Katalog

8 AĞUSTOS 2007 ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA HABERLER Irak’tan özellikle PKK’ye karşı somut adım sözü bekleyen Ankara umduğunu bulamadı 7 DÜZ YAZI ORHAN BİRGİT Ziyarete Barzani gölgesi TERÖRLE MÜCADELE Maliki Ankara’da Kuzey Irak’taki Kürdistan Bölgesel Devleti’nin kendi topraklarında çıkan petrolü sahiplenmek için, Kürdistan Milli Petrol Şirketi kurulmasını öngören özel bir yasa çıkardığını öğrenmek, Irak Başbakanı Maliki’nin Ankara’ya geldiği güne rastladı. Bağdat’taki Ulusal Meclis’in yaz tatilinde olduğu bir sırada ve “nasılsa” merkezi yönetimden habersiz olarak Erbil’de toplanan ve kendi petrol yasasını apar topar görüşerek kabul eden Kürdistan Bölge Meclisi’ni harekete geçirten gücün, hangi uluslararası petrol tröstünün hazırladığı plan doğrultusunda harekete geçtiğini, gazeteler henüz yazmadılar. Şu anda yazılan, çıkarılan yasanın Irak’ta zaten var olan gerilimi tırmandırmasından korku duyulduğudur. Erbil parlamentosunda çıkarılan yasa Irak petrolünün merkezi olarak yönetilmesini tanımamayı amaçlıyor. Bölgesel Yönetim’in Doğal Kaynaklar Bakanı Aşti Havrami, çıkarılan yasayı, Kürt halkının çıkarına uygun yeni projeler yürütmeye imkân tanıyan bir gelişme olarak yorumluyor. Bölgesel Kürt Yönetimi’nin Washington Temsilcisi Kubad Talabani’nin “merkezi petrol rejiminin dayatılması halinde Irak devletine katılmayacakları” yolundaki tehditleri bir kez daha anımsatılıyor. Erbil’de alınan kararın Bağdat tarafından nasıl algılanarak yorumlandığını, acaba Ankara’daki meslektaşlarımız Maliki ile beraberindeki altı Iraklı bakana sormayı akıl ettiler mi? Özellikle Irak Dışişleri Bakanı Hoşyar Zebari’in bu soruyu nasıl yanıtlamış olacağı, gerçekten merak konusudur. Geçici ve günübirlik önlemler BAHADIR SELİM DİLEK ? Irak Başbakanı El Maliki’nin Ankara ziyaretinden taahhüt üstüne taahhüt çıktı. PKK’yi “terör örgütü olarak” niteleyen El Maliki, Türkiye’nin olası sınır ötesi operasyonuna olumsuz yaklaştı. ? Kürt lider Barzani’nin görüşmeler sırasında El Maliki’yi telefonla arayarak müdahale ettiği öne sürüldü. Görüşmelerin uzaması ve muhtıra üzerinde kolay kolay uzlaşmaya varılmaması bu müdahaleye bağlandı. ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Kamuoyundaki, “somut adım” beklentisine karşın Irak Başbakanı Nuri el Maliki’nin Ankara ziyaretinde yalnızca “Terörle Mücadele İşbirliği Anlaşması” ve “İçişleri Bakanlıkları Arasında Terör ve Organize Suçlarla Mücadele Alanında İşbirliğine Dair Mutabakat Muhtırası” imzalanması konusunda “mutabakat muhtırası” imzalanabildi. Sünnilerin desteğini çekmesi nedeniyle hükümetteki koltuğu sallantıda olan El Maliki’nin Ankara ziya Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ve Irak Başbakanı Nuri el Maliki, Türkiye ve Irak arasındaki mutabakat muhtırasını imzaladı. (Fotoğraf: AA) retinden “somut adım” yerine taahhüt üstüne taahhüt çıktı. El Maliki, PKK’yi, “terör örgütü” olarak niteledi ancak Türkiye’nin olası sınır ötesi operasyonuna da yeşil ışık yakmadı. İki ülke, karşılıklı olarak Basra ve Gaziantep’te başkonsolosluk açma konusunda mutabakata