Katalog

CMYB C M Y B SAYFA CUMHURİYET 28 EKİM 2009 ÇARŞAMBA 10 DIŞ HABERLER [email protected] Dış Haberler Servisi - ABD Dõşişleri Bakanlõğõ’nõn yõllõk olarak yayõmladõğõ 2009 Dini Özgürlükler Raporu’nda, Türkiye’de devletin dini özgürlüklerin uygulanmasõna genelde saygõ gösterdiği, ancak laik devleti koruma gerekçesiyle, İslami ve diğer dini gruplara sõnõrlamalar getirmeye devam ettiği belirtildi. 1 Temmuz 2008-30 Haziran 2009 tarihlerini kapsayan raporda, dini özgürlüklere ilişkin “kayda değer ihlallerin görüldüğü” belirtilen ülkeler arasõnda Türkiye de yer aldõ. Raporun Türkiye bölümünde, “anayasanın din özgürlüğünü öngördüğü, diğer yasa ve siyasetlerin de dinin genelde serbestçe uygulanmasına katkı sağladığı, ancak laik devletin bütünlüğü ve varlığıyla ilgili anayasal düzenlemelerin bu hakları kısıtladığı” iddia edilerek şöyle denildi: “Devlet genelde dini özgürlüklerin uygulanmasına saygı gösteriyor. Devlet, ‘laik devleti’ koruma gerekçesiyle, İslami ve diğer gruplara sınırlamalar getirmeyi ve kamu binaları ve üniversitelerde İslami ifadeye belirgin kısıtlamalar koymayı sürdürdü. Yetkililer, devlet kuruluşlarında İslami başörtüsü takılmasına karşı geniş yasağı devam ettirdiler.” Türban sorusu Müslüman olmayanlara yönelik tehditlerin bir baskõ atmosferine yol açtõğõna ve Müslüman olmayan bazõ topluluklarõn özgürlüğünü azalttõğõna işaret edilen raporda, toplumun bazõ unsurlarõnõn Yahudi karşõtõ duygularõ dile getirmeye devam ettiği belirtildi. Raporda ayrõca, “Cumhurbaşkanlığı, silahlı güçler, yargı ve bürokrasi gibi devletin çekirdek kurumlarının, anayasanın gerekli kıldığı şekilde, cumhuriyet tarihi boyunca ülkenin laik geleneğini savunma rolünü oynadıkları” ifade edilerek, “kimi durumlarda ise devletin bu unsurlarının laik devlete yönelik tehdit gerekçesiyle hükümetin faaliyetlerine karşı çıktıkları” yazõldõ. ABD Dõşişleri Bakanlõğõ’ndan Michael Posner, raporun açõklanmasõnõn ardõndan basõn toplantõsõ düzenledi. Türkiye’de türban yasağõnõn kaldõrõlmasõnõn istenip istenmediğine ilişkin bir soru üzerine Posner, “Genel olarak umudumuz o ki, toplumlar, insanların dini tavır ve inançlarını şiddet içermeyen şekillerde ifade etmelerine izin verilmesinin bir yolunu bulacak” dedi. İran Cumhurbaşkanõ, Başbakan Erdoğan’õn sert çõkõşlarõndan duyduğu memnuniyeti dile getirdi Ahmedinejad’dan İsrail teşekkürü Dış Haberler Servisi - Başbakan Recep Tay- yip Erdoğan’õn Pakistan’dan sonraki durağõ nükleer faaliyetleriyle ilgili dikkatlerin çevrildi- ği İran oldu. İsrail’e yönelik sert çõkõşlarõ arasõnda “dost” olarak nitelediği İran’a kalabalõk bir he- yetle çõkarma yapan Erdoğan’õn temaslarõnda öne çõkan konular arasõnda Tahran’õn nükleer faali- yetleri ve doğalgaz çerçeve anlaşmasõ oldu. İran