Katalog

CMYB C M Y B kultur@cumhuriyet.com.tr 1 990’larõn ikinci yarõsõnda (Önder Çakar, Serdar Akar, Gökhan Atılmış’la bir- likte) Yeni Sinemacılar’õ kuranlardan olup sinemada senaristlik, reji asistanlõğõ, oyun- culuk, TV film ve dizi yönetmenliği yaptõğõ 20 çileli yõlõ geride bõrakan, 1966 Tunceli doğum- lu yönetmen Cemal Şan’õn (8’li) aşk üçleme- sinin ikinci halkasõ Dilber’in Sekiz Günü te- melde töre sorunuyla kadõnõn sömürülmesi- ne ilişkin hikâyesini, günlere bölerek bildik kalõplar üzerinden, klasik tarzda anlatõyor. Birbirlerini bütünlemekten çok birbirin- den bağõmsõz, başlõ başõna izlenebilecek hi- kâyeler aktaran bu üçlemenin göremediği- miz ilk filmi Zeynep’in Sekiz Günü aşkõ oluşturan öğelerden kalbi; önümüzdeki hafta gösterime girecek üçüncü halkasõ Ali’nin Sekiz Günü’yse aklõ öne çõkarõrken ruhu temsil eden Dilber’in Sekiz Günü, hi- kâyenin sonunu (meraklõsõna) baştan açõk eden bir mahkeme itirafõ sahnesiyle açõlõyor. Kahramanõmõz, mahrumiyet bölgesi Gü- neydoğu’nun gözden õrak, çorak, elektriksiz, üc- ra bir köyünde, çocukluk aşkõ Ali’yle evlenmeyi umar ve beklerken apansõz ortada bõrakõlõverince kõrõlõp ailesine ve bütün dünyaya küserek öfke içinde, çõkacak ilk talibine anõnda varacağõnõ ilan eden, kendini de ahõra, keçilerin, tavuklarõn ya- nõna kapatan, adõ gibi güzel bir genç kõz Dilber (Nesrin Cavadzade). Onu askerlik arkadaşõnõn kõzõyla evlendirmek için yõllar önce söz kesmiş babasõna (Macit Sonkan) töre gereği ses çõka- ramayõp babam ne derse odur diyerek Dilber’i bir anda harcayan yavuklusu Ali’den (Osman Akça) ken- di babasõna (Necmettin Ço- banoğlu), annesine (Hatice Altan Gençler) ve tüm aile bireylerine kadar herkese, her şeye isyan eden, kalbi kõ- rõk Dilber’in sesini duyup köyü dõş dünyaya bağlayan toprak yoldan, sanki sakat bedeninin bir uzan- tõsõymõşçasõna kullandõğõ bastonuyla ine çõka ge- len, hayat boyu hep red- dedilmiş ama bu kez ke- sinkes kararlõ, aksak yü- rüyüşlü, kavruk ilkokul hademesi Memet’e (Fırat Tanış) varõyor küskün Dilber, tüm geçmişini tõ- kõştõrdõğõ küçük bavulu elde, tabanvayla yeni bir hayata doğru kasabanõn yolunu tutarak. Zamanla sevgi dolu davranõşlarõ, hediyeleri, umulmadõk anlayõşõ ve hoşgörüsüyle mahzun genç kõzõn kalbini kazanacak (sabah işe gider- ken Dilber’e ‘Günaydın ruhumun prensesi’ diyen notlar da bõrakan) zoraki damat Memet’le kötü kaderini değiştiren Dilber, hakiki bir çift olmaya doğru yönelip yağmurlu, gök gürültü- lü gecenin ortasõnda tam gümbür gümbür mer- cimeği fõrõna vererek gerçek karõ-koca olacak- ken güm güm kapõ çalõyor ve dramatik bir final patlak veriyor. 30 yõl kadar önce ‘Sevgi emektir!’ deyişini yaygõnlaştõrarak hayatõmõza girmiş, popüler Atıf Yılmaz klasiği Selvi Boylum Al Yaz- malım’õ çağrõştõran bu filmde, başta birbirine tamamen yabancõ Dilber’le Memet’in karşõlõklõ sevgi ve saygõyõ aşama aşama yeşertecekleri or- tak bir hayata doğru yol alõşlarõnõ izliyoruz 8 gün süresince. Kameraman Cengiz Uzun’un pa- noramik görüntüleriyle kõrsalõn uçsuz bucak- sõzlõğõnõ yansõtan, Mardin’in Nusaybin’inde çe- kilmiş ilk bölümü (köyü) takip eden kasaba sah- nelerinin daha çok kapalõ mekânlarda geçtiği Dilber’in Sekiz Günü, karakterlerini işleyişin- den başarõlõ oyunculuğuna, geniş çerçevele- melerinden nakaratõmsõ müziklerine kadar be- lirgin bir etkileyiciliğe ulaşõyor sonuçta. Bey- lik klişelerden yola çõkõp genel plan ağõrlõklõ, ağõr tempolu, yalõn, minimalist bir anlatõm tutturan bu filmi, kuşkusuz kelimenin tam anlamõyla ‘döktüren’ Nesrin Cavadzade-Fõrat Tanõş iki- lisinin çeşitli ödüllerle tescil edilmiş, başarõlõ oyunlarõ uçuruyor. Hele Fõrat Tanõş, sanki bir Daniel Day-Lewis adeta. SAYFA CUMHURİYET 1 MAYIS 2009 CUMA 14 KÜLTÜR Rumba (Yön: Dominique Abel, Fiona Gordon, Bruno Romy. Oy: D. Abel, F. Gordon, P. Martz) Genellikle diyaloglara sõrt çeviren ve Ta- ti mizahõnõ çağrõştõran anlatõmõyla, Altõn Lale için yarõştõğõ İstanbul Festivali’nin beğenilen filmlerinden, Fransa-Belçika yapõmõ, üç yö- netmenli Rumba, 8 filmin gösterime girdiği, ni- celik bakõmõndan zengin ancak nitelik açõsõn- dan zayõf, yeni haftada, kuşkusuz meraklõsõnõn kaçõrmayacağõ cinsten bir film. Hele bir de La- tin danslarõna meraklõysanõz... X-Men Başlangıç: Wolverine (X-Men Origins: Wolverine. Yön: Gavin Hood. Oy: Hugh Jackman, Live Schreiber, Dominic Monaghan, Danny Huston. ABD) Çizgi romanõn tiryaki- lerince herhalde kaçõrõlmayacak bu film, X-Men serisinin başlangõcõna dönerek Wolverine ka- rakterinin ortaya çõkõşõnõ ele alõyor. İşkence Tarikatı (Martyrs. Yön: Pascal Laugier. Oy: Mylene Jampanoi, Morjana Alaoui, Juli- ette Gosselin. Fransa-Kanada) Benim ve Roz’un Sonbaharı (Yön: Handan Öztürk. Oy: Serkan Altunorak, Öznur Kula, Serra Yõlmaz, Zerrin Arbaş) Yazar ve belge- selci Handan Öztürk’ün ilk uzun metrajõ Be- nim ve Roz’un Sonbaharõ, binlerce yõllõk kül- tür mirasõnõn inşa edilecek baraj sularõna gö- müleceği Hasankeyf sorununa parmak basõyor. Devrim Arabaları (Yön: Tolga Örnek. Oy: Ta- ner Birsel, Selçuk Yöntem, Uğur Polat, Serhat Tutumluer, Halit Ergenç, Vahide Gördüm) Belgeselleriyle tanõnan Tolga Örnek’in, 27 Mayõs sonrasõnda dönemin cumhurbaşkanõnõn emriyle yerli otomobil üretilmesini konu edi- nen ilk kurmaca filmi, ilk gösteriminden 7 ay kadar sonra yeniden vizyonda. Kelebek (Yön: Cihan Taşkın. Oy: Hasan Mesut, Caner Cindoruk, Şahin Çelik, Münir Can, Ser- hat Yiğit) Saddam’ın Askerleri: Kara Güneş (Yön: Gani Rüzgar Şavata. Oy: G. R. Şavata, Tuğba Özay, Yalçõn Dümer) Senarist-yönetmen Cemal Şan’õn aşk üçlemesinin, ikinci haftasõnda seyrettiğimiz ikinci filmi Dilber’in Sekiz Günü, yõlõn en iyi yerli yapõmlarõndan Gösterimde yedi yeni film... ‘Söznamustur,dönülmez!’ Kültür Servisi - Nâzõm Hikmet Kül- tür Merkezi (NHKM) ve ÇN (Çevirmenin Notu) dergisinin düzenle- diği 1. Çeviri ve Şiir Şenliği yarõn NHKM’de başlõyor. 15.00’te Ülker İn- ce, Işın Bengi Öner ve Ayşe Nihal Ak- bulut’un ‘Söylen- ceden Gerçekliğe Çeviribilim - Kızıl- cık karpuz olur mu hiç? İlahi Çevir- men’ konulu konuş- masõyla başlayacak etkinlik, 16.15’te Ha- san Anamur’un ‘Türkiye’de Çeviri ve Çeviri Derneği’, 16.50’de Kemal Özer’in ‘Şiir çeviri- sinde şair-çevirmen işbirliği ve ortak çe- viri’ başlõklõ konuş- malarõyla devam edecek. 