varırken imzalanan mutabakat muhtırası ile Irak, BM Güvenlik Konseyi’nin terörle mücadele konusundaki kararları ile Türkiye ile 1926, 1946 ve suçluların iadesini öngören 1989 tarihli anlaşmaların geçerliliğini koruduğunu kabul etti. Ancak, mutabakat muhtırasında Türkiye ile Irak arasında Saddam Hüseyin döneminde imzalanmış olan ve Türk askerinin teröristlere yönelik “sıcak takip” hakkının bulunduğu anlaşmalara atıf yapılmadı. Diplomatik kaynaklar mutabakat muhtırasındaki bu madde ile birlikte terörle mücadele konusunda “yasal zemin oluştu” değerlendirmesini yaptılar. ANKARA Irak Başbakanı Nuri el Maliki’nin bir günlük Ankara ziyareti sırasında imzalanan mutabakat muhtırası dışında PKK ile mücadelede kalıcı ve somut adımlar yerine, geçici ve günübirlik önlemler gündeme geldi. İki ülkenin “terörle mücadele koordinatörleri” terör örgütünün etkinliğini kırmak üzere, güvenlik birimleri arasında kırmızı telefon hattı kurulması, Irak’ın Kandil Dağı çevresinde konuşlu ve peşmergelerden oluşmayan güçlerini iki katına çıkarması, sınırdaki kontrol noktalarının artırılması konularında mutabakata vardı. nin İstanbul’da yapılması kararlaştırıldı. Muhtırada, terörle mücadele konusunda imzalanacak anlaşma ve mutabakat muhtırasına ilişkin çalışmaların iki ay içinde tamamlanması öngörüldü. Böylece, Irak tarafı, terörle mücadele konusunda çalışmalarını tamamlamak için zamana karşı sorumluluk altına girdi. Muhtırada, “İki başbakan terorizmle mücadele konusundaki ortak kararlılıklarını vurgulamış, bu çerçevede PKK /Kongra Gel terör örgütü dahil olmak üzere Irak’ta faaliyet gösteren tüm terör örgütlerinin ve faaliyetlerinin tecrit edilmesi, pasifize edilmesi ve mevcudiyetlerine son verilmesi amacıyla her türlü çabayı göstermek hususlarındaki mutabakatlarını teyit etmişlerdir” denildi. Barzani’nin müdahalesi Görüşmeler sırasında tarafların mutabakat muhtırası üzerinde tam olarak uzlaşamaması, görüşmelerin uzaması ve El Maliki’nin Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer ile randevusu dolayısıyla 15.45’te yapılması öngörülen basın toplantısı 18.30’a alındı. El Maliki, Çankaya Köşkü’nden döndükten sonra, toplantı bir süre daha sürdü. Bu sırada kulislere Kürt lider Mesud Barzani’nin telefonla El Maliki’yi arayıp Türkiye’deki görüşmelere müdahalede bulunduğu bilgisi sızdı. Irak hükümet sözcüsü Ali Debbağ, bu bilgiyi yalanlasa da bazı uluslararası haber ajansları benzer bilgiyi Bağdat kaynakları olarak abonelerine geçti. Görüşmelerin uzaması ve muhtıra üzerinde kolay kolay uzlaşmaya varılmamasının nedeni olarak da Barzani’nin müdahalesi gösterildi. Ankara ziyareti mi dediniz? Maliki’nin, Başbakan Erdoğan’ın çağrısını uzun süre yanıtsız bıraktıktan sonra gerçekleştirdiği bir günlük ziyaretten, PKK terör örgütüne karşı Irak Devleti’nin,Türkiye ile birlikte somut önlemler alacağını belki dün geç saatlerde yayımlanmış olan ortak açıklamalarda okuyabiliriz. Ama başı zaten Sünni Araplarla da adamakıllı dertte olan bugünkü Irak Hükümeti’nin, Kuzey Irak’taki bölgesel hükümetin “olur”unu almadan bu tür bir adım atabileceğine, ben inanamıyorum. Bu