Katalog

[email protected] 26 ARALIK 2009 CUMARTESİ CUMHURİYET SAYFA EKONOMİ 13 CMYB C M Y B İŞÇİNİN EVRENİNDEN ŞÜKRAN SONER Olmak ya da Olmamak... Medyamız Tekel işçisinin direnişini sevdi. Sorunun ideolojik, siyasal, sınıfsal boyutlarından, sendikal düzenin, yasal, kazanılmış hakların gasp edilmesi, işçileri böylesine zor koşullarda dayanmaya zorlayan gerçeklerden uzak durmaya çalışılarak, yoğun gündemi içinde bu habere de bir yer açıyor; tabii güncel eylem, gelişmelerin yok sayılamayan görseli, bilgileri ile sınırlı kalınıyor.. Tek Gıda-İş Sendikası’nın üyesi, on binlerce Tekel işçisi adına Türkiye’nin her yerinden Ankara’ya gelip bu dirençli direnişi, eyleme koyanlar ortaya çıkmasalardı; Erdoğan hükümetlerinin özelleştirme modelinde, yasalar çiğnenerek yüz binlerce kamu işçisinin işi ile birlikte sendikal örgütlülüğünü, kazanılmış ücret ve haklarını kaybediyor olması gerçeğini kimseler duymamış olacaktı. Başbakan Erdoğan’ın “Daha ne istiyorlar, ihbar kıdem tazminatlarını ödüyoruz. İsteyene özel bir statüde iş de veriyoruz” açıklaması ile yüz binlerce işçiye, yeni yüz binler katılarak işlerine son verilmeye devam edilecekti.. Kırılma noktasında bir şeyler değişmezse; değerlerinin çok altında yandaşlara peşkeş çekilen, özelleştirilen işyerlerinde güllük gülistanlık koşullar yaratılmak üzere, kamu işçilerinin yükümlülüğü devlette, ihbar kıdem tazminatları verilerek işten çıkarma eylemleri kesintisiz sürdürülecek. Sonra özel sektörde iş bulma umudu olmayan işçilere, lütfedilip sadaka düzeni içinde, özel statüde, tabii ki sendikasız, sözleşmesiz, kazanılmış hakları alınmış, ücretleri ortalama üçte bire kadar düşürülmüş, uysa da uymasa da başka işletmeler, kentler, bölgelerde güvencesiz iş verilecek.. Türk-İş’in dayanışma eylemleri ile sadece Tekel işçileri için değil, ilk aşamada özelleştirme sırasında bekleyen yüz binlerle işçi için kazanılmış hakların gasp edilmesi kararından hükümetin döndürülmesi amaçlanıyor. Tekel işçilerinin ardından sırada en büyük kitle olarak şeker işçileri var. Parça parça uygulamalarda özelleştirme, taşeronlaştırma ile hemen her gün bir kamu işletmesi uygulaması ile binler, on binlerce işçinin başlarına aynı şeyler geliyor. Örneğin iki gün önce İstanbul’da itfaiye işçilerinin kendilerini yere atarak Boğaz Köprüsü trafiğini kapatmalarının nedeni de aynı çaresizliğin ürünüydü; Belediye-İş Sendikası üyelerinin metro kapılarında dağıttıkları bildirileri okuma zahmetine katlananlar, bizi yangınlardan koruyacak itfaiye işçilerinin nasıl mağdur edildiklerini, yasadışı haklarının gasp edilmekte olduğunu anlayabilirler. Kamuoyu, medya ilgisiz kaldığı için yıllar içinde yaşanan sosyal dampingi, sendikasızlaştırmayı, kazanılmış yasal hakların kitlesel gasp edilmesi olaylarını algılayamıyoruz. Başlarına gelen işçiler bile sadece kendi işyerlerinde kendi sendikal hakları için geçerli bir gasp olayı gibi anlıyorlar. Sendika liderleri, işçiler moral değerlerin çöküşünün katladığı bir umutsuzlukta, yalvar yakar ilişkileri, çaresizlik içinde çare üretmeye çalışıp üretemiyorlar.. Türkiye işçi sınıfı dünyada en hızlı sendikal haklarını kaybedenler, yasal haklarını bile kullanamayanlar, sosyal dampingi yaşayanlar listelerinde oransal artışlarda baş sıralarda; demokrasinin olmazsa olmaz ölçütü sendikal haklar, sendikalaşmada sayısal erime bile korkunç; 12 Eylül 1980’de 3 milyon sigortalı işi olan içinde sendikalı işçi toplamı 1.5 milyonlardaydı. Şimdilerde 5 milyonun üstünde sigortalıda sendikalı işçi sayısı 400 binlerde.. Yasadışı çalıştırma ise katlanarak sigortalıdan daha yüksek orana çıkmış, işsizlik patlamış.. 