Katalog

SAYFA CUMHURİYET 16 EYLÜL 2008 SALI 10 DIŞ HABERLER dishab@cumhuriyet.com.tr CMYB C M Y B KAVŞAK ÖZGEN ACAR N’olacak Bu Yunanistan’ın Hali? Yunanistan’da olup bitenlere göz atmadan önce Musahipzade Celal’in 1929’da sahnelenen ve 1938’de Muhsin Ertuğrul’un beyaz- perdeye aktardığı “Aynaroz Kadısı” ad- lı, kara mizah tiyat- ro oyununu anım- sayalım. Kuzey Yunanis- tan haritasına bak- tığınızda güneye doğru uzanan par- mak biçiminde 3 yarımada görürsü- nüz. Birinin adı Yu- nanca “Athos”, Türkçe “Ayna- roz”dur. Buradaki değil manastırlara, yarımadaya bile dişi sineğin ve ticaretin girmesi yasaktır. Melina Merküri Kül- tür Bakanı olarak erkek kılığında ya- rımadaya girememişti. 15. yüzyılda 30 manastırın her birinde yaklaşık biner keşiş yaşarken bugün 20- 90 yaşları arasında topu topu bin keşiş yaşıyor. Yunanistan’da özerk olan Aynaroz, dinsel olarak Fe- ner Patrikhanesi’ne bağlı- dır. Müsahipzade Celal, oyununda bu yarımadaya atanan dini bütün Yakup adlı Osmanlı kadısı ile bir kilisenin başpapazı Gre- goryos’un ortak alavere dalaverelerini sahneler. Müslüman ve Hıristiyan din adamlarının parasal üçkâğıtları, iç- ki ve kadın düşkünlüklerinin anlatıl- dığı oyunda ahlak adı altındaki çe- şitli ahlaksızlıklar hicvedilir. Günümüzde Başkeşiş Efrem, Os- manlı tapularına dayanarak Vato- pedi Manastırı’nın topraklarına yük- sek değer biçtirtip düşük değerli ka- mu arazileriyle ta- kas yaptırmış. Ti- caretin yasak ol- duğu manastıra, kimilerine göre 100 milyon, gö- revden alınan “ka- ra para” ile müca- dele biriminin ba- şı Yeorgios Zor- bas’a göre ise 300 milyon Avro kazandırmış. “Ay- naroz Kadısı” Gregoryos’tan farksız sicilli Kıbrıslı Efrem, Rum manastır- larında seks partileri düzenleyen keşiş Yosef’in de öğrencisiymiş. Çağdaş “Aynaroz Kadısı” oyunun- da rol alanlardan Deniz Ticaret ve Ege Bakanı Yorgos Vulgarakis, “siyasal ahlakla bağdaşmayan servet edin- mesine ilişkin sav- lar üzerine” istifa et- ti. Takas işlemlerini yürüten avukat ka- yınpederi, işlemleri gerçekleştiren noter ise eşiydi. Servet bil- diriminde 18 bin Avro’ya karşılık, ba- kanın bir “offshore (kıyıötesi)” şirkette 2.5 milyonluk varlı- ğı çıktı. Başbakan Konstantin Kara- manlis’in seçim bölgesi yöneticisi Hristos Zahopulos da, bizdeki AKP Genel Başkan Yardımcısı Şa- ban Dişli olayı benzeri uygulama- larla, koruma bölgesi ara- zilerinin peşkeş çekilme- sine göz yumduğunun anlaşılması üzerine ara- lıkta intihar girişiminde bulunmuştu. Ayrıca Atina Olimpi- yat Oyunları’nda kullanı- lacak araç gereç satmak için Siemens’in Yunan yöneticilere yüzde 8 ora- nında “komisyon” ver- mesini, “Deniz Feneri” olayında olduğu gibi Alman savcısı ortaya çıkardı. (Bu Almanları anlamak gerçekten güç! Alan razı satan razı onlara ne?) Siemens’in eski Baş- bakan Konstantin Miçotakis’in milletvekili oğlu Kiryakos’un büro- sunu dayayıp dö- şediği de belgelendi. Türkiye’den farklı olarak, iktidar bası- nı da yasal soruş- turmadaki salyan- goz hızını şiddetle