Katalog

SAYFA CUMHUR YET 15 KASIM 2010 PAZARTES ekonomi@cumhuriyet.com.tr 12 Mücevher telefon tekrar satışta General Mobile’ın kadınları hedefleyen telefonu DST Diamond yeniden satışa çıkıyor. General Mobile’ın geçen haziran ayında satışa sunduğu ve 10 günde 10 bin adet satan telefonu DST Diamond yeniden satışta. Swarovski taşları ile işlenen DST Diamond’ı GPRS ve EDGE destekliyor. DST Diamond’ın bluetooth ve Java desteği de bulunuyor. EKONOMİ Türk projesi Intel yarışmasında Koç Üniversitesi mezunları tarafından kurulan İletken Technologies şirketi, kendi ürettiği ödüllü tavsiye sistemi ile Intel Berkeley Technology Entrepreneurship Challenge adlı yarışmada Türkiye’yi temsil edecek. Intel’in girişimciliği desteklemek amacıyla her yıl Berkeley Üniversitesi işbirliği ile düzenlediği yarışma, bu yıl 1618 Kasım’da ABD’de yapılacak.. Yarışmada birinci olacak projenin sahipleri, 25 bin dolar nakit ödül kazanacak. İki yılda 22 milyon numara taşındı Mobil numara taşıma sisteminin ikinci yılında 22 milyon abone operatör değiştirdi. Günde 30 bin numara taşındı. Bu yılın ikinci çeyrek rakamlarına göre, 61.5 milyon mobil abone bulunan Türkiye’de taşınan numara sayısının toplam abone sayısına oranı da yüzde 35 olarak gerçekleşmiş oldu. PARAMETAPARA MUSTAFA SÖNMEZ Tatilde Çalışanlar, Haklarını Biliyorlar mı? Uzun bir tatil başladı. Hükümet, kamu çalışanlarını 15 Kasım’da idari izinli saydı. Böylece 4.5 günlük Kurban Bayramı, hafta sonlarıyla birlikte 9 güne çıktı. Biliyoruz ki, böyle tatillerde oteller, yemeiçme mekânları, mantar gibi çoğalan modern tüketim mabedi AVM’ler, yani alışveriş merkezleri, çağrı merkezleri, birçok ulaştırma firması, sinema, tiyatro, eğlence yerleri vb. açıktır ve oralarda da binlerce ücretli, herkes tatil yaparken, tatilbayram dinlemez, çalışır, çalıştırılır. Çoluk çocuğuyla bayramda bile doğru dürüst birlikte olamaz, onlara zaman ayıramaz. Bayramın, tatilin tadını, keyfini çıkaramaz. Peki sair zamanlarda fazla çalışma yapanların yanı sıra, tatilde çalışanlar, bu “fedakârlığa” karşılık ne tür haklara sahipler, yasal hakları nelerdir? Yasal olarak bir ücretlinin haftalık normal çalışma süresi 45 saattir. Bu süreyi aşan çalışmalar fazla çalışma olarak değerlendirilir. Fazla çalışma için, ücretli olarak yazılı onayınız şarttır. İşveren, istemiyorsanız, sizi fazla mesaiye zorlayamaz. İşveren onayınızı alsa bile, sizi, yılda 270 saatten fazla çalıştıramaz. Bu, yaklaşık haftada 5 saatlik bir limit demektir. Gelelim fazla çalışmanın saat ücretine… Her bir saat fazla çalışmanın ücreti yüzde 50 fazlasıyla ödenmelidir. Bu, 4857 sayılı İş Kanunu’nun 41’inci maddesinde belirtilir. Örneğin, bir AVM’de çalışan işçisiniz. Haftada 6 gün, günde 7.5 saat çalışma süresinin üstünde çalıştırıldığınız zamanın üstünde, her saatin ücretini yüzde 50 zamlı alma hakkına sahipsiniz. Bu size yasaların tanıdığı bir haktır. İşvereniniz bunu ödemezse yasayı çiğnemiş olur. Ulusal bayram ve genel tatil günlerinde de işverenin çalışmanızı talep edebilmesi için önceden yazılı onayınızı almış olması gereklidir. 29 Ekim, 1 Ocak, 23 Nisan, 1 Mayıs, 19 Mayıs, 30 Ağustos, Ramazan Bayramı ve Kurban Bayramı, ulusal bayram ve genel tatil günlerimiz. 