çok fazla sözü olduğunu dü- şündük ve Beba ile birkaç hafta sonra taşõnacağõ Hong-Kong’a git- meden önce keyifli bir sohbet ger- çekleştirdik. ‘18 ülkeden sorumluyum’ Sanırım bölge merkezi Hong Kong - Asya Pasific Bölgesi’nde nasıl bir yapısı var PepsiCo’nun? Sizi nasıl bir görev bekliyor? ÜMRAN BEBA - Japonya’dan Avustralya’ya, Pakistan’dan Tay- land’a geniş bir coğrafyayõ kapsõ- yor. Yeni Zelanda, Filipinler, En- donezya, Malezya… Toplam 18 ül- keden sorumluyum. Hindistan ve Çin dõşõnda tüm As- ya Pasifik bölgesi için strateji ve iş geliştirme sorumluluğunu üstlen- dim. Bu bölgelerde birleşme ve sa- tõnalma sürecinden de sorumlu- yum. İçecek anlamõnda güçlü bir bölge. Bizim atõştõrmalõklarda genel stratejimiz, yerel firmalarõ satõn alarak büyümek şeklinde. İlk karşõ- laştõğõmõz tablo yerel tatlar ve yerel markalar oluyor. - Peki aileniz? BEBA - Eşim ve ailem de okul dönemini takiben yanõma gelecek- ler. Çünkü ailenin de ayrõ ayrõ ya- pabileceği bir coğrafya değil. ‘Otantik yönetici olmak’ - Global dünyada yerelliği ko- rumanın giderek öne çıktığı bir dönemin içindeyiz. PepsiCo’nun da özellikle “atıştırmalıklar” di- ye tanımlanan ürün yelpazesi içinde buna dikkat ettiğini söylü- yorsunuz. Nasıl yapılıyor bu? BEBA - Bu yüzden birkaç farklõ yerde Ar-Ge merkezimiz var. Av- rupa’daki merkezimiz İngiltere ama Türkiye’de de bir Ar-Ge mer- kezimiz var. hatta küçük bir labo- ratuvar ve örnek üretim merkezi- miz de yeni açõldõ. Yeni tatlarõ de- neyip artõk burada da küçük dene- me üretimleri yapõyoruz. Bu da bi- ze esnek çalõşma rahatlõğõ kazan- dõrdõ. Çin’de de bir Ar-Ge merke- zimiz var. Benim sorumlu olduğum Asya Pasifik bölgesi ile ortak çalõ- şõyor. O ülkeyi ve tatlarõnõ bilen uzmanlarla çalõşõyoruz. Bir dönem globalleşme çok aşõrõ boyutlara gelmişti. Şirketlerde merkezden yönetim stratejik olarak ön planda tutuluyordu. Şimdi ise otantiklik değeri artõk her yerde yükseliyor. Ama yöneticilikte de aynõ şeyi görüyorum. Otantik yönetici ol- mak. İnsanlarla ilişkilerinde açõk, samimi ilişki kurmak da yükselen bir değer, çünkü köşeli liderler kar- şõsõnda çalõşanlar kendilerini yete- rince açõk ortaya koyamõyorlar. - Öncelikle şirketin bu değerle- ri benimsemesi gerekmiyor mu? BEBA - Tabii. Kesinlikle. Bizim de amacõmõz farklõlõğõ değerlendir- mek. Şüphesiz ortak değerlerimiz olmalõ, açõklõk ve dürüstlük ise ön- koşul. Ama herkesin aynõ olmasõ gerekmiyor. Örneğin kadõn yönetici ya da farklõ ülkelerden gelmiş olmak, bi- zim değer olarak önceliklerimiz arasõnda. Zaten ben de kendi de- ğerlerimle şirketin değerleri birbiri ile uyuştuğu için 16 yõldan beri bu- radayõm. ‘Bizde kadın yönetici oranı yüzde 53’ - Kadın yönetici oranınız orta- lamanın hayli üzerinde.. Türki- ye’de PepsiCo ve Pepsi Şişeleme Grubu bünyesinde karar meka- nizmalarında yer alan üst düzey kadın