Katalog

CMYB C M Y B 5 ŞUBAT 2009 PERŞEMBE CUMHURİYET SAYFA DIŞ HABERLER 9dishab@cumhuriyet.com.tr Türkiye’nin silahlõ İsrail personelini havaalanõna sokmamasõ üzerine uçuşlarõn kaldõrõldõğõ bildirildi İsrail’den Antalya’ya uçuş yasağõ ERDOĞAN’IN TAVRI ABD’DE TARTIŞILIYOR Davos gerginliği Washington’ı böldü ELÇİN POYRAZLAR WASHINGTON - Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ve İsra- il Cumhurbaşkanõ Şimon Peres arasõnda Davos’ta yaşanan ger- ginlik Washington’da Türkiye’yi yakõndan izleyen çevrelerde görüş ayrõlõklarõna neden oldu. ABD’nin başkentinde Erdoğan’õn Da- vos’taki tutumunun getireceği si- yasi sonuçlara yönelik tartõşmalar sürerken, Türkiye’nin Ortado- ğu’da “arabulucu” rolünün artõk bittiği görüşü ağõrlõk kazanõyor. Cumhuriyet’e görüş bildiren ABD Dõşişleri Bakanlõğõ yetkilileri, Davos krizini “münferit bir olay” olarak tanõmlayarak bunun sonu- cunda İsrail ve Türkiye arasõnda- ki stratejik ilişkilerin etkileneceğine inanmadõklarõnõ söylediler. İsra- il ve Türkiye’nin bölgede çok önemli ortak çõkarlar güttükleri- ni ifade eden ABD’li yetkililer, Washington’õn bu tartõşmanõn dõ- şõnda ve “tarafsız” kalmasõnõn önemine dikkat çekiyor. “İsrail de Türkiye de bizim için çok önemli müttefik ülkeler. Ara- larında seçim yapamayız” ifa- delerini kullananan yetkililer, ay- rõca bu olayõn “iki devlet değil, iki kişi arasında yaşandığı” gö- rüşünü de savundu. Öte yandan Erdoğan’õn tutumu, ABD’deki Yahudi lobisinin yanõ sõra Washington’daki bazõ Tür- kiye uzmanlarõnõn da eleştirileri- ne hedef oldu. Bu çevrelerde, Davos gerginliğinin Türkiye-İs- rail ilişkilerine “büyük bir dar- be indirdiği” ve bunun sonuçla- rõnõn “yavaş yavaş hissedilece- ği” görüşü hâkim. Aynõ çevreler Erdoğan’õ “Hamas’ın sözcülü- ğüne soyunmakla” suçluyor. ‘Erdoğan Ermenilerin lobicisi’ Davos krizinin ardõndan Er- meni tezlerine yönelik yasa ta- sarõsõnõn ABD Kongresi’nde kabul edilmesini önlemeye yö- nelik çabalar da gündeme gel- di. Kongre kaynaklarõ, ABD’deki Ermeni lobisinin Davos olayõnõ kullanacağõ ve Erdoğan’õn söyleminin bu ça- balara zarar verdiği yönünde görüş bildirdiler. Başbakan Er- doğan’õ “Ermenilerin sahip olduğu en iyi lobici” şeklinde tanõmlayan kaynaklar, İsrail’in Ermeni tasarõsõnõn geçmesini önlemek için Kongre nezninde çalõşma yapmasõnõn artõk ola- naksõz olduğuna işaret ettiler. Bu görüşe katõlmayan Was- hington’daki Alman Marshall Fonu (GMF) uzmanlarõndan Ian Lesser ise Ermeni tezleri konu- sunda yeni başkan Barack Oba- ma’nõn nasõl bir tutum alacağõnõn henüz belli olmadõğõnõ söyledi. Lesser, Cumhuriyet’e yaptõğõ açõk- lamada, “ABD Kongresi’nde Türkiye’nin dostlarının aynı za- manda İsrail’in dostları olduğu doğru, ancak Ermeni tasarısı ko- nusunda yeni yönetimin tutu- muna yönelik aceleci bir kara- ra varmamak gerekir. Bu ucu açık bir konu” diye konuştu. Lesser ayrõca Türkiye’nin Ba- tõ’dan koptuğuna yönelik tartõş- malar konusunda “Bu son dö- nemde ABD, AB ve Türkiye’de süren meşru bir tartışma konu- su. Ben son gelişmeleri Türki- ye’nin yönüne işaret eden bir de- lil olarak görmüyorum” dedi. Lesser siyasette bazen tutku ve duygularõn rol oynadõğõnõ savundu. Ermeni tasarısının eli kulağında WASHINGTON (Cumhuriyet) - Ermeni lobisi, ABD Kongresi’nde 1915 olaylarõnõn Ermeni soykõrõmõ olarak kabul edilmesini öngören tasarõ konusunda harekete geçti. ABD’deki etkili Ermeni lobisi Amerikan Ermeni Ulusal Komitesi’ne (ANCA) açõklamalarda bulunan Kongre’deki