Katalog

SAYFA CUMHURİYET 16 AĞUSTOS 2007 PERŞEMBE 10 Gazetecilerden protesto eylemi ? Dış Haberler Servisi Kenya’nın başkenti Nairobi’de yüzlerce gazeteci, mahkemelerin gazetecileri haber kaynaklarını göstermeye zorlamasına olanak tanıyan önergeyi protesto etmek amacıyla yürüyüş düzenledi. Ağızlarına bant takarak sessiz yürüyüş gerçekleştiren gazeteciler, önergenin imzalanmamasını istedi. Kenyalı Gazeteciler Komitesi tarafından yayımlanan bildiride, “Başkalarının hakları için mücadele eden biz gazeteciler, kendi haklarımız tehlikedeyken susarak oturamayız” denildi. DIŞ HABERLER dishab?cumhuriyet.com.tr ABD İran ordusunu terör örgütü ilan edecek Dış Haberler Servisi ABD’nin, İran’ın 125 bin askerden oluşan en önde gelen askeri gücü Devrim Muhafızları’nı “küresel terör örgütü” olarak ilan etmeye karar verdiği öne sürüldü. TahranWashington arasındaki gerginliği daha da tırmandıracak kararın yaşama geçmesi halinde ABD ilk kez egemen bir ülkenin ordusunu terörist örgüt ilan etmiş olacak. Amerikan Washington Post gazetesinin haberine göre, Beyaz Saray’ın kararına gerekçe olarak “Devrim Muhafızları’nın, Irak ve Afganistan’da yıkıcı faaliyette bulunduğu ve Ortadoğu’daki terör örgütlerini desteklediği’’ görüşü gösterildi. ABD Başkanı George Bush yönetiminin bu kararla, İran Devrim Muhafızları’nın mal varlığına ve mali faaliyetine karşı önlem alınmasını kolaylaştırmayı hedeflediği kaydedildi. Gazeteye konuşan üst düzey bir ABD’li yetkili, Devrim Muhafızları’yla bağlantı Karar uygulanırsa, ilk kez bir ülkenin ordusu terörist örgüt sayılmış olacak ları alınması yönündeki uyarısının ardından geldiğini yazdı. Rice’ın Avrupalı meslektaşlarına bunun yapılmaması durumunda kendilerine harekete geçmemeleri yönünde küçük bir seçenek bırakacaklarını söylediği kaydedildi. Devrim Muhafızları’nın terör örgütü listesine alınmasının Rice’a en az 2 şekilde yarar sağlayacağı kaydedilen yazıda bunlardan ilkinin İran’a askeri operasyon düzenlenmesi yönünde bastıran yönetimdeki şahinleri bir süreliğine yatıştırma, ikincisinin de ABD’nin müttefiklerine BM Güvenlik Konseyi’nde İran’a yönelik yaptırımlara onay vermeleri için baskıyı artırmaya olanak sağlama olduğu değerlendirmesi yapıldı. Devrim Muhafızları, İran’da 1979’daki İslam devriminin hemen ardından Ayetullah Humeyni tarafından kurulmuştu. İran’ın ana ordusundan ayrı olarak faaliyetlerde bulunan bu gücün kendi kara, hava ve deniz kuvvetleri bulunuyor. ush yönetimi 125 bin askerden oluşan İran Devrim Muhafızları’nın mal varlığına ve mali faaliyetine karşı önlem alınmasını kolaylaştırmayı hedefliyor. (Fotoğraf: AFP) lı mali faaliyetler içinde yer alan kişilere bir an önce bu işbirliğine son vermeleri uyarısında bulundu. Bush yönetiminin haftalardır Devrim Muhafızları’nın tümünü mü yoksa sadece ona bağlı Kudüs Gücü’nü mü terörist örgütlere ilişkin “kara listeye” almayı tartıştığı belirtildi. ABD’li yetkililer, Kudüs Gücü’nün Irak’ta Şii militanlara ve Afganistan’da Taliban’a patlayıcı, roket ve silah temin edilmesiyle bağlantılı olduğunu savunuyorlar. Tartışmaların hâlâ Washigton yönetiminde sürdüğü ancak kararın tüm Devrim Muhafızları’nı kapsaması yönünde olduğu kaydedildi. rim Muhafızları’na ilişkin kararın, resmen bu toplantılar öncesinde duyurulmasının beklendiğini yazdı. Amerikan New