Cumhurbaşkanõ’nõn Birinci Yardõmcõsõ Mu- hammed Rıza Rahimi’nin resmi davetlisi olarak önceki akşam başkent Tahran’a giden Erdoğan, Mehrabad Havaalanõ’nda İran Dõşişleri Bakanõ Manuçehr Mutteki, Türkiye’nin Tahran Bü- yükelçisi Selim Karaosmanoğlu’nun da arala- rõnda olduğu yetkililerce karşõlandõ. Erdoğan te- maslarõ çerçevesinde dün İran Cumhurbaşkanõ Mahmud Ahmedinejad ile bir araya geldi. Cumhurbaşkanlõğõ Sarayõ’nda basõna kapalõ ola- rak gerçekleşen görüşme 1 saati aşkõn sürdü. AA’nõn haberine göre, görüşmenin ardõndan kal- dõğõ otelde basõna konuşan Erdoğan, ilişkileri ge- rek siyasi, gerek ekonomik, ticari, kültürel boyutta gerekse enerji alanlarõnõ kapsayacak şekilde de- ğerlendirme fõrsatõ bulduklarõnõ belirtti. “Teröre karşı alınacak ortak önlemler hususunu be- raber değerlendirme fırsatımız oldu. Bunu ulu- sal, bölgesel ve tabii küresel anlamda da de- ğerlendirme fırsatımız oldu” diyen Erdoğan ge- rek Rahimi gerekse Ahmedinejad ile görüşmele- rinin çok verimli geçtiğini söyledi. Erdoğan, “Gö- rüşmelerde nükleer enerji konusu gündeme geldi mi” sorusuna ise şu yanõtõ verdi: ‘Nükleer faaliyet enerji çalışması’ “Konu gündeme geldi, görüştük. Ve bu ko- nuda biliyorsunuz ilk Cenevre görüşmesin- de İran ortaya samimi bir tablo ortaya koy- du. Burada ‘ortak bir konsensüs oluşturalõm, çalõşalõm, bu konsensüs çerçevesinde de süre- ci işletelim’ yaklaşımı söz konusu. Hatta bunun zenginleştirilmesini gerek Rusya ile ge- rek ABD ile filan bir paylaşım içerisinde böy- le bir çalışma, ortak çalışma yapılırsa, ya- pabilecekleri istikametinde kendileri de za- ten bu olumlu yaklaşımı da gösterdiler. Do- layısıyla, bir olumlu yaklaşımın gelmesi sü- reci çok daha olumlu istikamette geliştire- cektir. Bu bir nükleer enerji çalışmasıdır, ba- rış amaçlı, insani amaçlı bir çalışmadır. Öy- le zannediyorum ki karşı tarafta görünenler de bu olumlu yaklaşıma olumlu bir yaklaşım göstereceklerdir.” Bu arada İran’õn devlet televizyonu Press TV, nükleer yakõt konusunda Tahran’õn BM’nin ha- zõrladõğõ öneriye yanõtõnõ 30 Ekim’de vereceği- ni duyurdu. İran’õn diğer devlet televizyonu El Alem de, Tahran’õn anlaşma taslağõnõ kabul edeceğini, ancak taslakta önemli değişiklikler ta- lep edeceğini öne sürdü. İran’õn yarõ resmi ajan- sõ ISNR, Erdoğan’la görüşmesi sõrasõnda Ahme- dinejad’õn “İsrail nükleer silahlara sahip olduğu müddetçe İran nükleer programına son ver- meyecektir” dediğini duyurdu. Ahmedinejad’õn bu sözlerinin nükleer yakõt konusunda BM öne- risinden bu yana konuyla ilgili ilk demeci oldu- ğu belirtildi. Türkiye’nin İsrail’e karşõ tutumu ne- deniyle Ahmedinejad’õn Erdoğan’a teşekkür et- tiği kaydedildi. Erdoğan, geçen hafta İran gezisi öncesinde yabancõ basõna verdiği demeçlerde, İs- rail’e sert eleştirilerde