yönetici oranı yüzde 53. Bunda sizin payınız mutlaka vardır… BEBA - (Gülüyor ve ‘Ben Hong-Kong’a gittikten sonra da bu durumu takip edeceğim’ diye- rek espri yapõyor) Evet bizde ise kadõn yönetici ora- nõ yüzde 53. Türkiye’de çalõşma dünyasõna katõlan kadõn oranõnõn yüzde 22 olduğunu düşünürsek hayli üzerinde. Toplam şirket gene- linde çalõşan kadõn yüzde 30. Böl- ge genelinde baktõğõmõzda kadõn çalõşan yüzde 38. - Yani bir kadın kotası mı söz konusu? BEBA - Yok. Kota değil de odaklanma diyelim isterseniz… CMYB C M Y B SAYFA CUMHURİYET 22 ŞUBAT 2010 PAZARTESİ 6 SÖYLEŞİ BİLİM ve SİYASET ORHAN BURSALI Ordunun Mağdur Olması İyidir İyidir iyi... Uğurlusu uğursuzu ne kadar çok saldırırsa hele, o kadar daha çok iyidir!.. Bırakın, hem de çok sayıda aptal ve gerzek birileri çıksın, ordu komutanlarını tutuklamak istesin... Bırakın komplolar kursunlar... Bırakın, nereye gitmek istedikleri iyice görülsün... Neyi, nasıl, ne zaman, kimlerle ne yapmak istedikleri... Sağa sola hangi uğursuzları, hangi CIA adamlarını, hangi cemaat savaşçılarını, ne kılıklarda nerelere yerleştirdikleri anlaşılsın. Bassınlar, dinlesinler, tutuklasınlar... Hukuku çiğnesinler, alabildiklerine... Yasaları hiçe saysınlar... Hukukun onlar için birer guguk olduğu, demokrasi afra tafralarının ise içlerindeki istibdat niyetlerinin dışavurumu olduğu görülsün... İktidarın büyük dikta hevesi, kullandığı küçük zorba ve sopaların eylemleri, yazıları çizileri ortaya saçılsın... Bırakın, kafaları-düşünceleri ishal olsun, dökülsün saçılsınlar. Erzurum’da böyle bir iktidar-cemaat komplosunu kırk yıl tasarlasan düzenleyemezsin, istesen yaptıramazsın.. Oradaki savcıyı ve yaptıklarını, Allahın büyük bir lütfu olarak kabul edin... Niyetlerini, plan ve programlarını, hedef ve amaçlarını başka türlü göremezsin, öğrenemezsin... Hele hele şu Konya milletvekilini ve açıklamalarını, öpüp başınıza koyun... Onu da Yüce Tanrı konuşturdu! Kırk yıl uğraşsan, beyinlerinin kıvrımları arasında sakladıkları bu düşünceleri, sözleri çıkartıp alamazsın, ağzını açtıramazsın... Onları iktidar olmanın sarsılmaz tanrısı konuşturuyor! Bu kadar yetmez, onlara çanak tutmalı, sorular sormalı, kışkırtmalı ki açılıp saçılsınlar! Yürüyün ya kullarım! Örneğin fişlemelerinde ne kadar haklı olduklarını söyleyin. Fiş bilgilerini merak edin, insanların boy bos ölçülerinin, kol kanat uzunluklarının da fişlere girip girmediğini, erkeklerdeki çıkıntı uzunluklarını da merak edip etmediklerini sorarak kışkırtın! Fişlenmesi gereken insanların listelerini de sunsun birileri! Bu fiş bilgilerini nasıl, nerede ve zaman kullanacaklarını merak edin.. Meclis Başkanvekili Güldal’ın odasını bastığı anlamına gelen itiraflarda bulunan Arınç’a örneğin, “Kutlu Yürüyüşleri”nin hangi aşamasında bu fişleri kullanmayı düşündüklerini sorun... Yüzbinlerce kişinin