York Times gazetesi de nükleer faaliyetleri ve Irak’ta yaşanan şiddetteki rolü gerekçesiyle Washington tarafından hedef alınan Tahran’a yönelik bu adımın bir süre önce ABD Dışişleri Bakanı Condoleezza Rice’ın Avrupalı meslektaşlarına yaptığı BM’de İran’a yönelik daha kapsamlı yaptırım karar B İdam karşıtları, Bush yönetiminin temyiz sürecini kısaltmaya yönelik girişimine sert tepki gösteriyor. Ölüm cezasında temyiz zorlaşacak Bush’un ölümcül mirası Dış Haberler Servisi hukuki işleyişin derin Dünyada en çok idam yara alacağı belirtiliyor. Bu çerçevede “ölüm cezasının uygulandığı ülkelerin başında gelen koridoru”nda uzun yılABD’nin şimdi de lar boyunca bekleyen an“ölüm sırası”ndaki cak yaptığı yasal girimahkumların cezaları şimler sonucu hakkınna ilişkin temyiz süre daki suçlamaların düşcindeki bazı aşamaları tüğü ve suçsuz olduklaortadan kaldırarak infaz rı kanıtlanarak serbest sürecini hızlandırmaya bırakılan kişilerin durumuna dikkat çekiliyor. çalıştığı belirtildi. İngiliz Independent gazetesi, ABD Başkanı Ge 123 kişinin masum orge Bush yönetiminin olduğu kanıtlanmıştı başkanlık seçimlerine 18 Bugüne kadar idam ceaydan az bir süre kala, zasına çarptırılan 123 kifederal mahkemelerde şinin masumluğunun katemyiz sürecine ilişkin nıtlanarak serbest bırabazı aşamaları tırpanla kıldığına vurgu yapan huyacak bir yasa kukçular ve tasarısı üzerininsan haklade çalıştığını rı örgütleri BD yazdı. daha yüzler“Bush’un ce mahkuyönetiminin mun bu duölümcül miplanladığı rumda olabirası: Daha tasarı, yanlış leceği uyarıfazla infaz” sı yaparak başlığıyla yer kanıtlarla idam Bush yönealan haberde, cezasına timinin temABD Adalet çarptırılan yiz sürecini Bakanı Almahkumların kısaltmaya berto Gonzayönelik giriles’in son dü suçsuzluklarını şimine sert zeltmelerini kanıtlama tepki gösteyapmakta olşansını riyor. duğu yasa taABD’de ellerinden sarısına göre, idamı savufederal temyiz alacak. nan kesimler mahkemeleri ise bir kişiyerine Adalet Bakanlığı; bir mahku nin bu cezaya çarptırılmun öldürülüp öldürül ması durumunda 1718 meyeceğine ilişkin son yıl cezaevinde bekletilmesine karşı çıkıyor, gesözü söyleyecek. Gonzales, Teksas Vali rekçeleri ise “ölüm sısi olduğu dönemde rekor rasında” bir mahkumun sayıda idam cezası infa maliyetinin yıllık yaklazına onay veren Bush’un, şık 90 bin dolar olması. ABD dünyada en çok hukuk konularında en üst düzey danışmanıydı. idam cezasının infaz edilBush, 8 yıl süren Teksas diği ülkeler sıralamasınValiliği döneminde 152 da, 2006 yılı Uluslararamahkumun idam cezası sı Af Örgütü verilerine göre, Çin, İran, Pakistan, nı onaylamıştı. ABD’nin böyle bir ya Irak ve Sudan’ın ardınsayı yürürlüğe koyması dan 6. sırada yer alıyor. durumunda yanlış kanıt Geçen yıl 53 idam cezave iddialarla idam ceza sının gerçekleştirildiği sına çarptırılan mahkum ABD’yi Suudi Arabistan, ların suçsuzluklarını ka Yemen, Vietnam ve Kunıtlamaları yönündeki veyt izliyor. Çingenelerle dazlaklar çatıştı ? SOFYA (AA) Bulgaristan’ın başkenti Sofya’nın Krasna Polyana semtinde iki gündür tırmanan etnik gerginlik sonucu Çingeneler ile dazlaklar arasında çıkan sokak kavgasında 5 kişi yaralandı. İçişleri Bakanlığı’ndan edinilen bilgiye göre, olay yerine gönderilen jandarma timi, sopa ve kesici aletlerle eyleme geçen 200 Çingene ile sayısı belirlenemeyen