Katalog

21 AĞUSTOS 2007 SALI CUMHURİYET SAYFA EKONOMİ ekonomi?cumhuriyet.com.tr 13 İŞÇİNİN EVRENİNDEN ŞÜKRAN SONER Hükümet ile memur sendikaları arasındaki toplu görüşmelerin ikinci turu 1.5 saat sürdü Ücretler yarına kaldı ? Yaklaşık 2 milyon memuru ilgilendiren toplu görüşmelerde taraflar, ücretlerin de ele alınacağı üçüncü toplantı için yarın tekrar bir araya gelecek. ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Toplu görüşmelerin ikinci turu da dün sona erdi. Taraflar, yarın saat 10.00’da yeniden bir araya gelecek. KamuSen Genel Başkanı Bircan Akyıldız, Meclis’teki Cumhurbaşkanlığı seçimi nedeniyle toplantının yarına bırakıldığını belirterek “Ücret talepleri çarşamba günü yapılacak toplantıda ele alınacak’’ dedi. Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Mehmet Ali Şahin başkanlığında Başbakanlık Merkez Bina’da gerçekleştirilen toplu görüşmelerin ikinci turu yaklaşık 1.5 saat sürdü. KamuSen Genel Başkanı Akyıldız, Başbakanlık Merkez Bina’da gerçekleştirilen toplu görüşmelerin ardından yaptığı açıklamada, “Meclis’te Cumhurbaşkanlığı seçimi olacak. Bu nedenle toplantının çok faydalı olmayacağı kanaatinde bulunduk. Çarşamba günü tekrar toplanarak hizmet kollarıyla ilgili değerlendirmeler ve komisyonlardan gelecek raporlar çerçevesinde diğer gündem maddelerine geçilecek’’ dedi. Ağustosböceği Amerikan konut kredi şirketlerinin iflası ile gündeme gelen küçük çaplı dünya piyasalar krizinde tam da nefes alacak kimi düzeltmeler yaşanırken, piyasacılar iyimser değerlendirmeler yapmıyorlar. Kanlı petrolün önlenemez yükselişi bağlantılı dünya piyasalarını sarmış para bolluğu ile yaşanan sürekli iyileşme sürecine dönüşün olamayacağı kanısındalar. Dünyayı sarsacak büyük krizler, dalgalanmaların sözünü etmemekle birlikte, “gidecek yer arayan bol para” döneminden çıkılmakta olduğu görüşleri giderek ağırlık kazanıyor. ABD’nin büyük dalgalanmaları önlemek üzere alacağı önlemlerle birlikte, doğrudan Rusya ekonomisine yarayan, İran’ı besleyen petrol fiyatlarının yükselişine onay verememe noktasında olduğunun altı çiziliyor. Amerika’nın Irak işgal politikalarında bozgun sürecine girdiği, kendi ekonomisinin içinde bulunduğu olumsuzluklar nedeniyle de ancak kendi ekonomilerine dönük önlemler alma çabasında olacağı anımsatılıyor. Türkiye gibi ülkelerin içine düşecekleri risklere yönelik önlem alma konumunda olmayacağı belirtiliyor. AKP’nin ağustosböceği örneği, ülkenin Cumhuriyet birikimlerini en kolay satıp yiyen 1. iktidar döneminin, bir yandan da katlanan borçları 2. iktidar döneminin en büyük riskleri olarak karşımıza çıkıyor. Bu nasıl bir iç çelişkidir ki; kadının inanç özgürlüğü olarak pazarlanan, siyasal simge yapılan türbanı, kamu alanına Cumhurbaşkanı eşi aracılığı ile sokma savaşlarını kazandıkları günlerde, dini inanç olarak çok daha ciddi haram konusu olan faiz düzenini, en yüksek, en sorumsuz ölçeklerde işletmiş iktidar olma sorumluluklarından hesap verme, bedel ödeme noktasındalar. AKP’ye 2. kez iktidar kapısını açan odak kaynak yabancı sıcak paraya ödenen yüksek faiz oldu. Ekonomi üreterek, yatırımla değil satarak büyüdü. ??? AKP’yi 1. iktidar süreci içinde, piyasalardaki pembe tablolar ile başarılı kılan, en etkin araç, yabancı sıcak paraya ödenen dünyanın en yüksek faizi oldu. Yunanlı emekli vatandaş bu yüksek faizden yararlanarak Türkiye’ye gönderdiği yüz dolarından