sığabileceği hapishane programlarını... Hangi stadyumların hazırlandığını... Dahası toplu mezarlara gömme planlarını... Adamlar verimli yaratıklar, bir dokunuyorsun, yelyepelek uçuyorlar! Bırakın, orduya saldırsınlar... CHP’ye saldırsınlar... MHP’ye saldırsınlar... Bütün halka saldırsınlar... Hele hele işçiye, emekçiye, köylüye saldırsınlar... Ellerini tutmayın... Türkiye’yi götürmek istedikleri yere doğru yola düzülsünler.. Önlerine engel çıkartmayın... Bırakın açılımlarını yapabilecekleri yere kadar yapsınlar... Hangi büyük planların maşaları oldukları iyice ortaya çıksın... Açılıp saçılsınlar... Sabırları bitti, iktidar olmanın sarhoşluğu içindeler... Şimdi aceleleri var! Artık işi hızlı bitirmek durumundalar! “Biz bitirmezsek, biteceğiz” haleti ruhiyelerini kışkırtın! Onlar iktidardır! Onlar devlettir! Onlar hükümettir! Sabır. Tutmayın ellerini, kollarını... Bırakın, halk mağdur, işçi mağdur, millet mağdur, ordu mağdur olsun. Sabır. Akıl. Dikkat. Panik yok. Bu ülke uğursuzun bir omuz darbesiyle yıkılacaksa, çökecekse, dağılacaksa... Bunu zaten engelleyemezsin... Türkiye küllerinden yeniden doğmayı öğrenmiştir. Uğursuzlar ordusunu, bırakın yürüsün... Nereye yürüdüğünü Fareli Köyün Kavalcısı’na sorun. obursali@cumhuriyet.com.tr Asya Pasifik Bölgesi Başkanlõğõ’na atanarak 18 ülke ve 6 bin çalõşanõn sorumluluğunu üstlenen Beba’ya göre kadõn yönetici sayõsõnõ arttõrmak için ilk şart: Odaklanmak ve farklılıklara açıklık - Türkiye’ye yeniden dönecek olursak. Şirketlerin kadın yönetici sayılarının arttırmalarını engelleyen ne? BEBA - Bence öncelikle zihniyet. Örneğin hâlâ, üstelik büyük ve kurumsal şirketlerde bile kadõnlarõn işe alõmõnda çağdõşõ sorular soruluyor., “Bazen, ‘Evlenmeyi düşünüyor musunuz? Çocuğunuz var mõ? Hamile misiniz?’ gibi… Avrupa ve ABD’de şirketler bu tür sorular sormuyor ama Türkiye’de hâlâ buna benzer soruları soran şirketler var. Türk kadını bu tür soru veya uygulamadan rahatsız oluyor. Bunlar, kadınların kendi bileceği şeyler”. - Nasıl bir yönetici olduğunuzu düşünüyorsunuz? BEBA - İnsanlarõ dinlemeye yatkõn bir yapõm var. Önce dinleyip anlamaya gayret ediyorum, sonra “Birlikte nasıl yapabiliriz, nasıl sonuca ulaşabiliriz?” diyerek demokratik tavrõmõ ön plana çõkarõyorum. Planlõ programlõ çalõşmayõ seviyorum. Herkes sorumluluklarõnõ bilsin istiyorum. Robert Koleji mezunu olan Beba, Boğaziçi Üniversitesi’nde Endüstri Mühendisliği bölümünü bitirdikten sonra aynı üniversitede işletme master’ı yaptı. İş hayatına 1986 yılında Barem Pazar Araştırma ve Eğitim Merkezi’nde atıldı. PepsiCo’ya geçmeden önce Başer-Colgate firmasında görev yapan Beba, PepsiCo’daki kariyerine 1994’te Türkiye Pazarlama Direktörü olarak başladı. 