Katalog

23 KASIM 2009 PAZARTESİ CUMHURİYET SAYFA KÜLTÜR 17kultur@cumhuriyet.com.tr CMYB C M Y B Cumhuriyet gazetesi arşiv sergisi Kültür Servisi - Marmara Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi 10 Kasõm Atatürk’ü Anma Etkinliği kapsamõnda “1938’den günümüze 10 Kasõm Cumhuriyet gazetesi Arşiv Sergisi” adlõ sergi izlenime sunarken gazetemiz yazarlarõndan Ali Sirmen de “10 Kasõm 2009¨ başlõklõ bir konferans verdi. Sergi kasõm ayõ sonuna kadar açõk kalacak. Etkinlik kapsamõnda ‘Devrim Arabalarõ’ fiminin yönetmeni Tolga Örnek de filmle ilgili söyleşi yaptõ. Beyaz Perde’den karanlık odaya Kültür Servisi - Fotoğraf sanatçõsõ Ahmet Can Mocan’õn, Türk sinema oyuncularõ ve yönetmenlerinin portrelerinin bulunduğu “Beyaz Perde” adlõ sergisi 8 Aralõk’ta Ortaköy Sanat Galerisi’nde açõlõyor. Tamamõ analog ve siyah-beyaz fotoğraflardan oluşan sergide 60 adet fotoğraf bulunuyor. Haluk Bilginer, Özgü Namal, Erol Günaydõn, Derya Alabora, Rutkay Aziz, Saadet Işõl Aksoy, İlyas Salman, Melisa Sözen, Güven Kõraç gibi pek çok oyuncunun ve Derviş Zaim, Serdar Akar, Semir Aslanyürek ve Sõrrõ Süreyya Önder gibi yönetmenlerin portrelerinin bulunduğu sergi 8 Ocak’a dek görülebilir.(www.canmocan.com) Altyazı dergisi internet sitesi açtı Kültür Servisi - Aylõk sinema dergisi Altyazõ, dijital ortamda okurlarõyla buluşmak amacõyla bir internet sitesini yayõna soktu. www.altyazi.net adresinden ulaşõlabilen sitede, yalnõz derginin içeriklerinden seçilmiş olan makale ve söyleşiler değil, dijital ortamõn avantajlarõyla dergideki tartõşmalarõ devam ettiren ve zenginleştiren birçok ekstra içerik de yer alõyor. Sarandon’a İsveç’ten ödül Kültür Servisi - ABD’li oyuncu Susan Sarandon, 20. Stockholm Film Festivali tarafõndan ‘Yaşam boyu Başarõ Ödülü’ne değer görüldü. 21 Kasõm’da Stockholm’de düzenlenen törende ödülü kabul eden Sarandon, oyunculuktan hâlâ büyük keyif aldõğõnõ ve iyi vakit geçirdiği sürece mesleğine devam etmeyi planladõğõnõ kaydetti. 63 yaşõndaki oyuncu bugüne kadar dört kez ‘Akademi Ödülü’ne aday gösterildi. Eskişehir Festivali’nin ardından Kültür Servisi - 1995 yõlõndan bu yana çok sayõda yabancõ sanatçõyõ Eskişehirli sanatseverlerle buluşturan Uluslararasõ Eskişehir Festivali, bu yõl 7 - 15 Kasõm tarihleri arasõnda on beşinci yaşõnõ kutladõ. Festivalde bu yõl 409 yerli ve yabancõ sanatçõyõ ağõrlayan 24 etkinlik, yüzde 112.5’lik bir katõlõm oranõyla, çeşitli yaş gruplarõndan 12.133 sanatsevere ulaştõ. Festivale, 15 yõllõk tarihinde ise toplam 175.602 izleyici katõldõ. U yudum / Uyandõm / Tanõmadõğõm yõldõzlarla dolu ortalõk / Hõzla da ağarõyor yõldõzlar / Güneş doğdu / Aşağõda derinlikler koyu lacivertten açõk yeşile / Mercan adalarõ korkunç yõlanlar gi- bi büklüm büklüm uzanõyor camgöbeği / ay- dõnlõğõn üstünde / Küba kõyõlarõ koylarõyla göründü... Gerçi bizim İstanbul’dan Küba’ya Paris aktarmalõ on üç buçuk saatlik uçak yolcu- luğumuz geceyi hiç görmeden, hep gün- düzde geriye giderek gerçekleşti, ama Nâ- zım’õn o güzelim dizeleriyle anlattõğõ Kü- ba kõyõlarõ ve koylarõ aynõ renk cümbüşü içinde serildi gözlerimizin önüne. HAVANA TİYATRO FESTİVALİ Güngör Dilmen’in Ankara Devlet Ti- yatrosu yapõmõ “Kurban”õnõ 30 Ekim-8 Ka- sõm tarihleri arasõnda düzenlenen 13. Havana Uluslararasõ Tiyatro Festivali’nde sergile- mek üzere Küba’daydõk. Bu yõlki festivalin özelliği Küba Tiyatrosu’nun Devrim döne- mindeki 50. yõlõnõ kutlamaya adanmasõydõ. Çeşitli atölye çalõşmalarõnõn, kolokyumla- rõn, konferanslarõn, sergilerin yanõ sõra tüm dünyadan gelen yaklaşõk 2500 sa- natçõ da oyunlarõnõ sahnelediler. Birçok Kübalõ topluluğun yanõ sõra, Arjantin, Bre- zilya, Meksika, Kolombiya, Ekvador, ABD, Fransa, İtalya, İspanya, Slovenya, Hõrvatistan ve Almanya’dan tiyatrolar Havana Festivali’nde buluştular. Festivalin bizim açõmõzdan en önemli ya- nõ ise, Küba’da ilk kez bir Türk tiyatro ya- põmõnõn sunulmasõydõ. Devlet Tiyatrolarõ Genel Müdürü Lemi Bilgin’in iki yõllõk ça- balarõ sonunda gerçekleşen bu organizas- yon, Kübalõ ev sahiplerimizi de çok mutlu etmişti. Küba Sahne Sanatlarõ Ulusal Kon- sey Başkanõ yaptõğõ konuşmada, Türkiye ile kurulan bu tiyatro köprüsüne çok önem ver- diklerini ve bu işbirliğini mutlaka geliştir- mek istediklerini õsrarla vurguladõ. ‘KURBAN’IN ŞANSI Yeşille mavinin, palmiyelerle denizin, müzikle dansõn iç içe geçtiği sõcacõk bir ül- ke olan Küba, benim açõmdan, kuşak anla- mõnda “bizim” açõmõzdan kişisel tarihler- le gelecek özlemlerinin buluştuğu bir liman aynõ zamanda. “Kurban” bugüne kadar sah- neye koyduğum oyunlarõn en şanslõsõ hiç kuşkusuz. Bugüne kadar -Türkiye dõşõnda- İsveç’ten Almanya’ya, Fransa’dan Hollan- da’ya, İsviçre’den Yunanistan’a birçok ül- keyi gezdi, Avignon, Zürih gibi uluslararasõ önemi olan festivallerde sergilendi, Peter Stein’õn davetiyle Schaubühne’de sahne- lendi. Türk tiyatro yazõmõnõn en önemli ya- põtlarõ arasõnda yer alan “Kurban”õn Havana Uluslararasõ Tiyatro Festivali’nde de hak et- tiği ilgiyi görmesi, sevgili Güngör Dilmen adõna olduğu kadar, Türk tiyatrosu adõna da sevindirdi beni. Arjantin ve Kolombiya ti- yatrolarõnõn temsilcilerinin “Kurban”õ mut- laka kendi ülkelerinde de görmek istedik- lerini söylemeleri, Küba’daki Türk Bü- yükelçiliği mensuplarõnõn televizyon ha- berlerinde geniş yer verilen “Kurban”dan “Festivaldeki en iyi oyun Türklerinkiy- di” diye söz edilmesinden duyduklarõ mem- nuniyeti dile getirmeleri unutulmaz anõlar ol- du benim için. Ama ben Küba’da sadece tiyatroyu değil, uzun bir geçmişi de soludum yeniden; ya- şayan, yaşamasa da hep bizimle olan arka- daşlarõmla söyleştim içimden, okyanus sa- hilinde uzanan ve içinde bu dünyanõn dev- lerine meydan okumuş devrim kahraman- larõnõn heykellerinin sõralandõğõ parkta, al- tõnda “Yurtta sulh, cihanda sulh / Em- peryalizme karşı ilk başarılı kurtuluş sa- vaşını vermiş lider” yazan Mustafa Kemal büstünün yanõnda, 12 Mart mahkemeleri geçti gözümün önünden. Savunmalarõnda Che’nin “Ölüm nereden ve nasıl gelirse gelsin hoş geldi, sefa geldi” diyen sözleriyle Mustafa Kemal’in Bursa nutkunu birleşti- ren