Katalog

SAYFA CUMHURİYET 9 EYLÜL 2007 PAZAR 14 KÜLTÜR kultur?cumhuriyet.com.tr 10. Uluslararası İstanbul Bienali, iki açılış gecesinden sonra dün sabah tüm sanatseverlere açıldı SANATA BAKIŞ SELMİ ANDAK İyimser değil, umutluyuz EGEMEN BERKÖZ Beethoven Yılı Müzik dünyamızda yaşamış, ama ölümsüz besteciler arasında büyük ustalar sayılan iki besteciden biri Mozart, diğeri Beethoven idiler. Mozart için Saygı Günü’nü kısa bir süre önce yaşamış, hatta bu köşemizde gazetemizin ölümsüz başyazarı Nadir Nadi’nin yazdığı “Dostum Mozart” adlı kitabı tekrar anımsamıştık.. İşte şimdi diğer ölümsüz besteci Beethoven konusunda elimizde bulunan dokümanlardan bazı özetleri yayımlamayı, günümüzde Beethoven Yılı’na denk düştüğü için okurlarımıza yansıtıyoruz: Müzik dünyasında yüzyıllar öncesinden yaratılmış kaybolmaz eserlerin bestecilerine ilham veren sevgililer olmasaydı acaba müzik evreni bu hazineyi insanlığa tekrar kazandırabilir miydi? Müzikte büyük aşkları, bestecilerin “ilham perileri” olarak değerlendirdiğimiz zaman ortaya aynı zamanda bireysellikten toplumsallığa giden önemli bir durum ile karşılaşıyoruz. Bu yolda örneğin insanlığa müziğiyle yön veren Beethoven’in sanatı ile aşkları arasındaki bağlantıyı, yaşanmış bir dram niteliğinde yansıtarak girelim: Konuya böyle bir girişi adeta bir “Dehanın Aşkı” biçiminde değerlendirebiliriz. Dünyanın çok önemli yazarlarından, yorumcularından biri olarak tanınan Romain Rolland’ın yazdığı ve Fransa’da Paris Edition Du Sablier Yayınları’nda çıkmış “Les Aimée De Beethoven” adlı kitaptan bazı bölümleri tekrarlayalım. Kitabın adı: “Beethoven’in Sevgilileri” başlığını taşıyor. Birinci bölümün başlığında konu: Beethoven’in ölümsüz ve ölümlü sevgilileri durumunu yaşatıyor. Romain Rolland bu kitabında şöyle diyor: Şayet istekler, heyecanlar ve aşk duygusu deha sayılmazsa, dehanın yelkenlerini şişirmekte olan rüzgârlar sayılırlar. Rüzgârın nereden estiğini anlamak, neşeyi ve kederi yaşayanı ve yok olanı doğuranı bilmek gerekir. Heyecanı ve istekleri yaratanlar işte ilham perileri olan sevgililerdir. Yirmi yaşından elli yaşına gelinceye kadar Beethoven’in kalbi asla aşktan yoksun değildi. Geçici aşklardan “Ölümsüz Sevgili”ye kadar Beethoven’in değişik sevgilileri oldu. Ta ki “Ölümsüz Sevgil” Beethoven’in benliğini sarsıncaya kadar?!. Beethoven geçici ve değişik duygusal ilişkilerden sonra, ilk kez büyük bir aşk alevi ile tutuştu. Bu ilk büyük ateş, 1802 tarihinde tanıştığı küçük Kontes Giulietta Guiceiardi idi... Ve bu ilk aşktan müzik dünyasının erişilmez “Piyano Op. 27 Ay Işığı Sonatı” doğmuştu... Beethoven’in, “İkinci Senfonisi’’ de bu aşkından esinlenerek bestelediği söylenir. Beethoven’in o yıllarda genç öğrencisi Ferdinand Ries’in anlattığına göre 1800 1805 tarihinde Beethoven etrafındaki genç ve güzel kadınlara ilgi duyduğunu, ancak bu ilgi duymasının birkaç aydan fazla sürmediğini belirtir. Hatta sokaklarda dolaşırken bile ilişki kurmaya yeltenmiş?! Bir terzinin üç kızından birine de duygulanmış?! Ancak Beethoven Giulietta’ya rastladıktan sonra bu geçici ilişkilerin son bulduğu anlatılır. Beethoven’in Therese Brunavik’e büyük aşk duyduğu ise o zamanın yazılarına göre “Ölümsüz Sevgili” deyimini taşır.. Ne var ki, Beethoven gitgide artan rahatsızlığı ile bir yandan da ekonomik zorluklar ile uğraşmak zorunda kalır. Ama, yaratıcılık gücü asla Beethoven’i terketmez. Türkiye’de düzenlenen sanat etkinlikleri arasında dünyanın en çok ilgisini çeken İstanbul Bienali olmalı. 10. Uluslararası İstanbul Bienali’ne katılmak ya da izlemek için dünyanın dört bir yanından, özellikle de Batı ülkelerinden yaklaşık 3000 sanatçı, sanat yapımcısı, eleştirmeni ve gazetecinin gelmesi de bunu gösteriyor. 