10 Aralık tarihli Toleyis Sendikası Başkanlar Kurulu bildirisinden alıntılar yapmak istiyorum;Türk- İş Başkanlar Kurulu’nun 8 Nisan tarihinden sonra hiç toplanmamış olduğu, Erdoğan hükümetinin Türk-İş sendikalarını eritme, yok etme politikalarına karşı duramadığı gerçeğinin altı çiziliyordu. Orman- İş sendikasından sonra başta Tek Gıda-İş, Belediye-İş, Hava-İş sendikalarına yönelik hükümet saldırılarına karşı durulamaması eleştirilmişti.. Özeti Türkiye’de sistem, sendikal haklar, sendikal örgütlülük yerlerde, işçi sınıfı, emek sömürüsünde geriye gidişin sonu yok. Öyle olmasaydı en çok uzmanlığa, kalifiye işçiliğe gereksinim olan maden işletmelerinde işçinin canı ile, madenleri tüketen, baştan sona yasadışı yağma düzeninde üretim hükümet korumasında böyle pervasız sürdürülebilir miydi? Hükümetin sadaka olarak dağıttığı kömürü aldığı işletmenin patronu, iş cinayetinde ölümlerinden sorumlu olduğu 19 işçiye, gazete ilanıyla can karşılığı 15 bin lira fiyat biçebilir miydi? Bu gerekçe ile tutuksuz yargılanması ayarlaması yapılabilir miydi?.. Direnen Tekel işçisi “olmak ya da olmamak” noktasında, bir kıvılcım yaktı. Türk-İş’in başkanlar kurulunun eylemle dayanışma, diğer işçi konfederasyonlarının yürekten eylemlerle destekleme kararlarını isterseniz bir de bu boyutları ile görmeye çalışın.. [email protected] Hakkâri Ticaret ve Sanayi Odasõ Başkan Yardõmcõsõ Dinç’e göre TÜİK’in kentle ilgili istatistikleri yanõltõcõ: Hakkâri’de 25-35 yaş grubunun yüzde 40’õnõn işsiz olduğuna dikkat çeken HTSO Başkan Yardõmcõsõ Dinç, “Yüzde 18’lik işsizlik, bayram sevinci yaratõrdõ. Gerçek farklõ” dedi. Ekonomi Servisi - Türkiye İş- veren Sendikalarõ Konfede- rasyonu (TİSK), 2009 yõlõnõn 3’üncü çeyreğinde istihdam- daki azalõşõn üretimdeki aza- lõşõ geçtiğine dikkat çekti. TİSK Araştõrma Servisi’nin TÜİK tarafõndan yayõmla- nan imalat sanayii verilerini esas alarak yaptõğõ incele- meye göre, 2009’un 3’üncü çeyreğinde gerileme hõzõ azalmakla birlikte, üretim ve istihdam düşmeye devam et- ti. Belirtilen dönemde üretim 9.1 düşerken istihdam yüzde 10 oranõnda azaldõ. Bu eğili- min sürmesi ve üretimde nis- pi iyileşme ortaya çõkarken istihdamõn azalmaya devam etmesi bekleniyor. TİSK’e göre 2009’un ilk 9 ayõnda, bir önceki yõlõn aynõ dönemi- ne göre üretim yüzde 16.9, istihdam yüzde 10.9 ve ve- rimlilik yüzde 6.5 oranõnda küçüldü. 3’üncü çeyrekte ve- rimlilik bir yõllõk düşüşten sonra yüzde 1 arttõ. Ekonomi Servisi - Hakkâri Ticaret ve Sa- nayi Odasõ Başkan Yardõmcõsõ Hazım Dinç, Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) çõ- kardõğõ istatistik rakamlarõnõn yanõltõcõ ol- duğunu belirterek, kentteki işsizliğin bu ra- kamõn 3 katõ olduğunu söyledi. Dinç, AA muhabirine yaptõğõ açõklamada, Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre, iş- sizlik oranõnõn en yüksek olduğu illerden bi- rinin yüzde 18.3 ile