Katalog

CMYB C M Y B 12 ŞUBAT 2009 PERŞEMBE CUMHURİYET SAYFA DIŞ HABERLER 9dishab@cumhuriyet.com.tr 1992’den beri Hava Kuvvetleri Komutanlõğõ’nõ yürüten Rõzayev uğradõğõ silahlõ saldõrõ sonucu öldü Azerbaycan’õ sarsan suikastDış Haberler Servisi - Azerbaycan Hava Kuv- vetleri Komutanõ Tümgeneral Rail Rızayev, uğ- radõğõ silahlõ saldõrõ sonucunda öldü. Yetkililer, Rõzayev’in dün sabah başkent Bakû’daki evinin önünde işe gitmek üzere arabasõna bindiği sõra- da silahlõ bir kişi tarafõndan başõndan vuruldu- ğunu ve hastaneye kaldõrõldõktan kõsa süre son- ra yaşamõnõ kaybettiğini açõkladõ. Henüz kimli- ği belirlenemeyen saldõrganõn olay yerinden kaç- tõğõ belirtildi. Suikastla ilgili olarak İçişleri Bakanlõğõ ve as- keri savcõlõk geniş çaplõ soruşturma başlatõldõğõ- nõ ve olay yerindeki kamera görüntülerinin ince- lendiğini duyurdu. 64 yaşõndaki Rõzayev, Kaf- kaslar’õn zengin petrol ve gaz zengini ülkesi Azerbaycan’da 1992 yõlõndan bu yana hava kuv- vetleri komutanlõğõ görevini sürdürüyordu. 1990’la- rõn başõnda Sovyetler Birliği’nden bağõmsõzlõğõ- nõ ilan eden Azerbaycan’da bugüne kadar gene- rallere yönelik herhangi bir suikast olmadõğõ, Rõ- zayev’in öldürülmesinin Azerbaycan Savunma Ba- kanlõğõ tarihinde bir ilk olduğu ifade ediliyor. Suikastla ilgili olarak spekülasyonlar sürerken 2004 yõlõnda tümgeneral rütbesine yükseltilen Rõzayev’in öldürülmesinin arkasõnda yüksek büt- çeli askeri ihalelerin olabileceği yorumlarõ yapõlõ- yor. Fransõz AFP ajansõnda yer alan haberde, pet- rol gelirlerine bağlõ olarak son 5 yõlda ülkenin as- keri harcamasõnõn 4 kattan fazla arttõğõna işaret edil- di. Kimi değerlendirmelerde Rõzayev’in ölümün- de kişisel bir husumetin bulunduğunun sanõlma- dõğõ ancak temsil ettiği kurumun en yetkili ismi- nin yüksek bütçeli ihalelerde söz sahibi olduğuna dikkat çekildi. Azerbaycan’daki bazõ internet si- telerinde yer alan tümgeneralin inşaat sektörüyle yakõn ilişkiler içinde olduğu iddialarõ da bulunu- yor. Bazõ Azeri kaynaklar ise, suikastõn Karabağ sorununun yeniden gündeme geldiği bir döneme rastladõğõna dikkat çekerek Ermeni gizli servisle- rini işaret ettiler. AFP’ye konuşan Bakû’dan askeri analist Uze- yir Caferov ise Uluslararasõ Kriz Grubu’nun 2008 yõlõ raporunda Azerbaycan ordusunun “bölünmüş, devlet başkanı dışında kimseye sorumlu ol- mayan, rüşvetçi, iç kavganın yaşandığı, şeffaf olmayan” bir kurum olarak değerlendirildiğini be- lirtti. Bugüne kadar yolsuzluk ve zimmetine pa- ra geçirmek suçlamasõyla bazõ subaylarlarõn tu- tuklandõğõnõ söyleyen Caferov, ancak bu kişilerin rejimi eleştirenler olduklarõnõ savundu. Devlet Başkanõ İlham Aliyev geçen yõl se- çimleri bir kez daha kazanarak koltuğunu korumuştu. İlham Aliyev, iktidara 10 yõl bo- yunca ülkeyi yöneten babasõ Haydar Aliyev’in 2003’te yaşamõnõ yitirmesinin ardõndan gel- mişti. Azerbaycan, ABD ve Rusya’nõn etkin- lik savaşõmõndaki Kafkaslar bölgesinin kilit ül- kelerinden. Rõzayev, Azerbaycan’daki Ge- bele radar