yoldaşlarõma selam gönderdim gönül do- lusu. “Rahat yatın, huzur dolsun içinize, doğru söylemişsiniz” dedim bir kez daha. “Mutluluğun resmi”ni Küba’ya oturtan Nâzõm’õ anladõm bir kez daha: “Dinliyorum Havana’yı gece vakti / Şehir türkülere gö- mülü / toprağın taşın yaprağın içinde tür- küler...” Küba izlenimlerimi bu köşeye sõğdõrma- ma olanak yok, onlarõ ayrõca bir yazõ dizi- siyle paylaşacağõm sizlerle... aemelmesci@yahoo.fr Bu yõlki festivalin özelliği Küba Tiyatrosu’nun Devrim dönemindeki 50. yõlõnõ kutlamaya adanmasõydõ ‘Kurban’ Havana Tiyatro Festivali’nde ASLI SELÇUK Selanik - 49. Uluslararasõ Selanik Film Festivali’nin yarõşmasõnda yer alan genç yönetmen Calin Peter Net- zer, ‘Şeref Madalyası’ filmiyle Ye- ni Rumen sinemasõna bir başarõ daha kazandõracak gibi görünüyor. Film çe- kilemeyen iki yõlõn ardõndan (1999, 2000) son yõllarda altõn çağõnõ yaşayan Rumen sinemasõ, ‘Dante Lazares- cu’nun Ölümü’, ‘Bükreş’in Doğusu’ ve ‘4 Ay 3 Hafta 2 Gün’ filmleriyle Cannes Film Festivali’nde arka arka- ya ‘Altın Kamera’ ve ‘Altın Palmi- ye’ ödüllerini kazandõ. Netzer, 75 yaşõndaki Ion Ion’un kahra- manlõk(!) öyküsü üstünden ülkesindeki poli- tik yönetimi trajikomik biçemde sorguluyor. Baltõk mizahõ, Latin tinselliği, Slav umutsuz- luğunun karõşõmõndan oluşan Rumen Yeni Dal- ga Akõmõ’nõn yönetmenleri öylesine büyük acõ- lar yaşadõlar ki, şimdi onlarõ dõşavurma ge- reksinimi duyuyorlar. ‘PSİKANALİZ ENGİZİSYONA BENZİYOR’ ‘Son İmparator’ (Bernardo Bertoluc- ci), ‘İyi Seneler Bay Lawrence’ (Nagisa Os- hima) gibi önemli filmlerin yapõmcõsõ Jeremy Thomas, verdiği Ustalar Sõnõfõ’nda film çe- kiminin büyüsünden, yapõm sõrlarõndan, kü- çük yaşta sinemayla tanõşmasõndan, günü- müzde özgün senaryolarõn eksikliğinden söz etti. Yönetmen olmayõ isteyip yapõmcõ olan Oscar ödüllü Thomas, yüksek bütçeli ya- põmlarla yaratõcõ sinemayõ birleştirebilen en- der sinemacõlardan. Bağõmsõz olmasõna karşõn Hollywood’da bü- yük stüdyolarla çalõşmanõn sürekli emirler al- mak, emirleri yerine getirmek olduğunu açõk- layan Thomas, özgün öykülerin azaldõğõna, 2000’den beri gişe yapan filmlerin yeniden çe- virimler, uyarlamalar olduğuna dikkat çekti. Dünyayõ dolaşarak ilginç öyküler aradõğõnõ söyleyen Thomas, inter- netin herkesin her şeyi kolayca sa- hiplenebileceği duygusunu körük- lediğini belirtti. 60. Berlin Film Fes- tivali’nde jüri başkanõ olacak Wer- ner Herzog, felsefe ve matematiğin bile gerçekle ilgili sorulara somut, net yanõtlar veremediğini söylerken; psi- kanalizi 20. yüzyõlõn en saçma yön- temi olarak tanõmlayõp, psikanalizi Engizisyona benzetti ve ekledi: “Bu- nun tek sorumlusu Sigmund Fre- ud’dur.” Guillermo Del Toro’nun (Pan’ın Labirenti, Hellboy) sanal sergisinin açõlõşõnda yönetmenin Oscar ödüllü sanat yönetmeni Eugenio Caballero ise, Del To- ro’nun çalõşmalarõndaki katolisizme değine- rek ağõr din baskõsõndan ötürü sinemacõnõn ye- dinci sanata sõğõndõğõnõ vurguladõ. Caballero, yapõm tasarõmcõsõ olarak görevinin yönetmenin filminin rengini, içeriğini keşfetmek olduğu- nu söyledi. 