2001’de genel müdür oldu.. 2004’te Doğu Akdeniz Bölgesi Gıda ve İçecek Bölümü Başkanlığı görevine getirildi.. PepsiCo’nun Suriye ve Irak pazarlarına girişinde çalıştı.. Bir yıl kadar önce de Güneydoğu Avrupa Bölge Başkanlığı’na şimdi ise PepsiCo Asya Pasifik Bölge Başkanlığı’na atandı. Prof. Dr. Ali Beba ile evli olan Ümran Beba iki çocuk annesi. PORTRE ‘EN BÜYÜK ENGEL ZİHNİYET’ - Yeni görev alanınızda durum ne? BEBA - Asya Pasifik bölgesindeki PepsiCo çalõşanlarõnda kadõn oranõ yüzde 26’ymõş. Duyunca “Eyvah ben yeniden bu kadın konusu üzerinde çalışmaya başlayacağım” dedim kendi kendime. - Peki siz bunu nasıl başardınız? BEBA - Ben bunu az önce dediğim gibi bir odaklanma olarak görüyorum. Bunun yanõ sõra şöyle de bir gerçek var: Satõn alma kararlarõnõn yüzde 80’ini kadõnlarõn verdiği global dünyada özellikle belirli sektörlerde kadõnlarõn yönetici kadrolarda yer almamasõ kabul edilemez bir şey. Buradan yola çõkarak başarõlõ kadõn çalõşanlarõmõzõn yolunu açtõk. Daha esnek çalõşma saatleri, telafi izni, evden çalõşma gibi çözümlerle de oranõ arttõrdõk. - Bunu sorumlu olduğunuz başka bölgelerde de yaptınız mı? BEBA - Evet. Güneydoğu Avrupa Bölgesi Başkanlõğõ görevini devralmadan önce sorumluluk alanõma giren Ortadoğu ülkelerinde kadõn yönetici oranõ yüzde 14’lerdeydi. Aynõ Türkiye’de uyguladõğõmõz yöntemle bu sayõyõ yüzde 20’ye çõkardõk. Kadõn yönetici oranõnõn nasõl arttõrõlacağõ üzerinde kafa yormadan olmuyor bu iş. Ama üzerinde çalõşõnca karar mekanizmalarõnda kadõn oranõnõ arttõrmak pekâlâ mümkün. Bunu yaşadõk ve gördük. PepsiCo’da söz kadõnõn Mücadele Asya Pasifik’te sürecek Satın alma kararlarının yüzde 80’ini kadınların verdiği global dünyada özellikle belirli sektörlerde kadınların yönetici kadrolarda yer almaması kabul edilemez bir şey. Başarılı kadın çalışanlarımızın yolunu açtık. Daha esnek çalışma saatleri, telafi izni, evden çalışma gibi çözümlerle de oranı arttırdık. Türkiye’de hâlâ, üstelik büyük ve ku- rumsal şirket- lerde bile ka- dõnlarõn işe alõ- mõnda çağdõşõ sorular sorulu- yor., “Bazen, ‘Evlenmeyi dü- şünüyor musu- nuz? Çocuğu- nuz var mõ? Hamile misi- niz?’ gibi… Av- rupa ve ABD’de şirketler bu tür sorular sormuyor. ‘AKP yargıyı ele geçirmek istiyor’ ZONGULDAK (Cumhuriyet) - DSP Genel Başkanõ Masum Türker, partisinin Zon- guldak İl Başkanlõğõ’nõn olağan kongresinde yap- tõğõ konuşmada, AKP’nin önce sivil bü- rokrasiyi ve parlamento- yu ele geçirdiğini, şimdi- ki hedefinin ise yargõyõ ele geçirmek olduğunu öne sürdü. Bursa, Ankara gibi birçok yerde sivil derneklerin yargõnõn ata- ma kurulu olan Hâkimler ve Savcõlar Yüksek Ku- rulu’nu eleştirdiğini anla- tan Türker, “Yargõ depre- mi, AKP’nin Türkiye’yi ele geçirme politikasõnõn son adõmõdõr” dedi. SAT’tan Aden’de operasyon ANKARA (AA) - Aden Körfezi’nde, SAT komandolarõ tarafõndan deniz haydutlarõna yöne- lik müdahalede, tekne içindeki 7 deniz haydudu etkisiz hale getirildi. Ge- nelkurmay Başkanlõ- ğõ’nõn internet sitesinde yer alan bilgi notuna gö- re, “Panama bandõralõ ve sahibi Japon olan M/V APL Finland isimli tica- ret gemisine deniz hay- dutlarõnca saldõrõ düzen- lendiği” bildirildi. 