istasyonunun paylaşõlmasõ konu- sunda Moskova-Washington görüşmelerinde ülkesini temsil etmişti. Rusya, ABD’nin Doğu Avrupa’ya füze savunma sistemi kurma plan- larõndan vazgeçmesi karşõlõğõnda 2007 yõlõnda Washington’a Azerbaycan’dan kiraladõğõ Gebele istasyonunu paylaşma önerisinde bulunmuştu. Karabağ’a yalanlama Dõşişleri Bakanõ Ali Babacan’ın da geçen pa- zartesi günü Bakû’da, Azerbaycan Cumhurbaşkanõ Aliyev’e Dağlõk Karabağ konusunda bir çözüm planõ sunduğu öne sürülmüştü. Ancak bazõ gaze- telerde yer alan haberi hem Ermenistan hem Türk dõşişleri bakanlõklarõ yalanladõ. Mutteki, Irak’ta ABD’ye seslendi BAĞDAT (AA) - İran Dõşişleri Bakanõ Manuçehr Mutteki, ülkesiyle görüşmek istediğini belirten Barack Obama yönetimi altõnda ABD dõş politikasõnda yapõlacak değişikliklerin, “iyi haber olacağõnõ” söyledi. Temaslarda bulunmak üzere Irak’a giden Mutteki, “Obama’nõn seçim sõrasõnda söylediği slogana olumlu bakõyoruz. Dünya gerçekten değişti. Eğer ABD yönetimi değişikliklere ayak uyduracaksa, bu iyi haber olacaktõr” dedi. Ortadoğu BBC’nin peşinde LONDRA (AA) - İngiltere’nin en yüksek temyiz mahkemesi niteliğini taşõyan Lordlar Kamarasõ Hâkimler Kurulu, İngiliz yayõn kuruluşu BBC’nin Ortadoğu’ya ilişkin yayõnlarõ konusunda hazõrlanan kurum içi raporun kamuoyuna açõklanmasõ gerektiğine karar verdi. Avukat Steven Sugar tarafõndan yapõlan ve bakõldõğõ bütün mahkemelerin yargõçlarõnca haksõz görülen talebi ele alan Lordlar Kamarasõ hâkimleri, 2’ye karşõ 3 oyla aldõğõ kararda, raporun içeriğinin kamuoyuna açõklanmasõnda fayda olduğu görüşünü dile getirdi. Kurul, davayõ Yüksek Mahkeme’ye bir daha görüşülmek üzere iade etti. Sugar’õn, BBC’nin Ortadoğu ile ilgili haberlerini hazõrlarken İsrail yanlõsõ bir tutum içinde olduğuna dair iddialarõn aydõnlõğa kavuşturulmasõ amacõyla, raporun kamuoyuna açõklanmasõ talebini bir dava konusu haline getirdiği belirtiliyor. Ulema Sevgililer Günü’ne karşı HARTUM (AA) - Sudan’da Ulemalar Şûrasõ, gençlere Sevgililer Günü’nü boykot etmeleri çağrõsõnda bulundu. Gençlerin 14 Şubat Sevgililer Günü’nü önemsememelerini isteyen Şûra, bunun çiftleri kötü yola sevk eden bir Batõ geleneği olduğunu savundu. Vaiz Şeyh Hasan Hamid, “Sevgililer Günü’nde harcanan para, gençlerin evlenmeye teşvik edilmesi için harcanõrsa daha iyi olur” dedi. Taliban Kâbil’in kalbini vurdu Dış Haberler Servisi - Afganistan’õn başkenti Kâ- bil’de Taliban militanlarõ- nõn adalet ve eğitim ba- kanlõklarõyla cezaevi mü- dürlüğünü hedef aldõğõ üç ayrõ saldõrõda, 8’i saldõrgan 34 kişi öldü. İntihar eylemcileriyle si- lahlõ militanlarõn dün sabah eşzamanlõ olarak başkanlõk sarayõ ve ABD Büyükelçi- liği yakõnõndaki üç binaya saldõrõ düzenlediği, yüz- lerce memurun panik için- de kaçtõğõ, üç saldõrganõn Adalet Bakanlõğõ binasõnda çõkan çatõşmada öldürül- düğü bildirildi. Cezaevi müdürlüğüne düzenlenen saldõrõda da in- tihar bombacõlarõnõn üze- rindeki bombalarõ patlat- masõ sonucu çoğu sivil 26 kişi hayatõnõ kaybetti. Saldõrõlarda en az dört güvenlik görevlisi öldü, 55 kişi yaralandõ. Cezaevle- rindeki kötü koşullarõ pro- testo eden Taliban saldõrõ- yõ resmen üstledi. Taliban sözcüsü Zebihullah Mü- cahid, AFP’ye yaptõğõ açõklamada 16 militanõn bir dizi saldõrõ düzenlemek üzere Kâbil’e gönderildi- ğini söyledi. Örgüt, son dönemde Af- ganistan’daki hükümet bi- nalarõna yönelik saldõrõlarõ arttõrõyor. Son saldõrõ, ABD’nin Pakistan ve Af- ganistan temsilcisi Ric- hard Holbrooke’un bu- gün yapacağõ Kâbil ziya- retinden önce düzenlendi. Seçimlerinden Kadima birinci parti olarak çõktõ ama sağ partiler toplamda önde İsrail’de asõl zafer Lieberman’õn Dış Haberler Servisi - İs- rail’de önceki gün yapõlan genel seçimlerin ardõndan hem Kadima lideri Tzipi Liv- ni hem Likud lideri Binya- min Netanyahu zafer ilan et- tiler. Seçimlerden alõnan son sonuçlara göre, Kadima az farkla önde gözükse de top- lamda sağ partilerin oylarõnõn daha çok olmasõ nedeniyle Netanyahu önderliğinde bir hükümet kurulmasõ olasõlõğõ daha yüksek. 120 sandalyeli parlamentoda Kadima 28 sandalye, Likud ise 27 san- dalye elde ederken, seçimler öncesinde yapõlan kamuoyu yoklamalarõnda Likud ke- sin favori göründüğü için sonuçlar sürpriz olarak de- ğerlendiriliyor. Solun ağır yenilgisi Seçimlerde en önemli pat- lamayõ 15 sandalye kazanan Avigdor Lieberman ön- derliğindeki aşõrõ milliyetçi İsrail Evimiz partisi yaptõ. Böylece “faşist” ve “ırkçı” olmakla suçlanan Lieberman’õn partisi anahtar konumuna gel- di. İşçi Partisi 13, aşõrõ dinci Şas 11, Birleşik Arap Listesi ise 5 sandalye çõkardõlar. Diğer kü- çük dinci partilerin çõkardõğõ milletvekilleriyle birlikte sağ cephenin toplamda 65 millet- vekilini bulacağõ bildiriliyor. Sandalye sayõsõ 6’dan 3’e düşen soldaki Meretz’in lide- ri Haim Oron, solun ağõr ye- nilgiye uğradõğõnõ, sonuçlarõn kendileri için hayal kõrõklõğõ olduğunu söyledi. Seçim sonuçlarõ aşõrõ uçlarõn zaferi olarak değerlendirilirken, ülkenin çok parçalõ bir koalisyon hükümeti yönetiminde kargaşa- ya sürüklenebileceği endişesi hâkim. Netanyahu’nun 65 mil- letvekili destekli bir hükümet kurmasõ halinde aşõrõ milliyetçi ve laik İsrail Evimiz ile aşõrõ din- ci Şaş arasõndaki anlaşmazlõkla- rõn işini güçleştireceği belirtili- yor. Netanyahu’nun, Kadima ve İşçi Partisi ile koalisyona gitmesi halinde ise taraflarõn büyük siyasi tavizler vermesi gerekiyor. Yine de Kadima-Likud önderli- ğinde bir ulusal birlik hüküme- ti seçeneğinin daha güçlü gö- ründüğü bildirilirken, her iki parti yetkilileri de dönüşümlü başbakanlõk uygulamasõnõn söz konusu olmadõğõnõ duyurdular. Filistin karamsar Seçim sonuçlarõ Filistinliler tarafõndan karamsar yorumlarla karşõlandõ. Filistin Devlet Baş- kanõ Mahmud Abbas’õn danõş- manlarõndan Yaser Abed Rab- bo, İsrail’de barõş görüşmeleri- ni yürütebilecek bir hükümet kurulamayacağõnõ söyledi. Fi- listin basõnõ da barõş görüşmele- rinin sekteye uğrayacağõ görü- şünde. Gazze’de denetimi elin- de bulunduran Hamas’õn