17.25’te ise ‘Dünya Şiirinden Okumalar’ etkinliği altõnda Erik Stinus, Arthur Rimbaud, Paul Celan, Alek- sandr Puşkin, Konstantinov Ka- vafis, Yehuda Ami- hay, Charles Bau- delaire, Paul Aus- ter, Georg Trakl ve Edgar Allen Poe’nun şiirleri; Ke- mal Özer, Ayten Mutlu, Şeref Bilsel, Çiğdem Sezer, Gök- çenur Ç, Betül Dün- der, Deniz Duru- kan, Onur Behra- moğlu, Kadir Ay- demir ve Gonca Öz- men gibi şairlerin se- sinden okunacak. Şenlik mayõs boyun- ca her cumartesi ya- põlacak toplantõlarla devam edecek. (0 216 414 22 39) Çeviri ve Şiir Şenliği ETKİNLİK YARIN BAŞLIYOR LATİFE TEKİN KONUK OLUCAK Kültür Servisi - İstanbul Ama- tör Tiyatro Günleri (İATG) yarõn başlõyor. İstanbul Alternatif Ti- yatrolar Platformu-Girişimi (İATP-G) tarafõndan düzenlenen etkinlik İTÜ Maslak Kampusu, Boğaziçi Üniversitesi, İstanbul Üniversitesi ÖKM, Terakki Vak- fõ Kültür Merkezi, İTÜ Gümüş- suyu Kampusu’nda gerçekleşe- cek. 25 tiyatro topluluğunun katõ- lacağõ İstanbul Amatör Tiyatro Günleri kapsamõnda sahnelene- cek oyunlarõn yanõ sõra atölye ça- lõşmalarõ ile sunumlar da yer alõ- yor. Ayrõca “Çocuklar ve Genç- lerle Oyundan Dramaya, Dra- madan Tiyatroya: Yöntem ve Müfredat Önerileri” başlõklõ pa- nel ve Tiyatro Boğaziçi’nin dü- zenlediği “Kollektif Oyunlaştır- ma Atölyesi” yapõlacak. “İnsan Hakları” temasõ çerçevesinde dü- zenlenen etkinlikte “4. Uluslar- arası Homofobi Karşıtı Buluş- ma” programõ ile de ortak olarak Esmeray “Tecavüz” adlõ oyunu sahneleyecek ve oyun öncesi “He- teroseksizmi Anlamak” başlõklõ bir panel yapõlacak. İstanbul Ama- tör Tiyatro Günleri 31 Mayõs’a ka- dar devam edecek. Tiyatrolugünlerbaşlõyor Kadõnyazarlar Mardin’debuluşuyor Kültür Servisi - PEN Kadõn Yazar- lar Komitesi’nin Mardin’de 6.’sõnõ düzenlediği “Kadın Yazarların Ana- dolu Buluşması” bu sefer yazar Lati- fe Tekin’i konuk ediyor. Mardin’den son- ra Antakya, Balõke- sir, Mersin, Kayse- ri ve Konya’da ya- põlacak olan söyle- şilerin amacõ ise Anadolu’da edebi- yatla uğraşan ka- dõnlarõ yazma ko- nusunda cesaretlen- dirmek ve kendile- rini edebiyatla ifade edebilecekleri bir alan yaratmalarõna olanak sağlamak. 2 Mayõs Cumartesi günü gerçekleşecek; Nalan Barbaro- soğlu ve Karin Karakaşlı’nõn da katõlacağõ söyleşide PEN Kadõn Yazar- lar Komitesi üyele- ri ve Latife Tekin, Mardinli yazarlarõn yazma ve hayat de- neyimlerini dinle- yecek, kendi dene- yimlerini aktaracak ve edebiyat aracõlõ- ğõyla “Türkiye’de kadın sorunu“na dikkat çekecekler. Katõlõmcõlar ayrõca Mardin’in özel tari- hi ve coğrafi doku- sunun edebiyatõmõ- za ve hayatõmõza ne kadar yansõdõğõ ko- nusunu da ele ala- c a k l a r . (www.pen.org.tr) 250 yıl sonra ‘Emile’ Kültür Servisi - Aydõnlanma Dönemi’nin en önemli figürlerinden Fransõz düşünür Jean-Jacques Rousseau’nun ‘en olgun yapõtõ’ olarak değerlendirdiği ‘Emile - ya da eğitim üzerine’, Türkçede ilk kez aslõndan ve eksiksiz bir çeviriyle İş Bankasõ Hasan Âli Yücel Klasikler Dizisi’nden yayõmlandõ. 758 sayfalõk tek bir ciltte deneyimli çevirmen Yaşar Avunç’un Türkçesiyle yayõmlanan ‘Emile’, kimi uzmanlarca Batõ’nõn ilk eğitim felsefesi yapõtõ, kimilerine göreyse yazõlmõş ilk eğitim romanõ. Fransõz Devrimi’yle değişen yeni eğitim sistemi için adeta bir simge haline gelen ve ‘eğitim’i ele alõrken; dönemin toplumsal, siyasal ve dinsel kurumlarõnõ da çarpõcõ bir şekilde eleştirerek birey-toplum ilişkisine farklõ bir irdelemeyle yaklaşan ‘Emile’, ilk basõldõğõ 1762’de Paris ve Cenevre’de toplatõlõp yaktõrõlmõştõ. Cemal Şan’ın (8’li) aşk üçlemesinin ikinci halkası Dilber’in Sekiz Günü temelde töre sorunuyla kadının sömürülmesine ilişkin hikâyesini, günlere bölerek bildik kalıplar üzerinden klasik tarzda anlatıyor. Hani bir TÜRK dünyaya bedeldi? 2 milyonluk Ermenistan, Yunanistan, AB, ABD kõsacasõ emperyalizme teslim mi olduk? ÖZDEN GÖNÜL