dazlaklar arısındaki kavganın büyümesini engelledi. Amaç baskıyı artırmak The Washington Post, ABD’nin gelecek ay New York’ta yapılacak BM’nin yıllık olağan toplantıları sırasında İran üzerindeki diplomatik baskıyı artırmayı planladığına işaret ederek, Dev 6 İTALYAN ÖLDÜRÜLDÜ Almanya’da mafya hesaplaşması Dış Haberler Servisi Almanya’nın Duisburg kentinde 6 İtalyan başlarından vurularak öldürüldü. Polis, dün sabaha karşı kentteki tren istasyonu yakınında bir İtalyan restoranı önünde park edilmiş iki ayrı araçta 5 ceset bulduklarını, bir kişinin de hastaneye kaldırıldığı sırada ambulansta öldüğünü açıkladı. Olayın o sırada bölgeden geçmekte olan bir kadının silah sesleri duyması üzerine polise haber vermesiyle ortaya çıktığı kaydedildi. Polis, hepsi de erkek olan kurbanların yaşlarının 1639 arasında olduğunu belirtti. Olayla ilgili soruşturma gerek Almanya gerekse İtalya’da çok yönlü sürdürülürken olayın bir mafya hesaplaşması olabileceği ihtimali üzerinde duruluyor. Bu olasılığı akla getiren nedenlerin en başında ise öldürülen kişilerin, Sicilya’nın kuzeydoğusunda İtalya ana karasının “çizme burnu” Calabria bölgesinden olduklarının ortaya çıkması. Calabria, mafya örgütü “N’Drangheta”nın alanı olarak biliniyor. İtalya İçişleri Bakanı Giuliano Amato, “Umarız bu Calabria’da büyük kan davasını başlatmaz. Bunu önlemeye çalışıyoruz” ifadesini kullandılar. Sanayinin kalbi Ruhr bölgesindeki Duisburg’da 3 bin 500 İtalyan yaşıyor. Bölgede işsizliğin büyük boyutta olduğu belirtiliyor. 3 Alman polis öldürüldü Afganistan’ın başkenti Kâbil yakınlarında bir konvoya düzenlenen saldırıda 3 Alman polisi öldü. Afganistan’daki Uluslararası Güvenlik Destek Gücü’nden (ISAF) yapılan açıklamada saldırının bir askeri üs yakınlarında düzenlendiği belirtildi. Almanya İçişleri Bakanı Wolfgang Schaeuble, mayın patlaması sonucu zırhlı araçlarına rağmen hayatlarını kaybeden 2 polisin Federal Suç Dairesi (BKA) memuru, diğerinin de Federal Polis (Bundespolizei) üyesi olduğunu belirtti. (Fotoğraflar: REUTERS) Kuzey Kore’de sel felaketi ? SEUL (AA) Kuzey Kore’de şiddetli yağışların yol açtığı sellerin 200300 bin kişinin evsiz kalmasına neden olduğu bildirildi. Dünya Gıda Programı yetkilileriyle bir araya gelen Kuzey Koreli yetkililerin, acilen sığınak ve gıda yardımına ihtiyaç duyulduğu yönünde bilgi verdikleri belirtildi. A Kentin 800 yıllık ‘Zafer Kuleleri’ yıkılma tehlikesiyle karşı karşıya Irkçı infaz olayında gözaltı ? MOSKOVA (AA) Rusya’da Tacik ve Dağıstanlı iki gencin ırkçılar tarafından infaz edildiği görüntüleri internette yaydığı gerekçesiyle bir kişinin gözaltına alındığı bildirildi. Rus İnterfaks ajansına göre polisin yaptığı ön incelemede yakalanan kişinin, infazı filme alan değil sadece internet üzerinden yayan kişi olduğu kaydedildi. Gazne sembolünü kaybetmek üzere Dış Haberler Servisi Afganistan’daki Gazne kentinin tarihi sembolü, 800 yılı aşkın süredir birçok savaşa, işgale karşı ayakta durmayı başaran “Zafer Kuleleri”nin, kötü hava şartları ve bakımsızlık nedeniyle yıkılma tehdidiyle karşı karşıya olduğu belirtildi. Gazne devleti zamanında 12. yüzyılın başlarında inşa edilen Zafer Kuleleri, Bağdat’taki halifenin sultan unvanına layık gördüğü ilk Türk hükümdarı Gazneli Mahmud’un, sınırlarını Irak’taki Dicle Nehri’nden Ganj