eleştiriyor, halk dü- zinelerle sanığın yar- gıya sevk edilme- mesine homurdanı- yor. Türkiye’deki gi- bi Yunanistan’da da ekonomik büyüme yavaşladı. Faizler ar- tıyor. Enflasyon yük- seliyor. İki ülke ara- sında fark var. Recep Tayyip Erdo- ğan yüzde 47 ile kürsülerde meydan okurken, Karamanlis 2 sandalye ile ik- tidarını korumaya çalışıyor. Komşuların birinde anlatılan bir öyküyü aktaralım! Bir inek, bir at, bir eşek, dağılıp insanların ne yaptıklarını öğrenmeye, beş yıl son- ra buluşmaya karar vermişler. Beş yıl sonra buluşma yerine önce inek ile at gelmiş. İkisi de dişleri dökül- müş, kamburları çıkmış, çökmüş ve perişan olarak dönmüşler. At sormuş: “Ne oldu sana böyle?” İnek, iç çekerek yanıtlamış: “İn- sanlar çok acımasız. Beni durmadan birbirlerine sattılar. Alan sütümü sağdı. Bir başka ineği yanıma koyup çifte koştular, aç bıraktılar. Canımı zor kurtardım!” Sonra at anlatmış: “Benim de ağ- zıma bir demir parçası gerdiler. Ağzımı açamadım. Üzerime bindi- ler. Binmedikleri zamanlar zincire vurdular... Belim çöküp de sırtımda taşıyamaz olunca arkama koca- man bir araba bağlayıp hepsini bir- den taşıtmaya başladılar. Taşıdıkça kırbaçladılar. Ben de canımı zor kur- tardım!” Bir süre sonra eşek mutluluktan anıra anıra gelmiş! Şişmanlamış, tüyleri parlamış, gözleri “eşek gö- zü güzelliğinden” daha da güzel- leşmiş. Üzerinde lacivert takım el- bise varmış, son modaya uygun olarak kravat takmamış! İnek ile at “Hayrola! Ne oldu böyle sana?” diye sorunca eşek ka- sıla kasıla anlatmaya başlamış: “Yolum bir ülkeye düştü. Biri ba- ğırdıkça insanlar onu coşkuyla al- kışlıyordu. Ben de dayanamadım yüksekçe bir yere çıkıp anırmaya başladım. Ben anırdıkça insanlar be- nim yanıma koştular. Bağırmamı bi- lirsiniz, duyan yanıma koştu. Onlar geldikçe ben daha çok din-min, iman-miman, türban-mürban diye bağırdım! Sonra beni seçip bir kol- tuğa oturttular. Elimi sıcak sudan so- ğuk suya sokmaz oldum. Bir şey yapmama gerek yoktu. Ben anır- dıkça, onlar ‘Ülke seninle gurur duyuyor!’ diye alkışlıyorlardı. Onlar alkışlıyordu, ben de yedikçe yiyor- dum. Yedikçe palazlandım. Bazıla- rına de yedirdim, onlar da palaz- landı. Palazlandıkça bana yeni yi- yecekler getirdiler.” İnek ve at şaşkınlıkla sormuşlar: “Peki! Senin eşek olduğunu anla- madılar mı?” Eşek katıla katıla güldükten son- ra yanıtlamış: “Anladılar anlaması- na da iş işten geçmişti!” Komşuların Birinden! Ümit Yaşar Oğuzcan’ı gel de şu şiiri ile anma!“Günlerden bir gün / Hamama gideceği tuttu / Sadrazam hazretlerinin. / Bir yanında birinci veziri, / Bir yanında ikinci ve- ziri, / Bir yanında üçüncü veziri, / Sonra efendime söyleyeyim; / Peş- kircibaşısı, / Nalıncıbaşısı, / Sa- buncubaşısı ,/Velhasıl tam dört yüz kişilik kafile / Peştamal takip girdi- ler hamama, / Geçtiler kurnaların ba- şına / Üçer beşer. / Sadrazam der- seniz; / Kuruldu göbek taşına, / Yan gelip yattı. / Memleketin en ünlü tel- lakları / Sardılar dört bir yanını, / Ki- mi elini kaptı kimi bacağını, / Bir ke- seleme, sürtme faslıdır başladı. / Tam on iki saat, / On iki ünlü tellak / İncitmeden keselediler / Hazretin mübarek vücudunu. / Öylesine kir çıktı ki sormayın / Her biri nah par- mağım gibi. / ‘ -Aman efendim bu ne kiri?’ Demeye kalmadı, / Kese- lerin altında eriyip gitti / Koskoca sadrazam. / Bütün maiyet erkânı ye- rinden fırladı / ‘ -Nittunuz Devletli- yi’/ Dediler tellaklara./Tellaklar ce- vap verdi: / ‘ - Biz yıkadık kesele- dik/ Devletlinin kirden ibaret / ol- duğunu bilemedik. / Suç bizde de- ğil, / Neyleyelim. / Kir bitti / Sadra- zam elden gitti.’“ Sadrazam Hamamda Konu “Aynaroz Kadısı”ndan açıl- mışken oyundan bir alıntıyı ak- tarıp Hayyam ile noktalayalım. Dini bütün Osmanlı kadısı Yakup, oyun- da eşine şarap gösterip “İç Eda! İç! Ben onların kâffesini sirke eyledim!” der. Hayyam ise şöyle dörtler: “Demişler ki! Haram nedir bilmez Hayyam. Ben haram ile helali karıştırmam. Dost ile içilen ‘şarap’ helaldir, ‘Puşt’ ile içilen su bile haram…” Kültür Bakanı Ertuğrul Günay, “Aynaroz Kadısı” oyununu Devlet Ti- yatroları’nda yeniden sahneletip Anadolu’da dolaştırıp TRT ekranı- na yansıtsa acaba nasıl olur? Kö- şeye katkıda bulunan başta rahmetli yazar ve ozanlar ile günümüz çi- zerlerine saygılarımla… Bir de Hayyam’dan! Elmek: oacar@superonline.com Faks: 0312. 442 79 90 Bolivya’da muhalefet, ABD elçisinin kovulmasõnõn ardõndan hükümetle masaya oturdu Elçi gitti isyan bittiDış Haberler Servisi - Bolivya’da solcu Devlet Başkanõ Evo Morales’in anayasa paketine karşõ çõkarak, gös- teriler başlatan ve şiddet olaylarõnõ ateş- leyen muhalefet, hükümetle masaya oturdu. Morales yönetiminin ülkenin zenginliklerini her kesime eşit dağõt- ma planõna karşõ çõkan muhalefetin ge- ri adõmõ, hükümetin geçen hafta ABD elçisini “istenmeyen kişi” ilan etme- sinin ardõndan geldi. Morales karşõtlarõnõn kalesi duru- munda olan Santa Cruz’da, muhalefet kanadõ şiddet olaylarõnõn yaşandõğõ gösterilerin “diyalog için iyi niyet gös- tergesi” olarak durdurulduğunu açõk- ladõ. Santa Cruz Yurttaşlõk Komitesi ta- rafõndan önceki gün yapõlan açõkla- mada, “Eyaletteki tüm barikat nok- talarını kaldırmaları gerekeceği” belirtilerek diğer muhalif eyaletlerin de “aynı şeyi yapmaya” hazõrlandõklarõ duyuruldu. Açõklamanõn ardõndan, ta- raflarõn temsilcileri, siyasi krizin sona erdirilmesi amacõyla başkent La Paz’da bir araya geldi. Bolivya’da ül- kenin ilk yerli Devlet Başkanõ Mo- rales’in uygulamalarõna karşõ çõkan, merkezi yönetimden geniş özerklik ta- lebinde bulunan liberal muhalifler ta- rafõndan yönetilen Santa Cruz, Pan- do, Beni, Tarjia ve Chuquisaca eya- letleri bir süreden beri şiddet olayla- rõna sahne oluyor. Çatõşmalar ülkenin bir iç savaşa doğru sürüklendiği kay- gõsõna neden oluyor. Morales, toprak reformu ve doğal- gaz gelirinin yeniden bölüştürülme- sini içeren anayasa reformu paketini 7 Aralõk’ta referanduma sunmayõ planlõyor. Merkezi yönetim, geçen cu- ma sõkõyönetim ilan ettiği ülkenin zen- gin