Katalog

SAYFA CUMHURİYET 4 KASIM 2009 ÇARŞAMBA 16 KÜLTÜR DEFNE GÖLGESİ TURGAY FİŞEKÇİ Şiire Dönüşen Hayat Geçen perşembe günü gazetemizin Kitap Eki’nde Cevat Çapan’la yapılan söyleşiyi okudunuz mu? Bir hayatın nasıl şiire dönüştüğüne ilişkin güzel anı parçalarıyla doluydu. Bir şaire en gerekli olan, zengin bir yaşam deneyimidir. Kimi şairler bu zenginliğe ulaşabilmek için olmadık serüvenlere girişir, dünyayı dört dönerler. Kimileri bunu evlerinde, analarında, babalarında, komşularında bulur; kimi geniş toplumsal kesimlerin mücadelelerinde. Ama şu yadsınamaz bir gerçektir ki, her şaire bir dünya gerekir. Şairler kurdukları dünyayı, yazdıkları şiirlerle dile getirirler. Okurlarına farklı bir dünya sunabilen şairler gerçek şairlerdir. Dünya durdukça kalıcı olan, okunan hep onlardır. Bu yılın Tüyap Kitap Fuarı Onur Yazarı olan Cevat Çapan, anneyle babadan başlayan, oradan uzak diyarlara açılan, nitelikli eğitimle, nice yaşam zenginlikleriyle gelişen böylesi bir şiir dünyasını paylaşıyor bizlerle. O şiir dünyasının bir özelliği de, yaşam zenginliklerini edebiyatın sonsuz zenginliğiyle birleştirebilmiş olmasıdır. Yalnızca onun şiirlerindeki isimlerin izini sürerek, edebiyat evreninin türlü zenginliklerine ulaşabilmek mümkündür. Karagöz’le James Joyce’un, Hazreti Ali Cenkleriyle Anna Ahmatova’nın, Ümmü Gülsüm’le Shakespeare’in bir arada olduğu bir şiir dünyasıdır bu. Böylesine geniş evrenlere dağılmış olmasına karşın, ayakları yerden kesilen şairlerden de değildir. Güçlü gerçekçiliği ve duyarlık eğitimiyle maddi dünya ile yaratı dünyasını birbirinden ayırmadan bir arada koruyabilmeyi başarmıştır. Gerçeklik duygusuyla güzellik duygusu yan yana, bir aradadır. Böylesi büyük bir kültürel birikimin şiirdeki sesi ise son derece usuldur. Fısıldar gibi söyler dizelerini. Kimi zaman bir büyükbabanın uykuya yatırdığı torununa, yatağın başucunda anlattığı bir masaldaki gibidir sesi; kimi zaman en içten sevgi sözlerindeki yumuşaklıktadır. Sonsuz bir yeşilliğin içinde, yanı başınızdaki bir akarsuyun varlığını duyumsatmayan sesidir onun sesi de. Cevat Çapan’ın Tüyap Kitap Fuarı’nın Onur Yazarı seçilmesi, edebiyatın ve yayıncılık alanının giderek ticari bir alana dönüşmesine karşı da önemli bir tavır olmuştur. Yayıncılığın, edebiyatı ticari bir tüketim alanı, okuru da tüketici olarak görmesi, artık neredeyse tek geçerli anlayış durumuna geldi. Ya okura yaratıcılık öneren, okurun düzeyini yükselten ürünler? Şiirler, denemeler, tiyatro oyunları? Onları kim yayımlayacak, kim dağıtacak, kim raflarında tutacak? Okurlar, yani bütün insanlar, insanlarımız; tıpkı gözlerini boyayan kandırmacı siyaset adamları gibi, cicili vitrinlerle önlerine konan şeker kitapların kendilerine hiçbir şey söylemediğini bir gün anlayacaklar. İnsanoğlu, şu yeryüzünde insanlığını anımsayıp, insan gibi yaşamaya karar verdiğinde, o dünyanın kapılarını has