Nehri’ne kadar genişlettiği hanedanının nadir sembolleri arasında yer alıyor. Gazne kentinin kültür ve enformasyon dairesi yetkilileri, Zafer Kuleleri’nin üst kısımlarının büyük ölçüde yıprandığını ve onarılmazsa yıkılma ihtimali bulunduğunu belirterek gerekli önlemlerin alınması için kendilerine kaynak ayrılmamasına tepki gösteriyor. Afgan kültürünün ve sanatının beşiği olarak kabul edilen Gazne, Gazneli Mahmud zamanında gelişti. Afgan ordularının kazandığı zaferleri simgeleyen, 12. yüzyılın başlarında inşa edilen açık kahve renkli iki minareden ilki, Mahmud’un 1030’da ölmesinin ardından idareyi eline alan oğlu Sultan Mesud tarafından yaptırıldı. Uçuş Keyfi Sınırlanıyor usya yurttaşlarının bir bölümü için tatil (veya ortam değişikliği) uçaktan indikten sonra değil, uçağa bindikten sonra başlıyor. Çantalardan içkiler çıkarılıyor. Her ne kadar yasak olsa da, uçağın tuvaletinde sigaralar içiliyor. Bu arada bazen çevreye zarar verecek kadar gürültü, hatta tartışma ve kavgalar bile çıkabiliyor. Örneğin, geçenlerde PetersburgAntalya seferini yapan uçakta, kalkıştan hemen sonra çıkan sarhoş kavgası sonucu, uçak havaalanına geri dönmek zorunda kalmıştı. Özellikle yurtdışı turizminin gelişmesine bağlı olarak, bu türden olaylar giderek daha sık yaşanır olunca, sorun havayolları kurumlarının ve ulaştırma bakanlığının gündemine geldi. Ve bu konuda bir yasa çıkarılarak uymayanlara ağır para cezaları verilmesi kararlaştırıldı. Şu ana kadar uçak içinde huzuru bozanlar veya sigara içenler, 500 ruble (yaklaşık 20 dolar) ceza ödeyip işin içinden sıyrılabiliyordu. Rus ulusal havayolları şirketi Aeroflot’un yetkilileri, benzeri kural ihlalleri için Avrupa’da 3000 dolar, Avustralya’da ise 4800 dolar kadar ceza kesildiğini bildirerek yaptırımların ağırlaştırılmasını talep ettiler. Yapılan ilk açıklamalara göre, bundan böyle yolcular uçağa 100 mililitreden fazla alkollü içki sokamayacak. Yeni yasanın bugünlerde kesinlik kazanarak eylül başından itibaren yürürlüğe girmesi ve ciddi cezalar içermesi bekleniyor. Ama pek çokları, yeni yasada hangi cezalar olursa olsun “Rus usulü eğlence”nin göklerde de süreceği kanısında. PERŞEMBENİN GELİŞİ HAKAN AKSAY anghay İşbirliği Örgütü (ŞİÖ), taŞ rihinin en büyük askeri tatbikatını gerçekleştiriyor. İki ülkede birden düzenlenen (Rusya’nın Çelyabinsk Bölgesi’nde ve Çin’in Sincan Uygur Özerk Bölgesi’nde) dev tatbikat yarın tamamlanıyor. “Barış Misyonu 2007” adlı tatbikata, 6500 asker ve 80 askeri uçak katılıyor. Tatbikatta, düşman kuvvetler tarafından ele geçirilen kentlerin kurtarılması provası yapılıyor. aksay@rusya.ru R ŞİÖ’den Gövde Gösterisi Hür olmadıkları halde kadar kendisini hür sayanlar r. ktu yo köle Johann Wolfgang von Goethe Sahi Biz Kimiz? am da televizyonda AnkaT ra’daki susuzluğu “Herkes açık saçık geziyor; bu bize Allah’ın cezasıdır” diyen teyzeyi izlerken, internetten “Fantastic Trip” adıyla bir slayt gösterisi geldi ve gündemimi değiştiriverdi. Biz kimiz? Nereden geldik? Nereye gidiyoruz? O her şeyi bilen edamızla evrenin merkezinde olduğumuz söylenebilir mi? Slaytlar bana bu soruları düşündürdü. Ve bir an için günlük haberlerden ve kaygılardan sıyrılmamı sağladı. Her şeyden önce de insanın ve dünyanın ne kadar küçük ve koca evrenin ne denli bilinmezlerle dolu olduğunu hatırlattı. Bunun için slaytlarla birlikte iki seyahate çıkmak gerekiyor. Birincisi, 10 ve katlarında dolaşıyoruz. 