yılda ortalama otuz dolar gibi rekor bir getiri sağlarken, Türkiye yabancı sıcak paraya en yüksek faizi ödeyen ülke konumunda para toplarken, ödemeler dengelerinin tümünde en büyük açıkları olan ülke konumuna da düştü. Ekonomistlerin bir bölümü üretimsiz, açık ve borç büyümesi ile bu gelişmenin Türkiye için çok büyük risk oluşturduğu uyarısını yapıp dursalarda; AKP iktidarı aldırmadı, ittifak yaptığı sermayemedya güçleri ile birlikte ödenebilirliği oldukça, saadet zinciri işledikçe, büyüyen açıkların risk olmadığı tezini savundu. AKP’nin 1. iktidar sürecinde sanal pembe ekonomik tabloya temel dayanak yaptığı yabancıya yüksek faiz politikasıyla ödemeler dengelerinde ortaya çıkan büyük açıklar, 2. iktidar süreci başlamadan yaşanan dünya ekonomisindeki dalgalanmalar ile birlikte karabasan olacak. İktidarlarının önünde engel gösterebilecekleri kaleleri bir bir fethettiklerine göre de, kendi kazdıkları kuyuya düşmenin hesabını verecek konumda olmaları gerekiyor. Ancak olup biteceklerden, yaşanabilecek olumsuzluklardan, bu ülkede yaşayan, sorumluluk duyan herkesin, duymaya başladıkları kaygının boyutları, büyük olasılıkla 1. dereceden AKP sorumluları, Başbakan Erdoğan, Gül’den bürokrasi sorumlularına uzanan bir halkada duyulan kaygıyı bastıracak ağırlıkta. Ülkesini seven, bu ülkenin vatandaşlarının bütününü kucaklayacak, insanca yaşam, eşitlikçi paylaşım için kaygı duyan aklı başında her bireyin; iktidarını, ayakta kalmasını emperyal güç odaklarına borçlu siyasi iktidarın, sıkıştığında, her şeyi yüzüne gözüne bulaştırdığında verebileceği ödünlerden korkmaması olası mı? Hele de ulus bilinci, ülke sorumluluğu, cemaat bilinci, kültürünü aşamamış siyasi kadroların ağırlığı söz konusu ise... soner@cumhuriyet.com.tr T H Y H A V A İ Ş Arabulucu hâlâ havanda su dövüyor Ekonomi Servisi Türk Hava Yolları (THY) AO ve THY Teknik AŞ ile Türkiye Sivil Havacılık Sendikası (Havaİş) arasındaki toplu iş sözleşmesi uyuşmazlığına çözüm bulmak amacıyla oluşturulan arabulucu heyeti, THY yöneticileriyle 5 saat süren bir toplantı yaptı. Kamu İşverenleri Sendikası Genel Sekreteri Adnan Çiçek ile Çalışma Genel Müdürü Sadettin Akyıl’dan oluşan heyet THY Genel Müdürlüğü’nde bir araya geldi. THY Yönetim Kurulu Başkanı Candan Karlıtekin ve THY Genel Müdürü Temel Kotil’in de aralarında bulunduğu yöneticilerle görüşen heyet bir açıklama yapmadan binadan ayrıldı. Ardından Havaİş’i ziyaret eden grup, saatler süren bir toplantıya katıldı. Taraflar açıklama yapmadı. Akyıldız, Kamu İşveren Kurulu’nun talepleri dikkatle dinlediğini ve taleplerle ilgili değerlendirmeleri daha sonra yapma imkânı bulacaklarını söylediklerini ifade etti. Akyıldız, ücret taleplerinin çarşamba günü yapılacak toplantıda ele alınacağını söyledi. MemurSen Genel Başkanı Ahmet Aksu görüşmenin ardından yaptığı açıklamada, ‘’Başbakan’a çağrıda bulunuyoruz; mahalli idarelerle ilgili yerel yönetimler bakanlığı kurulmasını istiyoruz’’ dedi. Toplantıda Türkiye KamuSen’e bağlı Türk BüroSen, Türk Haber Sen, Türk EğitimSen, Türk SağlıkSen ile BemBirSen yöneticileri, hizmet kollarına ilişkin taleplerini ifade ettiler. Toplu görüşmelerin yarın gerçekleştirilecek üçüncü turunda diğer yetkili sendikalar hizmet kollarına ilişkin sunumlarını yapacak. İlk dalga duruldu piyasalar tetikte Nasdaq Londra’daki payını satıyor Nasdaq Borsası, Londra Borsası’ndaki yüzde 31’lik payını satmaya hazırlanıyor. Nasdaq, Londra Borsası hisselerinin cari fiyatının gerçek değerini yansıtmadığını öne sürerek satış kararı aldı. Satış alternatiflerini gözden geçirmek için JP Morgan Menkul Değerler ve UBS Yatırım Bankası’yla anlaşma yapan Nasdaq, bu satıştan elde edeceği gelirin 1 milyar dolarlık bölümüyle borçlarını kapatmayı planlarken, kalan bölümle de hisselerini geri almayı hedefliyor. ALIŞVERİŞİN HARİTASI Tektaş, altın, mayo ve iç çamaşırı netten Ekonomi Servisi Weblebi.com Türkiye’de internetten alışverişin haritasını çıkardı. Buna göre, en çok iç çamaşırı siparişi Diyarbakır’dan, bikini de Kayseri ve Gaziantep’ten geliyor. 20 milyon dolarlık yıllık cirosu olan Weblebi.com’un ürün ve bölge bazında yaptığı analizlere göre elde edilen sonuçlar şöyle: İstanbul, genel olarak tüm kategorilerde yüksek sipariş miktarları ile önde ama bölgeler ve iller bazında istatistiklere bakıldığında ortaya çıkan sonuçlar şaşırtıcı. En çok altın siparişi Aydın, Manisa ve Bursa’dan alındı. İç Anadolu zayıflama kapsülü ile, Trakyalı kondisyon aleti ile zayıflıyor. Zayıflama için kullanılan yöntemler bölgelere göre değişiyor. Örneğin İç Anadolu bölgesi zayıflama kapsüllerini tercih ederken, Ege ve Akdeniz bölgesinde selülit kremi, inceltici kremler gibi kişisel bakım ve zayıflama ürünleri, Edirne’de ise koşu bandı gibi kondisyon aletleri rağbet görüyor. Bursalı altınını netten alırken Adanalı tektaşını buradan sipariş ediyor. Adanalılar tercihlerini mücevherden özellikle ünlü markaların pırlanta takılarından yana kullanıyor. Ekonomi ServisiABD Merkez Bankası’nın (FED) cuma günü faiz oranını düşürmesiyle, Avrupa, ABD borsalarıyla beraber İMKB rahatlama sürecine girdi. Faiz indiriminin yarattığı olumlu havanın etkilerini cuma günü hisseden Avrupa ve Amerika borsaları ile İMKB, FED kaynaklı toparlanmayı dün de sürdürerek haftaya sakin bir havada başladı. FED’in faiz indirim kararının olumlu etkisini saat farkı sebebiyle hafta başında hissetmeye başlayan Uzakdoğu borsalarında güçlü bir yükseliş görüldü. Japonya’daki Nikkei Endeksi günü yüzde 3’lük, Hong Kong’daki Hang Seng En Dalgalanmanın ardından Asya borsaları haftaya yükselişle başladı. deksi de yüzde 3.6’lık artışla kapattı. Güney Kore borsası da yüzde 5.7 yükselerek son beş yıldaki en büyük artışı gerçekleştirdi. İMKB’de global piyasalardaki sakinliğe karşın cumhurbaşkanı seçim süreci nedeniyle hareketlenme yaşanabileceği öngörülüyordu. Bu beklentiler doğrultusunda, güne hafif bir yükselişle başlayan İMKB günü yüzde 0.92’lik düşüşle, 46.148.81 puanda sonlandırdı ve işlem hacmi 1.39 milyar YTL oldu. FED’in faiz indirimi piyasalarda olumlu hava yaratsa da yatırımcılar kredi piyasasındaki sorunların gerçek anlamda çözülmediği ve borsanın tedirgin bir bekleyiş içinde olduğu görüşündeler. Türkiye İş Bankası’nın 2000 yılında açılan Levent’teki İş Kuleleri, hâlâ Türkiye’nin en yüksek binası olma özelliğini koruyor. İş Kuleleri 1181.2 metre yükseklik ve giriş seviyesinin üzerindeki 41 kat ile inşa edildiği dönemde FrankfurtDubai arasındaki bölgede en yüksek bina olma özelliğine de sahipti. İş Bankası: Vergi borcumu alacağımdan düşün Ekonomi Servisi Türkiye İş Bankası, 2007/2. dönem geçici Kurumlar Vergisi tutarı 96.2 milyon YTL’nin, 179.3 milyon YTL’lik vergi alacağına mahsup edilmesi talebinde bulundu. Borsaya gönderilen