nedenle de bizim medyamızın bu ziyaretin gerçekleşmesinin beklendiği zaman dilimi içerisinde, kendi kamuoyumuz aracılığı ile Iraklı politikacılara duyurma amacına yönelik “Ankara Bağdat’ı son kez uyaracak” yollu haberlerin, Maliki ile arkadaşlarının bir kulağından girerek ötekinden çıkacağını söylemekten de kaçınmıyorum. Washington’daki “Büyük Patron”larının da Maliki gibi düşündüğünün kanıtları kaçıncı kez gündeme geliyor. ABD, PKK terörünün çözümü için hemen her hafta yeni bir senaryoyu gündeme getirerek “stratejik müttefik”ini oyalamaya devam ediyor. Ve biz stratejik ittifakın Türkiye cephesindeki insanlar... Biz de her gün ülkemizin bütünlüğünü korumak için gözünü kırpmadan ölümün üstüne giden evlatlarımızın arasından yeni şehitler verdiğimizi öğrenerek kahroluyoruz. Zamana karşı sorumluluk Görüşmelerde, genişletilmiş Irak’a komşu ülkeler toplantısının ikincisi Sincari Ankara’ya getirilmedi Türkiye’nin tepkisi nedeniyle Kürt lider Mesud Barzani’nin “Terörle Mücadele Koordinatörü” olarak atadığı bölgesel Kürt yönetiminin İçişleri Bakanı Kerim Sincari’yi heyetine almayan El Maliki, Ankara’ya merkezi yönetimin “Terörle Mücadele Koordinatörü” olan ulusal güvenlikten sorumlu Devlet Bakanı Şirvan el Vaili’yi getirdi. Vaili, başkentteki temasları çerçevesinde Türk mevkidaşı Büyükelçi Rafet Akgünay ile bir araya geldi. Görüşmede, Türkiye Irak’ın sınır bölgelerindeki güvenlik amirleri arasında, acil durumlarda iletişimi sağlayacak “kırmızı telefon” hattı kurulması konusunda görüş birliği oluştu. Bunun yanı sıra Vaili, Kandil Dağı çevresinde konuşlu olan ve peşmergelerden oluşmayan Irak güçlerinin iki katına çıkarılması taahhüdünde bulunurken Türkiye ve Irak sınırında yer alan ve her birinde 15 güvenlik mensubunun bulunduğu 8 kontrol noktasının 16’ya çıkarılmasına ilişkin mutabakata varıldı. Ancak, üzerinde mutabakata varılan noktalar Türk tarafını çok fazla tatmin etmedi. Iraklı uzmanlar gelecek Görüşmenin ardından düzenlenen basın toplantısında ise Maliki, Türkiye ile terörün üstesinden gelme konusunda kararlı olduklarını belirterek ilerleyen günlerde Iraklı uzmanların, Türkiye’ye gelerek bu alandaki işbirliğinin ana hatlarını belirleyeceklerini söyledi. El Maliki, “İleriye dönük olarak PKK terör örgütü ve diğer örgütlerle mücadelede işbirliği hususunda aramızda ortak bir mutabakat var. PKK ve benzeri örgütlerin Irak topraklarında bulunmasına izin verilmemektedir ve bundan sonra da verilmeyecektir. Bu alandaki işbirliğinin gecikmeden başlamasını istiyoruz’’ dedi. Konuk başbakan, komisyonların görüşmeleri sonucunda iki ülke arasında yakın gelecekte bir dizi anlaşma imzalanacağını ifade etti. Faks: 0 216 302 82 08 obirgit?ekolay.net Cumhurbaşkanı Sezer, Irak Başbakanı El Maliki ve beraberindeki heyeti kabul ederek bir süre görüştü. (Fotoğraf: AA) Erbil’de basın toplantısı yaptı 30 kişilik heyetle geldi ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Irak Başbakanı Nuri el Maliki, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın daveti üzerine bir günlük ziyaret için, aralarında Dışişleri Bakanı Hoşyar