sözcü- lerinden Fevzi Barhum da İs- raillilerin “aşırı uçlara” oy ver- diğini ve “Terörist kültürün İs- railli seçmenlere hâkim oldu- ğunu” söyledi. Dõşişleri Bakanõ Tzipi Livni önderliğindeki Kadima 28 sandalye kazanõrken, Binyamin Netanyahu liderliğindeki Likud 27 milletvekili çõkardõ. Aşõrõ milliyetçi İsrail Evimiz partisinin patlama yapmasõ ve sağ partilerin toplam 65 milletvekiline ulaşmasõ Netanyahu’nun hükümet kurma şansõnõ arttõrdõ. ‘İnsan hakları’na İsrail engeli Dış Haberler Servisi - Birleşmiş Milletler (BM), insan haklarõ kitabõ basõmõ için gönderilen kâğõtlarõn Gazze’ye girişine izin vermeyen İsrail’i kõnadõ. BM’nin Gazze’deki operasyonlarõnõ yöneten John Ging, İsrail’in 12 kamyon defter ve Gazze’deki 900 bin kişiye yemek dağõtõmõnda kullanõlmak üzere plastik çanta yapõmõnda kullanõlacak malzemenin de bölgeye girişini engellediğini duyurdu. Gazze’de çocuklar için gerekli ders kitaplarõndan yüzde 60’õnõn basõlamadõğõnõ, İsrail’in bölgeye kâğõt girişini engellemesinden büyük hayal kõrõklõğõna uğradõğõnõ belirten Ging, Gazze’de herkesin çocuklarõna insan haklarõnõ öğretmek için büyük heyecan duyduğunu söyledi. SALDIRILARDA 34 KİŞİ ÖLDÜ Taliban, Afganistan’õn başkentinde adalet ve eğitim bakanlõklarõyla cezaevi müdürlüğünü hedef aldõ. KUZEY KIBRIS KATILDI Rumları kızdıran fuar TEL AVİV (AA) - İsrail’de geleneksel olarak düzenlenen Uluslararasõ Akdeniz Turizm Fuarõ’nda bu yõl ilk kez KKTC de yer aldõ. KKTC, fuarda “Kuzey Kıbrıs” adõyla tanõtõlõrken, KKTC’nin fuara katõlõ- mõnõ boykot eden Kõbrõs Rum Kesimi, 15 yõldõr yer aldõğõ fuarõ boykot etti. KKTC yetkilisi Savaş Uğurlu ise fuar- da kendilerini “şaşırtacak ölçüde” ilgi gördüklerini belirtirken, “Böyle bir şey beklemiyorduk” dedi. Tel Aviv’de dün başlayan fuarda, Türkiye ile KKTC’nin standlarõ yan yana düzenlendi. KKTC’nin fuarda yer almasõna tepki gösteren Kõbrõs Rum Kesimi, KKTC’nin katõlõmõnõ engel- lemek için çaba gösterdi ancak sonuç ala- madõ. Fuar organizatörlerinin Rum kesimi yetkililerine “Burası demokratik bir ül- ke, biz de ticari amaçlı bir fuar düzenli- yoruz. Siyasetle ilgimiz yok. KKTC’nin de her ülke gibi, fuar koşullarına uyma- sı durumunda katılmasında sakınca bu- lunmuyor. Bizim bunu engelleme hak- kımız da yok” diye yanõt verdiler. Fuar için İsrail de bulunan KKTC Ekonomi ve Turizm Bakanlõğõ yetkilisi Savaş Uğurlu, “politik nedenlerden dolayı fuarda KKTC isminin kullanılmasına izin ve- rilmediğini” belirterek, fuarda “Kuzey Kıbrıs Turizm Merkezi” adõyla yer al- dõklarõnõ kaydetti. Uğurlu, “Nisan ayında Hayfa’dan Gazimağusa’ya feribot se- ferleri başlatıyoruz. Feribot lüks, içinde eğlence merkezleri ve duty free mağaza- ları var. Ayrıca bir kumarhane de ola- cak” dedi. Türk standõnõ gezen İsrail yurt- taşõ Sagy Yeşihu, bir süre Türkiye’de gö- rev yaptõğõnõ belirterek, “Türkiye benim ikinci vatanım oldu. Ben ikinci vatanımı yitirmek istemiyorum. İlişkilerin düzel- mesi konusunda üzerime ne düşerse ya- parım” dedi. Türk