7 hay- dudun SAT komandolarõ tarafõndan etkisiz hale getirildiği, haydutlarõn müdahale sõrasõnda, kul- lanõldõklarõ teçhizat ve malzemeleri denize at- malarõnõn da termal ka- merayla görüntülendiği bildirildi. Yıldız, Milli Eğitim Müdürü oldu Haber Merkezi - Çeşitli kamu kurum ve kuruluşlarõna yapõlan atamalar Resmi Gaze- te’nin dünkü sayõsõnda yayõmlandõ. Resmi Ga- zete’de yayõmlanan ata- ma kararlarõna göre, İs- tanbul İl Millî Eğitim Müdürlüğü’ne, Talim ve Terbiye Kurulu Üyesi Muammer Yõldõz atandõ. Bu arada Çankõrõ İl Mil- lî Eğitim Müdürü Dur- muş Özdemir bu göre- vinden alõnarak, Milli Eğitim Bakanlõğõ Müşa- virliği’ne getirildi. TCDD’deki atamalara tepki ANKARA (Cum- huriyet Bürosu) - Birle- şik Taşõmacõlõk Çalõşan- larõ Sendikasõ’nca (BTS), TCDD’deki atamalara tepki gösterdi. BTS’den yapõlan açõklamada, sen- dikanõn “TCDD, Vekâlet Görevliler Tarafõndan Yönetiliyor” başlõklõ ra- poruna yer verildi. Vekâ- letle görevlendirmenin TCDD yönetimince sü- rekli kullanõldõğõ öne sü- rülen açõklamada, kurum- da 10 yõldan beri vekâle- ten görev yapan personel bulunduğu belirtildi. Gül’den ilk Sinop ziyareti Haber Merkezi - Cumhurbaşkanõ Abdul- lah Gül milletvekilliği, bakanlõk ve başbakanlõk görevlerini üstlendiği sõ- ralarda hiç gitmediği Si- nop’a pazartesi günü gi- decek. Cumhurbaşkanlõğõ Basõn Merkezi’nden ya- põlan açõklamaya göre, ilk olarak Sinop Valili- ği’ni ziyaret edecek olan Cumhurbaşkanõ Gül, da- ha sonra Garnizon Ko- mutanlõğõ ve Belediye Başkanlõğõ ziyaretlerini gerçekleştirecek. Demokrat Mühendisler kazandı İstanbul Haber Servisi - Elektrik Mühen- disleri Odasõ İstanbul Şubesi’nin 37. dönem seçimleri, dün Şişli’deki Karagözyan Yetim- hanesi İlköğretim Okulu’nda gerçekleştiril- di. 2860 kişinin oy kullandõğõ seçimlerde 1813 oy alan Demokrat Mühendisler seçimi kazandõ. Meslekte Birlik grubu ise 1057 oy aldõ. Demokrat Mühendisler grubunun listesi şu isimlerden oluşuyor: Erhan Karaçay, Beyza Metin, Nevzat Çeltek, Uğur Ateşkoç, Tigin Öztürk, Özkan Karataş ve İsa Güngör. Elazığ’da hafif şiddette deprem ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Ela- zõğ’da hafif şiddette deprem meydana geldi. Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathane- si’nin verilerine göre dün, saat 06.38’de, Palu ilçesi Gökdere mevkii merkezli meydana ge- len depremin büyüklüğü 4.3 olarak ölçüldü. 5 ton kaçak et yakalandı ANTAKYA (Cumhuriyet) - Hatay Emni- yet Müdürü Ragõp Kõlõç, kentte yapõlan 3 ay- rõ operasyonda Türkiye’ye kaçak yollardan sokulduğu belirlenen toplam 5 ton 250 kilo kaçak et ele geçirildiğini açõkladõ. Kõlõç, olayla ilgili 6 kişinin yakalandõğõnõ belirtti. ‘ ‘