Ermeni Dostluk Grubu Eşbaşkanõ Mark Kirk, “Ermeni tasarısı konusunda hemen harekete geçmeleri gerektiğini” söyledi. Illinois milletvekili Cumhuriyetçi Kirk, “En çok başkanlığın ve Kongre’nin yeni başladığı bu dönemde güçlü olduğumuza inanıyorum. O yüzden tasarı konusunda hemen harekete geçmemiz en iyisi olacak” dedi. Zaman geçirirlerse ABD Dõşişleri ve Savunma bakanlõklarõnõn Beyaz Saray’da ve Kongre içinde bu konuda etkili olacaklarõnõ söyleyen Kirk, “Dışişleri ve Savunma bakanlıkları bu konuda her zaman bizim muhaliflerimiz olacak” diye konuştu. Tasarõnõn sunulmasõ konusunda “zamanlamanın” önemli olacağõna dikkat çeken Kirk, söz konusu iki bakanlõğõn da Ermeni tasarõsõ konusunda “her zamanın yanlış zaman” olacağõnõ savunduklarõnõ belirtti. ABD Dõşişleri Bakanlõğõ yetkilileri, Gazze geriliminin Türkiye-İsrail ilişkilerini etkilemeyeceğine inandõklarõnõ söylerken, Washington’daki bazõ Türkiye uzmanlarõ gerilimin iki ülke ilişkilerine darbe indirdiğini savunuyor. Dış Haberler Servisi - İsrail’in Antalya’ya uçuşlarõ kaldõrdõğõ bildirildi. İsrail’de yayõmlanan Haaretz gazetesinin haberine göre, yerel Türk yetkililerin, İsrailli silahlõ güvenlik personelinin Antalya Havaalanõ’na girişine izin vermemesi üzerine, havayolu şirketlerine Antalya’ya uçmama talimatõ verildi. Haberde, İsrailli güvenlik yetkililerinin, sorun çözülünceye kadar Antalya’ya tüm uçuşlarõn iptal edilmesini istedikleri belirtildi. Turist sayısında düşüş İsrail’den Antalya’ya charter uçuşlarõ, hem mali kriz hem de Türkiye’nin Gazze konusundaki tutumu nedeniyle azalmõştõ. Antalya’daki oteller İsrailli turistleri çekebilmek için hafta sonu bedava tatil gibi uygulamalara başvuruyor. İsrail turizm yetkilileri de Türkiye’ye rezervasyonlarõn kitlesel olarak iptal edildiği bilgisini vermişlerdi. Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’õn Davos’daki Dünya Ekonomik Forumu sõrasõnda düzenlenen bir panelde İsrail Cumhurbaşkanõ Şimon Peres’le tartõşmasõnõn ardõndan İsrailli turist sayõsõnda yüzde 70 azalma olduğu bildiriliyor. Dış Haberler Servisi - ABD Başkanõ Barack Obama’nõn, sağ- lõk bakanlõğõna ve federal hükü- metin performansõnõ değerlendirme dairesi başkanlõğõna aday gösterdi- ği iki isim vergi borçlarõ nedeniy- le adaylõktan çekildi. Sağlõk bakanõ adayõ, senato eski demokrat grup lideri Tom Dasch- le, 146 bin dolar vergi borcu orta- ya çõkõnca, hatalõ olduğunu kabul et- ti ve adaylõktan çekildi. Federal hü- kümetin performansõnõ değerlen- dirme dairesi başkanõ adayõ Nancy Killefer de tüm vergilerini ödeme- diği anlaşõlõnca çekilen bir diğer isim oldu. Killefer, yönetim ve bütçe bürosu başkan yardõmcõlõğõ- nõ da yürütecekti. Obama, bu gelişmelerin ardõndan NBC televizyonunda kendisiyle yapõlan söyleşide “çuvalladığı- nı” kabul etti. Obama, önde gelen insanlarla sõ- radan vatandaşlar arasõnda fark ol- madõğõnõ göstermenin kendileri için önemli olduğunu belirterek “Ken- dimle, ekibimle ilgili hayal kı- rıklığına uğradım. Burada, tel- evizyonda söylüyorum, çuval- ladım” diye konuştu. Obama’nõn Hazine Bakanlõğõ’na aday gösterdiği ve senatonun ba- kanlõğõnõ onayladõğõ Tim Geith- ner da vergi borçlarõndan ötürü bir başka tartõşmalõ isim. Ancak Oba- ma, Geithner’in ekonomik re- formlar için önemli bir isim ol- duğunu savunarak adaylõğõnda õs- rarcõ olmuştu. Obama’nõn ilk ticaret bakanõ adayõ Bill Richardson da hak- kõndaki bir yolsuzluk soruştur- masõ nedeniyle adaylõktan çekil- mişti. Obama, ticaret bakanlõğõna bu kez rakip Cumhuriyetçi Par- ti’den senatör Judd Gregg’õ aday gösterdi. Haaretz gazetesinin haberine göre, İsrail güvenlik yetkilileri, havayolu şirketlerine Antalya’ya uçmama talimatõ verdi. İki ülke arasõndaki diplomatik kriz nedeniyle uçuşlar zaten azalmõştõ. ‘İsrailli Araplar Venezüella veya Türkiye’ye gitsin’ Dış Haberler Servisi - İsrail’de seçimler için geri sayõm sürerken sağcõ politikacõlarõn “şahin tonlamalarının” dozu da artõyor. 