eyaletlerinden Pando’daki şiddet olaylarõnda ölenlerin çoğunun Mo- rales yanlõsõ yerli köylüler olduğunu açõkladõ. Pando eyaletinde en az 18 ki- şi yaşamõnõ yitirirken, 100 kişi yara- lanmõştõ. Dış Haberler Servisi - Çin’de bozuk mama yiyen binlerce bebekten ikisinin öldüğü, 1253’ünün hastalandõğõ, 53 bebeğin durumunun ağõr olduğu açõklandõ. Skandalla ilgili olarak iki kardeşin tutuklandõğõ bildirildi. Şinhua haber ajansõ, Beng soyadlõ kardeşlerin, Hebei bölgesinde bir süt toplama merkezi işlettiklerini ve protein seviyesini yüksek göstermek için süte plastiklerde kullanõlan melamin kimyasalõnõ katmakla suçlandõklarõnõ duyurdu. Haberde, kardeşlerin günde yaklaşõk 3 ton süt satõşõ yaptõklarõ belirtildi. Çin Sağlõk Bakanlõğõ, şimdiye kadar 10 bin çocuğun Sanlu firmasõ tarafõndan üretilen bozuk mamadan yediğini duyurdu. Çinli yetkililer geçen cuma günü yaptõklarõ açõklamada, bebek mamalarõna plastik ve yapõştõrõcõ üretiminde kullanõlan melamin karõştõğõnõ bildirmişlerdi. Hastalanan 1253 bebekten 340’õ hastanelerde tedavi altõnda bulunuyor. Bebeklerden 432’sinde böbrek rahatsõzlõğõ saptandõ. Ülkenin kuzeybatõsõndaki Gansu bölgesinin bozuk mama skandalõndan en çok etkilenen eyalet olduğu öğrenildi. 2 BEBEK ÖLDÜ 53’ÜNÜN DURUMU AĞIR Çin’de mama skandalı büyüyor Başbakan Karamanlis. Bolivya’nõn solcu Devlet Başkanõ Morales’in anayasa reformuna karşõ çõkan muhalif eyaletlerdeki gösterilere son verildi. Muhalefet ve hükümet temsilcileri başkent La Paz’da bir araya geldiler. Morales, anayasa reformuyla zenginliklerin eşit dağõtõlmasõnõ hedefliyor. Ramazan’da yardım izdihamı: 21 ölü Endonezya’da ramazan ayı dolayısıyla bir zengi- nin yardım dağıtımı sıra- sında çıkan izdihamda en az 21 kişi öldü. Doğu Ca- va’nın Pasuaran kasaba- sında yardım için sıraya giren yaklaşık 1000 kişi panik içinde birbirini ez- di. İzdihamda ilk belirle- melere göre onlarca kişi de yaralandı. Yardım al- mak için sırada bekleyen- lerden bazılarının hava- sız kalarak yaşamlarını yitirdikleri öğrenildi. (Fotoğraf:AFP) BAŞSAĞLIĞI TÜRK GEMİ MÜHENDİSLERİ CEMİYETİ’nin ve ardından TMMOB GEMİ MÜHENDİSLERİ ODASI’nın kuruluşunda büyük emeği ve önemli katkıları olan eski İTÜ Rektörü ve TÜBİTAK Bilim Kurulu Başkanlarından, DEĞERLİ HOCAMIZ Prof. Dr. KEMAL KAFALI’nın VEFATINDAN DUYDUĞUMUZ DERİN ÜZÜNTÜMÜZÜ BELİRTİR; MERHUMA TANRIDAN RAHMET, YAKINLARINA BAŞSAĞLIĞI DİLERİZ. TMMOB GEMİ MÜHENDİSLERİ ODASI Çocuklarõ ve öğrencileri olma onurunu taşõdõğõmõz canõmõz babamõz, dedemiz; İTÜ eski rektörlerinden, TÜBİTAK eski başkanlarõndan, İTÜ Vakfõ Kurucusu, Merhume Muzaffer Kafalõ'nõn sevgili eşi, PROF. DR. KEMAL KAFALI'yõ kaybettik. Uğurlama 16 Eylül 2008 Salõ günü saat 11.00'de İTÜ Taşkõşla'da yapõlacak törenin ardõndan Teşvikiye Camii'nde kõlõnacak öğle namazõ sonrasõ Karacaahmet Mezarlõğõ'nda tamamlanacaktõr. Ercüment, Sõrma, Kemal ve Deniz Kafalõ Binnur, Mahmut, Põnar ve Alp Özkan ve Haçikcan ile Salcõ, Korur, Erimçağ, Tosun, Petekoğlu, Tunca aileleri VEFAT