29 Ekim 1.5 gün, 1 Ocak, 23 Nisan, 1 Mayıs, 19 Mayıs ve 30 Ağustos 1’er gün, Ramazan Bayramı 3.5 gün, Kurban Bayramı 4.5 gün tatildir. Bir tatil gününde fazla çalışma yapan bir işçiyseniz, bu çalışmanız karşılığında bir günlük fazla çalışma ücreti ödenmesi gerekir. Böylece, ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalışan işçi olarak, çalıştığınız her tatil günü için 2 günlük ücrete hak kazanırsınız. Ücretinizi aylık “maktu” olarak alıyorsanız ve ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalışmanızı istemeleri halinde, çalışılan her tatil günü için bir günlük fazla çalışma ücreti hakkınızdır. Örneğin nisan ayında 23 Nisan genel tatil günü çalışma yapmayan ancak, onun dışında kalan tüm günlerde çalışan bir işçi 30 günlük ücrete hak kazanırken, 23 Nisan günü de çalışmışsanız, genel tatil çalışmasından dolayı ilave bir yevmiyeye hak kazandığından, 31 günlük ücreti hak edersiniz. Eğer, bu bayramda da çalışırsanız, her çalışma günü yevmiyesini yüzde 100 zamlı alma hakkına sahipsiniz. Çalışanlar, isterlerse, fazla çalıştıkları sürenin karşılığını para olarak değil “tatil” olarak da kullanabilirler. 4857 sayılı İş Kanunu’nun 41’inci maddesinde fazla çalışma ve fazla sürelerle çalışmada, işçi isterse zamlı ücret yerine, fazla çalıştığı her saat karşılığı 1 saat 30 dakikayı, serbest zaman olarak kullanabilir. Örneğin, bir haftada 5 saat fazla çalışma yapan işçi, dilerse mesela izleyen hafta, 45 saat yerine, 7.5 saat daha az, yani 37.5 saat çalışarak hakkını tahsil edebilir. Bu da yasal hakkıdır. İşveren, hak ettiğiniz serbest zamanı, size 6 ay içinde kullandırmak zorundadır. Daha fazla erteleyemez. Bunlar iş yasalarının sendikalı olsun olmasın tüm ücretlilere tanıdığı haklardır. İşverenler, bu ödemeleri yapmazlarsa Çalışma Bakanlığı (calisma.gov.tr) web sitesine girin, teftiş ile ilgili birimlere ulaşın ve ilgililere şikâyet edin. Ya da toplu olarak bir avukat bulun, vekâlet verin, dava açın. Diyebilirsiniz ki, “Şimdi bu haksızlığı gidereceğiz diye işimizden olmayalım. Patron kendisine dava açan bir işçiyi işte tutar mı?” Unutmayın, haklarınız için mücadele etmeden hiçbir şey kazanamazsınız. Ağlamayan bebeğe meme yok!.. Hem korkmayın; şikâyet halinde yasa sizi koruyor. Eğer bir işçi, patronunu herhangi bir nedenle dava etmiş ve patron bu dava etme olayından sonra işçiyi işten çıkarmış ise bu “kötü niyetli” bir davranıştır. İşveren bu “kötü niyetli” davranış karşılığında diğer yasal haklarının yanında, ihbar tazminatının 3 katı kadar “kötü niyet tazminatı” öder. Tatil yapanlara hoşça vakit, çalışanlara iyi mesailer dileğiyle herkese iyi bayramlar… mustafasnmz@cumhuriyet.com.tr Antivirüs yazılımcısı ESET’e göre Türkiye spam mail gönderilen ülkelerin başında yer alıyor PC’lerin yarısı virüs kurbanı ntivirüs yazılım şirketi ESET Türkiye Genel Müdür Yardımcısı Alev Akkoyunlu’ya göre Türkiye’de bozulan bilgisayarların yarısı virüslerden kaynaklanıyor. Günde 200 bin adet virüs üretildiğini, bunların ağırlıklı olarak Çin, Uzakdoğu ülkeleri ve Rusya kaynaklı olduğunu anlatan Akkoyunlu, Türkiye’nin ise en çok