Katalog

SAYFA CUMHURİYET 27 HAZİRAN 2008 CUMA 16 EKONOMÎ ekonomidcumhuriyet.com.tr BORSA 26 HAZİRAN 2008 HtoM to*fiıBı Kpfş DO|ak D#ı W l»l»ı» ıt.Ort «Effl*.2.7j kOd ("ÎS8 S A T p B YiOt.0 nKaUo M2 117 SsPrttf 1.41 (18) -4.79 8.13 36.054 i •1.46 4.06 820.431 I -2.16 2.74 U.2Jİ " 11213 m i •0.» 13.» iffiSiS -6.37 2.35 241,069 -2.42 10.20 7,BO5,12! -1.96 10,07 10,7*1.661 •0.92 10.66 313™" •5.71 1.71 15 •1.14 1.77 - 1.62 1! •3.73 1.5g I 411 . İS 1.47 0,70 -2.38 0.82 4.S 1,49 4,011,251 443İ761 0.61 54.17 ı.ow: VMBtyKEty. JÖJ57 4.118 Dünyanınyeni büyüme kaynaUarı bulması gerektiğini düşünenNobelödüllüStiglitzçözümönerisinidesundu gazinosu'na vergi koyun Ekonomi Servisi- Nobel ödü- lü sahibi, ünlü ABD'li iktisatçı Prof. Joseph Stiglitz, sermaye ka- zançlaruıdan daha az vergi alın- dığına dikkat çekerek bu ka- zançlamı en az diğer gelirler gi- bi vergilendirilmesini önerdi. Is- tanbul'da öııceki gün başlayan 15. Dünya Ekonomi Kongresi'nde yarın bir konuşma yapacak olan Stiglitz, Madrid'de yayımlanan El Pais gazetesindeki makalesinde sermayeden kazanç elde edenle- ri "\\all Street gazinosunda para kazananlar" diye tanım- layarak, bu paralann vergilendi- rilmesi gerektiğine dikkat çekti. ANKA'nın haberine göre ma- kalesinde, "Wall Street gazi- nolannda bahis oynayarak ge- • Paradan para kazananlan gazinolarda bahis oynayarak zengin olanlara benzeten Columbia Üniversitesi öğretim üyesi Stiglitz, hem sermaye gelirlerinin hem de petrol ve gaz şirketlerinin olağanüstü kârlannın vergilendirilmesini istedi. lir sağlayanlar, başka yollar- dan para kazananlara göre neden daha düşük vergi ödii- yor" diye soran Stiglitz, "Ser- maye kazançlarından en az normal gelirler kadar vergi ahnmasını, ek olarak gaz ve petrol şirketlerinin olağanüstü kazançlarının vergiye bağlan- masını" önerdi. Dünyanın yeni büyüme kay- naklannı düşünmesi gerektiğini belirten Stiglitz, "Ekonomik büyümenin, emlak veya fi- nansal spekülasyona değil, bi- limsel ve teknolojik ilerlemeye dayanması isteniyorsa, mali sistemlerin yeniden ayarlan- ması gerekli. Bu sebeple de sermaye kazançlarının vergi- lendirilmcsi şart" diyevurgu- ladı. "Eşitsizlikler çoğu ülkede artüğina göre ekoııoınik olarak işleri iyi gidenlerin daha çok vergi ödcnıcsinin ınaııtıklı" ol- duğunu yazan Stiglitz, böylece gı da ve enerjifiyatlanndakiaşı- n artışlann yarattığı geri- limlerin hafıfletileceğini savundu. Makalesinde, kü- resel ekonominin yavaşla- ma dönemine girdiğini, bundan da yoksullann ya- nı sıra orta sınıflann da et- kilendiğine dikkat çeken Stiglitz, mevcut krizi, Irak savaşı ve bioyakıtlann tetik- lediğini de öne sürerek, ABD ve AB'nin çiftçilerine öde- dikleri büyük sübvansiyonlann gelişmekte olan ülkelerdeki tan- mı güçleştirdiği- ne vurgu yaptı. 