Zebari, ulusal güvenlikten sorumlu Devlet Bakanı ve Terorizmle Mücadele Koordinatörü Şirvan Vaili, Petrol Bakanı Hüseyin Şehristani’nin de bulunduğu 30 kişilik heyetle Ankara’ya geldi. El Maliki, Ankara programına Anıtkabir’i ziyaretle başladı. Erdoğan, konuk mevkidaşını Başbakanlık’ta resmi törenle karşıladı. Erdoğan ile El Maliki’nin baş başa görüşmesi sırasında Dışişleri Bakanı Abdullah Gül de mevkidaşı Zebari ile görüştü. Görüşmelerde iki ülke ilişkilerini ilgilendiren, başta güvenlik ve enerji olmak üzere, ticari ve ekonomik ilişkiler dahil her türlü konu ve sorun masaya yatırıldı. Türk yetkililer, PKK ile mücadele konusunda Irak tarafına Türkiye’nin hassasiyetlerini aktardılar. El Maliki, Ankara’ya gelmeden önce ise gündemine ilişkin önemli işaretler verdi. “ Irak Anayasası’na göre PKK yasal değildir. Ziyaretimde özellikle PKK konusunda atılacak adımlarla ilgili neler yapılacağına karar vereceğiz” diyen El Maliki, PKK’nin Türkiye kökenli bir örgüt olduğunu belirtti. El Maliki, “PKK’yi, Irak’a herhangi bir zararı olmamasına rağmen biz de terör örgütü olarak kabul ediyoruz” ifadesini kullandı. PKK’nin iki numaralı adamı Ali Rıza Altun’un Avrupa’dan kaçıp Erbil kentine gelmesi konusunda ise El Maliki şu değerlendirmeyi yaptı: “Türkiye ile yaptığımız anlaşmaları Kuzey Irak Bölgesel Yönetimi de otomatik olarak kabul etmiş sayılır, çünkü merkezi hükümetin kararlarını uygulamakla yükümlüler.” Dıazi ayrı olarak geldi Türkiye, PKK’ye verdiği destek nedeniyle bölgesel Kürt yönetimine ve Barzani’ye karşı mesafeli tutumunu, El Maliki’nin Ankara ziyaretinde de değiştirmedi. El Maliki’nin heyetinde, bölgesel Kürt yönetimini temsilen hiçbir yetkili yer almadı. Ancak, Irak Kürdistan Demokrat Partisi’nin (IKDP) eski Ankara idari görevlisi olan ve halen Barzani’nin dış ilişkilerini yürüten Safin Dızai heyetten ayrı olarak Ankara’ya geldi. Dızai karşılamada da büyükelçilerin arasında yer aldı. El Maliki, kabinesindeki tek Türkmen olan Gençlik ve Spor Bakanı Casım Muhammed Cafer’i de Ankara’ya getirerek Türkiye’ye jest yaptı. Irak Türkmen Cephesi Ankara Temsilcisi Ahmet Muratlı da El Maliki’yi karşılamaya giderek bu jeste karşılık verdi. Neçirvan Barzani: PKK’ye destek yok ERBİL (AA) Irak’ın kuzeyindeki bölgesel hükümetin başkanı Neçirvan Barzani, Petrol Bakanı Dr. Aşiti Havrami ile düzenlediği basın toplantısında terör örgütü PKK’ye destek vermediklerini iddia etti. Barzani, Irak Başbakanı Nuri el Maliki’nin Türkiye’ye yaptığı ziyaretin “çok önemli” olduğunu belirterek Türkiye ile yaşanan sorunların bu ziyaretle çözüme kavuşması umudunu taşıdığını belirtti. Barzani, PKK ile ilgili olarak, “Örgütlerin topraklarımızı savaş alanına çevirmesini istemiyoruz. PKK’ye destek vermedik, vermeyeceğiz. PKK’nin Kuzey Irak’tan Türkiye’ye saldırmasını onaylamıyoruz. Çünkü bu, bize de zarar verir’’ diye konuştu. ‘Kürt yönetimini bağlar’ İmzalanan muhtıranın Irak’taki Kürt yönetimini de bağlayıp bağlamayacağının sorulması üzerine Maliki, “Irak Kürdistanı Irak’ın bir bölümüdür. İki devlet arasında varılan mutabakat, ülkelerin bütününü ilgilendirir, sorumluluk