standõnõn önünde kuy- ruk oluşturan İsrailli diğer katalõmcõlar da Türkiye’den övgü ile bahsetti. AB’DE ÇEKİŞME Klaus, Sarkozy ile dalga geçti PARİS (AA) - AB dönem başkanlõğõnõ Fransa’dan devralan Çek Cumhuriye- ti’nin Cumhurbaşkanõ Vaclav Klaus, Fransa Cumhurbaşkanõ Nicolas Sarkozy ile “Avrupa’nın daimi başkanı olmak istiyor” diye dalga geçti. Amerikan Fore- ign Policy dergisinin Fransõzca edisyonu tarafõndan Paris’te düzenlenen bir tartõş- maya katõlan Klaus, “Bu çok insani” ifa- desini kullanarak “İyi bir başkanlık dö- nemi için hiperaktif olman ve her hafta sonu bir AB zirvesi düzenlemen gerek- mez” dedi. Sarkozy Fransõz otomobil üreticilerine, “fabrikalarını Çek Cum- huriyeti gibi ülkelerden Fransa’ya kaydırmaları” çağrõsõ yapmõştõ. BAYKAL’A YANIT Bağış’tan ‘Doğu’vurgusu ÇİMEN TURUNÇ BATURALP BRÜKSEL - AB nezdinde çeşitli temas- larda bulunmak üzere Brüksel’de bulu- nan Devlet Bakanõ ve yeni Başmüzakere- ci Egemen Bağış, “Batı’yla olduğu ka- dar Doğu’yla da ilişkilerimizi önemse- memiz gerekiyor” dedi. CHP lideri De- niz Baykal’õn önceki gün Avrupa Politi- ka merkezinde söylediği “Hükümet Türkiye’yi Avrupa’ya değil Hamas ve Hizbullah coğrafyasına doğru çekiyor” sözleri ile ilgili soruya “Geleneksel ola- rak Türkiye’nin Batı’yla Doğu arasın- da bir köprü olduğu hep söylenir. Ba- tı’yla Doğu arasında bir köprü olma sözünün biraz gerçekleşmesi gereki- yor. Batı’yla olduğu kadar Doğu’yla da ilişkilerimizi önemsememiz lazım” diye yanõt verdi. Doğu ile ilişkilerin ge- liştirilmesinin önemini vurgulayan Bağõş, “Türkiye AB ile ilişkilerini başlattığı yıl İslam Konferansı Örgütü’nün genel sekreterliğini de üstlenmiş bir ülkedir” diye konuştu. Bağõş’õn, Baykal’õn aynõ konuşmada bir paradoks olarak nitelen- dirdiği, Başbakan Erdoğan’õn, İspanya Başbakanõ Jose Luis Rodriguez Zapate- ro ile başlattõğõ “Medeniyetler İttifakı” projesi için yönelttiği, “Biz bu ittifakın içindeysek hangi medeniyeti temsil edi- yoruz” sorusuna yanõtõ da dikkat çekiciy- di. Bağõş, “Eğer bunca yıldır siyaset ya- pan deneyimli, tecrübeli bir politikacı olarak Sayın Baykal bizim hangi me- deniyeti temsil ettiğimizin hâlâ farkına varamadıysa, benim kendisiyle bu bil- giyi paylaşmam biraz ayıp olur” dedi. Tümgeneral Rail Rõzayev’e yönelik dün sabah girişilen suikasta ilişkin çeşitli spekülasyonlar gündemde. Yüksek bütçeli askeri ihaleler, tümgeneralin inşaat sektörüyle yakõn ilişkisi, suikastla ilgili ortaya atõlan iddialardan ikisi. Bazõ kaynaklar suikastõn Karabağ sorunun yeniden gündeme geldiği bir döneme rastladõğõna dikkat çekiyor. Silahlı militanlarla birlikte intihar bombacılarının da katıldığı ve hükümet binalarını hedef alan saldırılar hem çok sayıda kişinin ölümüne, hem paniğe yol açtı. (Fotoğraf: AP) Livni (üstte) kıl payı farkla Netanyahu’yu geçse de, sağ partilerin çıkışı nedeniyle hükümeti Likud lideri Netanyahu’nun (altta) kurması mümkün. Bu durumda anahtar ırkçılıkla suçlanan Lieberman’da (solda). (Fotoğraflar: AFP)