şiirlerle açacak. Cevat Çapan, hayatın şiire ya da şiirin hayata dönüşmesi üstüne güzel bir örnek. Biri ötekini yalanlamayan bir doğruluk, tutarlılık ölçütü. Onun hayatına bakıp güzel şiirleri, şiirlerini okuyup güzel bir hayatı düşleyebiliriz. turgay@fisekci.com kultur@cumhuriyet.com.tr CMYB C M Y B ETKİNLİK BUGÜN BAŞLIYOR İstanbul’da uluslararası koro buluşması Kültür Servisi - Uluslararasõ İstanbul Koro Günleri Festivali’nin ikincisi bugün 20.00’de İTÜ Maçka Kampusu Mustafa Kemal Amfi- si’nde katõlõmcõ korolarõn tümünü bir araya ge- tirecek geceyle başlõyor. Bu yõl Türkiye’yle bir- likte İspanya, İtalya, Almanya, Yunanistan, Finlandiya’dan korolarõn katõlõmõyla gerçekle- şecek olan festival, 8 Kasõm’a dek 12 konserle sürecek. Konserler, FMV Işõk Lisesi (Nişanta- şõ) Muvaffak Benderli Salonu, Notre Dame de Sion Lisesi Konser Salonu, İTÜ Maçka Kam- pusu Mustafa Kemal Amfisi, Beyoğlu 3 Horan Kilisesi ve Caddebostan Kültür Merkezi’nde gerçekleşecek. Etkinlik süresince her akşam saat 20.00’de belirtilen mekânlarda eşzamanlõ konserler yapõ- lacak. Koro günlerinde özel başlõklarda yan et- kinlikler de yer alacak; yarõn 10.00’de Miam Seminer Salonu’ndaki “Osmanlı-Türk Müzi- ği, Geçmişten Günümüze Yolculuk” ve İTÜ Maçka Kampusu’nda saat 17.00’deki “Türk Koral Müziği” konulu, müzikli seminerler bunlardan ikisi. Ayrõca 6 Kasõm’da 55. sanat yõlõnõ kutlayan Serdar Öztürk için İTÜ Maçka Kampusu’nda 20.30’da özel bir gece de düzen- lenecek. (www.istanbulchoirdays.com) 5-8 KASIM TARİHLERİNDE Dünya yazarları Diyarbakır’da Kültür Servisi - Diyarbakõr, dünya edebiyatõ- nõn değişik ülkelerdeki temsilcilerini bir araya getiren uluslararasõ bir edebiyat buluşmasõna ev sahipliği yapmaya hazõrlanõyor. Yarõn başlaya- cak ve 8 Kasõm’a dek devam edecek Diyarbakõr Uluslararasõ Edebiyat Günleri’ne, Erbil’den Mueyed Teyib, Şêrzad Barzanî, Hollanda’dan Frank Westerman, Güney Afrika’dan Diana Ferrus, Antiller Aruba’dan Lasana M. Sekou, Fas’dan Abdelhay Moudden’in yanõ sõra Ulus- lararasõ PEN Türkiye Merkezi Başkanõ İnci Aral, Arjen Arî, Aslı Erdoğan, Vecdi Erbay, Evrim Alataş, Markar Esayan, Ayça Damga- cı gibi yazar, şair ve sanatçõlar katõlõyor. Söyleşi ve panellerin ana temasõnõ tarihle yüzleşme, dil, kimlik konularõ oluşturuyor. Her yõl Lahey’de yapõlan Winternachten (Kõş Geceleri) adlõ uluslararasõ edebiyat festivalinin son günü bütün yazarlar ilk kez gerçekleşecek bir okuma etkinliğinde bir araya gelecek. “Acı- mızın ve Sevincimizin Evi’ne Davet” ismini taşõyan etkinlikte sanatçõlar, tanõnmõş Kürt yazar Erebê Şemo’nun birçok dünya diline çevrilen Şivanê Kurmanca (Kürt Çoban) adlõ yapõtõnõ Kürtçe (Kurmanca) olarak okuyacaklar. Diyar- bakõr Belediye Başkanõ Osman Baydemir ve DTP Diyarbakõr Milletvekili Aysel Tuğluk’un da katõlacağõ okuma etkinliğinde, Dicle-Fõrat Kültür Merkezi’nden dengbejler ve KESK Mü- zik Grubu da yer alacak. Diyarbakõr Uluslararasõ Edebiyat Günleri; Lîs Yayõnevi, Diyarbakõr Sa- nat Merkezi, Winternachten Vakfõ, Diyarbakõr Büyükşehir Belediyesi ve İstanbul Hollanda Başkonsolosluğu’nun işbirliğiyle ve katkõlarõyla gerçekleşiyor. 