1 TEMMUZ'DA YÜZDE 5 ARTACAK Yeni asgari ücret 503.26 YTL Çekmeköy'de 28 dönüm arazi üzerinde kurulu Balparmak tesisleri, Avrupa'nın en büyük üretici tesisleri arasında yer alıyor. 'îyi bal, yapısını çözerekanlaşılır' Ekonomi Servisi - Türkiye'nin önde ge- len bal üreticilerinden Balparmak, bugüne kadar 2 milyon Avro yatırdığı Bal Analiz Laboratuvan'nda en iyi bal nasıl elde edi- lir, sahte bal nasıl anlaşılır gibi sorulann ya- mtlarmı araştınyor. Balparmak, balı ancılardan satın alırken 65 farklı parametresini inceleyerek, ancının anya şeker yedirip yedirmediğini, veteriner ilacı verip vermediğini, balın hangi yöreden geldiğini inceliyor. Balparmak Ar-Ge ve Kalite Güvence Müdürü Aslı Elif Sunay, Bal Analiz La- boratuvan'nda düzenlenen basın toplantı- sında yaptığı konuşmada, günümüzde bal- la ilgili problemlerin başında, tüketiciyi al- darmaya yönelik yapılan uygulamalarm geldiğini belirterek, bunlann genel olarak, annın şeker şurubu ile beslenmesi ve bala çeşitli şeker şuruplannın doğrudan ilave edil- mesi olarak tammlanabileceğini ifade etti. Balda hile olup olmadığını, sadece balın tadından, kokusundan ya da görüntüsünden anlamamn mümkün olmadığını açıklayan Sunay, tek yöntemin balın yapısının analiz edilmesi olduğunu vurguladı. ANKARA (Cumhu- riyet Bürosu) - Asgari ücret, 1 Temmuz'dan iti- baren yüzde 5 artışla 16 yaşından büyükler için geçim indirimi dahil net 503.26 YTL'ye yüksele- cek. Asgari Ücret Tespit Komisyonu karan doğ- rultusunda, yıl somına kadar geçerli olacak as- gari ücrette 1 Tem- muz'dan itibaren düzen- lemeye gidilecek. Buna göre, halen 16 yaşından büyük bekâr bir işçi için asgari geçim indirimi da- hil brut 608.40, net 481.55 YTL olan asgari ücret, brüt 638.70, net 503.26 YTL'ye yüksele- cek. Asgari ücrette yapı- lan net artış 21.71 YTL olacak. Halen 16 yaşın- dan küçükler için brüt 515.40, net 414.92 YTL olan asgari ücret, 1 Tem- muz'dan itibaren brüt 540.60, net 432.97 YTL'ye yükselecek. Böylelikle 16 yaşını dol- durmuş işçilerin bir gün- lük normal çahşma kar- şılığı asgari ücretleri brüt 21.29, 16 yaşını doldur- mamış işçilerin de 18.02 YTL olacak. Kapıcılar için brüt 608.40, net 517.14 YTL olarak uy- gulanan asgari ücret ise brüt 638.70, net 542.90 YTL'ye yükselecek. Temmuz ayında yapı- lacak düzenleme, asgari ücret üzerinden yapılan kesintileri ve işverene maliyeti de arttıracak. 16 yaşından büyük işçiler için yapılan kesinti 135.44,16 yaşından kü- çük işçiler için 107.63, kapıcılar için de 95.81 YTL'yi bulacak. Asgari ücretin işverene toplam maliyeti 16 yaşından bü- yük işçiler için 776.02, 16 yaşından kiiçük işçiler için 692.64, kapıcılar için 772.02 YTL olacak. 