bulunmuş ve Batõ’yõ nük- leer konusunda İran’a çifte standart uygulamak- la suçlamõştõ. Doğalgazda çerçeve anlaşması Tahran’da bulunan Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanõ Taner Yıldız, İran’la doğalgaz alanõnda çerçeve anlaşmasõnõn imzalanacağõnõ söyledi. Gü- ney Pars havzasõnda TPAO ile arama çalõşmasõ yapõlacağõnõ söyleyen Yõldõz şu ifadeleri kullan- dõ: “Daha önce imzalanan 21, 22. ve 23. fazlara göre daha verimli sahalar olduğuna kanaat ge- tirdiğimiz ve karşılıklı konuştuğumuz bir yer üzerinde çalışma yapılacak. Çalışmalara ka- sım ayının ilk ya da ikinci haftasında başlamış olacağız. Buradaki model yap-devret modeli normalde. Bu anlaşma ile buradan çıkacak do- ğalgazın ve yan ürünlerinin pazarlanması söz konusu olacak. Doğalgazın en az yarısı Türkiye’de ya da Türkiye üzerinden pazar- lanacak. 35 milyar metreküp gaz çıkarılması öngörülüyor. ” Yõldõz bir soru üzerine Nabuc- co’nun gaz kaynaklarõndan birinin İran olabile- ceğini de söyledi. “Azerbaycan ile doğalgaz ko- nusunda görüşmelerimiz sürüyor” diyen Yõl- dõz, bir anlaşmaya varõlabileceğini umduklarõnõ ifade etti. Yõldõz, “Azeri kardeşlerimizin hak- larına halel gelmeyeceğini belirtmek istiyo- rum.” diye konuştu. Öte yandan, Başbakan Erdoğan, Türk ve İran- lõ işadamlarõna seslenirken İran ile ticarette or- tak paraya geçmek için 32 sayõlõ Türk Parasõ- nõn Kõymetini Koruma Hakkõndaki Karar’da de- ğişiklik yaparak yasal zemini hazõrladõklarõnõ anlattõ. Erdoğan’õn açõkladõğõ karar gereği Merkez Bankasõ, kendi listesinde yer almayan paralarla ilgili özel bankalarõn yaptõğõ işlemlere karõşmayacak. Böylece isteyen banka İran Ri- yali ve Rus Rublesi başta olmak üzere diğer pa- ra birimleriyle işlem yapabilecek. Tahran’da, İran Cumhurbaşkanõ Ahmedinejad’la bir araya gelen Erdoğan, görüşmelerde nükleer konusunun da gündeme geldiğini söyledi. Türk heyetinin Tahran’daki temaslarõ çerçevesinde doğalgaz konusunda işbirliğinin arttõrõlarak yeni bir çerçeve anlaşmasõnõn imzalanacağõ belirtildi. Dış Haberler Servisi - Türkiye’nin ev sahipliğin- de gelecek ay İstanbul’da yapõlmasõ planlanan Ak- deniz İçin Birlik Dõşişleri Bakanlarõ Toplantõsõ, İsra- illi bakanõn katõlõmõna iti- razlar nedeniyle ertelendi. Akdeniz İçin Birlik’in mimarõ olan Fransa’nõn Dõşişleri Bakanõ Bernard Kouchner, ertelemenin sebebi olarak, Mõsõr Dõş- işleri Bakanõ Ahmed Ebul Geyt’in, Filistinlilere ve genel olarak Araplara kar- şõ sert açõklamalarõyla bi- linen İsrail Dõşişleri Ba- kanõ Avigdor Lieberman ile görüşmek istememe- sini gösterdi. Lieberman, İsrail parlamentosundaki bir konuşmasõnda, Mõsõr Cumhurbaşkanõ Hüsnü Mübarek için, “Bizimle konuşmak istemiyor mu? Cehenneme kadar gidebilir” ifadesini kul- lanmõştõ. AB ve Akdeniz ül- keleri arasõndaki