6 Eylül Perşembe akşamı, bienalin 10 yıl süreyle ana sponsorluğunu üstlenen Koç Topluluğu’nca ve topluluğun yönetim kurulu başkanı Mustafa Koç’un katılımıyla düzenlenen ilk açılışta da, 7 Eylül Cuma akşamı İstanbul Kültür Sanat Vakfı’nca düzenlenen ikinci açılışta da, İstanbul Modern ile Antrepo 3’ün önündeki geniş alan hem tıklım tıklım doluydu hem de çoğunluk yabancılarda gibi görünüyordu. ‘Melekler bunlar mı?’ 4 Kasım’a dek sürecek Bienalde bugün neler var? Kültür Servisi 10. Uluslararası İstanbul Bienali çeşitli etkinliklerle devam ediyor. 10.00 19.00 saatleri arasında AKM, Antrepo No. 3, Santralistanbul ve KAHEM’deki bienal sergileri izleyiciyle buluşuyor. Bugün saat 14.00 16.00 saatleri arasında Santralistanbul, E1 Binası, 301 numaralı salonda ‘Belgesel Üretimi ve Siyasi İktisadi Coğrafya’ başlıklı panel izleyiciyle buluşacak. ‘Uluslararası Söylem ve Yerel Canlılık: Orta Asya’da Sanat Uygulamalarında Zorluklar ve Fırsatlar’ başlıklı panel ise 17.00 19.00 saatleri arasında Antrepo No. 3’te izlenebilir. Panellere giriş ücretsiz olacak. Antrepo No. 3’te sanatseverlerle buluşan ‘Rüya Evi’ ise 20.00 04.00 saatleri arasında izlenebilir. ‘Gecegezenler’ konulu gösterim ise 20.30 23.00 saatleri arasında Urban Cafe çevresinde gerçekleşecek. Etkinlik, herkese açık olacak. (0 212 334 07 00) İlk akşam Koç Topluluğu adına Mustafa Koç, İKSV adına da Şakir Eczacıbaşı konuştular. İkinci akşam Mehmet Ali Alabora’nın sunduğu resmi açılış töreni daha uzun sürdü. Şakir Eczacıbaşı’nın konuşmasıyla başlayan, yeni Kültür ve Turizm Bakanı dilinin arılığıyla Ecevit’i anımsatanErtuğrul Günay ile bienalin sanat yapımcısı Çin asıllı Amerikalı Hou Hanru’nun konuşmalarıyla süren, ana sponsor Koç Topluluğu başta olmak üzere bienalin tüm destekçilerinin temsilcilerine plaket verilmesiyle sona eren tören, sanırım tarihe yeni Kültür ve Turizm Bakanı’nın sanatçılarla ve kültürsanat basınıyla ilk kez bir araya gelmesiyle geçecek. Bienalin savsözü “İmkânsız değil, üstelik gerekli: Küresel savaş çağında iyimserlik”i kafamda tartışarak girdiğim açılış alanında, hemen gözümü alan, Antrepo 3’ün duvarına iri ışıklı harflerle ve İngilizce yazılmış “Meleklere inanıyorum” sözü (Bu da başka bir savsöz mü yoksa?) aklımı iyice karıştırdı. Bir de ben tam bu yazıyı okurken yanıma yaklaşan yabancı bir hanım (sonradan İngiliz olduğunu ve sanatçı olmadığını söyledi, sanırım gazeteciydi, müzik çok yüksek olduğu için daha fazla konuşa Kültür ve Turizm Bakanı Ertuğrul Günay ve İKSV Yönetim Kurulu Başkanı Şakir Eczacıbaşı, Koç Holding CEO’su F. Bülent Özaydınlı’ya plaket verirken. madık) eliyle alanı dolduran insanları gösterip “Melekler bunlar mı?” diye sormaz mı! İkinci açılış akşamı, konuşmalardan ve Antrepo 3’ün üst katını gezdikten sonra bile bu “melekler” konusunu anlamış değilim. Gördüğüm işler savsözü de pek doğrulamıyordu doğrusu. Gerçekten de, içinde bulunduğumuz savaşlar, terör, küresel ısınma, açlıkyoksulluk dünyasında nasıl iyimser olunabilir! Umutlu, evet! (Çünkü umut gelecekle ilgilidir.) Ama iyimser, hayır. (Çünkü iyimserlik yaşadığımız günü de kapsar.) ‘Türkiye’ye nereden bakıyorlar?’ Sayın Şakir Eczacıbaşı ilk akşamki konuşmasında Vehbi Koç’un bir sözünü aktarmıştı. Fotoğraf çekmek için çıktığı bir gezi sırasında Bolu’da karşılaştığı Vehbi Bey kendisine “Türkiye Anadolu’dan görülür, İstanbul’dan değil” demiş. Vehbi Bey’in söz ettiği ‘görülme’ pazarlamayla ilgili kuşkusuz, ama bu bienale uyarlayarak, 96 uluslararası sanatçı ya da sanatçı topluluğunun (aralarında Türkler de var) Türkiye’ye nereden baktığını ve Türkiye’de ne gördüğünü sorabiliriz. Sorumuzun yanıtını ise Antrepo 3, İstanbul Manifaturacılar Çarşısı, Atatürk Kültür Merkezi, Santralistanbul ve Kadıköy Halk Eğitim Merkezi’nde 4 Kasım Pazar günü akşamına kadar sergilenecek olan işlerden alacağız hiç kuşkusuz. Son olarak, 10. Bienal’in 5 ana yerinden ikisinin, yıkılmak istenen Cumhuriyet döneminin önemli mimari yapıtları oldukları görülmek, bilinmek istenmeyen Atatürk Kültür Merkezi ve İstanbul Manifaturacılar Çarşısı oluşuna değinmek istiyorum. Umarım, bu seçim değerlerinin anlaşılmasını ve korunmalarını sağlar. SATILIK Çeşme merkezde deniz manzaralı 3+1, 130 metrekare yeni daireler. Telefon: 0532 273 28 92 CUMHURİYET 14 K