28. Uluslararasõ TÜYAP Kitap Fuarõ ve 19. İstanbul Sanat Fuarõ’nõn ödülleri sahiplerini buldu Tanrõ’nõnselamverdiğiinsanlar Kültür Servisi - 28. Uluslararasõ TÜYAP Kitap Fuarõ ve 19. İstanbul Sanat Fuarõ’nõn ödül töreni önceki akşam İnterexpo Salonu’nda yapõl- dõ. Yayõncõlar, yazarlar, sanatçõlar, sanat galerisi yöneticilerinden oluşan bir davetli topluluğunun katõldõğõ ge- ceye her iki fuarõ da tanõtan konuş- masõyla başlayan TÜYAP Kitap Fuarõ Koordinatörü Deniz Kavuk- çuoğlu, sanat fuarõ düzenlemenin ki- tap fuarõ düzenlemekten daha zor ol- duğunu söylerken bu yõl kitap fua- rõnõn yabancõ katõlõmcõ sayõsõnõn re- kor sayõda olduğunu belirtti. Sanat Fuarõ Onur Koleksiyoneri Leyla ve Cengiz Akıncı çiftine ödülünü vermek için söz alan Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Rektörü Rahmi Aksungur, “İyi bir sanat koleksiyonu yapmak için zengin olmaya gerek yok, sa- nat aşkı yeter” derken, Cengiz Akõncõ, adlarõnõn böyle büyük kişi- lerle anõlmasõnõn bir onur olduğunu söyledi. Sanatsever Kurum Ödülü’ne değer görülen Kadõköy Belediye Başkanõ Selami Öztürk ödülünü Kavukçu- oğlu’nun elinden aldõ. Öztürk, ödül sevincini şu sözler- le dile getirdi: “Anadolu yakası sa- natsal etkinlerde adeta unutul- muştu. Artık sanatı ‘karşõ’da izli- yorduk. Bu ödül beni ancak sanata daha çok yatırım yapmaya teşvik edecektir.” Bir süre önce Kadõ- köy’ün korsan kitabõn adeta merke- zi haline geldiği eleştirilerine maruz kalan Öztürk’ü, ödülünü almak için sahneye gelince bir grup yayõncõ al- kõşlamadõ. Ödülünü Doğan Hızlan’õn elinden alan Sanat Fuarõ Onur Eleştirmeni Erhan Karaesmen ise, “Teknolo- ji alanından gelenlerin sosyal in- celikleri yok sanılır. Halbuki biz neden-sonuç ilişkisini kurmayı öğreniriz bu alanda. Ben bu geceyi düşündükçe keyiften çatlayaca- ğım” dedi. Sanat Fuarõ Onur Sanatçõsõ Muh- sin Kut da, ödülünü TÜYAP Yö- netim Kurulu Başkanõ Bülent Ünal’õn elinden aldõ. “Bu an, insa- nın başına 50 yılda bir gelir. Yeşille maviyi gönlümce yan yana süre- bilmek için her şeyi yaptım; tuval bile” diyen Kut, kendinden boş tu- val sipariş eden bir akõl hastasõnõn, bu tuvali bir gazete sayfasõna çevir- diğini; ancak sayfaya yalnõzca bir bank çizip “Buraya oturursanız Tanrı sizi selamlar” yazdõğõnõ an- lattõ ve ekledi: “Tanrı buradan geçiyor olsa gerekli kişileri se- lamlayacaktır, emin olun.” Muhsin Kut’un büyük alkõş alan konuşmasõndan sonra Ünal bu kez “28 yıldır yanımızda olduğu için çok teşekkür ediyoruz” dediği, Kitap Fuarõ Onur Yazarõ Cevat Ça- pan’a ödülünü vermek üzere sahne- deki yerini aldõ. Çapan, “Ne güzel şey Tanrı’nın selam verdiği bu in- sanlarla beraber olmak. Varlığı- nızla