Hakkâri olduğunu ifade ederek, bu sonucun kentte şaşkõnlõk yarat- madõğõnõ bildirdi. Kentteki işsizlik oranõnõn açõklanan bu oranõn da üzerinde olduğunu sa- vunan Dinç, şöyle devam etti: “Hakkâri 30 yıldır yaşanan olaylarda, hayvancılığını ve tarımını kaybeden bir kenttir. Hakkâri 25 yıl önce, çarşıda tek bir işsizin bulunmadığı bir kentti. Bugün ise 25-35 yaş grubunun yüzde 40’ının işsiz ol- duğu bir kent haline geldi. İki ülkeye sınırı olan il olmasına rağmen sınır ticaretinin ge- lişmediği, köylerin boşaltıldığı, insanların il merkezine göç ettiği bir ortamda, TÜ- İK’in çıkardığı istatistik yanıltıcıdır, doğ- ru değildir. Yüzde 18’lik işsizlik, Hakkâ- ri için bayram sevinci yaratacak bir oran- dır. Kentteki işsizlik, bu oranın 3 katıdır.” İŞVEREN DE UYARDI: İŞSİZLİK TÜRK, KÜRT TANIMIYOR ÖDEME ŞUBATTA 2 milyon kişi daha KEY alacak ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Konut Edindirme Yardõmõ (KEY) hesaplarõnõn tasfiyesine ilişkin yeni çõkarõlan kanun çerçevesinde hak sahiplerine ödeme, şubatta yapõlacak. Tasfiye halindeki Emlak Banka- sõ’nõn Yönetim Kurulu Başkanõ Ze- ki Sayın, yeni yasanõn, listelerin ka- bulü için 1 ay, ilk listenin yayõmlan- masõ için 3 ay süre vermesine karşõn, ilk ödemenin şubatta yapõlabileceğini, istede 2 milyon civarõnda hak sahi- binin olacağõnõ belirtti. Yüzde 10 faiz Zeki Sayõn, yasa uyarõnca yeni liste dahilinde KEY parasõ alacakla- ra, yüzde 10 faiz uygulanacağõnõ söyledi. Faiz uygulamasõ getirilme- si nedeniyle, bu yõl ilk alanlara göre, KEY yardõmõndan, yasanõn yürür- lükte olduğu sürece tam olarak ya- rarlananlar, 140-150 lira faiz farkõ ala- cak. Faiz, kişinin KEY yardõmõndan yararlanma süresine göre değişecek. Resmi Gazete’nin 17 Aralõk tarihli sayõsõnda yayõmlanan KEY Hak Sa- hiplerine Ödeme Yapõlmasõna Dair Kanunda Değişiklik Yapõlmasõna İlişkin Kanun çerçevesinde, bundan sonra ilgili kurum ve kuruluşlarca bankaya gönderilecek listelerde be- lirlenen hatalõ bildirimler, banka ta- rafõndan azami 3 ay içinde ilgili ku- rumlara düzeltme işlemleri için iade edilecek. Hatalõ bildirimlerin düzel- tilmesi ile ilgili süre 31 Aralõk 2010’da sona erecek. KEY için bu yõl yayõmlanan ilk lis- tede yer alan hak sahipleri için ya- põlan nema hesaplamasõ neticesinde oluşan yardõm tutarõna, bu kanun uya- rõnca ilk ilanõn yapõlacağõ tarihe ka- darki dönem için yüzde 10 artõş uy- gulanacak. İlk ilan tarihinden sonra- ki listelerde isimleri yer alan hak sa- hiplerine ise her ilan dönemi için baş- langõçtaki yüzde 10 artõşa ilave ola- rak basit usulde yüzde 1.25 artõş uygulanacak. Afetzedelere şans Deprem, sel, yangõn gibi sebeplerle KEY hak sahiplerinin bildirimlerini kanuna uygun şekilde yapamayan ku- rum ve kuruluşlar, bu bilgilerin sa- yõlan sebeplerle zayi olduğuna ilişkin mahkeme kararõnõ ekleyerek, hak sahiplerinin kurum ve kuruluşlarõn- da çalõştõklarõ tarihleri 30 Haziran 2010’a kadar bankaya bildirebilecek. Bu kişilere, kurum ve kuruluşlarda çalõştõklarõ tarihlere isabet eden ka- nuni yardõm dilimleri dikkate alõnmak suretiyle KEY ödemesi yapõlacak. Ödemeler için gerekli kaynak, Hazine tarafõndan Emlak GYO’ya aktarõla- cak. İlan tarihlerinden itibaren 5 yõl içinde talep edilmeyen alacaklar Ha- zine’ye irad