alanına sokar. Dolayısıyla bütün tarafları bağlayacaktır’’ dedi. Maliki, ‘’PKK’yi resmen bir terör örgütü olarak tanımlayabiliyor musunuz’’ sorusuna ise “Taraflar arasında imzalanan belgede buna açıkca değinilmiş ve belirtilmiştir. Birlikte, başta PKK olmak üzere terör örgütleriyle mücadele alanında işbirliği yapacağız denilmiştir’’ yanıtını verdi. ‘Operasyon doğru olmaz’ El Maliki şöyle devam etti: “Türk askerinin PKK’ye karşı operasyon çerçevesinde olsa da Irak topraklarına girmesi doğru değildir; çünkü bu, Irak hükümetini hiçe saymak anlamına gelir. K. Irak Bölgesel Yönetimi’nin, Irak’ın dış siyasetiyle ilgili karar verme yetkisi yoktur. PKK’nin Türkiye’ye karşı faaliyetlerini sona erdirmek için elimizden geleni yapacağız. PKK’nin Irak’taki faaliyetlerinin bitirilmesi Irak askerlerinin görevidir, fakat Irak askerinin öncelikli görevi, ülkemizdeki terörü bitirmektir.” Şeriat mahkemeleri kuruluyor Malezya çok farklı ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) ABD’nin eski Dışişleri Bakan Yardımcısı Richard Holbrooke’un, Malezya ve Türkiye’nin birer “ılımlı İslam demokrasisi” olduğunu nitelemesine karşın iki ülke birbirinden çok farklı. Çeşitli etnik grup ve dinden insanın yaşadığı Malezya’nın 24.8 milyonluk nüfusunun yüzde 60.4’ünü Müslümanlar, yüzde 19.2’sini Budistler, yüzde 9.1’ini Hıristiyanlar oluşturuyor. Etnik gruplar arasında en büyüğü olan Malaylar, nüfusun yüzde 50.4’üne denk geliyor. Çin kökenliler nüfusun yüzde 23.7’sini, yerliler yüzde 11’ini, Hintliler yüzde 7.1’ini temsil ediyor. Tüm Malaylar “Müslüman” olarak tanımlanıyor ve bu gruba kamu görevleri, iş dünyası ve eğitim alalarında birçok ayrıcalık tanınıyor. Malaylar din değiştirmeleri halinde ise devlet işlerinde yer alamıyor. Müslüman Malezyalıların aile ve dinle ilgili davalarına şeriat mahkemeleri bakıyor. Bu mahkemelerin kararı için sivil mahkemelerde temyize gidilemiyor. 13 eyalet ve 3 federal bölgeden oluşan ülkede 9 eyalet, sultanlar tarafından yönetiliyor ve sultanlık babadan oğula geçiyor. Malezya, 1957’de bağımsızlığını kazanmasından bu yana “Birleşik Malay Milli Örgütü” (UMNO) partisinin büyük ortak olduğu “Ulusal Cephe” koalisyonu tarafından yönetiliyor. Malezya Uluslararası İslam Üniversitesi (IIU), Müslüman olmasalar dahi, kız öğrencilerin mezuniyet törenine başları örtülü olarak katılmalarını şart koşuyor. İkili görüşme maratonu Büyükelçi Akgünay’ın, Vaili ile görüşmesinin yanı sıra Petrol Bakanı Hüseyin Şehristani, Enerji Bakanı Hilmi Güler, Dışişleri Bakanı Abdullah Gül de Iraklı mevkidaşı Hoşyar Zebari ile ayrı ayrı bir araya geldiler. Türk ve Iraklı bakanlar ikili görüşmelerinin ardından Başbakanlık’ta yapılan heyetlerarası görüşmelerde de bulundular. Görüşmelerin ardından, Türkiye ile Irak arasında enerji konularında işbirliğini öngören bir mutabakat muhtırası imzalandı. Muhtıra uyarınca, iki ülke karşılıklı olarak termik santrallar kurulması, elektrik üretim ve iletimi konusunda sorumluluk üstlendi. Irak doğalgazının çıkarılması, Türkiye’deki hatlara eklenlenmesi ve Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı’nın