açıklamada, bankanın 2004 yılı Kurumlar Vergisi beyannamesinde süresi içinde ve ihtirazı kayıtla Boğaziçi Kurumlar Vergi Dairesi Müdürlüğü’ne yatırılan 179.306.820 YTL tutarındaki Kurumlar Vergisi’nin iadesi istemiyle İstanbul 2 No’lu vergi mahkemesi nezdinde açılan davada 179.306.820 YTL tutarındaki Kurumlar Vergisi’nin bankaya iadesine karar verildiği belirtildi. Açıklamada, Büyük Mükellefler Vergi Dairesi Başkanlığı’na ödenmeyen 96.241.894,22 YTL’nin sonuç hesaplarına aktarılacağı ifade edildi. Kombassan Afra’yı Carrefour alıyor ? SAMSUN (Cumhuriyet) Samsun’da yaklaşık 1 yıl önce açılan Kombassan Holding’e bağlı Afra Alışveriş Merkezi’ni, Carrefour satın alıyor. Carrefour ile Kombassan Holding arasında bir süredir yürütülen görüşmelerin anlaşmayla sonuçlandığı öğrenildi. Samsun Yeşilkent Beldesi’nde Kombassan Holding tarafından yaptırılan Afra Alışveriş Merkezi 26 Mayıs 2006’da hizmete açılmıştı. Yeni yatırım arayışları için Samsun’a gelen Carrefour Genel Müdürü Pepe Folache ile Carrefour Avrupa Genel Müdürü Gilles Roudy ve Türkiye Carrefour Genel Müdürü Thierry Pierre’nin yaptıkları incelemeler ve temaslar sonucu anlaşmaya varıldığı ifade edildi. pamukm?superonline.com Başbakan’dan kriz zirvesi ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, son haftalarda, uluslararası piyasalarda yaşanan gelişmeler üzerine Devlet Bakanı Ali Babacan, Hazine Müsteşarı İbrahim Çanakçı, Merkez Bankası Başkanı Durmuş Yılmaz ile bir toplantı yaptı. Erdoğan’ın Keçiören’deki evinde gerçekleşen ve 1.5 saat süren toplantıda ABD konut piyasasında son dönemlerde yaşanan sorunların kredi piyasalarıyla gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerin hisse senedi, para ve tahvil piyasalarına yansımaları değerlendirildi. Toplantıda başta ABD ve Avrupa Merkez Bankası olmak üzere ülkelerin gelişmeler karşısında aldıkları tedbirler ve bunların Türkiye’ye olası etkileri ele alındı. M A L İ Y E Y A Ş A M I N D A N / M U S T A F A P A M U K O Ğ L U yıllarda topluca veya tek olarak satılması durumunda, elde edilen kazanç “ticari kazanç” hükümlerine göre vergilendirilecektir. Fakat iktisap tarihinden itibaren dört yıl geçtikten sonra aynı kişiye gayrimenkullerin topluca satılmasından doğan kazanç ise “değer artışı kazancı” olarak vergilendirilmeyecektir. Yani elde edilen kazanç vergiye tabi olmayacaktır. Arsa sahiplerinin arsalarını müteahhitlere kat karşılığı olarak vermeleri halinde vergilemenin nasıl olacağı önemli bir husustur. Bu hususta yasa hükümleri ve Maliye görüşü aşağıdaki gibidir: Satış kazançları ya ticari kazanç ya da diğer kazanç ve iratlar olarak vergilenir. Arsa sahibinin müteahhide verdiği arsa karşılığında alınan dairelerin veya işyerlerinin satılmasından doğan kazançlar ya ticari kazanç ya da diğer kazanç ve iratlar olarak vergilenir. 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun “Ticari kazancın tarifi” başlıklı 37. maddesinde ticari kazanç, “her türlü ticari ve sınai faaliyetlerden doğan kazançlar olarak tanımlanmış, aynı maddenin ikinci fıkrasının 4 numaralı bendinde ise gayrimenkullerin alım, satım ve inşa işleri ile devamlı olarak uğraşanların bu işlerden elde ettikleri kazancın ticari kazanç olduğu belirtilmiştir”. Gelir Vergisi Kanunu’nun “Değer artışı kazançları” başlıklı mükerrer 80. maddesinde, “maddede sayılan mal ve hakların elden çıkarılmasından doğan kazançların