virüs bulaşan ülkelerden olduğunu ifade etti. Akkoyunlu virüslerle ilgili şu çarpıcı açıklamalarda bulundu: Dünya genelinde tüketiciler antivirüs programları satın almada tercihlerini arkadaş tavsiyesine göre yaparken, ürünün etkinliği, kullanım kolaylığı ve fiyatı tercihi belirleyen diğer unsurlar A Dünyada her gün 200 bin adet virüs bilgisayarları tehdit etmek için üretiliyor. Birçok kişi ve kurum ise hiçbir önlem almadan bu tehditlere maruz kalıyor. Kullanıcılar hem bilgilerini hem PC’lerini kaybedebiliyor. alıyor. Birçok kişi bilgisayarın ya da alınan antivirüs programının kullanım kılavuzunu okumuyor. Türkiye’deki bilgisayarları en çok online oyunlar tehdit ediyor. Virüs tarzı tehditler en fazla Çin, Uzakdoğu ve Rusya’dan yayılıyor. Türkiye ise virüs bulaşma konusunda ön sıralarda yer alıyor. Türkiye’nin duygusal yönü ağır bastığından hasta çocuk için kan aranıyor tarzı spam maillere inanıyor ve onları hemen yayıyor. Türkiye antivirüs pazarı 50 milyon dolarlık büyüklüğe sahip. Dünyada 135 milyon kişi, Türkiye’de ise yaklaşık 12 milyon kişi ESET ürünlerini kullanıyor. İnsanların virüslerden korunmak için bilmedikleri sitelere girmemeleri, lisanslı yazılım kullanmaları gerekiyor. arasında yer alıyor. Hem Türkiye’de hem de dünyada antivirüs programları ağırlıklı olarak erkekler tarafından kullanılıyor. Kullanıcıların Türkiye’de yüzde 60.9’u, dünyada ise yüzde 51.5’i erkek. Türkiye’de bilgisayar kullanıcıların büyük çoğunluğu bilinçli değil. Eve bilgisayar alınacaksa genelde evin babası Türkiye’deki internet erişim fiyatları Avrupa’dan 67 kat daha pahalı Ş RKETLERDEN Pahalı içerik kaçırıyor erbest Telekomünikasyon İşletmecileri Derneği (TELKODER), Türkiye’de uygulanan internet erişim fiyatlarının Avrupa’ya göre 67 kat daha pahalı olduğunu, bu nedenle yerli internet içeriğinin erişim fiyatları daha ucuz olan ülkelere kaydırıldığını açıkladı. TELKODER bu konuda şimdiye kadar alınmaya çalışılan önlemlerin yetersiz olduğunu ve içerik barındırma hizmeti veren yerli firmalara haksızlık yapıldığını vurguladı. TELKODER’den yapılan yazılı açıklamada şu tespitlere yer verildi: Ulaştırma Bakanı internet servis sağlayıcılarına sesleniyoruz, bilgilerini yurtdışında değil Türkiye’de saklasınlar. TELKODER üyesi olan internet servis sağlayıcılarından veri merkezleri konusunda faaliyet gösterenleri hizmetlerinin neredeyse yüzde 100’ünü yurtiçinde kurmuş oldukları Exper’den yeni seri Exper, yeni seri Wireless PC’leri ile ev ve ofis kullanıcılarını metrelerce uzunluğundaki ağ kablolarından kurtaracak. Mini ve midi Tower olmak üzere 2 farklı kasa seçeneği bulunan yeni Exper Wireless PC’ler sayesinde aynı dizüstü bilgisayarlarında olduğu gibi masaüstü bilgisayarlarıyla da istenilen ortamda çalışılabilecek. Yeni ürün Intel’in Pentium E5500, Pentium E6800, Core i3 550 ve Core i5 650 işlemci seçenekleriyle bilgisayar tutkunlarının beğenisine sunulacak. S lı olm internet erişiminin paha rtdışındaki firmalarca barındırma ihtiyacının yu yor. karşılanmasına neden olu TELKODER’e göre Türki yerli içerik ası, ye’de Ekranınız gizli kalsın Kensington pazara sunduğu yeni ekran filtreleriyle evden ya