10 bin Avro tutarõndaki ortak ya- põm fonu “Crossroads” ödülünü Pasqua (senarist-yönetmen Ivan Marinovic/Slo- venya-Çek Cumhuriyeti-Karadağ) aldõ. Seçici kurul ‘Odyssey of a Vagabond Princess’e ise (senarist-yönetmen Altinai Petrovic Nje- gosh/Fransa) özel mansiyon verdi. ‘Alacakaranlık’ gişe rekortmeni Kültür Servisi - Romantik korku türündeki ‘Alacakaranlõk Efsanesi: Yeni Ay’ filmi ABD’de bugüne kadar açõlõşta en çok gişe hasõlatõ yapan film oldu. Geçen cuma günü gösterime giren film ilk günde 72.7 milyon dolarlõk bir gişe yaparak, geçen yõl 67.2 milyon dolar hasõlat yapan ‘Batman: Kara Şövalye’ ve bu yõlõn başõnda 62 milyon dolarlõk açõlõş yapan ‘Transformers: Yenilenlerin İntikamõ’nõ geride bõrakmõş oldu. Filme olan ilginin devam etmesi halinde ilk hafta rekorunu da kõrmasõ bekleniyor. ‘Son Mevsim’e Almanya’dan ödül Kültür Servisi - Kâzõm Öz’ün yönettiği ‘Son Mevsim: Şavaklar’ adlõ belgesel 58. Mannheim - Heidelberg Uluslararasõ Film Festivali’nde ‘Uluslararasõ Jüri Özel Ödülü’ aldõ. 200 belgesel arasõndan festivale katõlmayõ hak kazanan film, festivalde Kürt belgeseli olarak tanõtõldõ. 4 9 . U L U S L A R A R A S I S E L A N İ K F İ L M F E S T İ V A L İ ’ N D E ‘Şeref Madalyası’, Yeni Rumen sinemasından ilginç bir örnek. Kültür Servisi - İstanbul Devlet Tiyatrosu’nun “Fes- leğen Çıkmazı” adlõ oyu- nunun galasõ önceki gün Şiş- li Cevahir Sahnesi Salon 1’de yapõldõ. Meltem Yıldı- rım’õn yazdõğõ, Kazım Ak- şar’õn yönettiği oyunda mü- badeleyle Girit’ten Türki- ye’ye göçmek zorunda kalan bir ailenin, aradan geçen 20 yõlõn ardõndan, özlemleri, hayatta kalma mücadeleleri ve aile içi ilişkileri anlatõlõyor. Oyunda dekor tasarõmõ Et- hem Özbora’ya, giysi tasa- rõmõ Şirin Dağtekin Ye- nen’e, õşõk tasarõmõ Önder Arık’a, müzik ise Nusrettin Özşuca’ya ait. ‘Fesleğen Çõkmazõ’nõn galasõna ilgi... Oyunda, Ayşen İnce ve Kubilay Karslıoğlu da rol alıyor. Kültür Servisi - Yapõmõ 31 yõl süren, sinema tarihinin en uzun filmi Fransa’da gösterime girmeye hazõrlanõyor. Çekimlerine 1978’de başlanan 150 saatlik ‘Cinématon’ adlõ filmin yönetmeni ise 1978’den bu yana bu proje üzerinde çalõşan, ancak başka bir sinema deneyimi olmayan Gerard Courant. Sanat, sinema ve düşün dünyasõndan birçok ünlü ismin 3 dakika 25 saniye boyunca kameranõn önünde doğaçlama olarak oyunculuk yaptõklarõ sahnelerden oluşan film, bu ay Fransa’nõn Avignon kentinde gösterime girecek. Ocak ayõnda ise Paris’te gösterimi yapõlacak olan filmde Ken Loach, Roberto Benigni, Samuel Fuller, Monty Python ve Terry Gilliam gibi sinema dünyasõndan isimlerin yanõ sõra satranç şampiyonu Joel Lautier de yer alõyor. ‘Cinématon’, çekildiği bölümlere göre önceki yõllarda da parça parça gösterime girmişti. Dünya sinemasõnõn en uzun diğer filmleri ise şunlar: ‘Büyükannem Martha’ (24 saat), ‘Berlin Alexanderplatz’ (15 saat 931 dakika), ‘Yukong, Dağları Nasıl Yerinden Etti?’ (13 saat), ‘Şoah’ (9 saat, 566 dakika), ‘Filipinli Bir Ailenin Evrimi’ (11 saat 643 dakika). Sinema tarihinin en uzun filmi 150 SAAT SÜRÜYOR