kaydedilecek. MURAT GÜLDEREN PALANDÖKEN - 2011’de ya- põlacak Dünya Üniversiteler Arasõ Kõş Olimpiyatlarõ ile 2012’deki Dünya Gençler Kayak Şampiyo- nasõ’na hazõrlanan Erzurum Pa- landöken’de yatõrõmlar bitmek üze- re. İki yõl içerisinde 400 milyon do- lara yakõn yatõrõm yapõlan kayak merkezi, 2014’te tüm kayak şam- piyonalarõna aday olacak. Tamamlanan yatõrõmlarõ gös- termek için Dedeman’õn ev sahip- liğinde Palandöken’de düzenlenen basõn gezisinde konuşan Türkiye Kayak Federasyonu Başkanõ Özer Ayık iki yõlda Palandöken’i dün- yanõn en iyi beş kayak merkezinden biri haline getirdiklerini söyledi. Ayõk suni kar makinelerinden, çõğ önleme sistemlerine, her türlü ka- yak dalõnõn yapõlabileceği pistlere kadar hiçbir yatõrõmdan kaçõnõl- madõğõnõ kaydederek bölgede aynõ anda 25 bin kişinin kayak yapabi- leceğini ifade etti. Ayõk, yatõrõmlarla ilgili şunlarõ söyledi: “İtalya’dan getirdiği- miz suni kar makineleriyle Pa- landöken’de 25, yine aynı böl- gede yer alan Konaklı’da da 55 hektar olmak üzere toplam 80 hektar alanı suni karla kaplayıp artık sezonu en geç kasım ayın- da açacağız. Küresel ısınmanın etkisiyle geçen yıl şubat ayının 20’sine kadar kar yağmadı. Ya- pacağımız suni kar sistemiyle böylece altı ay kayak yapılabile- cek. Ayrıca dünyanın sayılı ka- yak merkezlerinde olan çığ ön- leme sistemini Erzurum’a ge- tirdik. Çığ olması muhtemel yer- lere kurduğumuz düzenekler sa- yesinde, bilgisayara gelecek çığ uyarısı ile çığ, kontrollü olarak düşürülecek.” 2011 olimpiyatlarõnõn Erzu- rum’un tanõtõmõ için mükemmel bir organizasyon olacağõnõ ifade eden Ayõk, şöyle devam etti: “1500 sporcu ile birlikte 3 binden faz- la katılımcı gelecek. Bu şampi- yonada olmasa da gelecek şam- piyonalarda çok büyük turizm gelirleri hedefliyoruz. Dünya- daki 62 milyon kayak turistini buraya çekeceğiz. Şu an mevcut yatak sayımız sadece 15 bin an- cak bunu birkaç yıla kadar en az iki katına çıkaracağız.” Son iki yõlda gerçekleştirilen yaklaşõk 400 milyon dolarlõk yatõrõmla dünyanõn en iyi kayak merkezlerinden biri haline gelen Palandöken, 2011’de ev sahipliğini yapacağõ Dünya Üniversiteler Arasõ Kõş Olimpiyatlarõ’na hazõr. Fikir sahibi gençlere 1 milyon lira ödül Selçuk Yaşar: 2010’dan umutluyuz Ekonomi Servisi - Yaşar Topluluğu Onur- sal Başkanõ Selçuk Yaşar, 6 aylõk dönemde sergilenen performansõn son derece mem- nuniyet verici olduğunu ve 2010 yõlõndan umutlu olduklarõnõ belirtti. Yapõlan yazõlõ açõklamaya göre, 1953 yõ- lõnda kurulan Türkiye’nin ilk boya fabrika- sõ DYO, Gebze ve Çiğli’de ki fabrikalarda tö- renlerle 55. yaşõnõ kutladõ. Yaşar Topluluğu Yönetim Kurulu Başkanõ İdil Yiğitbaşı, bo- yadan gõdaya, gõdadan turizme her yaptõkla- rõ yenilikte ve atõlõmda tüketicilere daha iyi bir yaşam sunmaya çalõştõklarõnõ ifade etti. Yi- ğitbaşõ, “Bunun için kaliteden hiç ödün ver- meden üretim tesisleri kurduk ve ürünle- rimizi Türkiye’nin dört bir yanına ulaştı- rabileceğimiz yaygın bir dağıtım ağı oluş- turduk” dedi. Ekonomi Servisi - Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Başkanõ Rifat Hisarcıklıoğlu, işsizliğe çözümün girişimci sayõsõnõn arttõrõlmasõndan geçtiğini vurgulayarak bu yõl üçüncüsü düzenlenen “birFİKRİNmiVAR?” girişimcilik yarõşmasõnda ödülün 1 milyon lira