iş- birliğinin geliştiril- mesi için 1995 yõlõn- da başlayan Akdeniz İçin Birlik, Arap ül- keleri ve İsrail ara- sõndaki gerginlikler nedeniyle fazla iler- leme kaydedebilmiş değil. İsrail’in yük- sek tirajlõ gazetesi Yedioth Ahronot, Batõlõ diplomatlarõn Mõsõr ve İsrail’i ya- kõnlaştõrma çabala- rõnõn sonuç verme- diğini belirtti. Ha- berde, bu sõkõntõnõn, Türkiye ile İsrail arasõndaki ilişkiler- de gerginliklerin ya- şandõğõ bir döneme rastladõğõna dikkat çekildi. Filistinliye su ve zeytin hayal Dış Haberler Servisi - Uluslararasõ Af Örgütü, İsrail’i Filistinlilerin temiz suya erişimini engellemekle suçladõ. Ör- gütün yayõmladõğõ raporda, İsrail’in Filistin topraklarõnda yaşayanlarõn su ih- tiyacõna yönelik kõsõtlamalara gittiği, bu- na karşõn gerek İsrail’de gerekse işgal ettiği Batõ Şeria’da kurduğu Yahudi yer- leşimlerine neredeyse limitsiz su sağ- landõğõna dikkat çekildi. İsrail’in sõnõrlamalarõnõn Batõ Şeria ve Gazze Şeridi’ndeki Filistinlilerin yeterli miktarda suya erişimini engellediği kaydedilen raporda, İsraillilerin Filis- tinlilere göre en az 4 kat daha fazla su tükettiği belirtildi. Rapora göre, İsrail- liler kişi başõna günde ortalama 300 lit- re su tüketirken, Filistinlilerde bu mik- tar Batõ Şeria ve Gazze Şeridi’nde 70 litre ve Dünya Sağlõk Örgütü’nün 100 litre tavsiyesinin altõnda bulunuyor. Batõ Şe- ria’da kimi Filistinlinin erişebildiği günlük su miktarõ 20 litreye kadar düşüyor. Kõrsal kesimde yaşayan 180-200 bin Filistinlinin “akan suya” erişimi yok, diğerlerinin de ço- ğu zaman musluklarõndan su akmõyor. Dağlardaki su kaynaklarõnõn büyük bö- lümü ise Batõ Şeria’da yer alõyor. Ancak bu- nun yüzde 80’ini İsrail alõyor. Filistin köy- lerinde tarõm ve hayvancõlõk için de dahil ol- mak üzere günlük temel su ihtiyacõ karşõ- lanamazken, bu bölgelerin yanõndaki Yahudi yerleşimlerinde havuzlar bulunuyor, bü- yük çiftliklerde sulama yapõlõyor. Filistinliler, İsrailli yetkililerden izin almadõkça - ki bu neredeyse imkânsõz- yeni kuyu açamõyor ya da eskileri onaramõyor. 1.5 milyon nüfuslu Gazze’ye yönelik abluka ise su ve kanali- zasyon sistemini kriz noktasõna getirdi. Raporda dikkat çeken bir diğer ifade ise bir İsrail askerinin “Filistinlilerin evlerinin çatısındaki su depolarının atış denemesi için iyi bir hedef olduğu” yönündeki söz- leri. İsrail ordusunun çoğu zaman Filistin- lilerin tarõm alanlarõ için oluşturduklarõ su de- polarõnõ yerle bir ettikleri kaydedilen raporda, ayrõca Filistinli su yetkilileri kötü yönetim sergiledikleri gerekçesiyle eleştiriliyor. Zeytin hasadında saldırı Örgüt İsrail’e, Filistinlilerin suya erişimini engelleyen kõsõtlamalarõ kaldõrma, ayrõmcõ politikalara son verme, su tesislerine yöne- lik yõkõm emirlerini kaldõrma çağrõsõnda bu- lundu. İsrail