10 Ara- lõk’taki genel seçimlere katõlacak olan sağcõ Ulu- sal Birlik Partisi adaylarõndan Michael Ben-Ari, “İsrail’deki Arap sorununun çözümü için, İs- railli Arapların Venezüella veya Türkiye gi- bi ülkelere gönderilmesinin yolunu açma” öne- risini getirdi. Kendisini İsrail’de yasadõşõ ilan edilen õrkçõ Kah örgütünün lideri haham Meir Kahane’nin “öğ- rencisi ve takipçisi” olarak tanõtan Ben-Ari, Ynet sitesiyle yaptõğõ söyleşide, hem Knesset (İsrail parlamentosu) içinde, hem de dõşõnda Kahane’nin birçok taraftarõ bulunduğunu savundu. Ben- Ari, “İsrail Evimiz partisinin başkanı Avigdor Lieberman, iki sandalye daha fazla kazanmak için Kahane gibi davranıyor, Likud’dan Li- mor Livnat da Kahane gibi konuşuyor. Her- kes daha önce tabu olan İsrailli Araplar so- rununa çözüm bulunması ihtiyacı bulundu- ğunun farkında” diye konuştu. Kahane, “Arap- ların gönüllü ya da zorla sürgüne gönderilmesi için” 1970’lerin başõnda kampanya başlatmõştõ. 1984 seçimlerinde partisi Kah, õrkçõ söylemle- riyle Knesset’e girmiş, Kahane de milletvekili ol- muştu. Partisi, 1986’da İsrail Yüksek Adalet Mahkemesi’nce yasadõşõ ilan edilmiş, Kahane 1990’da New York’ta öldürülmüştü. Aşõrõ sağcõ adayõn “Arap sorunu” için öner- diği plan, “dünya çapında bir finansal kam- panyayla İsrailli Arapların Türkiye veya Venezüella gibi ülkelere yerleştirilmesi için in- sani koridor açılmasını” öngörüyor. “Topla- nacak paranın da bu ülkelere gideceklerin ye- ni yaşamlarına uyum sağlaması için kulla- nılması” amaçlanõyor. Ynet sitesi, Ben-Ari’nin, kamuoyu yoklamalarõna göre meclise girebile- ceğini belirtti. ‘Haniye’ye suikast düzenlensin’ Seçimlerin favorisi olarak gösterilen muha- lefettteki Likud Partisi’nin lideri eski başba- kanlardan Binyamin Netanyahu, “Gazze’de- ki savaşın zamanından önce bittiğini” savu- narak iktidara gelmesi halinde “Hamas’ı yok edeceğini” söyledi. İsrail Konut Bakanõ Zeev Boim ise Gazze’deki Hamas hükümeti Başbakanõ İsmail Haniye’ye suikast düzenlenmesi çağrõsõ yaptõ. Kadima Partisi’nden Boim, ordu radyosuna verdiği de- meçte, “Operasyonun bundan sonraki adımı Haniye’yi ortadan kaldırmak olmalı... Bu İs- rail’e karşı füze saldırılarını sona erdirmek için tek yol” ifadesinin kullandõ. SAĞCI POLİTİKACININ ÖNERİSİ Obama: Çuvalladım Bakanlõğa aday gösterdiği Daschle ve Killefer’in vergi borçlarõnõn olduğunun ortaya çõkmasõ, yeni başkanõ zor durumda bõraktõ ABD Başkanı Barack Obama, eşi Michelle Obama ile birlikte dün Washington’da bir devlet okulunu ziyaret ederek içinde bulunduğu siyasi karmaşadan kısa süreliğine de olsa uzaklaştı. Obama çifti kendilerine meraklı sorular yönelten anaokulu öğrencileriyle sohbet etti ve birlikte onlara kitap okudu. Eşinin neşeli tavırlarına rağmen Obama’nın düşünceli olduğu gözlendi. Başkanlık seçimleri için yürüttüğü kampanyasında ülke genelinde eğitimde yaşanan sorunlara çözüm bulmak konusu Obama’nın önemli maddeleri arasında yer alıyordu. (Fotoğraf: REUTERS) ocuklarla buluştularÇÇ