da ofisten çıkarken açık kalan bilgisayarlar ekranlarının başkaları tarafından görülmesini engelliyor. Filtreler ekranınızdaki önemli bilgileri diğer kişilerin görmesini engellemenin yanı sıra darbe ve çiziklere karşı koruyor. veri merkezlerleri üzerinden gerçekleştiriyor. TELKODER üyelerinin yurtdışında tuttukları bir içerik bulunmadığı için bu içeriği geri getirmeleri mümkün değil. Yerleşik işletmeci Türk Telekom, özellikle Hollanda, Almanya, İngiltere gibi ülkelerdeki veri merkezleri ile yapmış olduğu bedelsiz peering (arabağlantı) anlaşmaları bulunmasına karşın, yerli firmalarla bu anlaşmaları yapmıyor. Ulaştırma Bakanı’nın “İçerik sağlayıcıların içeriklerinin yüzde 60’ını Türkiye’ye taşımalarını sağladık” açıklaması konusunda da, üyelerinin veri merkezinde böyle bir artışın gerçekleşmediğini belirtiriz. TELKODER üyelerinin yerleşik işletmeci Türk Telekom’dan aldıkları trafikte de böyle bir artış veya yurtdışından aldıkları Türkçe içerikte böyle bir düşüş gözlemlenmedi. Ücretsiz müzik Danimarkalı teknoloji şirketi Bang&Olufsen’in iPhone, iPad ve iPod sahiplerine yönelik yeni ürünü BeoSound 8, Avrupa ile aynı anda Türkiye’de Aralıkta satışa sunuluyor. Uygulamayla müzik Apple Store’lardan ücretsiz indirilebilecek. Madoff’un kıyafetleri satıldı Ekonomi Servisi Amerikalı yatırımcı Bernie Madoff, tarihte bir kişi tarafından yapılan en büyük yatırım dolandırıcısı olarak geçti. Amerikan hükümeti şimdi o yolsuzluğun faturalarını ödemek için nesi var nesi yoksa satıyor. Önce evler, yatlar, arabalar satıldı. Sıra mobilyalara, mücevherlere hatta kıyafetlere geldi. Madoff’un tshirtlerinden kitaplarına tam 5 bin parçanın satıldığı açık artırmada 2 milyon dolar gelir elde edildi. 4 bin parça eşyanın satışa çıktığı açık artırmanın en değerli parçası Madoff’un eşine ait elmas yüzük tam 550 bin dolara satıldı. Uzmanları en çok şaşırtan kadife terliklere verilen fiyat oldu. Madoff’un isminin ilk harflerinin işlenmiş olduğu terlikler 6 bin 100 dolara satıldı. Eşyaların satışından elde edilen 2 milyon doların tamamı Madoff’un saadet zinciri mağdurlarına yapılan ödemelere gidecek. Sanayi politikası kurla çözülmez Ekonomi Servisi Eczacıbaşı Topluluğu Üst Yöneticisi (CEO) Erdal Karamercan, sanayi politikasının kurla çözülemeyeceğini belirterek “TL’nin değeri bugün düşer, yarın yükselir. Bununla politika olmaz. Politika, katma değerin yükseltilmesiyle olur. Bu kapsamda Türkiye’nin muhakkak inovasyon ve ArGe’ye ağırlık vermesi, kendi markalarını yaratması gerek” dedi. Karamercan, son yıllarda hız verdikleri şirket ve marka satın alımlarına devam edeceklerini kaydederek özellikle yapı ürünleri grubunda sadece kendi büyüttükleri markalarla değil, aynı zamanda kendi pazarlarında güçlü, küresel markalarla ilgilendiklerini anlattı. Karamercan, enerji konusuna ilgi duyup duymadıkları sorusu üzerine, “Enerjiyi araştırıyoruz. Bizim için temel bir faaliyet alanı olabilecek derecede stratejik değil. Ama enerji konusunu çok yakından izliyoruz. Eğer uygun koşullar oluştuğunu görürsek belki o noktada bir yatırım kararı alabiliriz. Bu yenilenebilir enerji alanında olabilir” diye konuştu. C MY B C MY B