ise “yanlı ve yanlış” olarak ni- telendirdiği rapora tepki gösterdi. İsrailli yet- kililer, İsraillilerin doğal kaynaklardan gün- lük 408, Filistinlilerin ise 287 litre su kul- landõğõnõ belirterek arada fark olduğunu ka- bul etmekle birlikte, bunun rapordaki kadar büyük olmadõğõnõ öne sürdü. Bu arada Batõ Şeria’daki bir grup Yahu- di yerleşimci bölgedeki zeytin hasatlarõnõ toplayan Filistinlilere saldõrdõ. İsrail’de ya- yõmlanan Haaretz gazetesinin haberine gö- re, Shvut Rachel yerleşiminde yaşayan bir grup, Filistinlilerin diktiği zeytin ağaçlarõ- nõn kendileri için bir saldõrõ tehdidi oluş- turduğunu öne sürerek protesto gösterisi yaptõktan sonra yakõndaki Filistin köyüne girdi. Ayrõca, Batõ Şeria’da dün yine bir yer- leşimci grup Filistinlilere ait onlarca zey- tin ağacõnõ kökünden söktü. Öte yandan İsrail’in Kanal 10 televizyo- nu, Filistin Yönetimi Devlet Başkanõ Mah- mud Abbas’õn, ABD Başkanõ Barack Obama’ya İsrail’le barõş sürecinde ilerleme sağlanmadõğõ gerekçesiyle görevini bõrak- mayõ düşündüğünü söylediğini öne sürdü. Erdoğan ve beraberindeki heyeti, İran Dışişleri Bakanı Manuçehr Mutteki karşıladı. (AA) Raporda türban yasağõ vurgusu Asyadevleribuluştu Hindistan, Rusya ve Çin dışişleri bakanları dün yaptıkları üçlü zirvede birlikte poz verdi. Yazılım ve telekomünikasyon şirketlerinin yoğunlaştığı Hindistan kenti Bangalore’da yapılan toplantıda, Hint Bakan Somnahalli Mallaiah Krishna, Rus Bakan Sergey Lavrov ve Çinli Bakan Yang Jieçi’nin, enerji alanında işbirliğini derinleştirmeyi ve terörle mücadelede ortak hareket etmeyi kararlaştırdığı bildirildi. (AFP) Af Örgütü’nün raporunda bir İsrail askerinin “Filistinlilerin evlerinin çatõsõndaki su depolarõnõn atõş denemesi için iyi bir hedef olduğu” yönündeki sözlerine de yer veriliyor. (Fotoğraf: AP) Filistin köylerinde içecek su yokken, yanõndaki yerleşimlerde havuzlar var DİNİ ÖZGÜRLÜKLER Akdeniz toplantõsõ Lieberman’a takõldõ Filistin ve Ürdün ulusal kadın futbol takımları arasında ilk kez yapılan maç beraberlikle sonuçlandı: 2-2. Filistin’in Batı Şeria bölgesindeki Faysal Hüseyin Stadyumu’nda önceki gün yapılan maçı iki taraftan 10 bin kişi izledi. (AFP) Berabere kaldılar 28 Ekim’de Taksim’deyiz. Cumhuriyetin tartõşõlmaz ilkelerine, devrimlerine, kazanõmlarõna, üniter yapõsõna, ulusal birliğine ve aydõnlarõna sahip çõktõğõmõzõ göstermek; Cumhuriyet Bayramõ’nõn 86 yõlõnõ kutlamak için, bayrak ve fenerlerimizle İstiklal Caddesi’nde, aydõnlarõmõz ve sanatçõlarõmõzla birlikte; davullar, zurnalarla yürüyeceğiz. Cumhuriyetimizin Sahipsiz Olmadığını Hep Birlikte Gösterelim! Toplanma Yeri: Fransız Konsolosluğu Önü - Taksim Fener Alayõ Başlama Saati: 19.23 Ulusal Sivil Toplum Kuruluşları Birliği MISIR’DAN İSRAİLLİ BAKANA İTİRAZ