'TekePin satışı usulsüz' Ziraat Mühendisleri Odası veKlGEM, Tekel Sigara 'nın satışının iptali için dava açtı. Buna göreyabancıya taşınmaz satışını da içerdiği için BAT'a deviryasal değil MURAT KIŞLALI ANKARA - Mevcut mevzuata göre Türkiye'de şu anda yabancıla- ra taşınmaz satışı mümkün olmadı- ğı için, bünyesinde çok sayıda ta- şınmazı olan ve hafta içinde British American Tobacco'ya (BAT) dev- redilen Tekel Sigara Işletmeleri'nin satışınm yasal olmadığı beliıtildi. Ziraat Mühendisleri Odası (ZMO) ile Kamu lşletmeciliğini Geliştirme Merkezi (KİGEM) Vakfi, Tekel Si- gara Işletmeleri'nin BAT'a satışının iptaline yönelik Damştay 13. Dai- resi'nde dava açü. Dava düekçesinde şunlar yer aldı: • Bayındırlık ve Iskân Bakanlı- ğı Tapu ve Kadastro Genel Müdür- lüğü Yabancı lşler Dairesi Başkan- hğı'nm 14 Nisan 2008 tarih, 1657 No'lu genelgesi ile yabancı uyruk- lu gerçek kişiler ile yabancı ülkelerde bu ülkelerin kanunlarına göre ku- rulan tüzelkişiliği haiz ticaret şir- ketlerinin Türkiye'de taşınmaz edin- me ve intikal taleplerinin ikinci bir talimata kadar bekleti Imesine karar verihniştir. lhale konusu şeyler ara- sında taşınmazlar da bulunmaktadır. Bu taşınmazlann üzerinde yer aldı- ğı topraklar çok büyük alanlara sa- hiptir. Dolayısıyla bu toprakların mülkiyeti de BAT'a geçecektir. Oy- sa şu anda yabancılara taşınmaz satışı mümkün değildir. i/ ÖYK,kanunlardabulunmayan bir yetki kullanmış ve BAT'a ta- şınmaz sanşına karar vermiştir. Şart- namede bu yönü ile kanuna aykın- dır. lhale Komisyonu kanunlarda bu- lunmayan bir iş gerçekleştirmiştir. Bu nedenlerle üıale ve ÖYK kara- nnın yetki yönünden iptali gerekir. f.YmvrKı«iı8aı*. Yîtaı YtimFii.Yll.Ott. 0.51 Ytztılat HoMing 715 Zottı Enttii 5! 2. ULUSA1 AllıııuiıiiJ: Ç;-,:!IV B«d:.nI<M.!l Blllk Mor-,u,-,ll Dtnbntl FMil an EgeProlıl FonFn.K». IpefcMaitaadık m*jeAsljııÇım«nlo62.00 MtMjBoyı MateniluıOlaldıfc 0.92 D.91 1.62 . . ;Tıran 21.90 Sılvetlıne Endustı 0.97 Sonrıez PâmıitKj ŞekstFınKll 3.06 3J4 1.08 1.15 0.50 0.53 0.45 049 1.23 1.30 2.25 2.46 13.10 13.40 2.03 2.24 59.50 62.00 0.65 0.92 0.64 0.93 1.57 1.65 20.20 22.70 0.50 0.48 0.51 1.13 052 I!M e.4j 13.50 3,12 1.11 ı'.'a 0,4li U4 :.?t 15 :'O iiîlKl 0,1» Olilı roi'ö 0S1 117 0.49 •!.5O 3.16 •1.77 1.11 •3.85 0.51 •9.80 0.47 •3.13 1.26 •5,79 2.32 -2 22 13 26 -724 2.12 -1.61 60.37 -6.52 0.8S -549 0.90 -3.09 1.59 •7.76 21.06 •6.19 0.93 •0*5 1.16 •2.00 0.49 22,815 :»;.: ı. 8,430 222.227 185,051 «06,637 252,112 1,727,192 97,677 86,152 207,436 105,850 1,004,757 1.611,147 31,445 61,138 cözaitı Pazarı AraiTekstlı BoyasanTekjlil S Prmroş 0.19 0 15 0.21 0.32 0.74 0.41 033 EGSG.M.Y.O. Eaem Spa Gıyım MıknıTıkım MadurZortuHoldıngO.59 Okan Te*!rtı( 0.15 Sf-lı-ıA G'!t C2\ TranstûtkHoM. 