bizi ödüllendiriyorsunuz. Bana unutmayacağım bir gece yaşattınız” dedi. Sanat Fuarõ Onur Sanatçõsõ Muhsin Kut, ödülü alõrken, “Tanrõ buradan geçiyor olsa, gerekli kişileri selamlayacaktõr” dedi. Kitap Fuarõ Onur Yazarõ Cevat Çapan da sözlerine, “Ne güzel şey Tanrõ’nõn selam verdiği bu insanlarla beraber olmak” diye başladõ. ‘Kumbaracõ50’ çiviyi çaktõ Kültür Servisi - İTÜ’lü bir grup öğrenci tarafõndan 10 yõl önce seyyar bir tiyatro toplulu- ğu olarak kurulan “Altıdan Sonra Tiyatro”nun “Kum- baracı50” adlõ ilk sahnesi ön- ceki akşam açõldõ. Topluluk “her yer sahne” düşüncesiyle, üretim ve gösteri için ortak kullanõm alanõ olarak tasarladõklarõ Beyoğlu Kumba- racõ Yokuşu’ndaki 50 numara- lõ mekânda bulunan sahnede, ti- yatro, dans, müzik performans, eğitim, sinema gibi pek çok de- ğişik aktivite gerçekleştirilecek. Hayal gerçek oldu Topluluğun kurucularõndan Yiğit Sertdemir açõlõş konuş- masõnda: “Hayalimizi ger- çekleştirdik. Biz bir önceki kuşağın ‘kayõp’ dediği kuşa- ğız. Bu sahneyi açabiliyoruz çünkü bir arada durmayı ba- şardık” dedi. Gecede, sahnenin hayata geç- mesi için “Duvarda Çivin Ol- sun!” sloganõyla hazõrlanan “Kumbaracı50 Destek Proje- si”ne ilk destek tiyatro sanatçõ- sõ Tomris İncer’den geldi. İn- cer, çivi çakmanõn “her açıdan desteğim” anlamõna geldiğini söyledi. Açõlõşa katõlanlar ara- sõnda Arif Akkaya, Bartu Kü- çükçağlayan, Berkun Oya, Hakan Gerçek, Hasibe Eren, Mehmet Ali Kaptanlar, Meh- met Birkiye, Mehmet Ergen, Meral Çetinkaya, Özen Yula, Sevinç Erbulak, Şebnem Kös- tem, Yıldıray Şahinler, Kum- baracõ50’nin destekçileri ve se- yirciler katõldõ. Yõllardõr farklõ mekânlarda oyunlarõnõ sahnelemiş olan Al- tõdan Sonra Tiyatro’nun oyunu “Öldün Duydun mu?” bu ak- şam saat 20.30’da Kumbara- cõ50’de izlenebilir. Kültür Servisi - Üç yõldõr son bölümü Kars’ta yapõlan ve dört şehirde gerçek- leştirilen ‘Gezici Festival’, bu yõl Art- vin’e taşõnõyor. Ankara’da 4 Aralõk’ta başlayacak olan festival, 11 Aralõk’ta Artvin’e yola çõkacak. Ankara Sinema Derneği’nin TC Kültür ve Turizm Ba- kanlõğõ’nõn katkõlarõyla düzenlediği festi- val, Artvin’de Altõn, Gümüş ve Bronz Boğa Ödülleri’nin verileceği Uluslararasõ Film Yarõşmasõ töreniyle 16 Aralõk’ta so- na erecek. Festivalin yerli ve yabancõ konuklarõ Artvin’de ağõrlanõrken festival Makedon- ya’nõn Üsküp kentinde 18-20 Aralõk ta- rihlerinde Üsküp Büyükelçiliği Tanõtma Müşavirliği işbirliğiyle gösterimler dü- zenleyecek. Yarõşmalõ bölümde yer alacak ve gala- larõ yapõlacak 10 film daha sonra açõkla- nõrken SİYAD Jürisi de her yõl olduğu gibi bir ödül verecek. “Türkiye Sinema- sı 2009”, “Karşı Bölümü”, “30 Yıl Ön- ce, 30 Yıl Sonra Almanya”, “Keşif: Audrius Stonys” ve “Kısa İyidir” festi- valin bölümleri arasõnda. Festivalin Karşõ Bölümü’nde “Kapitalizm”, “Savaş”, “Burjuvazi”, “Eğitim”, “Milliyetçilik”, “Militarizm” ve “Cinsiyetçilik”e “kar- şı