Kat Karşılığı İnşaatlarda Vergileme değer artışı kazancı olduğu belirtildikten sonra, aynı maddenin birinci fıkrasının (6) numaralı bendinde; iktisap şekli ne olursa olsun (ivazsız olarak iktisap edilenler hariç) Gelir Vergisi Kanunu’nun 70. maddesinin birinci fıkrasının (1), (2), (4) ve (7) numaralı bentlerinde yazılı mal (gerçek usulde vergiye tabi çiftçilerin zirai istihsalde kullandıkları gayrimenkuller dahil) ve hakların, iktisap tarihinden başlayarak dört yıl içinde elden çıkarılmasından doğan kazançların değer artışı kazancı olduğu” hüküm altına alınmıştır. Bu fıkrada geçen “elden çıkarma” deyimi, yukarıda yazılı mal ve hakların satılması, bir ivaz karşılığında devir ve temliki, trampa edilmesi, takası, kamulaştırılması, devletleştirilmesi, ticaret şirketlerine sermaye olarak konulmasını ifade etmektedir. Eğer arsa satışları bir ticari organizasyon çerçevesinde yapılıyorsa arsa sahibi ticari kazançlar esasına göre vergilenecektir. Bunu belirleyen kriter muamelenin çokluğu, gayrimenkullerin aynı takvim yılı içerisinde birden fazla defada veya takip eden birden fazla takvim yılında art arda satılmasıdır. Bunu daha da açarsak; Aynı kişiye farklı tarihlerde, Farklı kişi veya tüzelkişilere aynı tarihte, Değişik kişi ve tüzelkişilere değişik tarihlerde veya birbirini izleyen yıllarda, Bir kısmının teslim alındığı takvim yılı içinde toplu olarak, diğer kısmının ise takip eden takvim yılı içinde toplu olarak satılması halinde ticari bir kazançtan söz edilecektir. Eğer arsa sahibi servetini korumak amacıyla, yani yukarıdaki haller dışında bir satış yapıyorsa değer artış kazancı olarak vergilenir. Ancak burada önemli bir özellik daha vardır: Bir kısmının iktisap tarihinden itibaren dört yıllık süre içerisinde toplu olarak, diğer kısmının bu dört yılı takip eden genel oranda (yüzde 18) KDV’ye tabi olacaktır. Diğer taraftan, sahibinin gerçek usulde mükellef olması ve söz konusu ev ya da işyerlerinin iktisadi işletmeye dahil olması halinde, 150 m2’nin altında olan konutların satışı yüzde 1, 150 m2 üstü ve m2’si ne olursa olsun işyeri teslimleri genel oranda (yüzde 18) KDV’ye tabi olacaktır. KDV yönünden vergileme Gerçek usulde vergi mükellefiyetini gerektirmeyecek şekilde arızi bir faaliyet olarak arsasını daire veya işyeri karşılığında müteahhide teslim etmesi halinde katma değer vergisi uygulanmayacaktır. Ancak söz konusu arsanın iktisadi işletmesinin aktifine kayıtlı olması veya arsa alım, satım işini mutat ve sürekli faaliyet olarak sürdürmesi halinde arsanın müteahhide teslimi katma değer vergisine tabi olacaktır. Müteahhitçe arsa karşılığında yapılacak 150 m2’nin altında konut teslimleri yüzde 1, 150 m2’nin üzerindeki konutlar ile kaç m2 olursa olsun işyeri teslimleri Müteahhit tarafından satılan gayrimenkuller Uygulamada kat irtifakı kuruluncaya kadar arsa sahibinin verdiği vekâletname ile henüz tapu devri yapılmayan, ancak kat karşılığı sözleşme ile müteahhide bırakılan dairelerin veya işyerlerinin satışı halinde arsa sahibinin mi yoksa müteahhidin mi vergileneceği tartışma konusudur. Vergi Usul Kanunu’nun 3. maddesinde yer alan “Vergilendirmede vergiyi doğuran olay ve bu olaya ilişkin muamelelerin gerçek mahiyeti esastır” hükmü ile yukarıda belirtilen hükümler nedeniyle fiilen arsa sahibine ait olmayan daire ve işyerlerinin satışında müteahhit vergilenecektir. CUMHURİYET 13 K