0İ4 TümlBks 01i 0.15 0.16 0.20 0.22 0.30 0.33 0.74 0.82 0.39 0.41 0.49 0.53 0.25 0 İ 6 0.64 0.65 0.14 0.16 0.18 021 0.21 0.24 0.18 o.ro 0.31 0.112 0.40 0.50 12S 0.65 116 0.19 022 02* 6.67 0.16 •4.76 0J0 •3.13 0.30 10.81 0.82 -244 0.40 -5.66 0.51 •3.70 0^5 10.17 0.65 - 0.14 •9.52 0.19 -8.33 0.23 1..M9 11,111 xm 52,965 32.679 ~'.(İ31 i,m 67.975 :-,709 ,-,m 6.994 453 Yeni Ekonomi Pazarı AnradaBıkjsayat 1.87 1.80 1.89 1.63 DalasatıBilgnıytt 2.82 2.78 3.00 2.80 Piaslıkkart 1.83 1.76 1.83 1.83 -2.14 1.84 80.672 •0.71 2.89 267,965 • 1.79 132,102 NHKEZUİİU CM lABDDolan 1 Avustralya Dolan 1 Danimarka Kronu 1 Avro 1 tngiliz SIL'I lıııı 1 lsviçre Frangı 1 lsveç Kronu 1 Kanada Dolan 1 Kuveyl Dinan 1 Norvcç Kronu 1 Sud. Aıb. Riyali lOOJaponYcni 1 Ycnı Israil Şckeli SJKIHJ I İ2Ö95 1,1586 0,25446 1,8981 2,3944 1,1695 0,20056 1,1980 4,5254 0,23817 0,32351 1,1201 n Sfflf Î3ÎÎÎ 1,1662 0,25571 1,9073 2,4069 1,1770 0,20265 1,2034 4,5850 0,23978 0,32409 1,1275 Z7ÎUİAN 2008 HHIt y' İ,2Ö87 1,1533 0,25428 1,8968 2,3927 1,1677 0,20042 1,1936 4,4575 0,23800 0,32108 1,1160 0,34936 •1,2171 1,1732 0,25630 1,9102 2,4105 1,1788 0,20312 1,2080 4,6538 0,24033 0,32652 1,1318 0,36727 YATIRIM FONLAR1 YORUM ÖZTtN AKGÜÇ Uretim Değil Rant Ekonomisi Özellikle 1950 sonrası ülkemizde her iktidar, çe- şitli yollarla kendine yandaş, destekçi varsıl bir ke- sim yaratmtş ve yaratmaktadır. Varsıl kesim ya- ratmada, politik hesaplar, çıkar bölüşme, pay al- ma gibi güdüler etkili olduğu gibi, dış güçlerin yer- li işbirlikçi yaratma stratejileri de etkili olmuştur. Geçmişte üretim ve yatırım özendirmeleriyle varsıl yaratma oldukça yaygın biçimde iken, AKP bu alanda ise kolayı, hazırı yemeyi yeğle- miştir. AKP, kendi varsılını üretim artışı, ekonomik an- lamda gerçek yatırım artışı ile değil, rant sağla- yarak yaratmaktadır. Yatınm, üretim zordur, ger- çek girişimcilik nitelikli emek ve risk almayı, ça- bayı gerektirir. Oysa rant; emek, çaba risk almayı gerektirmez. Rant, özellikle toprak rantı emeğe dayanmayan havadan inme bir kazanç sağlar, toplumsal açıdan haksız bir zenginleşmeye yol açar. AKP varsıl türetmede, yandaş zenginleştirmede de bu kolay yolu yeğlemiştir. Rant yaratma... Emeksiz, herhangi bir bilgi, yetenek gerektirme- yen, riski olmayan yollarla, kişi zenginleştirmek. Rant yaratmanın en kolay yolu, imar oyunlandır. Bir yeri imara açmak, imar izni, kat müsaadesi, çarpıcı, kulağa hoş gelen kentsel dönüşüm pro- jeleri, tüm bunlar havadan inme bir zenginlik