Irak’taki ihalelere katılması konusunda da mutabakata varıldı. AKP, BOP’un eşbaşkanlığını yürütürken laiklik konusundaki endişeleri göz ardı ediyor Türkiye ılımlı İslama doğru ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Genel seçimlerin ardından tüm dünyada Türkiye’nin “ılımlı İslam” ülkesi haline geldiği konuşuluyor. Başta Avrupa Birliği (AB) olmak üzere çeşitli ülkeler özellikle laiklik konusunda kaygılı olduklarını vurgularken, AKP halen “ılımlı İslam”ın yayılması için ABD tarafından oluşturulan Büyük Ortadoğu Projesi’nin (BOP) eşbaşkanlığını Yemen ile birlikte yürütüyor. Seçimlerin ardından Türkiye’deki laik rejim, tüm dünya tarafından sorgulanmaya başlandı. Birçok kişi, ülke ya da kurum, Türkiye’de seçimlerle birlikte ılımlı İslam’ın galip geldiği görüşünü ortaya atarken, AB’nin değerlendirmesi oldukça ilginçti. AB Komisyonu Başkan Yardımcısı Fran ? Seçimleri AKP’nin kazanmasının ardından uluslararası kamuoyu Türkiye’nin ılımlı İslam yönetimine doğru yol aldığına dikkat çekiyor. ABD’lilerin Türkiye’yi Batı ülkeleriyle değil Malezya ile karşılaştırması AKP’ye bakışı ortaya koyuyor. co Frattini, seçimler sonrasında Türkiye’deki laiklik savunucularının azınlığa düştüklerini belirtmiş ve hükümetten “laik azınlığa karşı ayrımcılık yapmamasını” istemişti. Bu değerlendirmelerin temel çıkış noktası ise AKP’nin, ABD’nin Büyük Ortadoğu Projesi’ne eşbaşkanlık yapma ısrarından kaynaklanıyor. BOP, özellikle Ortadoğu coğrafyasındaki Arap ülkelerine yönetim konusunda “ılımlı İslam” modelini öneriyor. Projenin örnek ülkesi olarak ise Türkiye’nin gösterilmesi dikkat çekiyor. AB, Türkiye’nin ılımlı İslam ülkesi olmasına ısrarla karşı çıkarken, birliğin genişlemeden sorumlu üyesi Olli Rehn’in, Türkiye ve ılımlı İslam ile ilgili sorular üzerine verdiği “Teokratik devletler, AB’nin üye devleti haline gelemezler” yanıtı da AB’nin ılımlı İslam ile ilgili tavrını net bir biçimde ortaya koyuyor. Arap ülkeleri ise Türkiye’nin model ülke olarak alınabileceğini sürekli vurguluyor. Adı sonradan Genişletilmiş Kuzey Afrika ve Ortadoğu Projesi olarak değiştirilen BOP’un kapsadığı coğraf Talabani’den Sezer’e mesaj Öte yandan, Irak Cumhurbaşkanı Celal Talabani’nin El Maliki aracılığı ile kendisine “resmi davet ambargosu” uygulayan Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer’e sözlü bir mesaj gönderdiği de öğrenildi. yada bulunan tek Adalet ve Kalkınma Partisi ise Türkiye’de değil... Fas’ta da halen iktidarı elinde bulunduran ve Mısır’daki Müslüman Kardeşler örgütüne yakın olduğu bilinen aynı isimli bir siyasi parti bulunuyor. Cezayir’den başlamak üzere Mısır’a kadar olan coğrafyada ise bu partilerin adı, Kalkınma Partisi, Hukuk ve Gelişim Hareketi, Adalet ile Kalkınma Cephesi olarak değişiklik gösteriyor. Ancak bu siyasi hareketlerin tamamının ortak özelliği Sünni inanışı devlet yapısı içerisine sokmaya çalışma olarak görülüyor. BOP’un temel yaklaşımı da tam olarak bu şekilde açıklanıyor. BOP’un şimdiye kadar başarılı olduğu ülkeler ise ABD tarafından Fas, Mısır, Yemen, Malezya ve Türkiye olarak sıralanıyor. CUMHURİYET 07 K