filmler” gösterilecek. Çocuk filmleri gösterimleri, söyleşiler, uluslararasõ bel- gesel film atölyesiyle geleneğini sürdü- ren etkinlik, bu yõl sinema kitaplarõ da- ğarcõğõna Fırat Yücel’in editörlüğünde hazõrlanan, Reha Erdem sinemasõnõn tüm boyutlarõyla ele alõnacağõ Reha Er- dem Kitabõ’nõ (Çitlembik Yay.) ekleye- cek. (http://www.festivalonwheels.org) ‘Duvarda Çivin Olsun’ projesinin destekçilerinde n oyuncu Hasibe Eren mekânın açılışında. ALTIDAN SONRA TİYATRO, 10. YILINDA KENDİ SAHNESİNDE Gezici Festival 4 - 16 Aralõk tarihlerinde yapõlacak Artvin’den Üsküp’e ‘Çevirmen tutkusunu korumalı’ Kültür Servisi - Dün akşam yazarlarõn DJ’lik yaptõğõ kapanõş partisiyle sona eren İstanbul Tanpõnar Edebiyat Festivali, önceki gün TÜYAP Kitap Fuarõ çerçevesinde bir forum düzenledi. Can Erkin, Cemal Ener, Maureen Freely, Alexandra Büchler ve Martin de Haan’õn katõldõğõ “Uluslararası Yayıncılıkta Trendler” başlõklõ panelde konuşmacõlar endüstrileşen yayõmcõlõğõn durdurulamayacağõnõ ancak çevirmenin ve yazarõn edebiyat tutkusunu korumasõ gerektiğini vurguladõlar. Yabancõ çevirmenler kõsa sürede ve hõzlõ çevirmesi talep edilen çevirmenin canavara dönüşmemek için direnmesi gerektiğini ülkelerinden örneklerle betimlediler ve “Türkiye’de çeviriye önem verildiğini gözlüyoruz” yorumunda bulundular. Dört gün süren Tanpõnar Edebiyat Festivali boyunca 32 ülkeden katõlan 52’si yabancõ 90 yazar, birçok mekânda; konuşma, panel ve okumaya katõlmõştõ. PARİS (AP) - Modern antro- polojinin babasõ olarak tanõnan Fransõz antropo- log Claude Le- vi-Strauss 100 yaşõnda yaşamõ- nõ yitirdi. Yapõ- salcõlõğõn kuru- cusu olarak ka- bul edilen Levi-Strauss, kültürel sis- temlerin (akrabalõk ilişkilerinin ve mitlerin...), öğeleri arasõndaki yapõ- sal ilişkilerle açõklanabileceğini öne sürmüş, birer iletişim sistemi olarak gördüğü kültürleri yorumlamak için kurduğu modellerde yapõsal dilbi- limden, bilişim kuramõndan ve si- bernetikten yararlanmõştõ. Ünlü antropoloğun ölüm sebebi ve tarihiyle ilgili herhangi bir açõklama yapmayan Fransa Akademisi, yarõn akademi üyeleri tarafõndan, bir tö- renle anõlacağõnõ bildirdi. Harward, Yale ve Oxford üniversitelerinin fahri doktora unvanõyla taçlandõrdõ- ğõ Levi-Strauss, 1973’te Fransa Aka- demisi’ne seçilen ilk antrolopogtu ve 28 Kasõm 2008’de 100 yaşõna gir- mişti. Yapıtları: “Akrabalõğõn Temel Yapõlarõ” (1947), “Irk ve Tarih” (1952), “Hüzünlü Dönenceler” (1955), “Yapõsal Antropoloji” (1958-73), “Günümüzde Totemcilik” (1962), “Yaban Düşünce” (1962), “Mytho- logiques” (1964-71, 4 cilt), “Çõplak İnsan” (1971) Antropolog Levi-Strauss yaşamınıyitirdi YAPISALCILIĞIN KURUCUSU Festivalin ‘Karşõ’ bölümünde gösterilecek Shane Meadows’un ‘İşte İngiltere’(This Is England) filminden. Soldan Sağa; Deniz Kavukçuoğlu, Bülent Ünal, Cevat Ça- pan, Erhan Karaesmen, Selami Öztürk, Muhsin Kut, Leyla ve Cengiz Akıncı, Doğan Hızlan.