ya- ratır. Bu tür bir kazancın, zenginliğin bölüşümü de dar bir alanla sınırlı kalır. Rant yaratmanın yaygın yollanndan biri de yük- sek reel faiz ödemektir. Faiz ödemeleri de bir ak- tarma, bir transferdir. Faiz alan, emeğinin karşı- lığı bir gelir elde etmemekte, katma değer ya- ratmamakta; sadece değer yaratanlardan pay al- maktadır. Yüksek faiz ödemesi, borçlanılarak fon- landığından, geniş kitleler bu politikanın sıkıntı- larını, sakıncalarını daha doğrudan tam hisset- memektedirler. Faiz ödemek için borçlanmanın bir sınıra ulaşması halinde, geniş kitleler, yüksek faizin yükünü daha ağır biçimde duyacaklardır. Kamu mallannı, degeri giderek düşen dolar kar- şılığında satma, yaygın bir deyişle peşkeş çek- me, rant yaratma, kişi zengin etme ya da varsılı daha da varsıl hale getirmenin başka bir yönte- midir. Ayrıca kamu ihalesi de kişi zengin etme- nin yaygın bir yolu olarak kullanılmaktadır. Rant ekonomisinde, gerçek ekonomik anlamda yatı- nm yapılmadığı için üretim artışı sağlanamamakta, yeni iş olanakları yaratılamamakta, iç tasarruflar arttırılamamakta; cari işlemler açığı kapatılama- makta; iç ve dış borç artışı durdurulamamakta- dır. Rant ekonomisi, ülkenin geleceği için de umut- ları azaltmakta, mevcut kısırdöngüleri daha da içinden çıkılmaz hale getirmektedir. Türkiye ekonomisinin hemen her dönemde bir ölçüde rant ekonomisi oluşturduğu söylenebilir; ama bu konuda doruğa herhalde AKP döneminde ulaşılmıştır. Üretime değil üretmemeye prim ve- rilmesi, üretimin doğrudan ya da dolaylı biçim- de engellenmesi, ülkemizin ulusal geliri içinde yal- nız tanmın değil, imalat sanayiinin de payının azal- masına yol açmıştır. Ekonomide temel sorun, temel gereksinimle- ri karşılamaya yönelik üretimi arttırmaktır. Rant ya- ratarak, para oyunlan ile üretimi arttırmak ola- naksızdır. Aksine dolaylı biçimde de olsa üretim engellenir. Havadan inme kazanç sağlama, ser- vet edinme iştahı yüksek bir toplumu, üretici, üret- ken bir toplum haline getirmek zorlaşır. Benim katıldığım, savunmaya çalıştığım görüş bir ülkenin gerçek zenginliğinin ya da yoksullu- ğunun insanı oîduğudur. Insanımız, üretken ha- le gelmedikçe, kendi ayağı üzerinde durmadık- ça, değer yargıları, davranış biçimleri değişme- dikçe, ne kalkınabiliriz ne ülkede gerçek demok- ratik düzeni kurabiliriz, ne de Türkiye'yi dış ayar- tılardan (iğvadan), dayatmalardan, yönlendir- melerden kurtarabiliriz. Rant ekonomisi iç ve dış bağımlılığı daha da sıkılamaktadır. TURYAP müşterîsine TEB kredisı • Ekonomi Servisi - Türkiye Ekonomi Ban- kası (TEB) ve TURYAP işbirliği yaptı. TEB Bireysel ve tşletme Bankacılığı Genel Müdür Yardımcısı Cemal Kişmir, TURYAP yetkilile- rinin de katıldığı toplantıda işbirliği hakkında şu bilgileri verdi: TURYAP'tan ev alacak tüke- ticilere tüm vadelerde yüzde 1.5 faiz oranıyla kredi kullanduılacak. flk ödeme 4. aydan itiba- ren yapılacak. Bu krediyi kullananlar tıpkı "molalı kredi"de olduğu gibi her yıl 2 ay ara verebilecek. Kredi kullanacaklar özel koşullar- la TEB Sigorta'dan yararlanacaklar. 