1 metreden başlayarak mikrokosmostan yukarılara doğru havalanarak makrokosmosa, daha doğrusu sonsuzluğa uzanıyoruz. 1 metreden ağaçtaki yaprağı, 10 metreye yükseldiğimizde evi ve bahçeyi, 100 metreden ormanı ve bölgeyi görüyoruz. Bin metre, 10 bin metre derken yaşadığımız kenti, ülkeyi, bölgeyi ve dünyayı tepeden kuş bakışı izliyoruz. Bin kilometreden itibaren dünyamız küçülmeye, daha sonra yakın gezegenler belirmeye başlıyor. 100 milyar kilometrede Güneş Sistemi küçülüyor. Bin ışık yılından itibaren Samanyolu’nda gezintiye çıkıyoruz. Yolculuğun sonunda (10’un 23. artı kuvveti anlamına gelen 10 milyon ışık yılında) çeşitli galaksilerin arasında, hayal gücümüzün sınırındayız... Bu mesafeden soralım: Biz kimiz? Evrenin merkezi biz miyiz acaba? Sonra ikinci gezi için hızla dünyaya ve evimizin bahçesindeki yaprağa doğru dönüyoruz. Şimdi tersine gidiyoruz. 10 cm. mesafeden yaprağı ayrıntılarıyla görüyoruz. 1 cm. bize yaprağın yapısını, 1 mm. hücresel özelliklerini sergiliyor. 100, 10 ve 1 mikronda hücrenin çekirdeğine kadar iniyoruz. 1000 angstrom kromozomları, 100 angstrom DNA zincirini, 10 pikometre elektronları, 10 fentometre karbon atomun çekirdeğini, 1 fentometre protonu, 100 atometre ise (10’un 16 eksi kuvvetinde) kuark cisimciğini gösteriyor bize ve burada da hayallerimizin sınırına varıyoruz. Tekrar soralım: Biz kimiz? Kendimizle ve evrenle ilgili ne kadar şey biliyoruz?.. ŞİÖ’nün evrimi ŞİÖ 2001 yılında kuruldu. Kurulurken amaç, uyuşturucu ve silah kaçakçılığıyla mücadele idi. Terorizm ve bö İnsanın Farkı İnsanı hayvandan ayıran en büyük fark nedir? Düşünme yeteneğidir! Geç onu, eskidi o fark... Nedir peki? Bir sürü gereksiz soru sorması ve gereksiz tavsiyelerde bulunmasıdır. lücülüğe karşı orŞİÖ’nün son zatak tutum da üye manda Batı’da ülkeleri birleştiren “NATO’ya karamaçlar arasınşı alternatif daydı. blok” olarak Rusya ve Çin’in kaygı uyandıryanı sıra Kazakisdığı biliniyor. tan, Kırgızistan ve Rusya GenelTacikistan örgütün kurmay Başkaüyesiydi. Sonranı Yuriy Baludan Özbekistan yevski, kimseda topluluğa üye ye rakip bir asoldu. İran, Moğokeri pakt oluşlistan, Hindistan turmadıklarını ve Pakistan da söylüyor gerçi. gözlemci üye koAma bu tür numunda. açıklamalar, BaLiderliğini Rusya ve Çin’in yaptığı Avrasya’nın yüztı’yı rahatlatmıŞanghay İşbirliği Örgütü son de 61’ini kaplayan yor. zamanlarda askeri alanda attığı ve dünya nüfusuTatbikatın son adımlarla Batı’yı tedirgin ediyor. nun dörtte birini aşamasını izletemsil eden ŞİÖ, son yıllarda ticaretyecek olan ŞİÖ üyesi ülkelerin liderleten savunmaya kadar bir dizi alanda ri bugün Kırgızistan’da örgütün zirvegelişiyor. si için bir araya gelecek. Üye ve gözÖzellikle askeri alandaki işbirliği ve lemcilerin yanı sıra, Türkmenistan ve atılan adımlar, başta NATO olmak üzeAfganistan temsilcileri de toplantıya re, bütün dünyanın dikkatini çekiyor. katılacak. Zirvede BM’den ŞİÖ’ye geEn çok ŞİÖ’nün dev askeri tatbikatılen işbirliği çağrısı da ele alınacak. nı gerçekleştirdiği bugünlerde. Zirvede uzun vadeli işbirliğine yönelik önemli kararlar alınacağı bildiriNATO tedirgin liyor. Asya’ya ilgi duyan politikacılara Sivil bir ittifak olarak ortaya çıkan duyurulur. CUMHURİYET 10 K