olarak belirlendiğini açõkladõ. Yarõşmanõn tanõtõm toplantõsõnda konuşan Hisarcõklõoğlu, “Bugün 6 milyon insan umutsuz, evinde. Her yıl istihdam piyasasına 700 bin genç katılıyor. Bu ülkenin zenginliği, refahı için önce işsizlik sorununu halletmemiz gerek. Yoksa yarın şikâyet edeceğimiz daha başka sorunlar çıkar. İş bulabilmenin yolu da girişimcilik” dedi. “BirFİKRİNmiVAR?” yarõşmasõ TOBB, Fiba Holding, Özyeğin Üniversitesi, LabX, Genç Yönetici ve İşadamlarõ Derneği, Microsoft ve UK Trade işbirliğiyle düzenleniyor. “İş Fikirleri” ve “İş Planı” olmak üzere iki aşamadan oluşan ve bu yõl ilk defa yurtdõşõndan katõlõma da açõk olan yarõşma için başvurular 28 Şubat’a kadar devam edecek. Vestel’den insansız hava aracı Ekonomi Servisi - Ece Ajanda’nõn 100. yõlõna özel hazõrladõğõ ajandala- rõ, bugün beş kuruşa satõlacak. Ece Ajandasõ, hem yeni yaşõna özel, hem de 2010 için özel tasarõmõ olan İs- tanbul Ajandalarõ hazõrladõ.Belirli bir sayõda üretilen 100. yõl ajandala- rõ, bugün Ece Ajandasõ’nõn Babõâli Yokuşu üzerin- de bulunan dükkânõnda tanesi beş kuruşa satõlacak. Ekonomi Servisi - Vestel’in yürüttüğü insansõz ha- va aracõ üretim projesinde deneme çalõşmalarõnõn ta- mamlandõğõ, bu konuda Türk ordusunun kullanõmõ için açõlacak ihale sürecinin beklendiği ifade edildi. Vestel Üst Yöneticisi Ömer Yüngül, Türk mü- hendislerin görev aldõğõ insansõz hava aracõ projesi için yaklaşõk 20 milyon dolarlõk harcama yapõldõğõnõ be- lirterek “Ürettiğimiz iki uçaktan biri Sinop’ta düştü. Uçağın üzerinde gerekli geliştirmeler yapıldı. Ürettiğimiz uçak ABD ve İsrail’in geliştirdiği uçaklarla rekabet edebilir seviyede” dedi. Yüngül, sivil amaçlar için de kullanõlabilecek aracõn öncelik- le askeri amaçlõ değerlendirileceğini kaydetti. Ekonomi Servisi - Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi’nin (BETAM) anadi- li Türkçe ve Kürtçe olan nüfusların sahip oldukları iş- gücü piyasası konumlarını konu alan araştırma notuna göre işsizlik oranları anadili Kürtçe olan nüfusta yüzde 8 iken bu oran anadili Türkçe olan nüfusta yüzde 7.5. Aradaki küçük farkın tamamı ise işsizlik oranlarının kır- sal kesimde farklılaşmasından kaynaklanıyor. Araştır- ma notuna göre, işgücü piyasası konumları arasındaki asıl fark, kentsel istihdamda göze çarpıyor. Buna göre, anadili Kürtçe olan nüfusta ücretli ya da maaşlı çalışma oranı yüzde 38 iken aynı oran anadili Türkçe olan nü- fusta yüzde 57’ye yükseliyor. İstihdam yapılarındaki bu farklılaşma sosyal güvenlik kapsamına da çok belirgin bir biçimde yansıyor. Türkiye genelinde kentsel alanda sosyal güvenceden yoksunluk oranı 2003 yılında yüzde 42.1 iken aynı oran anadili Kürtçe olan nüfusta yüzde 66.3 seviyesine yükseldi. BETAM’a göre, diğer bir deyişle anadili Kürtçe olan nüfus, çalışma koşulları bakımından çok daha dezavantajlı. Ancak, anadili Kürtçe olan kesimde genel olarak görülen eğitimsizlik ve kendi hesabına ça- lışma eğilimi bu durumu açıklayıcı bir role sahip. İstihdam üretimden fazla geriledi 15 gün sürecek 2011 olimpiyatlarında Alp disiplini kayaklı koşu, kuzey kombine, kayaklı atlama, biathlon, snowboard, buz pateni ve buz hokeyi yarışmaları yapılacak. Palandöken olimpiyatlara hazır 5 Kuruşa Ece Ajandası İşsizimiz hesaplananõn üç katõ