26 HAZİRAN 2008 Fon Adı Dünkü Flyat Fark Fon Adı Dünkü Flyat Fark Fon Adı Dünkü Flyat Fark Fon Adı Dünkü Flyat Fark Fon Adı Dünkü Flyat Fark nm 003* 003* lABDDolan: 1,0421 4.7526 1.0325 5,9970 107,79 1.0099 5.0684 3.7499 1Avro: 11ng. S: Avusturya Dolan Danimarka Kronu lsviçre Frangı lsveç Kronu JaponYeni Kanada Dolan Norveç Kronu Suudi Arabistan Riyali 1.5694 ABD Dolan 1.9805 ABD Dolan 1 Kuveyt D.: 3.7727 ABD Dolan Borea IERIEST PİTASA AUŞ SATB ABDDoltn 1,2150 1.2200 *wo 1.90/0 1.9130 Ingiltz SKıüni 2.3900 2.4400 lsviçre Frangı 1.1650 1.1900 24ifyırMr 35.40 35.70 Cım»«ı» 238.00 241.00 ItCiHllllilil 1 GünlİjkRepg 1625 7 Günlük Repo 1738 »fiV.KMHo.Oı} 011544] 0,027651 KS8Ct« MM MÜS*toN«I2SBfl Ta) üUv» W « M * BYF MUSI ' ::".:„.; LtSvi k'l-'laı. ü 11.31' I'l!lfl7! İ:LÎ1MI-İsSe,M.»(MS4 1Î79646 0.72* 0.6SK 0.021936 D.I0H62 0.16* kY«m»S«l«WCMI B n 0 e 4 n W l*vl»Bını RrtB R*nrmY«.P|IWl»eBo» IU74V7 0021557 0.079670 0.62* 0.56* DM23» IS6S 3tUMnBTM»lBtra ZIMBn.£B0rAnI7B I I ! . ,.• 0.DI20I Yltpi 14.659746 P» Y«[HJ. O-J310M 0.016706 ıı f n.n; 57.160257 «MankOallM PımytııBOıg OOI730 BtatYhlttM Irtj'&jglm Fon Smn FMnbMSOTuBl <<p. «KB(B|D4l« kn StlStT KanalMÎı l * I F o * l Glo«Mt<ı(B)LJHI ZtMY>.|B|TlWtra YBnnFlnmıOI*! ZMBKBfaMono :oi4'..ı •• f, •••ır • ' • I M SÂtbiİBI/B İ 94J617I3 0.021746 0.024664 0.O66733 0341145 0.027634 22 493027 0.019634 0.062539 7,67660 0S3O4»3 63237052 '.: .o:.; 0014561 1.07IKO ııunsı: 0206110 23X036! Olti/ı.' 0 104007 32M0M 25204056 1337761 15.105942 0012163 2511402 . • : ı: •:••:; 0012244 0 2M23 041H42 0051I2S 001419) 29461704 0.012535 41359240 001S3O7 ITY«.aı«.b5BsiMiı«aswBo/s> OorJmıhıni» I0.3H693 Oıü*WU30 0.033311 rte(iîHBrt.ü30Em. 0.0379» MMOalBnPMYhBTfi 0012035 kBrt8u).«nK.|B|I« 0.019*75 tMtY>.BT/B 0.011077 AtlYKBTİM 0.0279S0 GnrtB>l.CnlBMBT« 00I62IS YnlMYa.BUuiVM.TM 0.052166 — ^ 0196M1 - ISIIM 0021442 HS8CBM1JITM 00K39S 1131920 Fo«Vııtt>ıDıg.B7/B 0.01414] 105843771 S 354641 fteMHlİM 0.091O» t*(i|TS 6 7K328 l*«.»StıW(B)l>!»ltao 0.025513 02*4141 0l«a*glft4 0657426 ' BUtBTfBU9DEınttn| 0010063 BntRT/BpOEınbmı 0010493 . . l«|l£|bnKnt 0DO933! YKBJB|!/BTE»M| 0.024972 YBMKFottı QnMlkn.fl1Mt 0021444 AUMIBIOnVENK O0O9656 002* 003* omv DO4K 0 H * 505* C-Kİ 005* 006* 0.09H 117» 019* 046* 0(8* 042S 4JK